Fontem paginae Butania inspicere

{{Capsa civitatis Vicidata}}
'''Butania'''<ref>[[Tuomo Pekkanen]] & [[Reijo Pitkäranta]], ''Lexicon hodiernae Latinitatis Finno-Latino-Finnicum''. Societas Litterarrum Finnicarum, Helsinkium, 2006; [[Ebbe Vilborg]], ''Norstedts svensk-latinska ordbok''. Andra upplagan. Norstedts akademiska förlag, Stockholm, 2009.</ref> ([[lingua Dzongkha|Butanice]]: འབྲུག་ཡུལ་ ''Druk Yul'' 'Pagus Draconis'), publice '''Regnum Butaniae,''' est [[civitas sui iuris]] sine litore in [[Asia Meridiana]], in [[Himalaia|Himalaiensi]] [[Iugum montium|iugo]] et inter [[India]]m meridie et [[Res Publica Popularis Sinarum|Sinas]] ([[Tibetum|Regionem Autonomam Tibetanam]]) in septentrione sita (finium inclusio: 470 km). [[Superficies]] Butaniae 46 500 km² et circiter 300 km in maximam longitudinem ab [[oriens|oriente]] ad [[occidens|occidentem]], et 170 km a septemtrione ad meridiem est. [[Caput (urbs)|Caput]] Butaniae est [[Thimphu]].

== Nomen ==
[[Fasciculus:TrongsaDzong.jpg|thumb|left|[[Trongsa|Trongsense]] ''[[dzong]]'' ex anno [[1655]]]]
[[Fasciculus:Inside Trongsa dzong.jpg|thumb|left|Pars interior [[Trongsa|Trongsensis]] ''[[dzong]].'']]
Nomen civitatis འབྲུག་ཡུལ་ (transcriptum ''Brug-yuk'' aut crebrius ''Druk-yul'') 'terram draconis' significat. Etiam འབྲུག་ཙན་དན་ (''Druk tsendhen'' transcriptum), 'terram draconis tonitri' significans, nuncupatur quia [[tonitrus]] aut [[fulgur]]is sonus velut [[draco]]num murmura interpretitur. ''Butania'' forma, qua [[Europa]] utitur, a [[Lingua Sanscrita|Sanscritico]] vocabulo ''°Bhoṭānka- '' 'Tibetum extremum' significanti derivatur. Haec ultima natio quidem [[Tibetane]] བོད་ (transcriptum ''Bod, Bhöd'' sive ''Bhö'') nuncupatur.

== Historia ==
Origo et [[historia]] antiqua Butaniae ignorantur. [[Padmasambhava]], sapiens Indicus, iter suum fabulosum e Tibeto in Butaniam [[saeculum 8|saeculo VIII]] fecit, ubi [[Buddhismus|Buddhismum]] tulit.

Natio numerosas invasiones a [[saeculum 11|saeculo XI]] ad [[saeculum 16|XVI]], praesertim a Tibetanis et [[Mongoli]]s factas passa est.

[[Theocratia]] Buddhistica in Butania ineunte [[saeculum 17|saeculo XVII]] statuta est. Area, historice prope Tibetum in septentrione, sub [[Britanniarum Regnum|Britannico]] dominio Indiae per [[saeculum 19|saeculum XIX]] posita est et protectoratus statutus anno [[1910]] est. Britanni internationales rationes curaverunt sed se ab intestinis rebus abstinuere.

Praesens monarchia, anno [[1907]] statuta, morem adoptavit ut emigrare non autochthones faceret. Cuius resultatio circiter 100 000 [[Nepalia|Nepaliensium]] et [[India|Indorum]] exodus versus finitimas nationes fuit.

== Civilitas ==
[[Fasciculus:Takstan-monastery.jpg|thumb|[[Monasterium]] [[Nidus Tigridis]]]]
[[Fasciculus:Tashichoedzong-Bhutan-2001.JPG|thumb|Conspectus [[Dzong Doctrinae Auspicabilis]] ([[Lingua Dzongkha]] བཀྲ་ཤིས་ཆོས་རྫོང), in Thimphu, ubi sedes gubernationis Butaniensis ab anno [[1952]] est.]]

Bhutaniae proprietatum una sua [[felicitas|felicitatis]] persecutio per [[Felicitas Nationalis Grossa|Felicitatis Nationalis Grossae]] meliorationem est. Ubi pleraeque gubernationes in [[PDG]] valore fundantur ut civium divitiarum gradum metiantur, Butania eum pro [[Felicitas Nationalis Grossa|Felicitate Nationali Grossa]] substituit ut incolarum felicitatis gradum metiatur. Hic index fundatur in dimensionibus [[quattuor]], firmae evolutionis columnis, quae sunt:
* oeconomica incrementum evolutioque responsalia;
* Butaniensis culturae conservatio promotioque;
* ambitus curatio;
* bona rectio responsalis.

