Forsíða

Velkomin á Wikipedíu

Alfræðiritið sem allir geta unnið að í sameiningu

Á hinni íslensku Wikipedíu eru nú 59.285 greinar.

Samvinna nóvembermánaðar 2024 stefnir að því að bæta umfjöllun um Albaníu.

Nokkrar tillögur að greinum:

Shkodër • Ismail Kadare • Albanskt lek • Innrás Ítala í Albaníu
Albanska mafían • Bajram Begaj • Ismail Qemali • Edi Rama

Grein mánaðarins

Eldgosin við Sundhnúksgíga er eldgosahrina sem hófst í desember 2023 við Sundhnúksgíga norðan Grindavíkur og austan Svartsengis. Goshrinan hófst eftir að kvikusöfnun hófst undir Svartsengi í lok október 2023 og stór kvikugangur myndaðist í nóvember. Nú hafa orðið sex sprungugos á kvikuganginum þar sem hraunrennsli er mest fyrstu klukkustundirnar þegar gýs á langri sprungu en gosin hafa svo dregist saman á fáein gosop sem hafa sum verið virk í margar vikur. Kvikusöfnun heldur áfram undir Svartsengi og því má reikna með að eldgosin eigi eftir að verða fleiri.

Eldgosahrinan og jarðhræringar í aðdraganda hennar eru á meðal stærstu náttúruhamfara sem gengið hafa yfir á Íslandi. Grindavíkurbær var rýmdur þegar kvikugangurinn myndaðist 10. nóvember 2023 og þar hefur orðið verulegt eignatjón á fasteignum og innviðum, aðallega vegna sprunguhreyfinga. Hraun frá eldgosunum hefur runnið yfir vegi og lagnir og ráðist hefur verið í gerð mikilla varnargarða til að verja bæði Grindavíkurbæ og Svartsengisvirkjun.

Fyrri mánuðir: Mexíkó – Þykjustustríðið – Spaugstofan – Aleksandra Kollontaj – Annie Ernaux

Eldri greinar – Tilnefna grein mánaðarins

Í fréttum

• 6. nóvember: Donald Trump er kjörinn forseti Bandaríkjanna.
• 3. nóvember: Maia Sandu er endurkjörin forseti Moldóvu.
• 2. nóvember: Kemi Badenoch (sjá mynd) verður leiðtogi breska Íhaldsflokksins.
• 30. október: Yfir 200 látast í flóðum í Valensía á Spáni.
• 13. október: Ríkisstjórn Bjarna Benediktssonar springur. Boðað er til Alþingiskosninga í nóvember.

Yfirstandandi: Borgarastyrjöldin í Jemen  • Borgarastyrjöldin í Súdan  • Innrás Rússa í Úkraínu / Stríð Rússlands og Úkraínu  • Stríð Ísraels og Hamas  • Sýrlenska borgarastyrjöldin

Nýleg andlát: Paul Di'Anno (21. október)  • Liam Payne (16. október)  • Alex Salmond (12. október)

Sjá aðra atburði ársins

Atburðir 9. nóvember

• 2004 - Útgáfa 1.0 af Mozilla Firefox kom út.
• 2005 - Rúmlega 50 manns létu lífið og um 120 særðust í sjálfsmorðssprengjusárásum í Amman í Jórdaníu.
• 2009 - Í Berlín var haldið upp á 20 ár frá falli Berlínarmúrsins.
• 2010 - 5,6 milljón eintök af tölvuleiknum Call of Duty: Black Ops seldust á einum sólarhring, sem var met.
• 2014 - Þjóðaratkvæðagreiðsla um sjálfstæði Katalóníu var haldin. Yfir 80% samþykktu að lýsa yfir sjálfstæði. Hæstiréttur Spánar hafði áður dæmt þjóðaratkvæðagreiðsluna ólöglega.
• 2015 - Katalónska þingið samþykkti að stefna að sjálfstæði héraðsins. Ríkisstjórn Spánar kærði samþykktina til hæstaréttar.

Sjá hvað fleira gerðist 9. nóvember

Vissir þú...

Jeannette Rankin

• … að Charles Curtis, varaforseti Bandaríkjanna frá 1929 til 1933, er eini ameríski frumbygginn sem hefur gegnt embætti varaforseta landsins?

• … að talið er að 83% mannkyns búi við ljósmengun?

• … að Jeannette Rankin (sjá mynd), fyrsta konan til að ná kjöri á fulltrúadeild Bandaríkjaþings, var jafnframt eini þingmaðurinn sem kaus gegn stríðsyfirlýsingu Bandaríkjanna gegn Japan árið 1941?

• … að Taínóar voru fyrsta ameríska frumbyggjaþjóðin sem Kristófer Kólumbus hitti á ferðum sínum til Ameríku?

• … að sex af tekjuhæstu kvikmyndum allra tíma hafa halað inn meira en tveimur milljörðum dollara?

• … að heitið völva er dregið af orðinu „völur“ sem merkir göngustafur?

Úr nýjustu greinunum

Efnisyfirlit

Tækni og hagnýtt vísindi

Fjarskiptatækni • Iðnaður • Internetið • Landbúnaður • Lyfjafræði • Rafeindafræði • Rafmagn • Samgöngur • Stjórnun • Upplýsingatækni • Verkfræði • Vélfræði • Þjarkafræði

Menning

Afþreying • Bókmenntir • Byggingarlist • Dulspeki • Ferðamennska • Garðyrkja • Goðafræði • Heilsa • Íþróttir • Kvikmyndir • Kynlíf • Leikir • List • Matur og drykkir • Myndlist • Tónlist • Trúarbrögð

Stjórnmál og samfélagið

Atvinna • Borgarsamfélög • Félagasamtök • Fjölmiðlar • Fjölskylda • Fyrirtæki • Hernaður • Lögfræði • Mannréttindi • Umhverfið • Verslun

Náttúruvísindi og stærðfræði
Dýrafræði • Eðlisfræði • Efnafræði • Grasafræði • Jarðfræði • Landafræði • Líffræði • Náttúran • Stjörnufræði • Stærðfræði • Vistfræði • Vísindaleg flokkun • Vísindi

Mann- og félagsvísindi

Félagsfræði • Fornfræði • Fornleifafræði • Hagfræði • Heimspeki • Mannfræði • Málfræði • Málvísindi • Menntun • Saga • Sálfræði • Tungumál • Tónfræði • Uppeldisfræði • Viðskiptafræði • Vitsmunavísindi

Ýmislegt
Listar • Gæðagreinar • Úrvalsgreinar • Efnisflokkatré • Flýtivísir • Handahófsvalin síða • Nýjustu greinar • Nýlegar breytingar • Eftirsóttar síður

Systurverkefni

	Wikiorðabók Orðabók og samheitaorðabók		Wikibækur Frjálsar kennslu- og handbækur		Wikivitnun Safn tilvitnana
	Wikiheimild Frjálsar grunnheimildir		Wikilífverur Safn tegunda lífvera		Wikifréttir Frjálst fréttaefni
	Commons Samnýtt margmiðlunarsafn		Meta-Wiki Samvinna milli allra verkefna		Wikiháskóli Frjálst kennsluefni og verkefni
	Wikidata Samnýttur þekkingagrunnur		Wikivoyage Ferðaleiðarvísar		Mediawiki Þróun wikihugbúnaðarins