Санкт-Петербург: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Санкт-Петербург
	Федералдық деңгейдегі маңызы бар қала
	Санкт-Петербург
	орыс. Санкт-Петербург
Ту	Логотипі
Әкімшілігі
Ел	Ресей
Федерация субъектiсі	Санкт-Петербург
Ішкі бөлінісі	18 аудан
Губернаторы	Александр Дмитриевич Беглов
Тарихы мен географиясы
Координаттары	59°57′ с. е. 30°19′ ш. б. / 59.950° с. е. 30.317° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 59°57′ с. е. 30°19′ ш. б. / 59.950° с. е. 30.317° ш. б. (G) (O) (Я)
Құрылған уақыты	1703
Бұрынғы атаулары	Санкт-Петербург, Петроград, Ленинград
Жер аумағы	1439 км²
Биіктігі	3 м
Уақыт белдеуі	UTC+4
Тұрғындары
Тұрғыны	▲ 5 351 935 адам (2018)
Агломерация	5,4 млн (2002)
Ұлттық құрамы	орыстар — 84,73 %; украиндар — 1,87 %; белорустар — 1,17 % ; еврейлер — 0,78 %; татарлар — 0,76 %; армяндар — 0,41 %
Этнохороним	петербургтық
Ресми тілі	орыс тілі
Сандық идентификаторлары
Телефон коды	+7 812
Пошта индекстері	190000-199406
Автомобиль коды	78, 98, 178
ОКАТО коды	40
Басқалары
Ресми емес атауы	Невадағы қала,; Солтүстік Пальмира,; Петров қаласы,; Питер,; Солтүстік астана,; Солтүстік Венеция,; Жарық түн қаласы, ; Мәдениеттің астанасы,; Петербург.
	gov.spb.ru (орыс.)
	Санкт-Петербург
	Санкт-Петербург шекарасы
	Ортаққордағы санаты: Санкт-Петербург

Тарихын шолу

← Ескірек өңдеме

Мазмұны өшірілді Content added

VisualWikitext

Inline

23:16, 2024 ж. мамырдың 15 кезіндегі соңғы нұсқа

Санкт-Петербург (орыс. Санкт-Петербург, ауызекі тілде — Питер) — Ресейдің федералдық мәні бар қала, Солүстік-Батыс федералды аймағының және Ленинград облысының әкімшілік орталығы. 1914 жылдың 31 тамызынан 1924 жылдың 26 қаңтарына дейін Петроград, 1924 жылдың 26 қаңтарынан 1991 жылдың 6 қыркүйегіне дейін Ленинград деп аталған.

Географиясы

Санкт-Петербург Ленинград облысындағы Нева өзенінің Фин бұғазына құяр сағасында орналасқан. Тұрғындарының саны 9,50 млн-ға жуық (2018). Санкт-Петербург аумағынан 45-тен астам өзен, 40-қа жуық канал өтеді. Портты қала, әуе, автомобиль жолдарының және темір жолдың ірі торабы.

Климаты

Санкт-Петербург ауа райы
Көрсеткіш	Қаң	Ақп	Нау	Сәу	Мам	Мау	Шіл	Там	Қыр	Қаз	Қар	Жел
Абсолюттық максимум, °C	8,7	10,2	15,3	25,3	33,0	34,6	35,3	37,1	30,4	20,2	11,4	10,9
Орташа максимум, °C	−3,2	−2,9	2,1	9,3	16,1	20,2	23,0	20,9	15,2	8,6	2,3	−1
Орташа температура, °C	−5,7	−5,5	−1	5,4	11,6	16,1	19,1	17,3	12,1	6,3	0,4	−3,2
Орташа минимум, °C	−8,1	−8,2	−4,1	1,5	7,1	11,9	15,1	13,6	9,0	4,0	−1,5	−5,4
Абсолюттық минимум, °C	−34,7	−27,7	−21,7	−12,5	−2,6	0,7	5,8	3,8	−1,6	−9,7	−20,1	−26,5
Жауын-шашын нормасы, мм	45,3	34,1	33,8	33,4	45,7	68,8	81,4	88,9	63,5	65,5	57,8	52,8
Дерекнама: Санкт-Петербург - ауа райы мен климаты

