Մասնակից:SandroGirl/Ավազարկղ Բ

ԱՄՆ նահանգ Օրեգոնի պատմությունը կարելի է դիտարկել հինգ դարաշրջանում՝ երկրաբանական պատմություն, բնիկ բնակավայր, վաղ եվրոպական բնակություն (հիմնականում մորթի առևտրականներ), պիոներական բնակավայր և ժամանակակից զարգացում:

The construction of dams, like The Dalles Dam, was central to the power supply of the region

«Օրեգոն» տերմինը կարող է վերաբերել`

• Օրեգոն երկիր, մեծ տարածաշրջան, որը ուսումնասիրվել է ամերիկացիների և բրիտանացիների կողմից (և կանադացիներին սովորաբար հայտնի է որպես Կոլումբիայի շրջան),
• Օրեգոնի տարածք, որը ստեղծվել է Միացյալ Նահանգների կողմից տարածաշրջանի նկատմամբ իր ինքնիշխանության հաստատումից երկու տարի անց Օրեգոնի պայմանագրոv, և
• Օրեգոն, ԱՄՆ նահանգ 1859 թվականից։

Օրեգոնի և Խաղաղ օվկիանոսի հյուսիս-արևմուտքի պատմությունը պատմաբանների կողմից քիչ ուշադրության է արժանացել՝ համեմատած ամերիկյան Հեռավոր Արևմուտքի այլ շրջանների հետ:

Երկրաբանություն

Mount Mazama erupted several millennia BC, leading to the formation of Crater Lake.

Տարածաշրջանում հրաբխային ակտիվությունը սկսվել է 40 միլիոն տարի առաջ՝ էոցենի դարաշրջանում, որը ձևավորել է տարածաշրջանի լանդշաֆտի մեծ մասը: Պլեիստոցեն դարաշրջանում (վերջին սառցե դարաշրջանը՝ երկու միլիոնից մինչև 700 000 տարի առաջ), Կոլումբիա գետը ճեղքել է Կասկադի լեռնաշղթան՝ ստեղծելով Կոլումբիա գետի կիրճը։

Վերջին սառցե դարաշրջանի վերջում Կոլումբիա գետը և նրա դրենաժային ավազանը տեսել են աշխարհի ամենամեծ ջրհեղեղներից մեկը: Սառցե ամբարտակների պարբերական կոտրվածքները սառցադաշտային Միզուլա լճում հանգեցրել են ջրի հոսքի տեմպերի. տասն անգամ ավելի բարձր, քան աշխարհի բոլոր գետերի ընդհանուր հոսքը, և մինչև քառասուն անգամ հազար տարվա ընթացքում:

Միզուլայի ջրհեղեղի ժամանակ ջրի մակարդակը գնահատվել է 1250 ֆուտ (380 մ) Ուոլուլա Գափում (ներկայիս Վաշինգտոն), 830 ֆուտ (250 մ) Բոննևիլ ամբարտակում և 400 ֆուտ (120 մ) ներկայիս Պորտլենդից, Օրեգոն նահանգում։ Պարբերաբար հեղեղելով Կոլումբիա գետի ստորին սարահարթը, ջրհեղեղները կուտակել են հարուստ լճային նստվածքներ՝ ստեղծելով բերրիություն, որն աջակցել է ժամանակակից դարաշրջանի լայնածավալ գյուղատնտեսությանը: Նրանք նաև ձևավորել են շատ անսովոր երկրաբանական առանձնահատկություններ, ինչպիսիք են արևելյան Վաշինգտոնում գտնվող ալիքների քերծվածքները:

Մազամա լեռը, որը ժամանակին տարածաշրջանի ամենաբարձր լեռն էր՝ 11000 ֆուտ բարձրությամբ, զանգվածային ժայթքում է կրել մոտ մ.թ.ա. 5677 թվականին, որը գնահատվել է 42 անգամ ավելի հզոր, քան 1980 թվականին Սուրբ Հելենս լեռան ժայթքումը, նվազեցրել է Մազամայի բարձրությունը մոտավորապես 11000 ֆուտ (3400 մ), մոտ կես մղոն (մոտ 1 կմ), քանի որ հրաբխի մեծ մասը մասամբ փլուզվել է հրաբխի դատարկ պարանոցի մեջ: Փլուզված Մազամա լեռը, որը գտնվում է այժմյան Օրեգոնի հարավում, իր մեջ ներառում է Կրեյտեր լիճը, իսկ ամբողջ լեռը գտնվում է Կրեյտեր լճի ազգային պարկում:

Կլամաթի բնիկ ամերիկացիները, ովքեր ապրում էին այդ տարածքում, կարծում էին, որ լեռը Լլաոյի՝ իրենց անդրաշխարհի աստծո տունն է: Այն բանից հետո, երբ լեռը փլուզվել է, Կլամատները պատմել են իրադարձությունների մասին որպես մեծ ճակատամարտ Լլաոյի և նրա մրցակից Սքելի՝ իրենց երկնքի աստծու միջև:

1700 թվականի Կասկադիայի երկրաշարժը տեղի է ունեցել Խաղաղ օվկիանոսի հյուսիսարևմտյան ափի երկայնքով Կասկադի սուբդակցիայի գոտու ճեղքման հետևանքով։ Երկրաշարժը Ճապոնիայում ավերիչ ցունամի է առաջացրել. այն կարող է նաև կապված լինել Բոննևիլի սողանքի հետ, որի պատճառով Վաշինգտոնի Թեյբլ լեռան մեծ մասը փլուզվել է Կոլումբիա գետի կիրճում՝ պատնեշելով գետը և ստեղծելով Աստվածների կամուրջը՝ ցամաքային կամուրջ, որը հիշվում է տեղաբնիկ ամերիկացիների բանավոր ավանդույթներում:

Սելիլոն՝ Կոլումբիա գետի վրա գտնվող արագընթաց ջրվեժների շարքը, որը գտնվում է Օրեգոն նահանգի ներկայիս Դալլես քաղաքի անմիջապես վերևում, մի քանի հազարամյակ եղել է բնիկ մարդկանց համար ձկնորսության վայր: Բնիկները Սելիլո գյուղ էին գալիս Խաղաղ օվկիանոսի հյուսիս-արևմուտքից և նրա սահմաններից դուրս՝ առևտուր անելու: Ջրվեժները հեղեղվել են 1957 թվականին Դալլես ամբարտակի կառուցման արդյունքում։

1980 թվականին հարևան Վաշինգտոն նահանգում Սուրբ Հելենս լեռան զանգվածային ժայթքումը ժամանակավորապես նվազեցրել է Կոլումբիա գետը մինչև 13 ոտնաչափ և խոչընդոտել Պորտլենդի տնտեսությանը: Ժայթքումը մոխիր է ցրել Օրեգոնով մինչև Բենդ:

Տեղացիներ

Unspecified artifacts of Native Americans (from a History of Oregon published in 1922).

Քարե դարի հնդկացիներ

Թեև կան բազմաթիվ ապացույցներ, որ քարե դարի հնդկացիներն ապրել են Խաղաղ օվկիանոսի հյուսիս-արևմուտքում 15000 տարի առաջ, ժամանակակից Օրեգոնում մարդկային գործունեության առաջին ապացույցը ստացվել է հնագետ Լյութեր Քրեսմանի կողմից 1938 թվականին, Ֆորտ Ռոք քարանձավի մոտ՝ եղեսպակի կեղևի սանդալների հայտնաբերումից: Մարդիկ բնակություն են հաստատել Օրեգոնում 13200 տարի առաջ։ Քրեսմենը ավելի շատ ապացույցներ է գտել վաղ մարդկային գործունեության մասին Փեյսլի քարանձավներում, որը գտնվում է Օրեգոն նահանգի Փեյսլիից հյուսիս, որտեղ Օրեգոնի համալսարանի հետ փոխկապակցված հետազոտողները նոր պեղումներ են անցկացրել 21-րդ դարում: Մ.թ.ա. 8000 թվականին ամբողջ նահանգում բնակավայրեր կային, որոնց մեծ մասը կենտրոնացած էր Կոլումբիա գետի ստորին հատվածի երկայնքով, արևմտյան հովիտներում և առափնյա գետաբերանների շուրջ։

16-րդ դարում Օրեգոնում բնակվել են բազմաթիվ բնիկ ամերիկացիներ, այդ թվում՝ Բաննոկը, Չաստաը, Չինուկը, Կալապույաը, Կլամաթը, Մոլալան, Նեզ Պերսը, Տակելման և Ումփքուան:

Բնիկները հիմնականում ողջունել են եվրոպացիների գալուստը 19-րդ դարում, քանի որ նրանք բացել էին առևտրի նոր հնարավորություններ, սակայն օտար հիվանդությունների ներմուծումը աղետալի է եղել տեղի բնակչության համար։ Հետագայում արևմուտքի բնական ռեսուրսները, հատկապես Կոլումբիա գետի երկայնքով տիրանալու ամերիկյան նախաձեռնությունները բախվեցին բնիկների շահերի:. Շատ ցեղեր համաձայնել են բազմամիլիոնանոց վճարումներ կատարել ԱՄՆ կառավարությունից՝ ավանդական ձկնորսական վայրերից հրաժարվելու և ռեզերվացիաներ տեղափոխելու դիմաց:

Վաղ եվրոպական հետախուզում

Վաղ եվրոպացի հետախույզների և վերաբնակիչների ընկալումները Օրեգոնի մասին տարբերվում էին կախված հետախուզման նպատակից և մեթոդից: Պաշտոնական հետախույզները սկզբում ճանապարհորդել են հիմնականում ծովով, շատ դեպքերում փնտրել Հյուսիսարևմտյան անցումը, իսկ հետո ցամաքով, բայց բաց թողել նահանգի շատ տարածքներ, որոնք այժմ հայտնի են որպես Օրեգոն: Մորթի առևտրականներն ու թակարդները նախ Հուդսոն Բեյ ընկերության կողմից, ավելի մանրակրկիտ ուսումնասիրել են երկիրը՝ փաստագրելով հանդիպումները տեղի հնդկական ցեղերի մեծ մասի հետ: Քրիստոնյա միսիոներները և ավելի ուշ ներգաղթյալները, որոնք պատրաստվում էին հաստատվել Օրեգոնում, փայլուն զեկույցներ են ուղարկել իրենց ընտանիքներին դեպի արևելք:

1543 թվականին իսպանացի հետախույզները Խուան Ռոդրիգես Կաբրիլոյի գլխավորությամբ տեսել են Հարավային Օրեգոնը Խաղաղ օվկիանոսի ափերի մոտ։ 1592 թվականին Խուան դե Ֆուկան սկսել է օվկիանոսի հոսանքների մանրամասն քարտեզագրումը և ուսումնասիրությունը։ Այս ճանապարհորդությունների ընթացքում նա կանգ է առել Օրեգոնում, ինչպես նաև այն նեղուցում, որն այժմ կրում է իր անունը։ Հետախուզումը վերսկսվել է 1774 թվականին՝ սկսելով Խուան Խոսե Պերես Էրնանդեսի կողմից Սանտյագո ֆրեգատով արշավանքով: Օրեգոնի ափը շուտով դարձել է արժեքավոր առևտրային ճանապարհ դեպի Ասիա:

Իսպանացի հետախույզները գտել են Խաղաղ օվկիանոսի ափն ուսումնասիրելու ուղին դեռ 1565 թվականին՝ ուղարկելով նավեր Ֆիլիպիններից հյուսիս-արևելք Կուրոշիո հոսանքի երկայնքով՝ շրջանաձև ճանապարհ անցնելով Հյուսիսային Խաղաղ օվկիանոսով: Այս նավերը՝ 250 նույնքան տարիների ընթացքում, սովորաբար վայրէջք է կատարել Կալիֆորնիայի Մենդոսինո հրվանդանում, սակայն որոշները վայրէջք են կատարել կամ խորտակվել ներկայիս Օրեգոնում: Նեհալեմի հնդկական պատմությունները պատմում են թափառականների և այնպիսի իրերի հայտնաբերման մասին, ինչպիսիք են մեղրամոմի կտորները և կափարիչով արծաթե ծաղկամանը, որոնք, հավանաբար, կապված են եղել 1707 թվականին Սան Ֆրանցիսկոյի Քսավիերի նավի խորտակման հետ:

1601 AD map showing unexplored Oregon Coast

1774 թվականին Խուան Պերեսը ուսումնասիրել է Խաղաղ օվկիանոսի հյուսիսարևմտյան ափերը մինչև Բրիտանական Կոլումբիա: Նա եղել է առաջին եվրոպացին, ով տեսել է Յակինայի գլուխը Օրեգոնի ափին: 1775 թվականին իսպանական մեկ այլ արշավախումբ Խուան Ֆրանցիսկո դե լա Բոդեգա ի Կվադրայի և Բրունո դե Հեկետայի հրամանատարությամբ ուսումնասիրել է ափը։ Վերադառնալով հարավ՝ Հեքետան հայտնաբերել է Կոլումբիա գետի գետաբերանը, բայց չի կարողացել մտնել այնտեղ։Բրիտանացի հետախույզ Ջեյմս Կուկը 1778 թվականին ուսումնասիրել է Օրեգոնի ափը՝ փնտրելով Հյուսիսարևմտյան անցումը: Սկսած 1780-ականների վերջից, Մեծ Բրիտանիայից, Ամերիկայից և այլ երկրներից շատ նավեր նավարկել են դեպի Խաղաղ օվկիանոսի հյուսիս-արևմուտք՝ մասնակցելու տարածաշրջանի զարգացող ծովային մորթի առևտրի բիզնեսին: 1788 թվականին ամերիկացի կապիտան Ռոբերտ Գրեյը մտել է Թիլամուկ ծովածոց, իսկ հետո, 1792 թվականին ուսումնասիրել Կոլումբիա գետի գետաբերանը։ Շուտով Գրեյին հետևել է մի նավ, որը ղեկավարել է բրիտանացի նավապետ Ջորջ Վանկուվերը, ով նաև ուսումնասիրել է Պուգեթ Սաունդը և այն հայտարարել որպես բրիտանական սեփականություն:

Լուիսի և Քլարկի արշավախումբն անցել է այս տարածաշրջանով Լուիզիանայի գնման ուսումնասիրության ժամանակ: Նրանք կառուցել են իրենց ձմեռային ամրոցը Ֆորտ Քլաթսոպում՝ Կոլումբիայի գետաբերանի մոտ: Լյուիսի և Քլարկի (1805-1806 թվականներ) և Մեծ Բրիտանիայի Դեյվիդ Թոմփսոնի հետախուզությունները, ովքեր ակտիվորեն ուսումնասիրել են Կոլումբիա գետը 1807-1811 թվականներին, բացահաըտել են տարածքում մորթատու կենդանիների առատությունը։

Սահմանային վեճ օրեգոնում

Մեծ Բրիտանիան և Միացյալ Նահանգները պնդում էին Օրեգոնի սեփականության իրավունքը՝ անտեսելով իրենց տարածքների նկատմամբ բնիկների որևէ պահանջ: Ի սկզբանե բարեկամական վեճը վերաճեց պատերազմի վտանգի, սակայն 1846 թվականին լուծվեց բարեկամաբար՝ շրջանը բաժանելով 50-50-ի։

1818 թվականի անգլո-ամերիկյան պայմանագրի համաձայն՝ տարածաշրջանը «համատեղ օկուպացվել» էր ԱՄՆ-ի և Մեծ Բրիտանիայի կողմից։ Ամերիկացիները տարածաշրջանն անվանել են Օրեգոնի երկիր, մինչդեռ բրիտանացիներն այն ճանաչում էին որպես Հադսոն Բեյ ընկերության Կոլումբիայի շրջան, որը կառավարվում էր Վանկուվեր Ֆորտից՝ ներկայիս Վաշինգտոնի մոտակայքում գտնվող Վանկուվերից:

1820-ական և 1830-ական թվականների սկզբին Ամերիկյան Արևմուտքը հետազոտվել է մասնավոր թակարդների կողմից, որոնք Սենտ Լուիսից մորթի առևտրական ընկերություններ էին ստեղծում: Այս մասնավոր թակարդներից և հետախույզներից մեկը եղել է Ջեդիյա Սմիթը, ով գլխավորել է արշավախմբերը դեպի ամերիկյան Արևմուտք: 1830 թվականի հոկտեմբերի 29-ին Սմիթը Ջեքսոնի պատերազմի քարտուղար Ջոն Հ. Իթոնին ուղարկեց նամակ և քարտեզ, որը պարունակել է տեղեկություններ, որոնք նա հավաքել էր 1824-1830 թվականներին Ռոքի լեռների, Հարավային լեռնանցքի և Խաղաղ օվկիանոսի հյուսիս-արևմուտքում իր ուսումնասիրությունների մասին: Սմիթը նախագահ Ջեքսոնին առաջարկել է դադարեցնել 1818 թվականի պայմանագիրը, որը բրիտանացիներին տալիս էր ազատ թագավորություն Կոլումբիա գետի վրա, և հայտնել է, որ հնդկացիները գերադասում են բրիտանացիներին ամերիկացիներից:

Map of the Oregon Country, with most heavily disputed area highlighted. The 1846 Oregon Treaty awarded this area to the U.S.

Բրիտանական մորթու շահերը փորձում էին արգելափակել ամերիկացիներին՝ ստեղծելով «մորթու անապատ» արևելյան և հարավային սահմանների երկայնքով՝ թակարդը գցելով բոլոր կենդանիներին և ոչինչ չթողնելով ամերիկացիներին։

Ուժերի հարաբերակցությունը փոխվել է 1830-ականներին, երբ հազարավոր անգլո-ամերիկացի վերաբնակիչներ եկել և ամբողջությամբ գրավել են վիճելի շրջանի հարավային կեսը։ Համատեղ օկուպացիան ավարտվել է Օրեգոնի պայմանագրով 1846 թվականին, երբ Բրիտանիան և Միացյալ Նահանգները հավասարապես բաժանել են վիճելի շրջանը ներկայիս սահմանների երկայնքով, ընդ որում Միացյալ Նահանգները, ընդհանուր առմամբ, ստացել է հողատարածք 49-րդ զուգահեռականից դեպի հարավ:

Պիոներական բնակավայր

1810-1812 թվականների Աստոր արշավախումբը, որը ֆինանսավորում էր ամերիկացի գործարար Ջոն Ջեյքոբ Աստորը, մորթի առևտրականներին բերել է ապագա Աստորիա վայր՝ ցամաքով և ծովով: Ֆորտ Աստորիան դարձել է տարածաշրջանի առաջին մշտական ​​սպիտակ բնակավայրը: Թեև ամրոցը երկար ժամանակ չի մնացել ամերիկյան վերահսկողության տակ, այն դարձել է տարածաշրջանի նկատմամբ ԱՄՆ-ի հետագա հավակնությունների բաղադրիչներից մեկը: Արևելք վերադարձող խումբը հայտնաբերել է Ռոքի լեռների հարավային անցումը, որը դարձել է Օրեգոնի արահետի կարևոր մասը։

1812 թվականի պատերազմի ժամանակ բրիտանացիների կողմից գրավվելու սպառնալիքի տակ Ֆորտ Աստորիան և Օրեգոնում գտնվող Pacific Fur ընկերության բոլոր այլ ակտիվները վաճառվել են 1813 թվականի հոկտեմբերին Մոնրեալի հյուսիս-արևմտյան ընկերությանը: 1813 թվականին North West Company-ն արդեն ընդլայնվում էր դեպի Խաղաղ օվկիանոսի հյուսիս-արևմուտք և տիրում էր տարածաշրջանում՝ Pacific Fur Company-ի ձեռքբերումից մինչև 1821 թվականը, երբ այն կլանվեց Hudson's Bay Company-ում: Այս ընթացքում North West Company-ն իրականացրել է Աստորյան սխեման՝ ծովով բեռներ առաքելով Կոլումբիա գետ և մորթիներ արտահանելով անմիջապես Չինաստան: The Hudson's Bay Company-ն ընդլայնել է այս համակարգը և գերիշխել Խաղաղ օվկիանոսի հյուսիս-արևմուտքում 1820-ական և 1830-ական թվականներին Կոլումբիայի շրջանի կենտրոնակայանից Ֆորտ Վանկուվերում (կառուցվել է 1825 թվականին շրջանի ղեկավար Ջոն ՄաքԼաֆլինի կողմից Կոլումբիայի ափին (այժմյան Պորտլենդ)): Չնայած մորթու մատակարարումների նվազմանն ու մորթու գների փլուզմանը, 1840-ական թվականների սկզբին կասեցրել են ընկերության գործունեությունը, և այն կարևոր դերակատարում է ունեցել մինչև 1846 թվականի Օրեգոնի պայմանագիրը:

