Meke

Meke bi erebî: مكة‎ Makkah
Meke Meke (Erebistana Siyûdî)
Kargêrî
Welat	Erebistana Siyûdî
Dûgel	Erebistana Siyûdî
Herêm	Meke
Şaredar	Osama al-Bar
Demografî
Gelhe	1.675.368 (2010)
Berbelavî	2.200 kes/km²
Erdnîgarî
Rûerd	850 km²
Bilindayî	277 m
Koordînat	21°25′21″Bk 39°49′34″Rh
Dem (UTC)	UTC+3 (AST)
Agahiyên din
Koda telefonê	+966-12
Malper	http://holymakkah.gov.sa

Meke (bi erebî: مكة‎ Makkah yan jî مكة المكرّمة Makkah al-Mukarrama) bajarek mezin li rojava yê welatê Erebîstana Siûdî ê ye û pirr û hindik 100 km ji Deryaya Sor dûrtire. Tevayiya nifûsa bajêr 1.294.168 e (li gora hêjmara sala 2004 an). Meke di Îslam ê de û ji bona misilmanan bajarekî pîroze, ji ber ku Mizgefta Pîroz û Kabe li wî bajarê ne.

Her sal di dema hec da bi milyonan misilman ji her derên cîhanê terin Mekê û bi vî avayî yek ji penc rûkneyên ola Îslam ê tînin şindê. Lê ji nemisilmanan ra ser lêdana bajarê Mekeyê qedexe ye. Di Kurdî de herwiha bilêvkirinên Mekê û Mekih jî ji bo vî bajarî hene.

Erdnîgarî

Medîne li bakûr, cîde li rojava û Taîf jî li rojhilat a Mekê dimînin. Bajarê Mekeyê di navbera rêzên du çiyan da bi cîh digirî. Derdora Mekeyê bi temamî çiya û çol e. Bajarê kewn belê li dora Kabê hatî bû çê kirin, lê îro qet tiştek ji bajarê kewn şinda nemaye. Mizgeft a Pîroz bi heft Mînaran û Kabe jî di navenda bajêr da ne.

Dîrok

Li gora dînê Îslamê Îbrahîm pêxember lawê xwe Îsmaîl û jina xwe yê bi nav Hacer aniye şinda îro yê bajarê Mekeyê û dûra bi tev lawê xwe, bi fermana Xwedê, Kabe disa ji nûva ava kiriye. Di sala 570 an da Muhemmed li Mekeyê ji dayik bûye. Di çel saliya Pêxamber Muhemmed da Quran a Pîroz cara yekemin bi sûreya Elaq li çîyayê Mekeyê hatiye danin. Bajar di sala 630 an da ket destê misilmanan û nebawermend êdî başebaş bi bin ketin. Dîsa di wî salê da Muhemmed di Mekeyê da xutba xwe yî xatir xastinê ji misilmanan ra xwend.

Lê hîna di berê dema Muhemmed Meke bajarekî bazirganiyê bû. Karwanên ji Suriye yê, Misir ê û hîn welatên din ji Mekeyê va derbaz dibûn û bi vî avayî mirovên Mekeyê yê li gora mirovên bajarên din yên Erebistan ê gellekî dewlemend bûn.

Cihên dînî

Çend cihên ku di dema Hecê de têne dîtin ev in.

• Kabe
• Mizgefta Heram
• Şikefta Hîrayê
• Çiyayê Nûr
• Çiyayê Erafatê
• Mîna

Galerî

• 
  Bajarê Meke yê modern
• 
  Meke di sala 1850'î de
• 
  Kabe

Girêdanên derve

 Li Wikimedia Commons medyayên di warê Meke de hene.

• (erebî) Malpera fermî