Jump to content

Limbo

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
The printable version is no longer supported and may have rendering errors. Please update your browser bookmarks and please use the default browser print function instead.
Limbo
Изображение логотипа
ՄշակողPlaydead?
ՀրատարակիչMicrosoft Studios և Playdead?
ԴիստրիբյուտորԷպիկ գեյմզ սթոր[1], GOG.com[2], Steam[3], Humble Store[4], Microsoft Store, Nintendo eShop, Discord Store?, PlayStation Plus Premium[5], Google Play, App Store և PlayStation Store
Միջերեսի լեզուանգլերեն[3], ֆրանսերեն[3], գերմաներեն[3], իտալերեն[3], ճապոներեն[3], կորեերեն[3], պորտուգալերեն[3], իսպաներեն[3], ավանդական չինարեն[3], լեհերեն[3], բրազիլիական պորտուգալերեն[3], ռուսերեն[3], պարզեցված չինարեն[3] և թուրքերեն[3]
ԿոմպոզիտորMartin Stig Andersen?
ՀաջորդInside?
Թողարկման թվականհուլիսի 21, 2010, օգոստոսի 2, 2011[3], հուլիսի 19, 2011, հուլիսի 20, 2011, դեկտեմբերի 21, 2011, հունիսի 4, 2013, հուլիսի 3, 2013, հունիսի 23, 2014, դեկտեմբերի 5, 2014, փետրվարի 11, 2015, փետրվարի 24, 2015 և հունիսի 28, 2018
ՊլատֆորմներXbox 360, Լինուքս, PlayStation Vita, PlayStation 3, Windows[3], iOS, PlayStation 4, մաքՕՍ[3], Անդրոիդ և Nintendo Switch
ՇարժիչBox2D?
Ժանրpuzzle-platformer?, պլատֆորմեր և side-scrolling video game?
Խաղի ռեժիմմիակառավարելի խաղ[3]
PEGIPEGI 16 և PEGI 18[6]
USKUSK 16
ESRBESRB T, ESRB T և ESRB T
CEROCERO D
Կրիչօպտիկական սկավառակ, թվային բաշխում և թվային ներբեռնում
Կառավարումգեյմփադ, ստեղնաշար և թաչսքրին
🌐playdead.com/games/limbo/​(անգլ.)
 Limbo (video game) Վիքիպահեստում

Limbo ([ˈlɪm.bəʊ]; անգլ. թարգմանաբար՝ «Լիմբոս»), Playdead կազմակերպության կողմից ստեղծված մուլտիպլատֆորմային համակարգչային խաղ, survival horror-ի էլեկմենտներով։ Խաղի նախնական տարբերակը Xbox 360-ի համար փորձարկվեց 2010 թվականին և նույն թվականի հուլիսի 21-ին։ Հաջորդ 3 տարիների ընթացքում թողարկվեց խաղի տարբերակները նաև Mac OS X, Microsoft Windows, PlayStation 3, Linux, Vita, iOS և Android և այլն օպերացիոն համակարգերի համար[7]։

Տեխնիկապես սա համարվում է 2D կողի պտտվող խաղ, որտեղ օգտագործվել է Box2D ֆիզիկական շարժիչ, ինչն էլ հնարավորություն է տալիս ղեկավարել շրջակա միջավայրերը և հերոսին։ Պրոտագոնիստը մի տղա է, ով փնտրում է իր քրոջը։ Խաղային աշխարհը, որը շատերի համոզմամբ կաթոլիկական լիմբոսն է, լի է բազմաթիվ թակարդներով։ Ստուդիան խաղի գեյմփլեյը անվանել է «փորձ և մահ» քանի որ, ողջ խաղի ընթացքում խաղի հերոսը սխալ որոշումների պատճառով անընդհատ մահանում է։ Limbo -ն ստեղծված է մոնոխրոմատիկ սև-սպիտակ երանգներով, մինիմալ շրջակայքով և էմբիենտային ձայնային ուղեկցությամբ։

Խաղը բազմաթիվ մրցանականեր է ստացել (լավագույն տեսողական ոճ, տեխնիկական կատարարում, ձայն) խաղային փառատոններում և կոնֆերենցիաններում, ինչպես նաև առաջադրվել է որպես «Տարվա խաղ»։ Նախագիծը բարձր գնահատականի է արժանացել լրագրողների կողմից։ Բազմաթիվ գրախոսների դուր է եկել խաղի գրաֆիկական կատարումը, հեշտ ղեկավարումը և նրանում թաքնված գլուխկոտրուկները։ Նույն ժամանակ, սյուժեն միաիմաստ չի ընդունվել․ որոշ քննադատներ գտել էին նրա մեջ թաքնված իմաստ, մյուսները այն համարում էին չափից դուրս շաղված և խաղի մասին ընդհանուր իմաստ չարտահայտող։ Շատ խաղացողներ բացասական ընդունեցին խաղի կարճ տևողությունը։ Ընդհանուր առմամբ վաճառվեց ավելի քան մեկ միլիոն Limbo խաղի օրինակ, ինչն էլ ստեղծողներին բերեց 8 մլն դոլլար շահույթ։