Мәдениеті

Ресей ғылым академиясының ғылыми орталығы, 43 жоғары оқу орны, 120 музей, 18 театр, Салтыков-Щедрин атындағы Ресей ұлттық кітапханасы, машина, станок, аспап, кеме жасау зауыттары, тоқыма фабрикасы, химиялық, түсті және қара металургия комбинаттары бар. Метрополитені 1955 ж. іске қосылған. Қаланы 1703 ж. Петр І салдырған. 1712 — 1918 ж. Ресей астанасы болды. 19 ғасырдың соңы мен 20 ғасырдың басында Санкт-Петербургдың жоғары оқу орындарында бірқатар қазақ интеллигенциясының өкілдері оқыды. Б. Қаратаев, Б.Сыртанов, Ж.Ақпаев, С.Лапин, М. Шоқай, Б. Құлманов Санкт-Петербургдың Императорлық университетінде, Ә. Бөкейхан Санкт-Петербург Императорлық орман институтында, М.Тынышбаев Санкт-Петербург Императорлық жол қатынасы институтында, С. Аспандияров пен Х.Досмұхамедов Санкт-Петербург Императорлық әскери медициналақ институтында білім алды. Қазақтың алғашқы баспасөздерінің бірі саналатын “Серке” газеті Санкт-Петербургда жарық көрді. Бүкілресейлік мұсылмандардың екінші съезі Санкт-Петербургда өтті. Бірінші орыс революциясы, Ақпан революциясы және Қазан төңкерісі Санкт-Петербургда басталды. 1918 ж. астана Санкт-Петербургдан Мәскеу қаласына көшірілді. 2-дүниежүзілік соғыс кезінде қала 29 ай бойы неміс фашистері әскерлерінің қоршауында болды. Сол тұста Санкт-Петербург тұрғындарына Қазақстан халқы көп көмек көрсетті. Қаланы жаудан қорғауда көптеген қазақстандықтар ерлікпен шайқасты (Ленинград шайқасы). Ж. Жабаевтың “Ленинградтық өренім!” атты жалынды жыры жауынгерлерді жаумен күреске жігерлендірді. Қазіргі кезде Санкт-Петербургда Ж. Жабаев пен Ә. Молдағұлова есімімен аталатын көшелер бар. Петропавл қамалы, Қысқы сарай, Биржа ғимараты, Исаакий соборы, т.б. сәулет өнері ескерткіштері ЮНЕСКО-ның әлемдік мұра тізіміне енгізілген. 2003 ж. Санкт-Петербургдың 300 жылдық мерейтойы аталып өтілді. Санкт-Петербургдағы қазақ диаспорасы 2 мыңға жуық адамды құрайды. Қалада қазақтардың ұлттық орталығы жұмыс істейді^[4].

Экономикасы

Санкт-Петербург — Ресей Федерациясының маңызды экономика орталықтарының бірі. Санкт-Перербургтың экономикалық дамуы, өндіріс және сауда комитетінің мәліметі бойынша, 2012 жылы аймақтық жалпы өнімі 2,138 трлн рубль болған ( 2011 жылы — 2,072 трлн руб.)^[5]. Экономикасының негізгі көзі (жақшаның ішінде 2010 жылғы аймақтық жалпы өнімінің бөлігі):

өндеу өнеркәсібі (24,1 %),
сауда (18,7 %),
жылжымайтын мүлікпен операциялар (18,2 %),
көлік және байланыс (9,9 %),
құрылыс (7,8 %),
басқа (21,3 %)^[6].

Қаржы нарығы айналымынан Ресейде екінші орын алады. Қалада бірнеше биржа, 42 коммерциялық банк, Санкт-Петербург халықаралық банкі, басқа аймақтардың банктерінің 100 шақты филиалы, 400-ден астам брокер компаниясы жұмыс істейді^[7].

