Xalid Húseyniy

Xalid Húseyniy (Parsı tilinde: خالد حسینی) yamasa Khaled Hosseini 4-mart 1965-jılı Awǵanstannıń paytaxtı Kabul qalasında tuwılǵan hám kóship ketken amerikalı jazıwshı, doktor. Dáslepki romanı "The Kite Runner" 2003-jılı basıp shıǵarılǵan hám kóplegen mámleketlerde eń kóp satılǵan kitaplar qatarınan orın alǵan.

Ómiri

Xalid Húseyniy Awǵanstannıń Kabul qalasında tuwılǵan. Ákesi Awǵastan Sırtqı Isler ministrliginde jumıs islegen. 1970-jılı ákesi Awǵastan Elshixanasındaǵı jumısı ushın shańaraǵı menen birgelikte Irannıń Tehran (Ostan) qalasına ornalasadı. 1973-jılı shańaraǵı Xaliddiń inisiniń tuwılajaq bolǵanı ushın Kabulǵa qaytadı. Shańaraqtıń Awǵanstanǵa qaytıwınan birneshe aydan keyin 40 jıllıq awǵan lideri Zahir Shax tuwısqanı Davud Xan tárepinen húkimetten awdarıladı.

1976-jılı Húseyniydiń ákesi Parijde jumıs tawıp, shańaraǵı menen sol jerge kóship ótedi. Húseyniyler shańaraǵınıń Kabuldıń ornına Parijdi saylawınıń sebebi, Awǵanstannıń sol waqıtlardaǵı kommunistlik qısımı boldı. Sol sebepli, Húseyniyler 1980-jılı AQShtan siyasıy baspana alıp, Kaliforniya shtatına jerlesedi. "The Kite Runner" kitabında da kóshpeli ómirinen kóp-kóp sóz etedi.

Húseyniy 1984-jılı Independence High School liceyin pitkerip, Santa Klara universiteti Biyologiya bólimine oqıwǵa túsedi. 1988-jılı usı oqıw orayın tamamlap, kelesi jılı Santa Klara universiteti Medicina fakultetine oqıwǵa túsedi. 1993-jılı xirurg boladı, 1996-jılı Los Angelestegi Kedars-Sinai medicinalıq ortalıǵındaǵı ishki xirurgiya boyınsha rezidenturasın pitkeredi. Húseyniy óziniń doktorlıq jumısın tunǵısh kitabı "The Kite Runner"di jazǵannan soń bir yarım jıl (2004) dawam etedi.

Húseyniy házirgi waqıtta Birlesken Milletler Shólkeminiń Imigrantlar Komissarlıǵında jaqsı niyet elshisi sıpatında imigrantlarǵa járdem etip atır.

Ádebiyattaǵı abıroyı

Xalid Húseyniydiń birinshi romanı "The Kite Runner" 2003-jılı basıp shıǵarıladı. "Nyu-York Times"tıń eń kóp satılǵan kitaplar diziminde orın alǵan kitabı 70 mámlekette basıp shıǵarılıp, oqıwshılar qolına tústi. Onı abıroylı etken "The Kite Runner" kitabınan keyin doktorlıq jumısın taslap, ózin jazıwshılıqqa arnadı.

Bul kitabında Ana Watanı Awǵanstannan Amerika Qurama Shtatlarına kóshiwiniń waqıyaları orın alǵan. Dúnyada bestsellerler qatarınan orın alǵan bul roman usı dizimde kóp waqıtqa shekem ornın qorǵaǵan, Hollywoodtıń da názerine túsip, Marc Forstertiń rejissyorlıǵında film túsirilgen hám Oskar sıylıǵına ılayıq dep tabılǵan.

Birinshi kitabınan keyin 2007-jılı "A Thousand Splendid Suns" kitabı jarıq kórdi. Kitapta, bul ret te, Awǵanstan hayallarınıń tartqan túrli azap-aqıbetlerin súwretlegen. "A Thousand Splendid Suns" kitabı "Nyu-York Times"tıń eń kóp satılǵan kitaplar diziminde 15 hápte turǵan.

2013-jılı basıp shıǵarılǵan "And the Mountains Echoed" romanında da jáne Awǵanstannıń Kabul qalasın súwretleydi.

Húseyniy sońǵı ret 2018-jılı úsh jasında buwılıp bólgen siriyalı kúrd imigrant Alan Kurdiden ilhamlanıp "Sea Prayer" shıǵarmasın jazdı.

Járdemleri

Húseyniy házirgi waqıtta Birlesken Milletler Shólkeminiń Imigrantlar Joqarǵı Komissarlıǵı (UNHCR) ushın Jaqsı Niyet Elshisi bolıp jumıs isleydi. Óziniń atı menen qurǵan Khaled Hosseini Fondı járdeminde Awǵanstanda insanıylıq járdem támiyinlew ushın xızmet etpekte.

2018-jılı Húseyniy Siriyadan Evropaǵa jetip barıwda buwılıp ólgen úsh jasındaǵı kúrd imigrant Alan Kurdiniń óliminen ilhamlanǵan halda "Sea Prayer" degen qısqa shıǵarma jazdı. Satılımdan túsken payda bolsa, UNHCRge hám Khaled Hosseini Fondına tústi.

Jeke ómiri

Húseyniy Iran tekli amerikalı Roya menen turmıs quradı hám usı turmısınan Haris hám Farah degen eki balası boladı. Shańaraǵı menen birgelikte Arqa Kaliforniyada jasap atır. Parsı hám peshtun tillerin biledi, ózin de ılayıq bir musılman dep sıpatlaydı.

Kitapları

*The Kite Runner (2003)

*A Thousand Splendid Suns (2007)

*And the Mountains Echoed (2013)

*Sea Prayer (2018)

Derek

• Wikipedia (Túrkshe)