«Գենդալֆ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Նոր էջ «'''Գենդալֆ''' ({{lang-en|Gandalf}}), <nowiki/>Ջոն Ռոնալդ Ռուել Թոլքինի լեգենդարիումի «<...»: |
No edit summary |
||
Տող 1. | Տող 1. | ||
{{Տեղեկաքարտ Թոլքինի կերպար |
|||
⚫ | |||
|անուն = Գենդալֆ |
|||
|բնօրինակ անուն = |
|||
|պատկեր = Գենդալֆ.jpg |
|||
|նկարագրություն = Գենդալֆը |
|||
|անվան տարբերակներ = Գենդալֆ Մոխրագույն, Գենդալֆ Սպիտակ, Մոխրագույն Թափառական, Օլորին, Միտրանդիր, Տարկուն, Ինկանուս, Սպիտակ ձիավոր |
|||
|տիտղոս = |
|||
|ռասա = մայար |
|||
|սեռ = արական |
|||
|բնակության վայր = Վալինոր, Իրմո (Լորիեն) այգիներ, Միջերկրում մշտական բնակության վայր չկա |
|||
|կյանքի տարիներ = Անմահ, Միջերկրում կյանքի տարիներ՝ մոտ Թ․դ․ 1000 — Թ․դ․ սեպտեմբերի 29, 3021) |
|||
|զենք = Գլամդրինգ սուր և մոգական գավազան |
|||
|մատանի = Էլֆական երեք մատանիներից մեկը՝ Նարիան |
|||
}} |
|||
⚫ | |||
== Ստեղծման պատմություն == |
== Ստեղծման պատմություն == |
||
Տող 7. | Տող 22. | ||
Գրականագետ Գարոլդ Բլումի կարծիքով՝ Գենդալֆի կերպարանքում գտել են գերագույն սկանդինավյան աստծո՝ [[Օդին|Օդինի]] դիմագծերը<ref name="Bloom">{{книга|автор=Harold Bloom.|заглавие=J.R.R. Tolkien's «The Lord of the Rings»|место=|издательство=Infobase Publishing|год=2008|pages=73|allpages=208}}</ref> |
Գրականագետ Գարոլդ Բլումի կարծիքով՝ Գենդալֆի կերպարանքում գտել են գերագույն սկանդինավյան աստծո՝ [[Օդին|Օդինի]] դիմագծերը<ref name="Bloom">{{книга|автор=Harold Bloom.|заглавие=J.R.R. Tolkien's «The Lord of the Rings»|место=|издательство=Infobase Publishing|год=2008|pages=73|allpages=208}}</ref> |
||
⚫ | |||
Դա հաստատվում է Թոլքինի նամակներից մեկում, որտեղ նա գրում է, որ Գենդալֆին պատկերացնում է, որպես «Ճամփորդ Օդինի հոգով»<ref>{{книга |
Դա հաստատվում է Թոլքինի նամակներից մեկում, որտեղ նա գրում է, որ Գենդալֆին պատկերացնում է, որպես «Ճամփորդ Օդինի հոգով»<ref>{{книга |
||
Տող 25. | Տող 38. | ||
«Mapping the Catholic cultural landscape» հեղինակների համաձայն՝ Գենդալֆը մարմնավորում է հույս նվիրողի կերպար<ref name="Catholic">{{книга|автор=Paula Jean Miller & Richard Fossey.|заглавие=Mapping the Catholic cultural landscape|место=|издательство=Rowman & Littlefield|год=2004|pages=59—60|allpages=276}}</ref>։ |
«Mapping the Catholic cultural landscape» հեղինակների համաձայն՝ Գենդալֆը մարմնավորում է հույս նվիրողի կերպար<ref name="Catholic">{{книга|автор=Paula Jean Miller & Richard Fossey.|заглавие=Mapping the Catholic cultural landscape|место=|издательство=Rowman & Littlefield|год=2004|pages=59—60|allpages=276}}</ref>։ |
||
== Գենդելֆի |
== Գենդելֆի հայտնվելը Միջերկրում == |
||
⚫ | |||