Սյուժե

Նկարագրություն

Խաղի պրոտագոնիստը մի անանուն տղա է, ով մոլորվում է անտառում՝ «դժոխքի ծայրին»[8]։ Հերոս փնտրում է իր կորած քրոջը և իր ճանապարհին հանդիպում է մարդկանց, ովքեր հարձակվում են իր վրա, կամ անհետանում են[9][10][11]։ Իր ճանապարհորդության ընթացքում նա հանդիպում է փոքրիկ աղջկա, ով շողշողում էր, և անհետնում է, մինչ հերոսի նրան հասնելը[12]։ Անտառին հաջորդում են քաղաքային կառույցները[11]։ Ջարդելով ապակե պատը և հեռանալով լքված գործարանից, գլխավոր հերոսը ընկնում է հողի վրա։ Անցելով արահետով, նա մոտենում է նստած աղջկան, որը վախեցած վեր է կենում։ Հենց այս տեսարանով էլ խաղը ավարտվում է[13][14]։

Վերլուծություն

Խաղի բաց ավարտը չէր կարող մնալ առանց մեկնաբանությունների[15]։ Որոշ մեկնաբաններ կարծում էին, որ խաղը ներկայացնում է կաթոլիկական լիմբոսի տեսիլքը, որտեղ գտնվում են հոգիները, որոնք չեն ընկել ոչ դրախտ, ոչ քավարան և ոչ էլ դժոխք։ Լիմբոս ուղարկվում են բարեսիրտ մարդիկ, ովքեր տարբեր պատճառներով չեն ընդունել քրիստոնեությունը։ Կան հորնված թեորիաներ, որ խաղում հերոսի հետ պատահած բոլոր թակարդները իրենցից ներկայացնում էին փորձություն, և որոնք անցնելով նա որպես վարձատրություն կստանար քրոջը միանալու հնարավորություն։ Հնարավոր է, որ տղան, ինչպես և աղջիկ մահացած լինեին հենց խաղի սկսզբից, և միայն նրանց վերջին հանդիպումը հնարավորություն կտա նրանց նորից վերադառնալ կյանք։ Ջարդված ապակին խորհրդանշում է, որ պրոտագոնիստը փախել է աշխարհից, որը համարվում է իր վերջին կանգառը երկնքի բարձրանալուց կամ վայրէջքից առաջ։

Համաձայն այլ մեկնաբանությունների, խաղային աշխարհը կազմում է մեր սեփական աշխարհի մասը։ Ջարդված աստիճանը խաղի վերջին հատվածում, որի շուրջ բոլորը թռչում էին ճանճերը հանդիասնում է ճանապարհ դեպի վերջնական մահ։ Մյուսները համարում էին, որ խաղը երազ է, որը հանկարծակի ընդհատվել է։ Հնարվոր է, որ տղան մահացել է խաղի սկզբնամասում, և հաջորդող ողջ դեպքերը տեղի են ունենում կյանքի և մահվան միջև։ Ելնելով տարբեր տեսակետներից կարելի է ասել, որ աղջկա հանկարծակի հայտվելը ազդարարում է վերադարձ դեպի կյանք ref name="arstech ending" />։ Այն հարցին թե ինչու է տղան հայտնվել լիբոսում ամենաբսուրդ պատասխաններից մեկը հետևյալն է՝ «Նա շատխոս է եղել»։

Տիեզերք

Գոյություն ունի մի թեորիա ըստ, որի կազմակերպության կողմից ստեղծված Inside և Limbo խաղերը տեղի են ունենում նույն տիեզերքում։ Համաձայն մի տարբերակի Limbo-ն Inside-ի նախաբանն է։ Մասնավորապես, նրանում գլխավոր հերոսը, ով նույնպես գործ է ունենում մակաբույծ որդերի հետ, որոնք կարող են ղեկավարել միայն խոզերին, այն ժամանակ երբ Limbo-յում որդերը կարող են կառավարել մարդկանց։ Inside-ում կան պահեր երբ հնարավոր է օգտագործել ձգողական ուժը ջրի հետ փորձարկումների ժամանակ, այն դեպքում երբ Limbօ խաղում այս փորձակումները կարելի է անել միայն օդի հետ։

