Abstract: | Sammlung von gallischen Konzilsbeschlüssen und anderen kirchenrechtlichen Stücken, die ab 147v angehängten Stücke (s. Text 2) gehörten vermutlich nicht zum ursprünglichen Bestand; Text dieser Hs. ähnlich dem in Gotha, Forschungsbibl., Membr. I.85 (Weißenburg [?], um 800 [CLA VIII 1209]); nach Bl. 165 könnten Bll. verlorengegangen sein (s. MORDEK 1995 u. KÉRY 1999, beide mit weiterer Literatur); zahlreiche orthographische Unregelmäßigkeiten (im Folgenden nicht markiert); 2v Zierseite – 3r ">In nomine Domini nostri Iesv Christi incipit canon Nicaena de sanctis canonibvs brevitatis stvdio, vt, qvod opvs est, celerivs (v über der Zeile) possit invenire. Aliqva capitvla qvæ praesenti (erstes e über der Zeile) tempore necessaria (3v) minime videbatvr omisimvs. Totvm tamen in hoc libello transtulimus, quicquid oportunum ac necessarium omnibus ęclesiis noueramus< (3v/4r Inhaltsverzeichnis mit Verzeichnung der ersten 32 Stücke [4v-85r], ohne Ep. Theoderician. var. 9; die Nummern sind i.d.R. auch im Textkörper verzeichnet). (4v) >Synodus Nicaena<. Statuvnt (v über der Zeile) praeterea obseruandum esse in eclesiis, ne quis ex his qui semet ipsos inpatientia libidinis exciderunt uenire ad clerum ... (5v) >Et< ut Paulianiste (zweites a über der Zeile) qui sunt Futiniaci baptizentur (Conc. Nic. in der gekürzten Fassung des Rufinus Aquileiensis = Rufin. hist. X,6 [ohne can. 8-10, 12-13, 22] [CPG 3495; GRYSON, Rép. 760; PL 21, Sp. 473A-475B (PLD); TURNER, Cuthbert Hamilton (Hg.): Ecclesiae occidentalis monumenta iuris antiquissima, Bd. 1.1.2, Oxford 1904, S. 179-241 (mit Benutzung dieser Hs.; Sigle L); GCS 9.2 (MOMMSEN 1908), S. 966-969 (LLT-A)]). >Incipit capitulum de suprascriptis ca(6r)nonibus, id est Nicęnis CCCXVIII episcoporum<. Osius episcopus dixit: et hoc necessarium arbitror, ut diligentissime tractetis ... merita eius probauit. Universi dixerunt: placere sibi haec (Can. 8 conc. Serdic. [CPL 539; GRYSON, Rép. 368; PL 56, Sp. 780B-781A (PLD); TURNER, Cuthbert Hamilton (Hg.): Ecclesiae occidentalis monumenta iuris antiquissima, Bd. 1.2.3, Oxford 1930, S. 472-474 (mit Benutzung dieser Hs.; Sigle L)]). (6v) >Synodus Arelatensis<. Domino sanctissimo, fratri Siluestro coetus episcoporum sexcentorum qui adunati fuerunt in oppido Arelatensi. Quid decreuerimvs (v über der Zeile) commune consilio caritati tuae significauimus ... (8r) dignvs (v über der Zeile) fructus paenitentiae (Conc. Arel. a. 314 [CPL 1776a; GRYSON, Rép. 405; PL 84, Sp. 237D-240D (PLD); CCL 148 (MUNIER 1963), S. 9-13 (mit Benutzung dieser Hs.; Sigle L) (LLT-A)]). >Incipiunt auctoritatis uel canonis urbicani. Innocentius (no über der Zeile) Exuperio episcopo Tolosano. Ad locum de svpradicta (v über der Zeile) auctoritate< (8v), quid de his obseruare debeat, quoscumque in diaconii ministeriis aut in offitio presbiterii ... omni honore priuentur. >Item ad locum de supra auctoritate<. Et illud desideratum est scire ... pari ratione condempnat. De his etiamrequisiuit dilectio tua ... (9r) inliciti consortii detegantur (Ep. pontif. Innocent. 6 §§ 2, 9-10, 12 [Auszüge] [CPL 1641; GRYSON, Rép. 584; PL 20, Sp. 496B, 499B-500A, 500B-501A (PLD); vgl. CCL 148 (MUNIER 1963), S. 197 (LLT-A)]). >Zosimus Isicio episcopo Solinitano<. Exigit dilectio tua pręceptum apostolicae sedis, in quo patrum decreta consentiunt ... (10r) interdictum totiens usurpatur (Ep. pontif. Zosim. 9 § 1-4 [CPL 1644; s. GRYSON, Rép. 822f.; PL 20, Sp. 670A-672B (PLD)]). >Caelestinus uniuersis episcopis per Apoliam et Galabriam constitutis<. Ut de laicis nullus ad episcopatum audeat aspirare, nulli sacerdotum ... (11r) congruentem regulis uindecimus (Ep. pontif. Caelestin. 