Галерея

Санкт-Петербургтың көрнекті тарихи жерлері
Пушкин қаласындағы Екатерина паркі
Казан соборы
Мариинский сарайы
Қаланың орталығында орналасқан мұсылман мешіті
Александр Невский Лавра
Мәскеу алаңы
Пулково әуе жайы

Петр-Павел бекетіне Нева өзені жағынан көрініс

Дворцовая алаңы

Дереккөздер

↑ Администрации Санкт-Петербурга
↑ Петербург в цифрах. Официальный портал администрации СПб. Тексерілді, 21 қазан 2011.
↑ Солодилов В. В. Транспортно-коммуникационная основа согласованного развития Москвы и Санкт-Петербурга (PDF). Развитие городских агломераций в зоне транспортного коридора Москва — Санкт-Петербург. Фонд «Центр стратегический разработок „Северо-Запад“» (2005). Басты дереккөзінен мұрағатталған 21 тамыз 2011. Тексерілді, 11 января 2009.
↑ Қазақ Энциклопедиясы, 7 том
↑ Инвестиционный паспорт Санкт-Петербурга. 2013. Комитет по инвестициям Санкт-Петербурга. Басты дереккөзінен мұрағатталған 9 қаңтар 2014. Тексерілді, 9 қазан 2013.
↑ Итоги социально-экономического развития Санкт-Петербурга за 2011 ж.. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 қараша 2012. Тексерілді, 14 қараша 2012.
↑ Банки: Все города: все банки региона Санкт-Петербург. Банки.ру. Басты дереккөзінен мұрағатталған 24 қаңтар 2012. Тексерілді, 21 қазан 2011.

[1] Администрации Санкт-Петербурга

[Петербург_в_цифрах-2] Петербург в цифрах. Официальный портал администрации СПб. Тексерілді, 21 қазан 2011.

[3] Солодилов В. В. Транспортно-коммуникационная основа согласованного развития Москвы и Санкт-Петербурга (PDF). Развитие городских агломераций в зоне транспортного коридора Москва — Санкт-Петербург. Фонд «Центр стратегический разработок „Северо-Запад“» (2005). Басты дереккөзінен мұрағатталған 21 тамыз 2011. Тексерілді, 11 января 2009.

[4] Қазақ Энциклопедиясы, 7 том

[Инвест.паспорт_СПб_2013-5] Инвестиционный паспорт Санкт-Петербурга. 2013. Комитет по инвестициям Санкт-Петербурга. Басты дереккөзінен мұрағатталған 9 қаңтар 2014. Тексерілді, 9 қазан 2013.

[Соц-экон.развитие_СПб_2011-6] Итоги социально-экономического развития Санкт-Петербурга за 2011 ж.. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 қараша 2012. Тексерілді, 14 қараша 2012.

[7] Банки: Все города: все банки региона Санкт-Петербург. Банки.ру. Басты дереккөзінен мұрағатталған 24 қаңтар 2012. Тексерілді, 21 қазан 2011.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

