ჭოუს დინასტია

ჭოუს დინასტია (ძვ. წ. 1046-256 წლები; ჩინ.: 周朝) — ჩინეთის დინასტია, რომელიც მოსდევდა შანის დინასტიას და წინ უსწრებდა ცინის დინასტიას. ჩინეთის ისტორიის განმავლობაში ამ დინასტიამ ყველაზე ხანგრძლივად იმეფა, თუმცა ჯოუს დინასტიის მმარველობა იყოფა დასავლეთ ჯოუს (ძვ. წ. 1046 - ძვ. წ. 771) და აღმოსავლეთ ჯოუს (ძვ. წ. 770 - ძვ. წ. 256) დინასტიის პერიოდებად. აღმოსავლეთ ჯოუს დინასტიის პერიოდს ტრადიციულად კიდევ ყოფენ ორ: გაზაფხულ-შემოდგომის (ძვ. წ. 722 - ძვ. წ. 476) და სამეფოთა ომის (ძვ. წ. 475 - ძვ. წ. 221) პერიოდებად.

დასავლეთ ჯოუს დინასტიის მმართველობის დაახლოებითი საზღვრები (ძვ. წ. 1050 – 771 წლებში)

ჩინეთის ისტორია ჩინეთის ისტორია
ძველი
3 მონარქი და 5 იმპერატორი
სიას დინასტია ძვ. წ. 2100–1600
შანგის დინასტია ძვ. წ.1600–1046
ჭოუს დინასტია ძვ. წ.1045–256
დასავლეთი ჭოუ
აღმოსავლეთი ჭოუ
გაზაფხულისა და შემოდგომის პერიოდი
მებრძოლი სამეფოების პერიოდი (ცი, ცინი, ჩუ, ვეი, ხანი, ჯაო, იანი, იუე, სუნი, შუ, ბა)
იმპერიები
ცინი ძვ. წ. 221 –206
ხანის დინასტია ძვ. წ. 206 – ახ. წ. 220
დასავლეთი ხანი
სინის დინასტია
აღმოსავლეთი ხანი
სამმეფობა 220–280
ვეი, შუ და უ
ძინის დინასტია 265–420
დასავლეთი ძინი	16 სამეფო 304–439
აღმოსავლეთი ძინი
სამხრეთისა და ჩრდილოეთის დინასტიები 420–589
სუის დინასტია 581–618
ტანის დინასტია 618–907
(მეორე ჭოუ 690–705)
5 დინასტია და 10 სამეფო 907–960	ლიაო 907–1125
სუნის დინასტია 960–1279
ჩრდილოეთი სუნი		დ. სია
სამხრეთი სუნი	ძინი
იუანის დინასტია 1271–1368
მინის დინასტია 1368–1644
ცინგის დინასტია 1644–1911
თანამედროვე ერა
ჩინეთის რესპუბლიკა 1912–1949
ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკა 1949–დღემდე	ჩინეთის რესპ. (ტაივანი) 1949–დღემდე
იხილეთ აგრეთვე  ჩინეთის ისტორიოგრაფია ჩინეთის ისტორიის ქრონლოგია ჩინეთის დინასტიები ჩინური ენა ჩინური ხელოვნება ეკონომიკური ისტორია

ჭოუს დინასტის პერიოდში ჩინეთში დაიწყეს რკინის გამოყენება, ასევე ზენიტში იყო ბრინჯაოს დამუშავების ტექნოლოგია. ამ პერიოდს მიეწერება დამწერლობის შექმნის საფუძვლებიც, რომელიც ჯოუს დინასტისს ბოლო პერიოდში საბოლოოდ ჩამოყალიბდა.

ისტორია

დაარსება

ჩინური ლეგენდებს მიხედვით ჭოუს დინასტია იწყება იმპერატორ კუდან და შემდგომ გააგრძელეს ხოუ-ჯიმ, ბუკუმ, ჯუმ და გონგლიუმ ხოლო შემდგომ გუგონგ დანფუმ ჯოუს კლანი ბინიდან (豳 ან 部) გადაიყვანა მდინარე ვეიხეს ხეობაში, სადაც მათ დააარსეს ქალაქი რომელიც გახდა ჯოუს დინასტიის აყვავების საფუძველი.

გუგონგ დანფუს ვაჟი - ჯილი, იბრძოდა ხირონგების წინააღმდეგ, როგორც შანის დინასტიის მეფის ვენ დინგის ვასალი. ჯილმა დაამარცხა ხირონგები, თუმცა ჯილის სიძლიერით შეშინებლმა ვენ დინგმა ის მოაკვლევინა. ჯლის ვაჟმა ვენმა დედაქალაქი გადაიტანა ფენგაოში; ვენის ვაჟმა, ვუმ, 45 000 მებრძოლით და 300 ეტლით ძვ. წ. 1046 წელს ხუანხეს გასწვრივ ილაშქრა და მუიეს ბრძოლაში დაამარცხა შანის დინასტიის მეფე დი სინი, რითიც დასრულდა შანის დინასტიის მმართველობა და დაიწყო ჯოუს დინასტიის ერა.

ლიტერატურა

• ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 11, თბ., 1987. — გვ. 575.
• Campbell, Gwyn; Miers, Suzanne; Miller, Joseph Calder (2009), Ohio University Press, http://books.google.com/?id=S3Y2PTI_vYYC
• Chinn, Ann-ping (2007), The Authentic Confucius, Scribner, ISBN 0743246187
• Ebrey, Patricia Buckley; Walthall, Anne; Palais, James B. (2006), East Asia: A Cultural, Social, and Political History, Boston: Houghton Mifflin Company, ISBN 0-618-13384-4
• DeMello, Margo (2007), Encyclopedia of body adornment, Greenwood Publishing Group, ISBN 0313336954, http://books.google.com/?id=s0122BsqrZwC
• Faber, Ernst (1897), China in the Light of History, American Presbyterian Mission Press, http://books.google.com/?id=S2hCAAAAIAAJ
• Feng, Li. 2006. Landscape and Power in Early China: The Crisis and Fall of the Western Zhou 1045-771 BC
• Gernet, Jacques (1996), A History of Chinese Civilization (Second რედ.), Cambridge University Press, ISBN 0-521-49781-7
• Hucker, Charles O. (1978), China to 1850: A short history, Stanford University Press, ISBN 0804709580

რესურსები ინტერნეტში

ვიკისაწყობში არის გვერდი თემაზე:

ჭოუს დინასტია

• Chaos.UMD.edu, ჯოუს დინასტიის ისტორია
• ფეოდალური სახელმწიფოების ეპოქა დაარქივებული 2011-09-28 საიტზე Wayback Machine.
• ChinaWikipedia.com დაარქივებული 2017-04-22 საიტზე Wayback Machine. ,ჩინეთის ისტორია