Skoða frumkóða fyrir Austur-Þýskaland

{{Land
| nafn = Þýska alþýðulýðveldið
| nafn_á_frummáli = Deutsche Demokratische Republik
| nafn_í_eignarfalli = Austur-Þýskalands
| fáni = Flag of East Germany.svg
| skjaldarmerki = Coat of arms of East Germany (1955–1990).svg
| höfuðborg = [[Austur-Berlín]]
| kjörorð = Proletarier aller Länder, vereinigt Euch
| kjörorð_tungumál = Þýska
| kjörorð_þýðing = Verkalýðsmenn allra landa, sameinist
| staðsetningarkort = East Germany 1956-1990.svg
| tungumál = [[þýska]]
| titill_leiðtoga1 = Þjóðhöfðingi
| nafn_leiðtoga1 = [[Wilhelm Pieck]]<br />[[Walter Ulbricht]]<br />[[Willi Stoph]]<br />[[Erich Honecker]]<br />[[Egon Krenz]]<br />[[Manfred Gerlach]]
| þjóðsöngur = [[Auferstanden aus Ruinen]]<br /> 
| stjórnarfar = [[Alþýðulýðveldi]]
| gjaldmiðill = Austur-þýskt mark
| fólksfjöldi = 16.111.000
| mannfjöldaár = 1990
| íbúar_á_ferkílómetra = 149
| flatarmál = 108.333
| staða = Stofnun
| atburður1 = Stofnun
| dagsetning1 = 7. október 1949
| atburður2 = [[Uppreisn 1953]]
| dagsetning2 = 16. júní 1953
| atburður3 = [[Varsjárbandalagið]]
| dagsetning3 = 14. maí 1955
| atburður4 = [[Berlínarkreppan]]
| dagsetning4 = 4. júní 1961
| atburður5 = [[Sameinuðu þjóðirnar|Innganga í Sameinuðu þjóðirnar]]
| dagsetning5 = 18. september 1973
| atburður6 = [[Friðsamlega byltingin]]
| dagsetning6 = 13. október 1989
| atburður7 = [[Fall Berlínarmúrsins]]
| dagsetning7 = 9. nóvember 1989
| atburður8 = [[Samningur um lokauppgjör með tilliti til Þýskalands|Lokauppgjör]]
| dagsetning8 = 12. september 1990
| atburður9 = [[Sameining Þýskalands]]
| dagsetning9 = 3. október 1990
}}
'''Þýska alþýðulýðveldið''' ([[þýska]]: '''Deutsche Demokratische Republik''', skammstafað '''DDR'''), einnig þekkt sem '''Austur-Þýskaland''' var ríki sem stofnað var á hernámssvæði [[Sovétríkin|Sovétríkjanna]] í [[Þýskaland]]i eftir [[seinni heimsstyrjöldin]]a. Það var stofnað [[7. október]] [[1949]] og leið undir lok [[3. október]] [[1990]] þegar austur-þýsku [[sambandsland|sambandslöndin]] gengu í [[Vestur-Þýskaland|vestur-þýska]] ríkjasambandið (''Bundesrepublik Deutschland'') og núverandi [[Þýskaland]] varð til.

Stjórnarflokkur Austur-Þýskalands var [[Sósíalíski einingarflokkurinn]], sem fór í reynd fyrir [[flokksræði]] í landinu. Formlega var flokkurinn í forsvari fyrir „Þjóðfylkingu þýska alþýðulýðveldisins“, sem taldi til sín alla löglega stjórnmálaflokka og fjöldahreyfingar landsins. Aðildarflokkar Þjóðfylkingarinnar buðu fram á austur-þýska þingið á sameiginlegum kosningalista undir forystu Sósíalíska einingarflokksins.<ref>{{Tímarit.is|2768662|Þjóðfylking um frið|höfundur=Bjarni Benediktsson|blað=[[Þjóðviljinn]]|útgáfudagsetning=13. október 1954|blaðsíða=7; 9}}</ref>