@@ 47-жол: / 47-жол: @@
  | format                   = PDF
  | work                     = Развитие городских агломераций в зоне транспортного коридора Москва — Санкт-Петербург
- | publisher                = Фонд «Центр стратегический разработок „Северо-запад“»
+ | publisher                = Фонд «Центр стратегический разработок „Северо-Запад“»
  | accessdate               = 11 января 2009
  | archiveurl               = https://www.webcitation.org/616CrAUur
@@ 78-жол: / 78-жол: @@
 |сурет=SPB Collage 2014-3.png}}
-'''Санкт-Петербург''' ({{lang-ru|Санкт-Петербург, Питер}}) — [[Ресей]]дің федералдық мәні бар қала, [[Солүстік-Батыс федералды аймағы]]ның және [[Ленинград облысы]]ның әкімшілік орталығы. 1914 жылдың 31 тамызынан 1924 жылдың 26 қаңтарына дейін '''Петроград''', 1924 жылдың 26 қаңтарынан 1991 жылдың 6 қыркүйегіне дейін '''Ленинград''' деп аталған.
+'''Санкт-Петербург''' ({{lang-ru|Санкт-Петербург}}, ауызекі тілде — ''Питер'') — [[Ресей]]дің федералдық мәні бар қала, [[Солүстік-Батыс федералды аймағы]]ның және [[Ленинград облысы]]ның әкімшілік орталығы. 1914 жылдың 31 тамызынан 1924 жылдың 26 қаңтарына дейін '''Петроград''', 1924 жылдың 26 қаңтарынан 1991 жылдың 6 қыркүйегіне дейін '''Ленинград''' деп аталған.
 == Географиясы ==
@@ 169-жол: / 169-жол: @@
 == Мәдениеті ==
-Ресей [[ғылым академиясы]]ның ғылыми орталығы, 43 жоғары оқу орны, 120 музей, 18 театр, Салтыков-Щедрин атындағы Ресей ұлттық кітапханасы, машина, станок, аспап, кеме жасау зауыттары, тоқыма фабрикасы, химиялық, түсті және қара металургия комбинаттары бар. Метрополитені 1955 ж. іске қосылған. Қаланы 1703 ж. Петр І салдырған. 1712 — 1918 ж. Ресей астанасы болды. 19 ғасырдың соңы мен 20 ғасырдың басында Санкт-Петербургдың жоғары оқу орындарында бірқатар қазақ интеллигенциясының өкілдері оқыды. [[Бақытжан Қаратаев|Б.Қаратаев]], Б.Сыртанов, Ж.Ақпаев, С.Лапин, [[Шоқай Мұстафа|М.Шоқай]], Б.Құлманов Санкт-Петербургдың Императорлық университетінде, Ә.Бөкейхан Санкт-Петербург Императорлық орман институтында, [[Мұхаметжан Тынышбаев|М.Тынышбаев]] Санкт-Петербург Императорлық жол қатынасы институтында, [[Санжар Жапарұлы Аспандияров|С.Аспандияров]] пен Х.Досмұхамедов Санкт-Петербург Императорлық әскери медициналақ институтында білім алды. Қазақтың алғашқы баспасөздерінің бірі саналатын “Серке” газеті Санкт-Петербургда жарық көрді. Бүкілресейлік мұсылмандардың екінші съезі Санкт-Петербургда өтті. Бірінші орыс револяциясы, Ақпан революциясы және Қазан төңкерісі Санкт-Петербургда басталды. 1918 ж. астана Санкт-Петербургдан Мәскеу қаласына көшірілді. 2-дүниежүзілік соғыс кезінде қала 29 ай бойы неміс фашистері әскерлерінің қоршауында болды. Сол тұста Санкт-Петербург тұрғындарына Қазақстан халқы көп көмек көрсетті. Қаланы жаудан қорғауда көптеген қазақстандықтар ерлікпен шайқасты (Ленинград шайқасы). [[Жамбыл Жабаев|Ж.Жабаевтың]] “Ленинградтық өренім!” атты жалынды жыры жауынгерлерді жаумен күреске жігерлендірді. Қазіргі кезде Санкт-Петербургда Ж.