5 [Ende fehlt] [CPL 1651; GRYSON, Rép. 363; PL 50, Sp. 436A-437B (PLD)]). Debit enim ante esse discipulus quisquis doctor esse desiderat ... cum difficelius impleatur. Nullus inuitis detur episcopus ... (11v) qualem elegit apostolus, fiat (Ep. pontif. Caelestin. ep. 4 §§ 4, 7-8 [Auszüge] [CPL 1650; GRYSON, Rép. 363; PL 50, Sp. 433A-B, 434B-435A (PLD)]). >Incipit epistula decretalis sancti Sirici episcopi urbis Romae<. Siricius episcopus Emerio episcopo Terraconense. De his uero non incongrue dilectio tua apostolicam sedem crededit ... (12v) possit indulgentia subuenire. >Item ad locum de ipsa synodo<. Plurimus enim sacerdotes Christi atque leuitas ... (13v) synodus Nicena permisit (Ep. pontif. Siric. 1 §§ 6-7 et al. [CPL 1637; s. GRYSON, Rép. 780; PL 13, Sp. 1137A-C, vgl. Sp. 1131B-1147A (PLD)]). >Innocentius Uicturio episcopo, ad locum Radomaginsi (korrigiert zu Radomagensi)<. Praeterea quod dignum et pudicum (14r) et honestum est, tenere ... (15r) et gloria in saecula saeculorum, amen. XV Kal. Mar. (Ep. pontif. Innocent. 2 § 12-17 [CPL 1641; GRYSON, Rép. 584; PL 20, Sp. 475C-481A (PLD)]). >Dilectissimo fratri Paulino Damasvs (v über der Zeile)<. Eos quoque qui de suis eclesiis ad alteram eclesiam migrauerunt ... quiescat in Domino (Ep. pontif. Damas. 4 § 9 [CPL 1633; GRYSON, Rép. 442; PL 13, Sp. 360A-361A (PLD); TURNER, Cuthbert Hamilton (Hg.): Ecclesiae occidentalis monumenta iuris antiquissima, Bd. 1.2.1, Oxford 1913, S. 287, Z. 66-74 (mit Benutzung dieser Hs.; Sigle L)]). >Incipit (t über der Zeile) tractatus sancti Agustini ad conpetentes<. Audite, karissimi, membra Christi et matris catholicae filii. Quod dico conpetentibus ... (16r) ad interitum ducit (Aug. serm. 392,2 [Ende fehlt] [CPL 285; GRYSON, Rép. 255; PL 39, Sp. 1710 (PLD; LLT-A)]). >Dilectissimo fratri Cęsario Simachos. Hortatur nos aequitas postolationis, desiderio< fraternitatis tuae gratanter annuere ... (17v) te incolomem custodiat, frater karissime. Data VIII Id. Nou. Probo uec (mit Kürzungsstrich; lies uiro clarissimo) console (Ep. pontif. Symmach. 15 [Arel. 26-27] [Ende fehlt] [CPL 1678; GRYSON, Rép. 785; PL 62, Sp. 54C-56A (PLD); THIEL, Andreas (Hg.): Epistolae Romanorum pontificum genuinae, Bd. 1, Braunsberg 1867, S. 724-727 (mit Benutzung dieser Hs.; Sigle K13); MGHEpp. 3 (GUNDLACH 1892), S. 37-40 (mit Benutzung dieser Hs.; Sigle R) (dMGH)]). >Tituli infrascripti a sancto papa Iohanne de sede apostolica sunt directi (c über der Zeile). Ex canonibus apostolorum XXV<: Quod episcopus aut presbyter aut diaconus, si pro criminibus damnati fuerunt, minime ... (18v) prouintiae manere sententiam (App. ad epp. pontif. Iohann. II 4-6 [Arel. 32-34] [ohne den ersten Eintrag = Ep. pontif. Siric. 1 § 11] [CPL 1692; GRYSON, Rép. 588; PL 66, Sp. 28B-29B (PLD); CCL 148A (DE CLERCQ 1963), S. 88f. (mit Benutzung dieser Hs.; Sigle N) (LLT-A)]). >Synodus Africana< episcoporum ducentorum quattuordecem. Statutae aeclesiae antiqua. Qui episcopus ordinandus est, antea examinetur (a über der Zeile), si natura prudens (n über der Zeile) est ... (25r) et orationibus suis eclesiam iubent (Stat. eccl. ant. [CPL 1776; GRYSON, Rép. 176; PL 56, Sp. 879A-889B (= BARBERINI 1757 [mit Benutzung dieser Hs.]) (PLD); CCL 148 (MUNIER 1963), S. 164-185 (mit Benutzung dieser Hs.; Sigle L) (LLT-A)]). Finit." |
Literaturhinweise zur Handschrift: | s. Angaben zum Inhalt – MAASSEN, Friedrich: Geschichte der Quellen und der Literatur des canonischen Rechts im Abendlande, Bd. 1: Die Rechtssammlungen bis zur Mitte des 9. Jahrhunderts, Graz 1870 (ND Graz 1956), S. 585-591; MORDEK, Hubert: Bibliotheca capitularium regum Francorum manuscripta. Überlieferung und Traditionszusammenhang der fränkischen Herrschererlasse (MGH Hilfsmittel 15), München 1995, S. 772f.; KÉRY, Lotte: Canonical Collections of the Early Middle Ages (ca. 400-1140). A Bibliographical Guide to the Manuscripts and Literature, Washington, D.C. 1999, S. 49f.; MATHISEN, Ralph W.: Syagrius of Autun, Virgilius of Arles, and Gregory of Rome: Factionalism, Forgery, and Local Authority at the End of the Sixth Century, in: Christophe DREUILLE (Hg.): L’eglise et la mission au VIe siècle. La mission d’Augustin de Canterbury et les églises de Gaule sous l’impulsion de Grégoire le Grand. Actes du Colloque d’Arles de 1998, Paris 2000, S. 260-290, hier S. 268-272 |