Anno [[1972]] instaurata, [[Felicitas Nationalis Grossa]] paulatim iter in communitate internationali facit. Sic, internationalis congressio de [[prosperitas|prosperitatis]] definitione locum in [[Universitas Sancti Francisci Xaverii|Universitate Sancti Francisci Xaverii]] in [[Canada]] habuit. De 400 hominum ex amplius decem nationibus venientium, amplius triginta Bhutanienses erant, computatis inter se magistris, monachis, politicis ducibus.

Die [[17 Decembris]] anni [[2005]], rex Bhutaniae, [[Jigme Singye Wangchuck]], regnum in democratiam parlamentariam anno [[2008]] vertendum esse et eadem die se pro herede principe [[Daso]]ne [[Jigme Khesar Namgyel Wangchuck]], [[filius|filio]] seniore viginti-quinque annos nato anno [[2005]], abdicaturum esse nuntiavit. Vere [[December|Decembri]] anni [[2006]] abdicare et potestates filio delegare debebat. Propositum [[Constitutio]]nis, in praeparatione ex anno [[2001]], [[Parlamentum|Parlamenti]] [[bicameralismus|bicameralis]] creationem providet, quod a 75 sodalium [[Conventus Nationalis Bhutaniae|Conventu Nationali]] et viginti-quinque sodalium [[Consilium Nationale Bhutaniae|Consilio Nationali]] componitur. [[Dux Civitatis]] a [[rex|rege]] tenetur, sed demitti posset a suffragio inter Parlamenti sodales duarum tertiarum partium voces colligente.

Die [[24 Martii]] anni [[2008]], per [[Comitia generalia Bhutaniae (2008)|prima legisfera comitia]], [[Factio Virtuosa Bhutaniae]] ([[Lingua Dzongkha]]: འབྲུག་ཕུན་སུམ་ཚོག་པ), a [[Jigme Thinley]], quinquaginta-sex annos nato et in [[CFA|Civitatibus Foederatis]] educato, ducta, quadraginta-quattuor scamna e quadraginta-septem camerae inferioris contra [[Factio Democratica Popularis (Bhutania)|Factionem Democraticam Popularem]] adepta est. Jigme Thinley [[Primus Minister]] die [[9 Aprilis]] factus est.

Die [[6 Novembris]] anni [[2008]], diadema [[Jigme Khesar Namgyel Wangchuck]] quinto regi Bhutaniae rite impositum est, atque novissimus orbis terrarum regi.

== Divisio administrativa ==
Bhutania in ''[[dzongdey]]'' sive administrativas zonas quattuor dividitur quae sunt:

{| class="wikitable"
! Colore in tabula
! [[Dzongdey]] [[Latine|Latinizatum]]
! Caput
! Area (km²)
! [[Numerus incolarum|Incolae]] (2005)
! [[Spissitudo incolarum|Spissitudo]]
! Numerus divisionum ''[[dzongchag]]''
|-
| [[Caeruleus|Caeruleo]]
| [[Dzongdeyum Orientale|Oriens]]
| [[Mongarum]]
| 10 949
| 175 163
| 16
| 6 
|-
| [[Puniceus|Puniceo]]
| [[Dzongdeyum Meridianum|Meridies]]
| [[Gelephu]]
| 8 499
| 89 720
| 10,6
| 4
|-
| [[Flavus|Flavo]]
| [[Dzongdeyum Medium|Medium]]
| [[Damphu]]
| 11 023
| 88 855
| 8,1
| 5
|-
| [[Smaragdus (color)|Smaragdo]]
| [[Dzongdeyum Occidentale|Occidens]]
| [[Thimphu]]
| 8 345
| 281 244
| 33,7
| 5
|- bgcolor=#DDDDDD class="sortbottom"
| 
| Bhutania
| [[Thimphu]]
| 38 816
| 634 982
| 16,4
| 20
|}

[[Fasciculus:Bhutan-distretti-numerato.png|thumb|left|Tabula Bhutaniae cum suis ''[[dzongdey]]'' et ''[[dzongchag]]'']]
Vicissim ''dzongdey'' in ''[[dzongchag]]'' sive [[districtus|districtos]] ([[Dzongkha]] རྫོ་ཁག།) viginti subdividuntur. Magna ''dzongchag'' vicissim in ''[[dungchag]]'' sive subdistrictos subdividuntur. Vicorum circuli circumscriptiones constituunt, ''[[gevog]]'' nuncupatas et ab eis qui a populo eliguntur administratas. Infra sunt ''dzongchag'':