== Tilurð Austur-Þýskalands ==
 [[Mynd:Soviet Sector Germany.png|thumb|left|Þýskaland var limað í sundur og að nokkru leyti leyst upp að lokinni [[Heimsstyrjöldin síðari|heimsstyrjöldinni síðari]]. Öll héruð gamla Þýskalands austan við fljótið [[Oder]] og þverá þess [[Neisse]] voru innlimuð í [[Pólland]] og [[Sovétríkin]].]]
Fyrir lok [[Heimsstyrjöldin síðari|heimsstyrjaldarinnar síðari]] var það svæði sem síðar var nefnt Austur-Þýskaland nærri miðju þýska ríkisins og raunar þekkt í daglegu tali sem Mið-Þýskaland (''Mitteldeutschland''). Austan ánna [[Oder]] og [[Neisse]] voru stór landflæmi sem tilheyrt höfðu þýska ríkinu [[Prússland]]i um langan aldur. Þetta voru [[Pommern]], [[Austur-Prússland]], [[Vestur-Prússland]], [[Efri Slésía|Efri-Slésía]], [[Neðri Slésía|Neðri-Slésía]] og austurhluti [[Brandenborg]]ar. Á [[Jaltaráðstefnan|Jaltaráðstefnunni]] sömdu leiðtogar Bandamanna um að landamæri [[Pólland]]s yrðu færð vestur að ánum Oder og Neisse að stríðinu loknu, sem uppbót fyrir svæði í austurhluta Póllands sem [[Sovétríkin|Sovétmenn]] gerðu tilkall til. Niðurstaðan varð því sú að ''Mið-Þýskaland'' varð að austasta hluta Þýskalands.

=== Hernámssvæðin ===
Á ráðstefnunum í [[Jalta]] og [[Potsdam]] var einnig rætt um hernám og stjórnun Þýskalands að stríðinu loknu. Ákveðið var að sérstakt ráð (''Allied Control Council'' eða ACC) undir stjórn bandalagsríkjanna fjögurra, [[Bandaríki Norður Ameríku|Bandaríkjanna]], [[Bretland]]s, [[Frakkland]]s og Sovétríkjanna, skyldi fara með stjórn Þýskalands og skipti það landinu í fjögur hernámssvæði sem hvert var í reynd undir beinni stjórn eins bandalagsríkis og skyldi svo vera þar til Þýskaland fengi fullveldi á ný. 

Sambandslöndin [[Mecklenborg-Vorpommern]], [[Brandenborg]], [[Saxland]], [[Saxland-Anhalt]] og [[Þýringaland]] voru undir hernámsstjórn Sovétríkjanna (''Sowjetische Besatzungszone'' eða SBZ). Fljótlega fóru Sovétmenn að mótmæla þeim efnahagslegu og stjórnmálalegu breytingum sem tóku að eiga sér stað á vestari hernámssvæðunum þremur og sögðu þeir sig úr ACC árið 1948. Upp úr því varð SBZ, ásamt sovéska hluta Berlínar, að Austur-Þýskalandi. Á svipuðum tíma tóku vestari hernámssvæðin að mynda Vestur-Þýskaland.

== Sameiningarþreifingar ==
[[Mynd:Deutschland Bundeslaender 1949.png|thumb|left|Síðla árs 1949 var Þýskaland fjórskipt. Bandarísku, bresku og frönsku hernámssvæðin, utan [[Saarland]]s, mynduðu [[Vestur-Þýskaland]] en það var undir franskri stjórn allt til 1957. '''Austur-Þýskaland''' varð til úr sovéska hernámssvæðinu og Vestur-Berlín var skipt í bandarískt, breskt og franskt hernámssvæði.]] 
Í orði kveðnu höfðu bæði Sovétríkin og vestrænu bandalagsríkin á stefnuskrá sinni að endurmynda sameinað Þýskaland (þó án austurhéraðanna sem runnið höfðu til Póllands og Sovétríkjanna), líkt og kveðið var á um í samningnum sem undirritaður var á [[Potsdam-ráðstefnan|Potsdam-ráðstefnunni]]. [[Stalín]] lagði fram tillögu í þessa átt árið 1952, þar sem lagt var til að hernámi Þýskalands yrði hætt, en vesturveldin með [[Konrad Adenauer]] í broddi fylkingar voru tortryggin og litu á tillögu Stalíns sem tilraun til að halda aftur af hinu nýstofnaða Vestur-Þýskalandi. Bandaríkjastjórn hafnaði því tillögunni. Að Stalín látnum, snemma árs 1953, lognuðust þessar þreifingar út af og sameining Þýskalands komst ekki aftur á dagskrá fyrr en við fall [[Kommúnismi|kommúnismans]] síðla árs 1989.

==Tilvísanir==
<references/>

{{Stubbur|landafræði}}
{{Kalda stríðið}}
[[Flokkur:Austur-Þýskaland| ]]
[[Flokkur:Fyrrum Evrópuríki]]
[[Flokkur:Stofnað 1949]]
[[Flokkur:Lagt niður 1990]]