Խաղի ընթացք

Համաձային ժանրային պատկանելիությանը խաղը 2D պլատֆորմեր է։ Ինչպես բազմաիվ նմանաժանր նախագծերում այստեղ էլ, խաղի ընթացքը հիմնված է հերոսի և շրջակա միջավայրի փոխգործունեության վրա։ Խաղացողը կարող է գնալ աջ, ձախ, կարող է ցատկել, կախվել պարանից և բարձրանալ աստիճաններով, ինչպես նաև հրել առարկաներ։ Խաղը ստեղծված է մինիմալիզմի ոճով՝ ողջ շրջակա միջավայրը սև-սպիտակ է, հաճախ հայտնվում են մոխրագույն երանգ, իսկ երաժշտությունը ստեղծում է հետապնդման և վտանգի զգացողություն[16][17]։ Limbo խաղի միջին տևողությունը կազմում է 4 ժամ, սակայն կան դիտորդներ խաղի վրա ծախսել են 3-ից 6 ժամ, կախված նրանից թե ինչ արագությամբ են նրանք լուծում գլուխկոտրուկները[18]։

Մթությունը թաքցնում է շատ վտանգներ, նրանցում կարող են լինել արջերի համար նախատեսված թակարդներ, հրեշներ և անգամ մեծ սարդ։ Թշնամիներ համարվում են որդերը, որոնք նստում են գլխավոր հերոսի գլխին և այդ պահից սկսած նա սկսում է գնալ նույն ուղղությամբ մինչև դուրս չի գալիս լուսավորված տարածք կամ որդը չի սատկում[19]։ Բացի դա, հանդիպում են արգեսսիվ երեխաներ, ովքեր կարող են նետել քարեր և վառվող անիվներ[20]։

Նախագծի երկրորդ մասում գոյություն ունեն մեխանիական ծուղակներ, ինչպիսիք են գլուխկոտրուկներ կապված հոսանքի հետ, գրավիտացիոն և այլ մեխանիզմների։ Շատ թակարդներ չեն երևում մինչև այն պահը, երբ չեն աշխատում և սպանում պրոտագոնիստին։ Մահանալ կարելի է ընկնելով բարձր տեղից, առարկաի հարվածից, խեղտվելուց, հոսանքից, կրակոցից և այլն։ Խաղի այսպիսի մեթոդը կոչվում է «փորձ և մահ» (անգլ.՝ Trial and death)[21].։ Մահվան ամեն տարբերակ ուղղեկցվում է իրական անիմացիայով՝ կտրվող վերջույթներով, արյան ժայթքով և այլն[22][23]։ Ինքնապահպանման ժամանակ պրոտագոնիստը վերադառնում է մոտակա անվտանգ գոտի[24]։

Ստեղծման պատմություն

Կառուցվածք և ստեղծում

Խաղը ստեղծվել է Playdead ստուդիաի կողմից, աշխատակիցների հիմանական թիմը կազմված էր երեք հոգուց՝ Դինո Պատտիը (դան․՝ Dino Patti), Յեպպե Կարլսենը (դան․՝ Jeppe Carlsen) և Արնտ Ջենսենը (դան․՝ Arnt Jensen)։ Limbo-ի նախագիծը պատրաստ էր արդեն 2004 թվականին։ Այդ ժամանակ Յեպպե Կարլսեննաշխատում էր IO Interactive-ում։ Անկախ նրանից, որն այնտեղ նա լավ էր վաստակում սակայն նա գոհ չէր թիմից, ինչն էլ վատ է անդրադրձել իր գործունեության վրա։

Իր խոսքերով, առաջնային խնդիր որպես այդպիսին եղել է տրամադրության փոխանցումը։ Արնտը նկարել է առաջին ուրվագիծ, որում բացակայում էր գլխավոր հերոսը։ Յենսենը շարունակեց ստեղծագործելը ևս մի քանի տարի ստեղծելով էսքիզը և փորձելով այն ծրագրավորել խաղի նախնական տարբերակը Visual Basic-ով։ Վիրտուալ միջավայրի վրա աշխատելուց հետո նա հասկացավ, որ նրան անհրաժեշտ է հավելյալ օգնություն։ Եվ նա ձեռնամուխ է լինում, գեղարվեստական թրեյլեր ստեղծմանը, որի հիմնական նպատակը ծրագրավորողներին դեպի իր նախագիծ կանչելն էր[25]։ Տեսանյութը մեծ հետաքրքրություն առաջացրեց համացանցում։ Եվ սրա արդյունքով Յենսենին միացան Դինոն և Պատտին։ Հետագա մի քանի ամիսների ընթացքում Պատտին զբաղվեց ծրագրավորմամբ, մինչև այն պահը երբ հասկացավ, որ սա բարդ նախագիծ է երկուսի համար։ Եվ նրանք սկսեցին թիմին ավելացնել ևս մի քանի մասնգետներ։ Ծրագրավորողների հիմնական թիմը, որը կազմված էր 8 հոգուց, ֆրիլանսերների միջոցով ընդլայնվեց և հասավ 16-ի[26]։