{| class="wikitable"
! Numero in tabula
! [[Dzongchagum]] [[Latine|Latinizatum]]
! [[Dzongchagum]] [[Dzongkha]]
! Caput Latinizatum
! Caput in lingua Dzongkha

! Area (km²)
! [[Numerus incolarum|Incolae]] (2005)
! [[Spissitudo incolarum|Spissitudo]]
! [[Dzongdeyum]]
! Numerus [[dungchagum|dungchagorum]]
! Numerus [[gevogum|gevogorum]]
! Numerus urbium
|-
| 1
| [[Bumthangum]]
| བུམ་ཐང་
| [[Dzacarum]]
|
| 2 490
| 16 116
| 6,5
| Meridionale
| 
| 4
| 5
|-
| 2
| [[Tzucha (dzongchagum)|Tzucha]]
| ཆུ་ཁ་
| [[Tzucha]]
| ཆུ་ཁ་
| 1 991
| 74 387
| 37,4
| Occidentale
| 1
| 11
| 6
|-
| 3
| [[Dagana]]
| དར་དཀར་ནང་
| [[Daga (Bhutania)|Daga]]
|
| 1 276
| 18 222
| 14,3
| Centrale
| 
| 11
| 4
|-
| 4
| [[Gasa (dzongchagum)|Gasa]]
| མགར་ས་
| [[Gasa (Bhutania)|Gasa]]
| མགར་ས་
| 4 089
| 3 116
| 0,8
| Centrale
| 
| 4
| 1
|-
| 5
| [[Ha (dzongchagum)|Ha]]
| ཧད་ / ཧཱ་
| [[Ha (Bhutania)|Ha]]
| ཧད་ / ཧཱ་
| 1 319
| 11 648
| 8,8
| Occidentale
| 
| 5
| 1
|-
| 6
| [[Lhuntseum]]
| ལྷུན་རྩེ་
| [[Lhuntseum (dzongchagum)|Lhuntseum]]
| ལྷུན་རྩེ་
| 2 881
| 15 395
| 5,3
| Orientale
| 
| 8
| 2
|-
| 7
| [[Momgarum (dzongchagum)|Mongarum]]
| མོང་སྒར་
| [[Momgarum]]
| མོང་སྒར་
| 1 693
| 37 069
| 22,6
| Orientale
| 
| 16
| 4
|-
| 8
| [[Paro (dzongchagum)|Paro]]
| སྤ་གྲོ་
| [[Paro (Bhutania)|Paro]]
| སྤ་གྲོ་
| 1 693
| 36 433 
| 21,5
| Occidentale
| 
| 10
| 2
|-
| 9
| [[Pemagatselum (dzongchagum)|Pemagatselum]]
| པདྨ་དགའ་ཚལ་
| [[Pemagatselum]]
| པདྨ་དགའ་ཚལ་
| 593
| 13 864
| 21,5
| Orientale
|
| 7
| 7
|-
| 10
| [[Punacha (dzongchagum)|Punacha]]
| སྤུ་ན་ཁ་
| [[Punacha]]
| སྤུ་ན་ཁ་
| 845
| 17 715
| 21
| Centrale
| 
| 9
| 1
|-
| 11
| [[Samdrupdzongcharum (dzongchagum)|Samdrupdzongcharum]]
| བསཾ་གྲུབ་ལྗོངས་མཁར་
| [[Samdrupdzongcharum]]
| བསཾ་གྲུབ་ལྗོངས་མཁར་
| 2 207
| 39 961
| 18,1
| Orientale
| 3
| 11
| 5
|-
| 12
| [[Samtseum (dzongchagum)|Samtseum]]
| བསམ་རྩེ་
| [[Samtseum]]
| བསམ་རྩེ་
| 1 725
| 60 100
| 34,8
| Occidentale
| 2
| 16
| 3
|-
| 13
| [[Sarpangum]]
| གསར་སྦང་
| [[Gelephu]]
|
| 2 048
| 41 549
| 20,3
| Meridionale
| 2
| 15
| 3
|-
| 14
| [[Thimphu (dzongchagum)|Thimphu]]
| ཐིམ་ཕུག་
| [[Thimphu]]
| ཐིམ་ཕུག་
| 1 617
| 98 676
| 61
| Occidentale
| 1
| 10
| 1
|-
| 15
| [[Transigangum (dzongchagum)|Transigangum]]
| བཀྲ་ཤིས་སྒང་
| [[Transigangum]]
| བཀྲ་ཤིས་སྒང་
| 2 171
| 51 134
| 23,6
| Orientale
| 3
| 16
| 6
|-
| 16
| [[Trasiyangsteum (dzongchagum)|Trasiyangsteum]]
| བཀྲ་ཤིས་གཡང་རྩེ་
| [[Trasiyangsteum]]
| བཀྲ་ཤིས་གཡང་རྩེ་
| 1 459
| 17 740
| 12,2
| Orientale
| 
| 8
| 2
|-
| 17
| [[Trongsa (dzongchagum)|Trongsa]]
| ཀྲོང་གསར་
| [[Trongsa]]
| ཀྲོང་གསར་
| 1 815
| 13 419
| 7,4
| Meridionale
| 
| 5
| 1
|-
| 18
| [[Tsirangum]] 
| རྩི་རང་
| [[Damphu]]
| 
| 632
| 18 667
| 29,5
| Centrale
| 
| 12
| 1
|-
| 19
| [[Vangduephodrangum (dzongchagum)|Vangduephodrangum]]
| དབང་འདུས་ཕོ་བྲང་
| [[Vangduephodrangum]]
| དབང་འདུས་ཕོ་བྲང་
| 4 181
| 31 135
| 7,4
| Centrale
| 
| 15
| 3
|-
| 20
| [[Zemgangum (dzongchagum)|Zemgangum]]
| གཞལ་སྒང་
| [[Zemgangum]]
| གཞལ་སྒང་
| 2 146
| 18 636
| 8,7
| Meridionale
| 1
| 8
| 3
|- bgcolor=#DDDDDD class="sortbottom"
| 
| Bhutania
| འབྲུག་ཡུལ་  
| [[Thimphu]]
| ཐིམ་ཕུག་
|  38 816
|  634 982
|  16,4
| 
| 13
| 201
| 61
|}

