Jump to content

Wp/ppl/Nantzin Paula López

From Wikimedia Incubator
< Wp | ppl
Wp > ppl > Nantzin Paula López

Nantzin Paula López se Nawataketzani katka. Yaja nesik tik Witzapan, ne techan itukay tik kastiyaj: "Santo Domingo de Guzmán", tik Sentzunat, tik Kuskatan, ne tunal se pual chikume (27), tik ne metzti se (1), tik ne shiwit se shikipil chiknawi tzunti ume pual kashtul nawi (1959). Yaja mikik ne tunal kashtul (15), tik ne metzti nawi (4), tik ne shiwit ume shikipil kashtul se (2016). Yaja se wey takwikani katka, wan yaja kiwawasujtuk miak itakwikalis. Ne itakwikalis más kikaktuk tuijikniwan itukay "Achtu At". [1] Yaja nusan kichiwki miak dajdatka pal kiana ne Nawat pal te miki.

Yaja kitemuj wan kiajsik Nawataketzanimet pal uksé tejtechan wan kojtan tejtechan, wan tajtaketzki inwan. Yaja tajtaketzki iwan Tajtzin Chelino (Marcelino Galicia Fabián) pal Takupan, tik Ajwechapan, tik Kuskatan; wan iwan Tajtzin Luciano Nolasco pal Nawijtzalku, tik Sentzunat, tik Kuskatan. Tejemet weli tikakit tay Nantzin Paula tajtaketzki iwan ini Nawataketzanimet su tiktemuat ne taketzalis "mukaki" tik ne matapan. [2]

Yaja iwan seuk tuijikniwan, ne Tamatini Alan R. King se yejemet, kichiwki ne Iniciativa para el Rescate del Idioma Náhuat - Te Miki Tay Tupal, kan yejemet kiwawasujket miak ajamachti pal weli timumachtiat Nawat. [3]

Ne tukumpa Inés Melara kiwawasuj se galanchín poemaj ipanpa Nantzin Paula López. Yaja kilwij ini poema keman makwil shiwit panutuka desde que Nantzin Paula mikik. Se takutun pal ini poemaj yawi kiané:

"Paula López, isiwapil ne apan wan witzti, Witzapan, an Santo Domingo de Guzmán

Paula tatuktiani, tamachtiani, taketzani, takwikani,  wan poetaj pal nawat,

Paula ipal ne sukit,

Paula taja tikumit wan kumal,

Taja titzutzukul ne kiwika kaliljtik ne ikman ichtaka,

Paula tayektzinchiwalis." [4]


Ijilpika

[edit | edit source]
  1. Paula López: «Achtu At» (poesía/canción). https://lazebra.net/2016/04/01/paula-lopez-achtu-at-cancion/
  2. http://tushik.org/mukaki/
  3. La Paula que yo conocí. http://tushik.org/la-paula-que-yo-conoci/
  4. Viñeta Cultural. Nantzin Paula López (por Karina Zelaya). https://openeducationalberta.ca/nawatse/chapter/los-pronombres-de-objeto-directo-e-indirecto/