1830-ական թվականներին ամերիկացիների մի քանի կուսակցություններ մեկնել են Օրեգոն՝ հետագայում հայտնաբերելով Օրեգոնի արահետը: Այս գաղթականներից շատերը միսիոներներ էին, ովքեր ձգտում էին տեղի բնակիչներին քրիստոնեություն ընդունել: Առաջինը եղել էՋեյսոն Լին, ով 1833 թվականին գնացել է Նաթանիել Ջարվիս Ուայեթի կուսակցության հետ և հիմնել Օրեգոնի առաքելությունը Ուիլամեթ հովտում; 1836 թվականին Ուիթմաններն ու Սփալդինգները ժամանել և հիմնել են Ուիթման առաքելությունը Կասկադներից արևելք: 1839 թվականին Պեորիա կուսակցությունը Իլինոյսից մեկնել է Օրեգոն։

1841 թվականին հարուստ վարպետ որսորդ և ձեռնարկատեր Յուինգ Յանգը մահացել է առանց կտակի, և նրա ունեցվածքը ստուգելու համակարգ չի եղել: Յանգի հուղարկավորությունից հետո կայացած ժողովում առաջարկվել է ստեղծել կտակարանային կառավարություն։ Դոկտոր Իրա Բաբքոքը Ջեյսոն Լի մեթոդիստական ​​առաքելությունից ընտրվել է գլխավոր դատավոր: 1842 թվականին Բաբքոքը ղեկավարել է երկու հանդիպում Շամպաուգում (Լի Միսսի և Օրեգոն Սիթիի միջև ընկած ճանապարհին), որոնք քննարկել են գայլերի և ժամանակակից մտահոգության այլ կենդանիների մասին: Այս հանդիպումները 1843 թվականին եղել են բոլոր բնակիչների հանդիպման նախաբաննը, որը ստեղծել է ժամանակավոր կառավարություն, որը գլխավորում էր գործադիր կոմիտեն, որն էլ րր մեջ ներառում էր Դեյվիդ Հիլին, Ալանսոն Բիրսին և Ջոզեֆ Գեյլին: Այս կառավարությունը դարձել է Օրեգոն նահանգի առաջին գործող նահանգային կառավարությունը մինչև ամերիկյան բռնակցումը: 1844 թվականի հունիսին ընդունվել է տխրահռչակ «Մտրակի օրենքը», որը պահանջում էր Օրեգոնի սևամորթներին՝ ազատ, թե ստրուկներին, տարին երկու անգամ մտրակվել «մինչև նրանք լքեին տարածքը»: Շատ չանցած այն համարվել է չափազանց խիստ, և 1844 թվականի դեկտեմբերին պատժի դրույթները վերածվել են հարկադիր աշխատանքի։

Սկսաց 1842-1843 թվականներից, երբ Միացյալ Նահանգներտ համաձայնել է Մեծ Բրիտանիայի հետ բնակեցնել Օրեգոն երկիրը, Օրեգոնի արահետը շատ նոր վերաբնակիչներ է բերել իր տարածք:։ Որոշ ժամանակ թվում էր, թե Միացյալ Նահանգները և Մեծ Բրիտանիան 75 տարվա մեջ երրորդ անգամ կպատերազմեն, բայց 1846 թվականին սահմանը կարգավորվել է խաղաղ ճանապարհով Օրեգոնի պայմանագրով։ ԱՄՆ-ի և բրիտանական Հյուսիսային Ամերիկայի միջև սահմանը հաստատվել է 49-րդ զուգահեռականում։ Օրեգոնի տարածքը պաշտոնապես կազմավորվել է 1848 թվականին։

Սկսած 1840-ական թվականներից, բազմաթիվ փորձեր են եղել գտնելու ավելի հեշտ ցամաքային ճանապարհ դեպի Վիլամետ հովիտ: Կասկադների միջով անցնելու համար կառուցվել են Բարլոու, Միք և Ապլեգատե ուղիները՝ համապատասխանաբար հյուսիսային, կենտրոնական և հարավային Օրեգոնում: Բարլոու ուղին, 1846 թվականի կառուցումից հետո կդառնար Օրեգոնի արահետի վերջին ուղին, իսկ Սանտյամ Վագոն ճանապարհը կհատեր կենտրոնական լեռները՝ հասնելով այնտեղ, որտեղ Միքը ձախողվել էր:

Բնակչությունն ավելացել է 1850 թվականի հողի ազատ պահանջների մասին օրենքի, ինչպես նաև բնիկ մարդկանց հարկադիր տեղափոխման շնորհիվ դեպի հնդկական ռեզերվացիաներ։ Նահանգն ընդունվել է Միության մեջ 1859 թվականի փետրվարի 14-ին։

