derya

Binêre herwiha: Derya

Kurmancî

Bilêvkirin

IPA^(kilîd): /dɛɾˈjɑː/
Kîtekirin: der·ya

Navdêr

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	derya	derya
Îzafe	deryaya	deryayên
Çemandî	deryayê	deryayan
Nîşandera çemandî	wê deryayê	wan deryayan
Bangkirin	deryayê	deryayino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	deryayek	deryayin
Îzafe	deryayeke	deryayine
Çemandî	deryayekê	deryayinan

Deryayek

derya mê

(erdnîgarî) Ava pirr fire û kûr (nemaze ya ku ava wê sûr e).
- Ma Cizîre şubhî darê textê heft iqlîmi bit. Hem bi hukm û seltenet Îskender û Fexfûri bî. Xasê teşrîfa te bin derya û derbendê Ecem. Da xelatên her seher sed zerkeş û mexmuri bî. Ger çî der iqlîmê rabe hatî textê seltenet. Padşahê heft eqlîman selamkarê te bî. Ney tinê Tebrîz û Kurdistan li ber hukmê te bin. Sed wekî Şahê Xurasanê di ferwarê te bî. Daîmen menzilgeha sûra te bit burca şeref. Taliyê ferxende û bextê seîd yarê te bî. — (Melayê Cizîrî)

Bi alfabeyên din

kurdî-erebî: دەریا‎
kurdî-krîlî: дәрйа

Herwiha

Hevmane

behr (2)
dengiz

Jê

Etîmolojî

Hevreha soranî دەریا‎ (derya), farisî دریا‎ (derya), pehlewî deryap, hexamenişî dreyeh-, avestayî zreyeh-, sanskrîtî ज्रयस् (jrayas-: berfirehî, firehî)... ji proto-îranî. zerya/zirê peyva xwerû Kurdî ye ji ber ku D ya Pehlewi carinan wek Z dimîne di Kurdî û Avestayî de. Binihêre Pehl. danisten > Krd. zanîn> Av. zan- û damat > Krd. zava > Av. zamater.

Bide ber

gol
okyanos

Werger

Abazayî: амшын (āmšən)
Abxazî: амшын (āmšən)
Adîgeyî: хы (xə)
Afarî: bad
Afrîkansî: see → af
Akadî: 𒀀𒁀𒈠𒌅 (abamātu)
Akanî: empo, mpo, po
Aklanon: dagat, eawod
Albanî: det → sq
Almanî: Meer → de nt, See → de m
Elmanîşî: Meer nt, See m
Alutor: аӈӄан (aŋqan)
Amharî: ባሕር (baḥr)
Andî: релъо
Aragonî: mar n an m
Aramî:
Aramiya nû ya asûrî: ܝܡܐ‎ m (yāmā)

Siryaniya klasîk: ܝܡܐ‎ n (yammā)

Aramiya babîlonî ya cihûyî: יַמָּא‎ n (yammā)
Arçî: лъат
Aromanî: amari m, amare m, mari m
Asamî: সাগৰ (xagor)
Astûrî: mar → ast n an m
Atayalî: bcilung
Avarî: ралъад (raład)
Aymarayî: lamara → ay
Aynuyî: アトゥイ (atuy)
Azerî: dəniz → az
Bajwayiya kendava rojava: delout
Balînî: pasih, sagara
Baskî: itsaso
Başkîrî: диңгеҙ (diñgeð)
Bau bidayuh: laut
Belarusî: мо́ра nt (móra)
Bengalî: সাগর → bn (śagôr), সমুদ্র → bn (śômudr)
Bîslamayî: solwora
Blakfotî: mo'toyaohkii
Bojpûrî: समुंद्र (samundra)
Bretonî: mor → br n
Bruneyî: laut
Bukidnon manoboyiya rojavayî: daɣat
Bulgarî: море́ nt (moré)
Burmayî: ပင်လယ် → my (panglai), အဏ္ဏဝါ → my (anna.wa)
Buryatî: далай (dalaj)
Çeçenî: хӀорд (hord)
Çekî: moře → cs nt
Çerokî: ᎡᏉᏂ (equoni), ᎠᎺᏉᎯ (amequohi)
Çîçewayî: nyanja
Çînî:
Kantonî: 海 (hoi²)