== Geographia ==
[[Fasciculus:Satellite image of Bhutan in April 2002.jpg|thumb|right|E satellite photographia Bhutaniae]]
Bhutania [[Himalaia]]na natio est, in Austrorientali iugi parte sita, inter [[India]]m et [[Res Publica Popularis Sinarum|Rempublicam Popularem Sinarum]] inclusa. Historice, eius territorium longius versus Meridiem tendebatur, tum praesentis civitatis [[Assam]]ensis partem tum protectoratum [[Cooch-Behar]]ense comprehendens. Ex anno [[1772]], [[Societas Britannica Indiarum Orientalium]] magis atque magis fines versus [[septemtrio]]nem per [[bellum|bellorum]] foederumque seriem pepulit, usque ad foedus Sinchulense anni [[1865]], terrarum e regno captarum partem restituens.

Secularis separatio, pauci incolae et paulo hospitalis prominentia Bhutaniam [[oecosystema]]tum servatissimorum unum in orbe terrarum fecit. Civitas inter [[decem]] primas secundum [[Species (taxinomia)|specierum]] spissitudinem est. Circa 5500 [[plantae|vegetalium]] specierum, e quibus 300 plantae medicinales, 770 [[aves|avium]] specierum, et 165 [[mammalia|mammalium]] specierum, e quibus multae periclitatae species velut ''[[Ailurus fulgens]], [[Uncia uncia|Uncia]],'' et ''[[Trachypithecus geei]],'' computantur.

=== Prominentia ===
[[Himalaia]] in civitatis septemtrionis topiis dominatur et plurima cacumina 7000 metra altitudinis excedunt. [[Culacangri]] generatim maximus Bhutaniae locus, 7553 metra altus, habentur, sed [[Res Publica Popularis Sinarum|Sina]] exigens eos totos in [[Thibetum|Thibeto]] esse asserit.
[[Fasciculus:Bhutan topo en.jpg|thumb|left|Topographica Bhutaniae tabula]]
Permontuosus, meridionus civitatis limes [[Planities Gangetica|planitie Gangetica]] et [[Brahmaputra]]e (ubi altitudo minima, 97 metrorum, est) constituitur dum boreorientalis limes iugo montium [[Himalaia]]norum (ubi altitudo maxima est cum [[Culacangri]]s, 7554 metrorum altis, aut [[Tres Fratres Montis|Tribus Fratribus Montis]], 7570 metrorum altis) finitimus est.

[[Silva]] 70 centesimae civitatis terrae tegit. Plerique incolae altis in oropediis et occidentalibus in vallibus densantur.

Extrema meridiana civitatis pars [[oryza]]e agribus tectarum [[zona subtropica|subtropicalium]] planitierum lacinia est, ubi pleraeque arabiles terrae sunt, quae solum 2 centesimae terrae occupant.