Ի սկզբանե նախագիծը ֆինանսավորում էին անձամբ Յենսենը և Պատտին, հետագայում խաղի բյուջեն ավելացրեց «Հյուսիսային խաղեր» անգլ.՝ Nordic Game Program) կազմակերպության կողմից, իսկ արդեն հետագայում նախագծի ավարտին գումար ներդրեցին հզոր ներդրողներ։

Playdead-ը անտեսեց ներդրողների և քննադատների խորհուրդները, առ այն, որ անհարաժեշտ է նախագծին ավելացնել մուլտիփլեեր, որ ավելացնեն փուլերի հաջորդաբար բարդացումը և խաղի ընթացքի երկարացնումը։ Պատտիի խոսքերով, նա զգում էր, որ այս փոփոխությունները կավերի Յենսենի օրիգինալ պատկերացումը[27]։ Դինոն ծիծաղով է հիշում, թե ինչպես էր ներդրողներից մեկը առաջարկել, մեծացնել գլխավոր հերոսի տարիքը ավելացնելով նրան բեղեր[28]։ Նախագիծը 30 ամսյա փորձարկումների շրջան է անցել[27][29], և որոշ բաներ ավելացել են խաղի թողարկումից 2 ամիս առաջ։ Playdead-ը Limbo խաղը ստեղծել է Microsoft Visual Studio-ի միջոցով։

Թողարկում

Limbo-ն թողարկվեց 2010 թվականի հուլիսի 21-ին, Xbox Live-ի համար[30]։ Այդ ժամանակ արդեն Entertainment Software Rating Board-ը դասակարգել էր խաղը այնպիսի պլատֆորմների համար, ինչպիսիք են՝ PlayStation 3-ը և Microsoft Windows-ը։ Ինչին ի պատասխանը Playdead-ը հայտնեց, որ չի պատրաստվում թողարկել խաղը այս համակարգերի համար։ Հետո Պատտին պարզաբանեց, որ ստուդիայում քննարկվել է խաղի հարմարացումը Sony-ի խաղային համակարգերի և անձնական համակարգիչների համար, սակայն երկար քննարկումներից հետո եկան այն եզրակցության, որ խաղը կդառնա Xbox-ի համար բացառիկ։ Ծրագրավորողները նշեցին, որ կազմակերպությունը նրանց «առաջնակարգ օգնություն» է ցուցաբերել[31]։

2011 թվականի հուլիսին օգտատերերը հայտնաբերեցին, որ Limbo-ի թրեյլեր հայտնվել է Steam-ում։ Դա թույլ տվեց լրագրողներին ենթադրել, որ խաղը կթողարկվի Microsoft Windows-ի համար[32]։ Բացի սա 2011 թվականի դեկտեմբերին թողարկվեց խաղի տարբերակը նաև Mac OS X-ի համար, և տարածվեց Mac App Store-ի միջոցով։ Իսկ արդեն 2012 թվականի մայիսին խաղը հասանելիություն ստացավ նաև Linux-ի համար ref name="mac version">Nunneley, Stephanny (2011 թ․ նոյեմբերի 10). «Limbo sells over 1 million, Mac version before year's end». VG247. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 8-ին. Վերցված է 2011 թ․ նոյեմբերի 10-ին.</ref>[33]։