Օրեգոնը քաղաքացիական պատերազմում

Ամերիկյան քաղաքացիական պատերազմի բռնկմամբ կանոնավոր զորքերը դուրս են բերվել և ուղարկվել արևելք: Հեծելազորի և հետևակի կամավորները հավաքագրվել են Կալիֆոռնիայում և ուղարկվել Հյուսիսային Օրեգոն՝ խաղաղությունը պահպանելու և բնակչությանը պաշտպանելու համար: Օրեգոնը նաև ձևավորել է Օրեգոնի 1-ին հեծելազորը, որն ակտիվացել է 1862 թվականին և ծառայել մինչև 1865 թվականի հունիսը։ Քաղաքացիական պատերազմի ժամանակ ներգաղթյալները շարունակել են բախվել Օրեգոնում, Այդահոյում և Նևադայում գտնվող Պայուտ, Շոշոն և Բաննոկ ցեղերի հետ, մինչև հարաբերությունները վերաճել են 1864-1868 թվականների արյունալի Օձերի պատերազմին: Օրեգոնի 1-ին կամավոր հետևակային խումբը հավաքագրվել է 1864 թվականին, իսկ վերջին վաշտը հավաքվել է 1867 թվականի հուլիսին: Երկու ստորաբաժանումներն էլ օգտագործվել են բնիկ ամերիկացիների կապի և ամրագրումների գծերը պահպանելու, ներգաղթյալների գնացքներն ուղեկցելու և վերաբնակներին բնիկ ամերիկացի ռեյդերներից պաշտպանելու համար: Մի քանի հետևակային ստորաբաժանումներ նաև ուղեկցել են գեոդեզիական խմբերին և ճանապարհներ կառուցել Կենտրոնական և հարավային Օրեգոնում:

Օրեգոնի սենատոր, գնդապետ Էդվարդ Դիկինսոն Բեյքերը սպանվել է Բոլս Բլեֆի ճակատամարտում մասնակից միության առաջատար զորքերի կողմից 1861 թվականի հոկտեմբերի 21-ին:

Ռասայական խտրականություն

Թե՛ Օրեգոնի տարածքը և թե՛ Օրեգոն նահանգը ունեին բազմաթիվ օրենքներ և քաղաքականություն, որոնք խտրականություն էին դրսևորում ռասայական փոքրամասնությունների նկատմամբ: 1844 թվականի Տարածքային ակտը օրենքից դուրս է ճանաչել ստրկությունը (ստրկատերերին թույլատրվում էր ստրուկներին պահել երեք տարի՝ նախքան ազատվելը), բայց ազատված ստրուկներին ստիպում էր լքել տարածքը՝ մտրակի սպառնալիքով (հետագայում՜ ծանր աշխատանք)։

Միևնույն ժամանակ Օրեգոնն ազատ նահանգ է եղել։ Այդ ժամանակ Օրեգոնացիների մեծամասնությունը կարծիքներ ուներ սպիտակների գերակայության և ռասայական բացառման մասին և անտարբեր էին, եթե ոչ թշնամական, վերացման նկատմամբ, բայց ցանկանում էին կանխել մեծ պլանտացիաների գրավումը Օրեգոնի հողի վրա, ինչպես ԱՄՆ-ի հարավում, որպեսզի չմրցակցեն նրանց հետ հարկադրական աշխատանքի մեջ:

1857 թվականի նոյեմբերի 9-ին Օրեգոնի տարածքի ընտրողները, որոնք բաղկացած էին 21 տարեկանից բարձր սպիտակամորթ տղամարդկանցից, քվեարկել են 7195 (69,25%) կողմ և 3195 (30,75%) դեմ Օրեգոնի Սահմանադրության ընդունմանը։ Նույն ընտրություններում ընտրողները քվեարկել են 7727 (74,50%) դեմ, 2645 (25,50%) կողմ ստրկության համար, և 8640 (88,88%) դեմ և 1081 (11,12%) կողմ՝ սևամորթներին Օրեգոնում բնակվելու թույլտվության համար:

Երթուղիներ և աճ

1880-ական թվականներին երկաթուղու ընդլայնումը նպաստել է փայտանյութի և ցորենի շուկայավարմանը և նահանգի քաղաքների ավելի արագ աճին: Սա ներառել է նահանգի միացումն ԱՄՆ-ի արևելքին անդրմայրցամաքային երկաթուղիների միջոցով, ինչը խթանել է ապրանքների և մարդկանց ավելի արագ տեղաշարժին: Ներգաղթը Օրեգոն ավելացել է արևելքին կապվելուց հետո: Տրանսպորտային լրացուցիչ բարելավումները ներառել են մի քանի կողպեքների և ջրանցքների կառուցում՝ գետային նավարկությունը հեշտացնելու համար:

The object is to keep clear of that most troublesome class of population. We are in a new world, under the most favorable circumstances and we wish to avoid most of those evils that have so much afflicted the United States and other countries.

The law was repealed the following year before it could take effect. Another law, passed in 1849, prohibited black immigration into the territory. The law was repealed in 1854. An exclusion clause was incorporated into the Oregon constitution in 1857, and stood multiple repeal attempts until finally being repealed by a narrow margin in 1916. A law adopted by the state in 1862 required all ethnic minorities to pay a $5 annual tax, and interracial marriage was prohibited by law between (approximately) 1861 and 1951.

"Oregon System" in the Progressive era, 1897–1917

Հավելյալ տեղեկություն՝ Progressive Era

Oregon was a remote state, little known east of the Rockies. In the 1900 U.S. presidential election, only 83,000 men voted, and Republican William McKinley won by a landslide. New York City Muckraker Lincoln Steffens was surprised when he visited in 1908 to discover that:

Oregon has more fundamental legislation than any other state in the Union excepting only Oklahoma....Yet it has enacted laws which enable its people to govern themselves when they want to. How did this happen? How did the state of graft get all her tools for democracy?

In 1902, Oregon approved of a system of direct legislation by the state's citizens by way of initiative and referendum, known as the Oregon System, and in 1908 also empowered its citizens to recall public officials by ballot initiative.