=== Clima ===
[[Fasciculus:Carte Bhoutan.png|thumb|300px|Tabula Bhutaniae.]]
Bhutaniae [[clima]] secundum altitudinem variat et [[hippalus|hippalo]], praesertim, civitatis occidente, adfectum est. Meridiana planities madido climate subtropicali fruuntur. [[Himalaia]]nae mediae et meridianae valles [[clima temperatum|temperatae]] sunt dum septentrio pellucide frigidior cum aeternis [[nix|nivibus]] super cacuminibus est.

In [[Thimphu]], 2200 metrorum alto, [[temperatura]]e e 15 in 26 gradus Celsianos ex [[Iunius|Iunio]] in [[September|Septembrem]] agitatur, sed in -4&nbsp;°C [[Ianuarius|Ianuario]] fiunt. Meridie, temperatura raro infra 15&nbsp;°C descendit, et 40&nbsp;°C aestate attingere potest.

[[Praecipitatio]]nes septemtrione sparguntur, cum solum 40 millimetris quotannis, praesertim [[nix|nivis]] modo. Temperatae centri regiones 1000 mm annualia mediae accipiunt, dum acta 7800 mm meridie subnotata sunt.
[[Fasciculus:Bhutan landscape.jpg|thumb|left|Aggestus in [[Punacha (dzongchagum)|Punachensi]] valle culti.]]

== Oeconomia ==
[[Ngultrum]] Bhutaniae [[moneta (pecunia)|moneta]] cuius valor cum [[India|Indica]] [[rupia Indica|rupia]] [[collybus fixus|figitur]]. [[rupia Indica|Rupia]] etiam [[cursus legalis]] in natione accipitur.

Bhutaniae [[oeconomia]] minime evolutarum in mundi una est; quae in [[agricultura]], silvarum usu et [[hydroelectricitas|hydrodynamicae]] [[electricitas|electricitatis]] venu Indiae fundatur.

[[Decennium 198|Decenniis 198]] et [[decennium 199|199]], regia Bhutaniae gubernatio ingeniosarum formarum et materiarum [[Pittacium cursuale|pittacia cursualia]] emisit ut novi reditus obtinerentur. Aliae notae rotundā formā et e charta spissa, aliae e [[chalybs|chalybeiis]] laminis et adhuc rarissima rotundarum notarum plasticarum series est, quae veri disci cum microsulcis sunt super quibus hymnus Bhutaniae inciditur. Etiam notae in tribus dimensionibus personas, animalia aut antiqua autocineta (culmen in natione ubi vix viae non sunt) repraesentantes, notae [[rosa|rosā]] odoratae sunt et adhuc plasticarum notarum series caelatos magnos [[saeculum 20|saeculi vicensimi]] homines repraesentans; inter quos [[Winston Churchill]], [[Carolus de Gaulle]], [[Mahatma Gandhi]], [[Ioannes F. Kennedy]], [[Dwight D. Eisenhower]], et alii. Pulcherrima certe notarum ex vera [[soia]] series locales [[religio]]sas picturas repraesentans est, quae hodie a [[philatelia|philatelistis]] valde quaeruntur. Huius philatelicae productionis promotor, [[Burtus Todd]] a [[CFA|Civitatibus Foederatis]], productionem anno [[1962]] coepit. Notae ad cursum aerium destinatae porrectae sunt antequam adhuc natio [[aeroportus|aeroportum]] haberet. [[Septem]] specimina cum tramitibus incisis nuntium aut [[musica]]m [[melodia]]m [[discophonus|discophoni]] ope diffundentibus anno [[1973]] emissa sunt, ubi odoratae notae etiam emissae sunt. [[CD]]-[[ROM]] valore percussus, magnetoscopicam seriem continens, a [[Francisca Todd Stewart]], Burti Todd filia, conceptus est ad distrubuendum anno [[2008]], per quinti regis coronationem et saeculares dynastiae celebrationes.

== Demographia ==
[[Fasciculus:Bhutan-demography.png|thumb|[[Demographia]]e inter annos [[1961]] et [[2003]] evolutio (secundum [[FAO]], [[2005]]).<!--Population en milliers d'habitants.-->]]
Bhutaniensis populus praecipue in [[Ngalopi]]s et [[Sartzopi]]s, Occidentalibus et Orientalibus Bhutaniensibus respective nuncupatis, consistit. [[Ngalopi]] praecipue in Bhutaniensibus Occidentalem nationis partem incolentibus consistunt. Quorum [[cultura]] [[Thibetum|Thibetanae]] arcte conexa est. Idem dici de [[Sartzopi]]s, praecupuo circulo, potest, qui ex Orientali Bhutaniae parte oriuntur (sed traditionaliter [[Nyingmapa]]m potius quam ritam [[Drucpa|Drucpicam]] ([[Lingua Dzongkha]] འབྲུག་པ་བཀའ་བརྒྱུད) formam [[Buddhismus|Buddhismi]] [[Buddhismus Thibetanus|Thibetani]] coluntur). Hodiernis temporibus, cum meliorata [[vectura]]rum infrastructura, tantopere [[matrimonia]] inter hos circulos fuerunte. [[Decennium 198|Decennio 198]] ineunte, nuptiae inter [[Lhosampa]]s et Bhutaniensis originis societatem a gubernatione alitae est.