Ծանոթագրություններ

  1. ↑ Էպիկ գեյմզ սթոր(բազմ․) — 2018.
  2. ↑ GOG.com — 2008.
  3. ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 3,13 3,14 3,15 3,16 3,17 3,18 Steam — 2003.
  4. ↑ Humble Store
  5. ↑ All PS Now games A-Z: Browse the full list of games available to play with your PS Now membership
  6. ↑ PEGI Rating Database
  7. ↑ Антон Датий, Денис Майоров. (2016 թ․ հուլիսի 7). «Внутри лимба. Анализ концовки Inside» (ռուսերեն). Игромания. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 23-ին.
  8. ↑ Alexander, Leigh (2010 թ․ փետրվարի 18). «Road To The IGF: Limbo's Dino Patti». Gamasutra. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 30-ին.
  9. ↑ Hatfield, Daemon (2010 թ․ մարտի 2). «IGF-Nominated Limbo Headed to XBLA». IGN. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 21-ին.
  10. ↑ Gillon, Kieron (2010 թ․ փետրվարի 22). «IGF Factor 2010: Limbo». Rock, Paper, Shotgun. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 30-ին.
  11. ↑ 11,0 11,1 Teti, John (2010 թ․ հուլիսի 19). «Limbo». Eurogamer. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 21-ին.
  12. ↑ Williams, Christian (2010 թ․ հուլիսի 26). «Limbo». A.V. Club. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 29-ին.
  13. ↑ Kuchera, Ben (2010 թ․ հուլիսի 29). «Limbo's ending: what does it all mean? The many theories». Ars Technica. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 30-ին.
  14. ↑ Cowan, Danny (2010 թ․ հուլիսի 28). «Critical Reception: Playdead's Limbo». Gamasutra. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 29-ին.
  15. ↑ Sapieha, Chad (2010 թ․ հուլիսի 22). «Playing in Limbo». The Globe and Mail. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 22-ին.
  16. ↑ Miller, Greg (2010 թ․ մարտի 12). «GDC 10: Limbo Hands-on». IGN. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 8-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 21-ին.
  17. ↑ Noble, McKinley (2010 թ․ հուլիսի 19). «Limbo». GamePro. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2010 թ․ օգոստոսի 30-ին.
  18. ↑ Kyle Orland. (2010 թ․ հուլիսի 27). «Analysis: Limbo's Completion Time - What's in a Length?» (անգլերեն). Gamasutra. Վերցված է 2014 թ․ հուլիսի 12-ին.
  19. ↑ Thompsen, Michael (2010 թ․ սեպտեմբերի 14). «How Limbo Came To Life». IGN. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 8-ին.
  20. ↑ Линар Феткулов (2010 թ․ հուլիսի 19). «Обзоры > Limbo» (ռուսերեն). Igromania.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 24-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 7-ին.
  21. ↑ Hatfield, Daemon (2010 թ․ հուլիսի 19). «Limbo Review». IGN. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 8-ին.
  22. ↑ Sapieha, Chad (2010 թ․ հուլիսի 22). «Playing in Limbo». The Globe and Mail.
  23. ↑ Gaskill, Jake (2010 թ․ հուլիսի 19). «Limbo». G4 TV. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 8-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 24-ին.
  24. ↑ «'Limbo' simply beautiful». Toronto Sun. 2010 թ․ հուլիսի 24. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 8-ին.
  25. ↑ Ostroff, Joshua (2010-09). «Arty For the Ages». Exclaim!. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 8-ին. Վերցված է 2010 թ․ օգոստոսի 24-ին.
  26. ↑ Caoili, Eric (2010 թ․ մարտի 10). «IGF Finalist Limbo To Release On XBLA This Summer». Game Set Watch. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 8-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 22-ին.
  27. ↑ 27,0 27,1 Tilley, Steve (2010 թ․ հուլիսի 24). «'Limbo' fans want answers». Toronto Sun. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 8-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 24-ին.
  28. ↑ Edge Staff. (2012 թ․ սեպտեմբերի 26). «The Making Of: Limbo (page 2)» (անգլերեն). Edge. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 20-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունվարի 11-ին.
  29. ↑ Nutt, Christian (2012 թ․ փետրվարի 24). «Hanging in Limbo». Gamasutra. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 8-ին. Վերցված է 2012 թ․ փետրվարի 24-ին.
  30. ↑ Martin, Garrett (2010 թ․ հուլիսի 26). «Summer games: Dark 'Limbo' provides cool action». Boston Herald. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 8-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 26-ին.
  31. ↑ Yin-Poole, Wesley (2011 թ․ հուլիսի 12). «Limbo on PS3, Steam: why now?». Eurogamer. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 8-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 12-ին.
  32. ↑ Senior, Tom (2011 թ․ հունիսի 6). «Limbo trailer on Steam hints at PC release». PC Gamer. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 8-ին. Վերցված է 2011 թ․ հունիսի 6-ին.
  33. ↑ Groen, Andrew (2011 թ․ դեկտեմբերի 21). «Limbo now available in Mac App Store, Steam will have to wait». VG247. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 8-ին. Վերցված է 2011 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Limbo&oldid=9752745» էջից