Dunganî: хэ (he)

Ganî: 海 (hai³)

Hakkayî: 海 (hói)

Jinî: 海 (hai²)

Mandarînî: 海 → zh (hǎi)

Min beî: 海 (huǒi)

Min dongî: 海 (hāi)

Minnanî: 海 (hái)

Wuyî: 海

Xiangî: 海 (hai³)
Çukçî: аӈӄы (aṇqy)
Çuvaşî: тинӗс (tinĕs)
Dalmatî: mur
Danmarkî: hav → da nt, sø → da g
Divehî: މޫދު‎ (mūdu)
Dolganî: байгал (baygal)
Endonezyayî: laut → id
Erebî: بَحْر‎ → ar n (baḥr), يَم‎ n (yam)
Erebiya kendavî: بَحَر‎ (baḥər)

Erebiya hîcazî: بَحَر‎ n (baḥar)

Erebiya fasî: بحر‎ (bḥar)
Ermenî: ծով → hy (cov)
Erzayî: иневедь (inevedʹ)
Esperantoyî: maro → eo
Estonî: meri → et
Etiyopiya klasîk: ባሕር (baḥr)
Evenî: нам (nam)
Evenkî: ламу (lamu)
Eweyî: atsiaƒu nt
Farefareyî: ateko
Farisî: دریا‎ → fa (daryâ), بحر‎ → fa (bahr), زو‎ → fa (zow), زراه‎ → fa (zerâh, zarâh)
Fatalukuyî: tahi
Ferî: hav → fo nt, sjógvur → fo n
Fîjî: wasa → fj
Fînî: meri → fi
Fransî: mer → fr m
Friyolî: mâr
Frîsiya bakur: sia m
Frîsî: see → fy m
Gaelîka skotî: muir n an m, fairge m, cuan n
Galîsî: mar → gl n, ler → gl n
Goguryeoyî: 波旦 (padan), 內米 (nami)
Gotî: 𐌼𐌰𐍂𐌴𐌹 m (marei), 𐍃𐌰𐌹𐍅𐍃 n (saiws), 𐌻𐌰𐌲𐌿𐍃 n (lagus)
Gujaratî: સમુદ્ર → gu n (samudra), દરિયો → gu n (dariyo)
Gurcî: ზღვა → ka (zɣva)
Guwaranî: para
Haîtî: lanmè
Hawayî: kai, moana
Higaononî: dagat
Hindî: सागर → hi n (sāgar), समुद्र → hi n (samudra), समुंदर → hi (samundar), अम्बुधि → hi n (ambudhi), बहर → hi n (bahar), दरिया → hi n (dariyā), दरया → hi m (daryā)
Hîlîgaynonî: dagat, laud, lawod
Hîtîtî: 𒀀𒊒𒈾𒀸 (a-ru-na-aš)
Hmongî: dej hiav txwv
Holendî: zee → nl m
Îbanî: tasik
Îbranî: יָם‎ n (yam)
Îdoyî: maro → io
Îgboyî: osịmịrị
Îngilîziya kevn: sǣ m
Îngilîziya navîn: see, mere
Îngûşî: форд (ford)
Înterlîngua: mar
Îranunî: kalud
Îrlendî: muir → ga m, farraige → ga m
Îrlendiya kevn: muir, fairrge m
Îstriyotî: mare
Îtalî: mare → it n
Îzlendî: haf → is nt, sjór → is n, ægir → is n, úthaf → is nt
Japonî: 海 → ja (うみ, umi), 海 → ja (かい, kai)
Jarawa: ullel
Javayiya kevn: sagara
Javayî:
Karakanî: ꦱꦒꦫ, ꦱꦒꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ → jv

