Ahmet Nejdet Sezer
| Serokkomarê Tirkiyeyê | |
|---|---|
| - | |
| Jidayikbûn | |
|---|---|
| Navê rastî |
Ahmet Necdet Sezer |
| Hevwelatî | |
| Perwerde |
Ankara University Law School (en) |
| Pîşe | |
| Hevjîn |
Semra Sezer (en) (dp. ) |
| Partiya siyasî |
Siyasetmedara/ê serbixwe (en) |
| Xelat |
Collar of the Order of the Cross of Terra Mariana (d) |
Ahmet Nejdet Sezer (tirkî: Ahmet Necdet Sezer; jdb. 13ê îlon 1941an, Afyonkarahisar, Tirkiye) dewletparêz û dadwerekî tirk e ku ji sala 2000 heta 2007 dehemîn serokkomarê Tirkiyeyê kar kiriye.
Jiyana berê
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Sezer li Afyonkarahisarê ji Ahmet Hamdi Sezer û Hatice Sezer ku bi eslê xwe tirkên makedonî bûn, jidayik bû.[1][2] Piştî ku di sala 1960an de Lîseya xwe li Afyonkarahisarê qedand, di sala 1962an de Fakulteya Hiqûqê ya Zanîngeha Enqereyê destpêkir û dûr ve jî qedand û li Enqereyê dest bi karê dadgeriyê kir. Piştî leşkeriyê li Akademiya Leşkerî, pêşî li bajarên Pîran û Yerkoyê dadger kir û piştre li Dadgeha Bilind a Enqereyê bû dadwerê çavdêriyê. Di sala 1978an de, ew LL.M. ji Fakulteya Hiqûqê ya Zanîngeha Enqereyê di hiqûqa sivîl de stand.
Serokkomarî (2000-2007)
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Ew wek serokkomar hat hilbijartin û di 16 Gulan 2000an de sond xwar û bû yekem serokê dewleta Tirkiyeyê ku ji paşerojeke dadwerî hat. Maweya wî di 16ê Gulana 2007an de bi dawî bû, lê ji ber ku Meclisa Neteweyî ya Mezin a Tirkiyeyê nekaribû serokkomarekî nû hilbijêre, wî heta 28ê Tebaxa 2007ê wezîfeya xwe domand.
Di 21 Sibat 2001an de, di civîneke Encumena Ewlekariya Netewî de di dema gengeşiyekê de, pirtûka qanûna bingehîn avêt ser serokwezîr Bülent Ecevit. Hin kes vê hilweşînê wekî sedema sereke ya ku wekî 'Çarşema Reş' tê zanîn, qeyranek mezin a aborî destnîşan dikin. Hinekên din îdia kirin ku reformên bilez ên ku ji ber muzakereyên endamtiyê yên bi Yekîtiya Ewropayê re hatine xwestin û têkiliyên xurt ên Tirkiyeyê bi Fona Pere ya Navneteweyî re bûne sedema krîzê.[3]
Sezer li Tirkiyeyê parêzvanekî hişk ê laîktiyê bû, ku gelek caran cihê nakokiyê di navbera wî û Partiya Dad û Geşedanê de bû. Wî gelek caran eşkere îdia kir ku rejîma laîk a Tirkiyeyê di bin tehdîdê de ye. Sezer ji ber ku di wê baweriyê de ye ku ola îslamê ji jinan re şelfê nayê ferzkirin, Sezer jinên parlemanterên ku çarşef li xwe kirine ji pêşwaziyên fermî yên ji serayê serokkomariyê dûr xist.[4]
Di dema serokatiya xwe de 260 mehkûm efû kir, 202 ji wan çekdarên çepgir ku hatibûn girtin.[5] (Ev cureyê efûkirinê dikare rasterast ji aliyê sûcdar an jî nûnerê qanûnî yê sûcdar ve were xwestin, lê ne hewce ye ku serlêdana siyasî û dadgehê were kirin.) Hin rêxistinan ji bo rexnekirina serokatiya Sezer efûkirinên bi vî rengî nîşan didin. Li aliyê din Sezer ji bo cezakirina kesên bi terorê re têkildar in jî qanûnên tundtir derxistin.[6]
Xebatên wî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]| Bant | Xebat û Nîşan | Dewlet | tarîx | bajar | Notkirin | Çavkanî |
|---|---|---|---|---|---|---|
|
Fermana Xaça Terra Mariana |  Estonya
|
18ê nîsan 2002 | Tallinn | Tevlêbûna Terra Mariana yek ji wan notên herî bilind e ku ji hêla Serokê Estonya ve hatî dayîn. | [7] |
Çavkanî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- ^ "Çalışkan, dürüst ama biraz sert mizaçlı". 26 nîsan 2000. Roja gihiştinê 24 gulan 2016.
- ^ "Sezer ailesi şiirlere konu olan Serez'den". 6 gulan 2000.
- ^ "IMF Stopped Central Bank From Giving Liquidity in 2001, said Erçel". Referans. Ji orîjînalê di 29 îlon 2007 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 30 tebax 2007.
- ^ "Turkey's turmoil". The Economist. ISSN 0013-0613. Roja gihiştinê 24 çiriya paşîn 2024.
- ^ "World Tribune.com -- U.S. warns of rising terror threat to Westerners throughout Turkey". web.archive.org. 27 îlon 2007. Ji orîjînalê di 27 îlon 2007 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 24 çiriya paşîn 2024.
- ^ "JURIST - Paper Chase: Turkish president signs controversial anti-terror bill subject to court review". web.archive.org. 19 îlon 2006. Ji orîjînalê di 19 îlon 2006 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 24 çiriya paşîn 2024.
- ^ "Sezer: 2002 sonuna kadar AB ile müzakere tarihi bekliyoruz". NTV.com.tr. 19 nîsan 2002. Ji orîjînalê di 21 nîsan 2014 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 20 nîsan 2014.
| Navneteweyî | |
|---|---|
| Neteweyî | |
| Însan | |