Жабаев пен Ә.Молдағұлова есімімен аталатын көшелер бар. Петропавл қамалы, Қысқы сарай, Биржа ғимараты, Исаакий соборы, т.б. сәулет өнері ескерткіштері ЮНЕСКО-ның әлемдік мұра тізіміне енгізілген. 2003 ж. Санкт-Петербургдың 300 жылдық мерейтойы аталып өтілді. Санкт-Петербургдағы қазақ диаспорасы 2 мыңға жуық адамды құрайды. Қалада қазақтардың ұлттық орталығы жұмыс істейді.<ref>[[Қазақ Энциклопедиясы]], 7 том</ref>
+Ресей [[ғылым академиясы]]ның ғылыми орталығы, 43 жоғары оқу орны, 120 музей, 18 театр, Салтыков-Щедрин атындағы Ресей ұлттық кітапханасы, машина, станок, аспап, кеме жасау зауыттары, тоқыма фабрикасы, химиялық, түсті және қара металургия комбинаттары бар. Метрополитені 1955 ж. іске қосылған. Қаланы 1703 ж. Петр І салдырған. 1712 — 1918 ж. Ресей астанасы болды. 19 ғасырдың соңы мен 20 ғасырдың басында Санкт-Петербургдың жоғары оқу орындарында бірқатар қазақ интеллигенциясының өкілдері оқыды. [[Бақытжан Қаратаев|Б. Қаратаев]], Б.Сыртанов, Ж.Ақпаев, С.Лапин, [[Шоқай Мұстафа|М. Шоқай]], Б. Құлманов Санкт-Петербургдың Императорлық университетінде, Ә. Бөкейхан Санкт-Петербург Императорлық орман институтында, [[Мұхаметжан Тынышбаев|М.Тынышбаев]] Санкт-Петербург Императорлық жол қатынасы институтында, [[Санжар Жапарұлы Аспандияров|С. Аспандияров]] пен Х.Досмұхамедов Санкт-Петербург Императорлық әскери медициналақ институтында білім алды. Қазақтың алғашқы баспасөздерінің бірі саналатын “Серке” газеті Санкт-Петербургда жарық көрді. Бүкілресейлік мұсылмандардың екінші съезі Санкт-Петербургда өтті. Бірінші орыс революциясы, Ақпан революциясы және Қазан төңкерісі Санкт-Петербургда басталды. 1918 ж. астана Санкт-Петербургдан Мәскеу қаласына көшірілді. 2-дүниежүзілік соғыс кезінде қала 29 ай бойы неміс фашистері әскерлерінің қоршауында болды. Сол тұста Санкт-Петербург тұрғындарына Қазақстан халқы көп көмек көрсетті. Қаланы жаудан қорғауда көптеген қазақстандықтар ерлікпен шайқасты (Ленинград шайқасы). [[Жамбыл Жабаев|Ж. Жабаевтың]] “Ленинградтық өренім!” атты жалынды жыры жауынгерлерді жаумен күреске жігерлендірді. Қазіргі кезде Санкт-Петербургда Ж. Жабаев пен Ә. Молдағұлова есімімен аталатын көшелер бар. Петропавл қамалы, Қысқы сарай, Биржа ғимараты, Исаакий соборы, т.б. сәулет өнері ескерткіштері ЮНЕСКО-ның әлемдік мұра тізіміне енгізілген. 2003 ж. Санкт-Петербургдың 300 жылдық мерейтойы аталып өтілді. Санкт-Петербургдағы қазақ диаспорасы 2 мыңға жуық адамды құрайды. Қалада қазақтардың ұлттық орталығы жұмыс істейді<ref>[[Қазақ Энциклопедиясы]], 7 том</ref>.
 == Экономикасы ==
@@ 178-жол: / 178-жол: @@
 * көлік және байланыс (9,9 %),
 * құрылыс (7,8 %),
-* басқа (21,3 %)<ref name="Соц-экон.развитие СПб 2011">{{cite web|url=http://www.cedipt.spb.ru/upload/files/economics/macro/ot4et%202011%20-%203.pdf|title=Итоги социально-экономического развития санкт-петербурга за 2011 ж.|accessdate=2012-11-14|archiveurl=http://www.webcitation.org/6CI3hiPGS|archivedate=2012-11-19}}</ref>.