Rûmî: sagara → jv, saganten
Jejuyî: 바당
Jurçenî:  (mədə-əri)
Kabardî: хы (xə)
Kalalîsûtî: imaq
Kalmîkî: дала (dala), теңгс (teñgs)
Kaloyî: pañibaró n
Kannadayî: ಅಮ್ಬುಧಿ (ambudhi), ಸಮುದ್ರ → kn (samudra)
Kapampanganî: dayat
Kapverdî: mar
Karaçay-balkarî: тенгиз yj
Karakalpakî: teńiz
Karelî: meri
Kaşûbî: mòrzé nt
Katalanî: mar → ca n an m
Keçwayî: mama qucha
Kinaray-ayî: baybay, kalalawdan
Kirgizî: деңиз → ky (deñiz)
Kîngalî: මුහුද → si (muhuda)
Kînyarwandayî: ikiyaga
Komî-zîriyî: море (more), саридз (saridz)
Koreyî: 바다 → ko (bada), 해양(海洋) (haeyang)
Kornî: mor n
Korsîkayî: mari → co n
Koryakî: аӈӄан
Kreyoliya antîlleyî: lanmè
Krî: ᑭᐦᒋᑲᒥᕀ (kihcikamiy)
Kumikî: денгиз (deñiz)
Lakotayî: ble
Lampungî: lawok
Latgalî: jiurys n
Latînî: mare → la nt, pontus, pelagus n, aequor → la
Latviyayî: jūra → lv m
Lawsî: ທະເລ (tha lē), ສະມຸດ (sa mut)
Lezgînî: гьуьл (hül)
Lingalayî: mbu
Lîgûrî: mâ
Lîtwanî: jūra → lt m, marios m
Lîvonî: mer, mier
Lombardî: mar
Lueyî: ᦒᦰᦵᦟ (th!le)
Lugandayî: ennyanja
Luksembûrgî: Mier → lb nt
Mòçenoyî: meir n
Madurayî: laot, tasè', saghârâ
Maguindanaoyî: kaludan, ragat
Makedonî: море → mk nt (more)
Malagasî: ranomasina → mg
Malayalamî: കടൽ → ml (kaṭal)
Malezî: laut → ms, tasik → ms, samudera, segara → ms, bahar → ms
Maltayî: baħar n
Mambayî: taisa
Mançûyî: ᠮᡝᡩᡝᡵᡳ (mederi), ᠨᠠᠮᡠ (namu)
Manksî: mooir → gv m, faarkey n, keayn n
Mansakayî: dagat
Mansî: ся̄рысь (sâ̄rysʹ)
Maorî: moana → mi, tai → mi
Maranaoyî: kalodan, ragat
Maratî: समुद्र → mr n (samudra)
Mari:
Mariya rojhilatî: теҥыз

Mariya rojavayî: тангыж (tangyž)
Mazenderanî: دریو‎
Mecarî: tenger → hu
Mehriyî: رورم‎
Melanauyiya navendî: daat
Misrî:

(wꜣḏ-wr n),

(ym n)
Mîrandî: mar n
Mokşayî: моря (morja)
Mongolî: далай → mn (dalaj), ᠳᠠᠯᠠᠢ (dalai), тэнгэс (tenges)
Morî bawah: tahi
Mulamî: hai³
Nahwatlî: hueyatl → nah, ilhuicaatl → nah
Nanayî: намо
Napolîtanî: mare n
Navajoyî: tónteel
Nepalî: सागर → ne (sāgar)
Ngarrindjerî: yarluwar
Nîvxî: кер̌ӄ (keřq), кер̌ӄн (keřqn)
Normandî: mé m
Norsiya kevn: haf nt
Norwecî:
Norweciya bokmålî: hav → no nt, sjø → no n

Norweciya nînorskî: hav → nn nt, sjø → nn n
Ojibweyî: gichigami, gichigamin pj
Oksîtaniya kevn: mar
Oksîtanî: mar → oc
Ohlone:
Ohloniya bakur: 'ómú'
Oriyayî: ସାଗର (sagôrô), ସମୁଦ୍ର (sômudrô)
Oromoyî: garba
Osetî: денджыз (denǵyz), фурд (furd)
Osmanî: دڭز‎ (deñiz)
Oygurî: دېڭىز‎ (dëngiz)
Ozbekî: dengiz → uz
Palî: samudda n, sāgara
Papyamentoyî: laman
Peştûyî: بحر‎ → ps n (bahr)
Plodîşî: Mäa nt
Polonî: morze → pl nt
Portugalî: mar → pt n
Prusiya kevn: jūris
Puncabî: ਸਮੁੰਦਰ → pa (samundar)
Qazaxî: теңіз → kk (teñız)
Qiptî: ⲉⲓⲟⲙ (eiom)
Rohingyayî: doria
Romagnolî: mêr
Romancî: mar n an m, mer n
Romanî: baro pani
Romanyayî: mare → ro m
Rusî: мо́ре nt (móre)
Rusînî: мо́ре nt (móre)
Sahoyî: bad
Saksoniya kevn: sēo n, holm n
Samiya bakurî: mearra
Samoayî: sami, vasa, moana
Sanskrîtî: समुद्र → sa (samudra), धीर → sa n (dhīra)
Sardînî: mare, mari
Sasakî: segara
Sebwanoyî: dagat
Sicîlî: mari → scn n
Sindhî: سَمُنڊ‎ → sd n
Sirananî: se
Sirboxirwatî:
Kirîlî: море nt