[[Index alphabetizationis]] 59.5% est. Natio mediam aetatem 22.3 annorum habet. Bhutania [[exspectatio vitae|exspectationem vitae]] 62,2 annorum (61 viris et 64.5 feminis) habet secundum ultima [[Argentaria Mundana|Argentariae Mundanae]] data. Circa 1070 virorum pro 1000 feminarum in civitate [[hbaitatio|habitant]].

=== Linguae ===
Lingua civitatis [[lingua Dzongkha|Dzongkha]], e 53 linguis [[linguae Thibetanae|familiae Thibetanae]] una, est. Scriptio [[Scriptio Thibetana]], ''Chhokey'' scilicet "lingua [[Dharma]]e" nuncupata, est quae linguae Thibetanae classicae scriptioni identica. In scholis [[Anglice|Anglica]] educationis instrumentum est et Dzongkha velut nationalis lingua docetur. [[Ethnologue]] societas viginti-quattuor linguas quibus in praesenti Bhutanienses loquuntur enumerat, quarum omnes [[Linguae Tibeto-Birmanae|Thibeto-Birmanae familiae]] sunt, excepta [[Lingua Nepalensis|Nepalensi]] [[Linguae Indicae|Indoaryanae familiae]]. Usque ad [[decennium 199]], gubernatio linguae Nepaliensis doctrinam in scholis meridianae Bhutaniae patrocinata est. Nihilominus, post armatum tumultum in meridie, Nepaliensis e studiorum programmate deiecta est. Bhutaniae linguae adhuc non descriptae sunt, et aliquot adhuc in profunda academica grammatica referendae sunt.

=== Religio ===
Inter Bhutaniensium duas partes et tres partes [[Buddhismus|Buddhismum]] [[Vajrayana]]m colere aestimatur, qui etiam [[religio civitatis]] et praecipua est. [[Buddhismus Thibetanus]] in sua tantrica forma, etiam [[Buddhismus Thibetanus|Lamaismus]] nuncupatus, a 75 centesimis Bhutaniensium colitur. Numerosi Bhutanienses [[Dalai Lama|Dalai Lama XIV]] venerantur. [[Hinduismus]] a circiter quarta parte et tertia incolarum (praesertim propter Nepalense pondus). [[Musulmani]] et communitates haud religiosae minus quam 1 centesimas constituunt. Praesens ambitus legitimus in principio pro [[libertas religionis|libertate religionis]] spondet; [[proselytismus]], nihilominus, a regiae gubernationis decreto vetitus est. [[Christiani]] rarissimi in Bhutania sunt, nam discriminationem et violentiam hoc in regno passi sunt.

== Vectura ==
[[Aeroportus Internationalis Paronis]] unicus civitatis [[aeroportus]] est. Bhutaniensis nationalis societas [[Druk Air]] suum [[centrum conexionum (aeroportus)|centrum conexionum]] fecit.

== Cultura ==
[[Fasciculus:Bhutanese thanka of Mt. Meru and the Buddhist Universe.jpg|thumb|Bhutaniensis [[thangca]] [[Meru (mythologia)|Montis Merus]] et [[Buddhismus|Buddhistici]] Universi, [[saeculum 19|saeculo XIX]], in [[Trongsa|Trongsensi]] [[Dzong]], [[Trongsa]]e, in Bhutania.]]

=== Signa civitatis ===
Festus civitatis dies est [[17 Decembris]], regni occupationem a primo Bhutaniae rege [[Ugyenus Wangchuck|Ugyeno Wangchuck]] anno [[1907]] commemorans, dum [die [[6 Novembris]] praesentis regis [[Dzigmeus Khesar Namgyel Wangchuck|Dzigmei Khesar Namgyel Wangchuck]] coronationis anniversarium celebratur. [[Avis civitatuis]] [[Corvus corax|corvus]] (''[[Corvus corax]]''), adhuc regis diadema ornans. [[Animal]] civitatis est [[Budorcas taxicolor|budorcas]] (''[[Budorcas taxicolor tibetana]]''), peculiaris rarusque [[Bovinae]] subspecies. [[Flos]] civitatis est [[meconopsis]] (''[[Meconopsis grandis]]''), [[planta]] civitatis [[cupressus]] (''[[Cupressus torolusa]]'').

