awêne
Bilêvkirin
[biguhêre]Navdêr
[biguhêre]| Zayenda mê ya binavkirî | ||
|---|---|---|
| Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
| Navkî | awêne | awêne |
| Îzafe | awêneya awêna |
awêneyên awênên |
| Çemandî | awêneyê awênê |
awêneyan awênan |
| Nîşandera çemandî | wê awêneyê wê awênê |
wan awêneyan wan awênan |
| Bangkirin | awêneyê awênê |
awêneyino awênino |
| Zayenda mê ya nebinavkirî | ||
| Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
| Navkî | awêneyek awênek |
awêneyin awênin |
| Îzafe | awêneyeke awêneke |
awêneyine awênine |
| Çemandî | awêneyekê awênekê |
awêneyinan awêninan |
awêne mê
- Cama ku mirov xwe tê re dibîne.
- Ji ser qenepê rabûm, derbasî lavaboyê bûm, dest û serçavên xwe şuştin. Serê xwe bilind kir, min li awêneyê nihêrî. — (Mihemed Şarman, Pirça Winda, Avesta, 2016, çapa 2em, r. 79, ISBN 978-605-5585-41-9)
- Dema tu dihatî ser hemdê xwe, awêne dihat bîra te, te dixwest rûyê xwe bibînî. Wê xerîbê, wê nasê! Lê tu wisa bêmecal bûy ku te nekarî bêjî ka awêneyek bidin ber rûyê min lê tu karibûyayî jî te yê ji şerman negota, tu wek miriyan bûy û te awêne dixwest, meraqa çav û birûyan, lêv û pozî dikir. — (Mizgîn Ronak, Xerîbiya awêneyê [arşîv], xwebun.org, 2020)
- Çûm ber awêneyê, min li rûyê xwe nihêrî, lê min sûretê di awêneyê de nasnekir; tiştekî ecêb î xofdar bû. — (Sadiq Hidayet, Bûmê Kor, Na Yayınları, 2014, r. 80, ISBN 9786056392658)
- (mecazî) Rewşa ku li ber çavên hemû kesan diqewime.
- Windayên me awêneya pergalê ne. Her çiqas nexwazin vê awêneyê bibînin jî lê em li vir in. Duh salvegera qetilkirina bavê min bû. Me bavê min di salvegera 26’emîn de bi bîr neanî. Çimkî em vê mirinê qebûl nakin. — (‘Windayên me awêneya pergalê ye’ [arşîv], e-rojname.com, 07.12.2019)
Bi alfabeyên din
[biguhêre]Herwiha
[biguhêre]Jê
[biguhêre]Bide ber
[biguhêre]Etîmolojî
[biguhêre]Hevreha din ya kurmancî eyne, soranî ئاوێنه (awêne), farisî آیینه (ayîne/ayînê), farisiya navîn *adênek, avestayî evi-deyenek ji evi- (pê, bi) + dey-, dî- (dîtin), hemû ji zimanên îranî. Wek ayna ketiye tirkî. Ji eynî rehî: wêne.
Werger
[biguhêre]Cama ku mirov xwe tê re dibîne. (1)
- Almanî: klar → de, Spiegel → de m, Speigel
- Çekî: zrcadlo → cs
- Çînî: 镜子 (jìngzi)
- Danmarkî: spejl → da
- Erebî: مرآة → ar (mirae)
- Esperantoyî: spegulo → eo
- Farisî: آينه → fa (ayne), ایینه, آیینه → fa, آئینه → fa, آینه → fa
- Ferî: spegil
- Fînî: peili → fi, kuvastin → fi
- Fransî: miroir → fr, glace → fr
- Frîsî: spegel
- Hindî: दर्पण → hi (darpaṇa), शीषा (śisā)
- Holendî: speigel, spiegel → nl
- Îngilîzî: mirror → en, looking-glass → en, reflector → en, ?looking glass → en
- Îtalî: specchio → it
- Îzlendî: spegill → is
- Japonî: 鏡 → ja (かがみ, kagami, kyoko)
- Katalanî: mirall → ca, espill → ca
- Koreyî: 거울 → ko (geoul)
- Mayayiya yukatekî: neen
- Norwecî: speil → no
- Papyamentoyî: spil
- Portugalî: espelho → pt
- Rusî: зеркало → ru (zérkalo)
- Sanskrîtî: दर्पण → sa (darpaṇa)
- Spanî: espejo → es
- Swahîlî: kioo → sw
- Swêdî: spegel → sv
- Tirkî: ayna → tr
Rewşa ku li ber çavên hemû kesan diqewime. (2)