Famîleya sorindaran
Famîleya sorindaran, famîleya rengdaran, famîleya dara rengê (Rubiaceae) famîleyeke riwekan e, di desteya yekcureyan (Gentianales) de cih digire. Bi 626 heya 660 celeb û 11150 heya 13150 cureyan, pêncem malbata mezin a riwekên Magnoliopsida ye.
Ji reng (dar)ê (Rubia tinctorum) û gelek cureyên din boyax tên çêdikin. Li Kurdistanê çendên vê malbatê digihên, ne diyar e. Hin endamên vê malbatê dar, hin jî giya û devî ne. Cara pêşîn bi navê Rubiaceae sala 1789'ê Antoine Laurent de Jussieu di Genera Plantarum, r. 196'ê de binavkiriye. Berê ji vê malbatê re digotin Rubiales Benth. & Hook.f..
Navên din ên bo vê malbatê hatine bikaranîn: Aparinaceae Hoffmanns. & Link, Asperulaceae Cham. ex Spenn., Cinchonaceae Batsch, Coffeaceae Batsch, Cynocrambaceae Meisn. nom. illeg., Dialypetalanthaceae Rizzini & Occhioni nom. cons., Galiaceae Lindl., Gardeniaceae Dum., Henriqueziaceae Bremek., Lippayaceae Meisn., Lygodisodeaceae Bartl., Naucleaceae Wernham, Operculariaceae Juss. ex Perleb, Theligonaceae Dum. nom. cons.
Navdarên vê famîleyê
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- Mitragyna
- Emmenopterys henryi
- Pêneewle, (incertae sedis)
- Kulîlka êlkî, kalkulîk, Cauliflorie
- Reng (dar) (Rubia tinctorum)
- Giyaçîn (Cichona)
- Nûsek, zimanxûng (Asperula)
- Qehwe, kafê (Coffea)
- Reng beybûn (Galium)
Çavkanî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- Die Familie der Rubiaceae bei der APWebsite. (almanî)
- Beschreibung der Familie der Rubiaceae Girêdana arşîvê 2013-09-06 li ser Wayback Machine bei DELTA von L. Watson & M. J. Dallwitz. Girêdana arşîvê 2007-01-03 li ser Wayback Machine (almanî)
- Birgitta Bremer: A review of molecular phylogenetic studies of Rubiaceae. In: Annals of the Missouri Botanical Garden., Band 96, Nr. 1, 2009, S. 4–26, doi:10.3417/2006197. (îngilîzî)
- Birgitta Bremer, Torsten Eriksson: Time tree of Rubiaceae: phylogeny and dating the family, subfamilies, and tribes. In: International Journal of Plant Sciences. Band 170, Nr. 6, 2009, S. 766–793, ISSN: 10585893, doi:10.1086/599077,PDF-Datei. Girêdana arşîvê 2011-04-01 li ser Wayback Machine (Abschnitt Systematik)
- Leslie Watson: Beschreibung in der Western Australian Flora. Girêdana arşîvê 2011-03-15 li ser Wayback Machine (engl.)
- Charlotte M. Taylor: Rubiaceae. In: W. D. Stevens, C. Ulloa, A. Pool, O. M. Montiel (Herausgeber): Flora de Nicaragua. In: Monographs in systematic botany from the Missouri Botanical Garden. Band 85, Nr. 3, 2001, S. 2206–2284.
- Charlotte M. Taylor, Roy E. Gereau: Rubiacearum Americanarum Magna Hama Pars XXIV: New Species of Central and South American Bouvardia, Hillia, Joosia, Ladenbergia, Pentagonia, and Posoqueria. In: Novon. Band 20, Nr. 4, 2010, S. 470-480, DOI:10.3417/2009064.
- S. Nazimuddin, M. Qaiser: Flora of Pakistan 190: Rubiaceae. University of Karachi, Department of Botany, Karachi 1989, S. 1–145, online. Girêdana arşîvê 2017-12-24 li ser Wayback Machine
- Christian Puff, ab 2007: Flora of Thailand: Rubiaceae.[girêdan daimî miriye]
- Niklas Wikström, M. Avino, Sylvain G. Razafimandimbison, Birgitta Bremer: Historical biogeography of the coffee family (Rubiaceae, Gentianales) in Madagascar: case studies from the tribes Knoxieae, Naucleeae, Paederieae and Vanguerieae. In: Journal of Biogeography. Band 37, Nr. 6, 2010, S. 1094-1113, DOI: 10.1111/j.1365-2699.2009.02258.x, PDF-Datei. Girêdana arşîvê 2011-04-01 li ser Wayback Machine
Ev gotara kurt şitlekê ye. Heke tu bixwazî berfireh bikî pê li biguhêre bike. (Çawa?) |