Төрт өлшемді кеңістік

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
18:37, 2011 ж. қарашаның 26 кезіндегі GaiJinBot (талқылау | үлесі) жасаған нұсқа ({{Суретсіз мақала}} үлгісін үстедім)
Навигацияға өту Іздеуге өту

Көп өлшемді кеңістік – өлшемділігі үштен артық болатын кеңістік. Бізді қоршаған кеңістік үш өлшемді, жазықтық екі өлшемді, ал түзу бір өлшемді болады. Элементар геометрияда қарастырылатын евклидтік кеңістік – үш өлшемді кеңістік, n өлшемді евклидтік кеңістік көп өлшемді кеңістіктің қарапайым түрі болады, мұндағы n кез келген натурал сан болуы мүмкін. Кәдімгі евклидтік кеңістіктегі нүкте үш координат бойынша анықталатыны сияқты n өлшемді евклидтік кеңістіктің “нүктесі” х1, х2, ..., хn (олар кез келген нақты мәндер қабылдауы мүмкін) n “координаттары” арқылы беріледі. n өлшемді кеңістіктегі M(х1, х2, ..., хn) және M(у1, у2, ..., уn) екі нүктенің ара қашықтығы мына (кәдімгі евклидтік кеңістіктегі екі нүкте арасындағы қашықтық формуласына ұқсас) формуламен өрнектеледі: . Басқа да К. ө. к-тер маңызды рөл атқарады. Салыстырмалықтың физ. принципін баяндағанда төрт өлшемді кеңістік пайдаланылады, оның “нүктесі” үш “кеңістік” және бір “уақыт” координаттары арқылы беріледі. Физиканың көптеген мәселелерінде фазалық кеңістік деп аталатын К. ө. к. қолданылады, оның “нүктелері” физ.-хим., мех. не басқа бір жүйенің жағдайын анықтайды.