Latînî: more → sh nt
Skotî: se
Slaviya kevn:
Kirîlî: морѥ nt (morje)
Slaviya rojavayî ya kevn: море nt (more)
Slovakî: more → sk nt
Slovenî: morje → sl nt
Somalî: bad → so
Sorbî:
Sorbiya jêrîn: mórjo nt

Sorbiya jorîn: morjo nt
Spanî: mar → es n an m
Sumbawayî: lit
Sundanî: sagara → su
Swahîlî: bahari → sw 9 an 10
Swêdî: sjö → sv g, hav → sv nt
Şanî: ပၢင်ႇလၢႆႇ (pàang làay)
Şîngazîcayî: ɓahari 9 an 10
Tàyî: pé
Tabasaranî: гьюл (hjul)
Tacikî: баҳр → tg (bahr), дарё → tg (daryo)
Talysh:
Talişî: دریا‎ (daryâ)
Tagalogî: dagat → tl
Tamîlî: கடல் → ta (kaṭal)
Tarifitî: rebḥar n
Tausugî: dagat
Tay dam: ꪙꪾ꫁ꪹꪚꪸ꫁
Tayî: ทะเล → th, ห้วงน้ำ → th, สมุทฺท → th
Telûgûyî: సముద్రం → te (samudraṃ), కడలి → te (kaḍali)
Ternateyî: dai
Teteriya krîmî: deñiz
Teterî: диңгез → tt (diñgez)
Tetûmî: tasi
Tigrînî: ባሕሪ (baḥri)
Tirkî: deniz → tr, derya → tr
Tirkmenî: deňiz
Tîbetî: བརྐོས (brkos), རྒྱ་མཚོ (rgya mtsho), མཚོ (mtsho)
Tokpisinî: solwara, wara → tpi, raunwara
Tongî: tahi, vaha, moana
Toxarî A: sāmudtär
Toxarî B: samudtär, lyam n
Tupînambayî: paranã, paranaã, paraná
Udiheyî: наму (namu)
Udmurtî: море (more), зарезь (zarezʹ)
Urdûyî: سمندر‎ n (samandar), بحر‎ → ur (bahr)
Ûkraynî: мо́ре nt (móre)
Ûrûmî: дэниз (déniz)
Venîsî: mar → vec n, mare → vec
Vepsî: meri
Viyetnamî: biển → vi, bể → vi
Volapûkî: mel → vo
Vuresî: naw
Weylsî: môr → cy, gweilgi
Wîlamowî: mjer
Wolofî: gaych
Ximêrî: សមុទ្រ → km (sa’mot), សាគរ → km (sakrô)
Xosayî: ulwandle
Yakutî: байҕал (bayğal), муора (muora)
Yamanayî: ixa
Yidîşî: ים‎ n (yam), יאַם‎ n (yam)
Yorubayî: okun
Yupîkiya navendî: imarpik
Yûnanî: θάλασσα → el m (thálassa), πέλαγος → el nt (pélagos), πόντος → el n (póntos)
Kevn: θάλασσα m (thálassa), ἅλς n (háls), πέλαγος nt (pélagos), πόντος n (póntos)
Zêlandî: zeê m
Zhuangî: haij
Zuluyî: ulwandle → zu 11 an 10

Tirkî

Navdêr

derya

Derya.
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
zerya, behr
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
Behra aqil.
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
qiyamet
Yağmur yağınca köy çamur deryasına dönmüştü.
Ji ber baranê gund ji çamûrê bûbû wekî qiyamet.