+* басқа (21,3 %)<ref name="Соц-экон.развитие СПб 2011">{{cite web|url=http://www.cedipt.spb.ru/upload/files/economics/macro/ot4et%202011%20-%203.pdf|title=Итоги социально-экономического развития Санкт-Петербурга за 2011 ж.|accessdate=2012-11-14|archiveurl=http://www.webcitation.org/6CI3hiPGS|archivedate=2012-11-19}}</ref>.
-Қаржы нарығы айналымынан Ресейде екінші орын алады. Қалада бірнеше биржа, 42 коммерциялық банк, Санкт-петербург халықаралық банкі, басқа аймақтардың банктерінің 100 шақты филиалы, 400-ден астам брокер компаниясы жұмыс істейді<ref>{{cite web|url=http://www.banki.ru/banks/regions/?show=region&city=Sankt-Peterburg|publisher=Банки.ру|title=Банки: Все города: все банки региона Санкт-Петербург|accessdate=2011-10-21|archiveurl=http://www.webcitation.org/64vB7eqfx|archivedate=2012-01-24}}</ref>.
+Қаржы нарығы айналымынан Ресейде екінші орын алады. Қалада бірнеше биржа, 42 коммерциялық банк, Санкт-Петербург халықаралық банкі, басқа аймақтардың банктерінің 100 шақты филиалы, 400-ден астам брокер компаниясы жұмыс істейді<ref>{{cite web|url=http://www.banki.ru/banks/regions/?show=region&city=Sankt-Peterburg|publisher=Банки.ру|title=Банки: Все города: все банки региона Санкт-Петербург|accessdate=2011-10-21|archiveurl=http://www.webcitation.org/64vB7eqfx|archivedate=2012-01-24}}</ref>.
 == Галерея ==
 <gallery caption="Санкт-Петербургтың көрнекті тарихи жерлері" mode="packed">
-Сурет:Catherine_park_in_Tsarskoe_Selo_01.jpg|Пушкин қаласындағы Екатерина паркі
+Catherine_park_in_Tsarskoe_Selo_01.jpg|Пушкин қаласындағы Екатерина паркі
-Сурет:View_to_Kazan_Cathedral_by_Ivan_Smelov.jpg|Казан соборы
+View_to_Kazan_Cathedral_by_Ivan_Smelov.jpg|Казан соборы
-Сурет:Mariinsky_Palace_Saint_Petersburg.jpg|Мариининский сарайы
+Mariinsky_Palace_Saint_Petersburg.jpg|Мариинский сарайы
-Сурет:Me%C5%A1ita_v_Sankt-Pet%C4%9Brburgu_(3).jpg|Қаланың орталығында орналасқан мұсылман мешіті
+Me%C5%A1ita_v_Sankt-Pet%C4%9Brburgu_(3).jpg|Қаланың орталығында орналасқан мұсылман мешіті
-Сурет:Alexander_Nevskij_Kloster_4.JPG|Александр Невский Лавра
+Alexander_Nevskij_Kloster_4.JPG|Александр Невский Лавра
-Сурет:Moskovskaya_Square_SPB_01.jpg|Мәскеу алаңы
+Moskovskaya_Square_SPB_01.jpg|Мәскеу алаңы
-Сурет:Pulkovo_airport.jpg|Пулково әуе жайы
+Pulkovo_airport.jpg|Пулково әуе жайы
 </gallery>
 {{wide image|%D0%92%D0%B8%D0%B4_%D0%BD%D0%B0_%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%BA%D1%83_%D0%B8_%D0%94%D0%B2%D0%BE%D1%80%D1%86%D0%BE%D0%B2%D1%8B%D0%B9_pan7.jpg|1100px|<center>Петр-Павел бекетіне Нева өзені жағынан көрініс</center>}}
-{{wide image|PalaceSquareNight.jpg|1300px|<center>Дворцовая алаңы</center>}}
+{{wide image|PalaceSquareNight.jpg|1100px|<center>Дворцовая алаңы</center>}}
-{{wikify}}
+== Дереккөздер ==
-== Пайдаланылған cілтемелер ==
+{{дереккөздер}}
-<references/>
+{{wikify}}
 [[Санат:Ресей қалалары]]