=== Ars et opificum artes ===
Bhutania propter opificum opera ex [[aes|aere]], [[argentum|argento]], et aliis [[metallum|metallis]] facta nota est. Valde colitur religiosarum effigierum [[sculptura]] et omnibus in templis [[Buddha]]e [[statua]]e [[aurum|aureae]] et fulgentibus [[color]]ibus pictae adsunt.

=== Cibus ===
Praecipua alimenta [[oryza]], [[triticum]], [[frumentum]], [[maizum]], [[suilla]], [[bubula]], [[gallinacea]], [[Bos grunniens|caro bubalinus]], [[caseus]], et [[capsicum]] sunt.
[[Fasciculus:Bhutan-masked-dance.jpg|thumb|left|180px|[[Tzaamum]], sacra saltatio personata, quotannis per religiosa festivalia perficiuntur.]]

=== Vestitus ===
Viri sibi ''[[gho]]nem,'' longam vestem textili cingulo [[cera (cingulum)|cera]] nuncupato lateri ligatam, feminae sibi vestitum longum usque ad talos, e colorato textili factum et cum ornamentis translaticiis ornatum, induunt. Hic vestitus omnibus palam aut civitati laborantibus secundum [[Codex Urbanitatis Bhutaniensis|Codicem Urbanitatis]] sive ''Driglam namzha'' obligatorii est. In [[caput (urbs)|capite]] [[Thimphu]], multi iuvenes sibi ''ghonem'' aut ceram induere recusant ut gubernationem contra obligationes impositas provocent.

=== Artes athleticae ===
[[Fasciculus:Bhutan archery.jpg|thumb|[[Iactus arcus]].]]
[[Ars athletica|Athletica civitatis ars]] est [[iactus arcus]]. Etiam aliae artes athleticae internationales populo gratissimae esse incipiunt inter quos [[pediludium]], [[canistriludium]], [[follis volaticus]], [[tenniludium]], [[tenniludium mensale]].

=== Media communicationis ===
''[[Kuensel]],'' liberum civitatis [[diarium]], septimanaliter in [[lingua|linguis]] [[tres|tribus]] [[Dzongkha]], [[Anglice]] et [[Nepalice]] in typis editur et nationalis [[televisio]] [[BBS TV]] [[quattuor]] horas civitatis programmatum [[Dzongkha]] et [[Anglice]] transmittit. Programmata solum in capite [[Thimphu]] accipiuntur. Nationalis [[radiophonia]] valde popularior est et efficax informationis medium praesertim rusticis in regionibus constituit. Transmissiones [[Dzongkha]], [[Anglice]], [[Nepalice]], et [[dialectus|dialecto]] [[dialectos Sartzopica|Sartzopica]] efficiuntur.

=== Societas ===
[[Societas humana|Societas]] posteris tradita in [[zungum]] (scilicet [[aristocratia]]m et [[grapheocratia]]m), [[dratsangum]] (scilicet [[clerus|communitatem religiosam]]) et [[miseyum]] (scilicet [[vulgus|vulgum]]) dividebatur, sed [[casta]]rum systema non erat. Per [[Medium Aevum]], quando [[feudalismus|feudalismi]] forma praestitit, homines regi et diversorum [[dzongum|dzongorum]] sive arcium domino laborantes secundum artem exercitam dissimiles erant. Divisione attamen non valde sic rigida erat ut quisque maxima munera attingere posset. Omnes vectigalia solvebant.