The most influential figure was William U'Ren, a highly energetic activist and leader of the Direct Legislation League and the Nonpartisan Direct Legislation League of Oregon from 1898. U'Ren never sought high office, but was an indefatigable organizer who drew the Oregon's progressives together for many causes. They included especially the initiative and also the referendum, recall, corrupt practices act, the presidential primary, and direct election of U.S. senators.

Other leaders included Jonathan Bourne Jr. a Republican in the U.S. Senate in 1907–1913. He was the first American chosen to the Senate by popular vote, thanks to Oregon's direct primary law, which obligated the legislature to select the candidate with the highest vote in the primary. In 1908, he was a national leader in the group that attempted to persuade Theodore Roosevelt run for a third term as president; Roosevelt declined. In 1911-1912 Bourne served as president of the National Republican Progressive League. He organized the Republican Publicity Association in 1912. Bourne was not renominated to his Senate seat in 1912 by the Republican Party. He responded by running under the "Popular Government" third party banner, coming in third. Democrats who promoted progressive policies included George Earle Chamberlain (governor 1903 to 1909 and U.S. senator 1909 to 1921); Oswald West (governor 1911 to 1915); and Harry Lane (senator 1913–1917).

Modern history

Engineer Conde McCullough designed many of Oregon's bridges, including the Yaquina Bay Bridge in Newport.

Industrial expansion began in earnest following the construction of the Bonneville Dam in 1933–1937 on the Columbia River. The power, food, and lumber provided by Oregon helped fuel the development of the West, although the periodic fluctuations in the nation's building industry have hurt the state's economy on multiple occasions.

The state has a long history of polarizing conflicts: Native Americans vs. British fur trappers, British vs. settlers from the U.S., ranchers vs. farmers, wealthy growing cities vs. established but poor rural areas, loggers vs. environmentalists, white supremacists vs. anti-racists, social progressivism vs. small government conservatism, supporters of social spending vs. anti-tax activists, and native Oregonians vs. Californians (or outsiders in general). Oregonians also have a long history of secessionist ideas, with people in various regions and on all sides of the political spectrum attempting to form other states and even other countries. (See State of Jefferson, Cascadia, and Ecotopia.)

Oregon still has the initiative, but by the late 1930s it was used to promote conservative causes and undo liberal reformns. In the 21st century state ballots often include right-wing proposals such as anti-gay and pro-religious measures side by side with politically liberal issues like drug decriminalization which demonstrates the wide spectrum of political values in the state.

The historical policies of racial discrimination have had long-term effects on Oregon's population. A 1994 report from an Oregon Supreme Court task force found minorities more likely to be arrested, charged, convicted, incarcerated and on probation than "similarly situated non-minorities." The report does not place blame on individuals, but instead points out the problems of institutional racism. The report recommends multicultural training of the existing justice system personnel and also recommends diversifying the perspectives, backgrounds and demographics of future hires.

The COVID-19 pandemic was confirmed to have reached the U.S. state of Oregon on February 28, 2020. On that day, Governor Kate Brown created a coronavirus response team; on March 8 she declared a state of emergency; and on March 23 she issued a statewide stay-at-home order with class C misdemeanor charges for violators.

In April, Oregon joined Washington and California in the Western States Pact, an agreement to coordinate the restarting of economic activity while controlling the outbreak. By the end of June 2020, Governor Brown announced that face masks would be required indoors, effective July 1.

Economic impacts of COVID-19 in Oregon included stock market losses for major companies, reduced airline flights, losses for food and entertainment industries, and closures of libraries and museums.

In early March 2020, universities and K–12 schools closed statewide, and began providing online instruction. Professional and college sports teams cancelled training, games, and tournaments.

By May 14, 2021, 31 of Oregon's 36 counties had met OHA requirements to enter the first phase of a three-phase process to reopen businesses.

As of Սեպտեմբերի 1, 2022, 77.3% of the adult population has completed the primary vaccination series. 84.9% of the state's adult population has received at least one dose of a vaccine.

See also

Oregon   History   North America   United States

Հիմնական հոդված՝ Historical outline of Oregon

• Bibliography of Oregon history
• Capital punishment in Oregon
• History of Portland, Oregon
• History of the Pacific Northwest
• History of the Western United States
• List of fiction set in Oregon
• List of governors of Oregon
• List of native Oregon plants
• List of Oregon ballot measures
• List of Oregon county name etymologies
• List of Oregon judges
• List of Oregon shipwrecks
• List of Oregon State Government Agencies
• List of people from Oregon
• List of Registered Historic Places in Oregon
• Mount Hood Freeway
• Postal history of Oregon
• Territorial evolution of Oregon
• Timeline of Oregon history
• [[Պատկեր:|class=noviewer|32x28px]] Pacific Northwest պորտալ