== Controversia de Lhosampis exulibus ==
[[Fasciculus:Lotshampa_refugees_in_Beldangi_Camp.jpg|thumb|220px|Exul [[Lhotsampa]] suum Bhutaniensem [[Syngraphus|syngraphum]] in campo [[Beldangi]]ensi, in [[Nepalia]].]]
Nationalis identitatis{{dubsig}} tutelae civilitas [[decennium 200|decennio 200]] duxit ad expulsionem milium Bhutaniensium Nepaliensis originis et [[religio]]nis [[Hinduismus|Hinduisticae]] ([[Lhosampa]]rum nuncupatorum) qui praesertim nationis Meridiemn incolebant. Qui patriam relinquere et in circiter decem campis profugorum [[Nepalia]]e Oriente, [[Damacum|Damaci]] ([[Nepalice]] दमक), confugere coacti sunt ubi [[Supremus Commissariatus Consociationis Nationum Exulum]] et [[Caritas (societas)|Caritas]] eis praestant. Secundum censum, de amplius centum milibus hominum agitur qui ius redeundi in originis patriam vindicant et qui crebro in Bhutaniam revertere coniunctim conantur ubi a limitaneis vigilibus repelluntur. Ex annis aliquibus in usu trilatera colloquia (inter Bhutaniam, [[Nepalia]]m et [[Consociatio Nationum]]) sunt ut solutio problemati inveniatur. Anno [[2007]] [[CFA|Statunitensis]] gubernatio suam voluntatem hospitio accipiendi saltem 60 milium horum exulum per gradualis immigrationis propositum dedit. [[CFA|Civitates Foederatae]] hanc coniecturam quoque superavere ut iuvenes in campis profugorum nati aut creti cum crescentibus [[Maoismus|Maoisticae]] inspirationis [[bellum tectum|bellatoribus tectis]] a [[Factio Communistica Bhutaniae (Marxistica, Leninistica et Maoistica)|Factione Communistica (Marxistica, Leninistica et Maoistica) Bhutaniensi]] ductis coniungi evitentur.

== Periegesis ==
[[Periegesis]] libenter secundum voluntatem servandorum ambitus nationalisque culturae limitatur. Accessus verumtamen facilior ex industriae privatizatione anno [[1991]] est. Pleraque monasteria advenis claunduntur. Anno [[2005]] 7000 numerus periegetarum (comprehensorum negotiatorum) in Bhutania aestimatur. Quorum 24 centesimae e [[CFA|Civitatibus Foederatis]], 17 centesimae ex [[Iaponia]], 11 centesimae ex [[Britanniarum Regnum|Britanniarum Regno]], et 48 centesimae ex aliis civitatibus venire aestimatur. Omnes periegetae vectigal 200 [[dollarium (CFA)|dollariorum]] per diem, deversorium, [[cibus|cibum]], vehiculum et ductorem comprehendens, soluturi sunt.

== Codices ==
Bhutania varios codices habet, inter quos:
* [[A5]], secundum [[Catalogus praefixorum Organizationis Aviationis Civilis Internationalis immatriculationis aeronavium|Catalogum praefixorum Organizationis Aviationis Civilis Internationalis immatriculationis aeronavium]],
* [[BT]], secundum normam [[ISO 3166-1]] alpha-2 (catalogi codicum nationum),
* [[BHT]], secundum [[Catalogus codicum internationalium notaculi autocineti|Catalogum codicum internationalium notaculi autocineti]],
* [[BHU]], secundum [[Catalogus codicum nationum Consilii Olympici Internationalis|Catalogum codicum nationum Consilii Olympici Internationalis]]
* [[BT]], secundum [[Catalogus codicum nationum ab OTAN usorum|Catalogum codicum nationum ab OTAN usorum]] codicis alpha-2
* [[BTN]] secundum normam [[ISO 3166-1]] alpha-3 (catalogi codicum nationum),
* [[BTN]] secundum [[Catalogus codicum nationum ab OTAN usorum|Catalogum codicum nationum ab OTAN usorum]] codicis alpha-3
* [[VQ]] secundum [[Catalogus praefixorum Organizationis Aviationis Civilis Internationalis immatriculationis aeronavium|Catalogum praefixorum Organizationis Aviationis Civilis Internationalis immatriculationis aeronavium]].

== Notae ==
<references/>

{{NexInt}}
* [[Dzongum]]
* [[Felicitas Nationalis Grossa]] Bhutaniae
* [[Subcontinens Indica]]

== Nexus externi ==
* [https://web.archive.org/web/20060831082414/http://www.maisondeshimalayas.org/himalayas/bhoutan.html Multum informationis de Bhutania, in pagina ''Maison des Himalayas'']
* [http://www.zonehimalaya.net/Himalaya/bhoutan.htm Populi Bhutaniae]
* [http://agora.qc.ca/mot.nsf/Dossiers/Bhoutan Bhutania, in ''Encyclopédie de l'Agora'']
* [https://web.archive.org/web/20190109090408/https://archives-segarra.com/ BHUTANIA, parva natio caelo possessa Prima Francica pellicula in Bhutania de Bhutania anno 1974 facta]

{{Asia}}
{{Capsae collectae|{{PAGENAME}}|politica|{{Reges Butaniae}}{{Primi ministri Butaniae}}{{Ministri rerum externarum Butaniae}}}}

[[Categoria:Butania|!]]
[[Categoria:Monarchiae constitutionales]]
[[Categoria:Civitates sui iuris]]

{{Myrias|Geographia}}