Further reading

Հիմնական հոդված՝ Bibliography of Oregon history

• Oregon Encyclopedia of History and Culture (2022), not yet in print format; it is online here with 2000 articles
• Bancroft, Hubert Howe (1886). History of Oregon 1834-1848 (The Works of Hubert Howe Bancroft. Vol. 29) (PDF). San Francisco, CA.: The History Company.
  • Bancroft, Hubert Howe (1888). History of Oregon 1848-1888 (The Works of Hubert Howe Bancroft. Vol. 30) (PDF). San Francisco, CA.: The History Company.
• Brock, Emily K. Money Trees: The Douglas Fir and American Forestry, 1900-1944 (Oregon State University Press, 2015). 272 pp.
• Clark, Malcolm. "The Bigot Disclosed: 90 Years of Nativism." Oregon Historical Quarterly, 75#2 (1974), pp. 109–90. online. on nativism, xenophobia, KKK and attacks on Catholics and Asians in the state.
• Clucas, Richard A., Mark Henkels, and Brent Steel, eds. Oregon politics and government: progressives versus conservative populists (U of Nebraska Press, 2005). online
• Dillow, Frank. "Connecting Oregon: The Slow Road to Rapid Communications, 1843-–2009." Oregon Historical Quarterly 111.2 (2010): 184–219. in JSTOR
• Dicken, Samuel N.; Emily F. Dicken (1979). The Making of Oregon: A Study in Historical Geography. Portland, OR.: Oregon Historical Society Press. ISBN 978-0-87595-081-5.
• Dodds, Gordon B. (1977). Oregon: A Bicentennial History. New York, NY.: W. W. Norton & Company, Inc. ISBN 978-0-393-05632-7.
• Dodds, Gordon B. (1986). The American Northwest: A History of Oregon and Washington. Arlington Heights, IL.: The Forum Press, Inc. ISBN 978-0-88273-239-8.
• Edwards, G. Thomas. "Six Oregon Leaders and the Far-Reaching Impact of America's Civil War." Oregon Historical Quarterly 100#1 (Spring 1999): 4-31.
• Edwards, G. Thomas, and Carlos A. Schwantes, eds., Experiences in a Promised Land: Essays in Pacific Northwest History (University of Washington Press, 1986) six Oregon essays by scholars.
• Egan, Timothy (1990). The Good Rain: Across Time and Terrain in the Pacific Northwest. New York, NY.: Alfred A. Knopf. ISBN 978-0-679-73485-7.
• Etulain, Richard W. Lincoln and Oregon Country Politics in the Civil War Era (2013).
• Inglis, Robin. Historical Dictionary of the Discovery and Exploration of the Northwest Coast of America (Scarecrow Press, 2008) online.
• Johansen, Dorothy O.; Charles Gates (1967). Empire of the Columbia: A History of the Pacific Northwest. New York, NY.: Harper & Row, Publishers.
• Johnson, Overton; Winter, William H. (1846). Route across the Rocky Mountains with a Description of Oregon and California . reproduced in the Oregon Historical Quarterly, 1906.
• Johnston, Robert D. The Radical Middle Class: Populist Democracy and the Question of Capitalism in Progressive Era Portland, Oregon (2003); online review
• MacColl, E. Kimbark. Merchants, Money and Power: The Portland Establishment, 1843-1913 (1988).
• Mclagan, Elizabeth (2022). A Peculiar Paradise: A History of Blacks in Oregon, 1788-1940 (English) (2nd ed.). Corvallis, OR: Oregon State University Press in Cooperation with Oregon Black Pioneers. ISBN 9780870712210. OCLC 1341845615. Վերցված է 22 January 2024-ին.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
• Marsh, Tom. To the Promised Land: A History of Government and Politics in Oregon (Oregon State University Press; 2012) 528 pages; history since the 1830s
• Minto, John. "Sheep Husbandry in Oregon. The Pioneer Era of Domestic Sheep Husbandry." The Quarterly of the Oregon Historical Society (1902): 219–247. in JSTOR
• Pletcher, David M. The Diplomacy of Annexation: Texas, Oregon, and the Mexican War (U of Missouri Press, 1973)
• Pomeroy, Earl (1965). The Pacific Slope: A History of California, Oregon, Washington, Idaho, Utah, and Nevada. New York, NY.: Alfred A. Knopf.
• Potter, Miles (1976). Oregon's Golden Years: Bonanza of the West. Caldwell, ID.: The Caxton Printers, Ltd. ISBN 978-0-87004-254-6.
• Rakestraw, Donald A. For Honor or Destiny: The Anglo-American Crisis over the Oregon Territory (Peter Lang Publishing, 1995)
• Robbins, William G. (1977). Landscapes of Promise: The Oregon Story 1800-1940. Seattle, WA.: University of Washington Press. ISBN 978-0-295-97901-4.
• Schuman, David. "The Origin of State Constitutional Direct Democracy: William Simon U'Ren and the Oregon System." Temple Law Review 67 (1994): 947+.
• Schwantes, Carlos Arnaldo (1996). The Pacific Northwest: An Interpretive History. Lincoln, NE.: University of Nebraska Press. ISBN 978-0-8032-4225-8. excerpt 2nd ed. 1996
• Woodward, Robert C. "W. S. U'Ren and the Single Tax in Oregon." Oregon Historical Quarterly 61.1 (1960): 46–63. online

• WOODWARD, ROBERT CHARLES. "EDUCATION IN OREGON IN THE PROGRESSIVE ERA: LIBERAL AND PRACTICAL" (PhD dissertation, University of Oregon; ProQuest Dissertations Publishing, 1963. 6404424).
• Oregon Chronology from Gaston's Centennial History of Oregon (1911).

Historiography

• Richards, Kent D. "In Search of the Pacific Northwest: The Historiography of Oregon and Washington" Pacific Historical Review 50#4 (1981), pp. 415–443 online

External links

Մեդիա ֆայլեր

Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել SandroGirl/Ավազարկղ Բ կատեգորիայում։

• Oregon Historical Society: The Oregon History Project
• Oregon Blue Book: Oregon History
• Oregon: End of the Trail – American Guide Series