Գենդելֆի իրական անուննը Օլորին է։ Երբեմն նա հայտնվում էր էլֆերի մեջ, ստանալով էլֆի կերպար, և կիսվելով նրանց հետ իմաստուն մտքերով։ Շատ ժամանակ անց է կացրել Լորիենում, Վալա Իռմո այգիներում, որի պատվին են անվանել Լոտլորիեն անտառները Միջերկրում։ |
Գենդելֆի իրական անուննը Օլորին է։ Երբեմն նա հայտնվում էր էլֆերի մեջ, ստանալով էլֆի կերպար, և կիսվելով նրանց հետ իմաստուն մտքերով։ Շատ ժամանակ անց է կացրել Լորիենում, Վալա Իռմո այգիներում, որի պատվին են անվանել Լոտլորիեն անտառները Միջերկրում։ |
||
Տող 31. | Տող 46. | ||
Գենդալֆը դարձավ ավելի հայտնի, երբ սկսել է ճանապարհորդելով ամբողջ Միջերկրով։ Տարբեր երկրներում նա ստացել է տարբեր անուններ՝ |
Գենդալֆը դարձավ ավելի հայտնի, երբ սկսել է ճանապարհորդելով ամբողջ Միջերկրով։ Տարբեր երկրներում նա ստացել է տարբեր անուններ՝ |
||
{{քաղվածք|Տարբեր երկրներում իմ անունը տարբեր։ Էլֆերի մեջ ես Միտրանդիրն եմ, թզուկների մեջ Թարկուն, պատանեկության տարիներին, հին մոռացված արևմուտքում ես եղել է Օլորինը, հարավում Ինկանուս, հյուսիսում՝ Գենդելֆ, իսկ արևելքում ես չեմ լինում։|}} |
|||
== Գենդելֆը և Հոբիթները == |
== Գենդելֆը և Հոբիթները == |
||
Տող 37. | Տող 52. | ||
== Հետաքրքիր փաստեր == |
== Հետաքրքիր փաստեր == |
||
* [[Նոր Զելանդիա|Նոր Զելանդիայում]], դուրս է եկել մետաղադրամների հավաքածու «Մատանիննորի տիրակալ» ֆիլմի կերպարների պատկերներով, ընդգրկելով 50 ցենտանոց դրամ, որի վրա Գենդալֆի պատկերն է<ref>{{cite news|url=http://www.regnum.ru/news/212103.html|title=Իրկուտսկում հայտնվել են Էլֆյան դոլարներ|last=|first=|date=03.02.2004|work=|publisher=REGNUM|via=|accessdate=2012-06-02}}</ref><ref>{{cite web|url=http://secure.numismaster.com/ta/Coins.admin?rnd=JOGAPQAK&@impl=coins.ui.ucatalog.flat.coin.UiControl_ViewPriceGuideDetail&@prms=4b7261757365436f696e49643d3133323236372653656172636849643d32313933373535&@windowId=OWUYS|title=50 ցենտը Գենդալֆի հետ, Նոր Զելանդիա|last=|first=|date=|website=|publisher=Numismaster|archiveurl=http://www.webcitation.org/68brrzn3c|archivedate=2012-06-22|accessdate=2012-06-02|lang=en}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.gcoins.net/ru/catalog/view/6011|title=1 դոլար «Մատանինեչի տիրակալ» ֆիլմի հերոսների հետ, Նոր Զելանդիա|last=|first=|date=|website=|publisher=Global coins|archiveurl=http://www.webcitation.org/68brscj2J|archivedate=2012-06-22|accessdate=2012-06-02}}</ref>։ |
* [[Նոր Զելանդիա|Նոր Զելանդիայում]], դուրս է եկել մետաղադրամների հավաքածու «Մատանիննորի տիրակալ» ֆիլմի կերպարների պատկերներով, ընդգրկելով 50 ցենտանոց դրամ, որի վրա Գենդալֆի պատկերն է<ref>{{cite news|url=http://www.regnum.ru/news/212103.html|title=Իրկուտսկում հայտնվել են Էլֆյան դոլարներ|last=|first=|date=03.02.2004|work=|publisher=REGNUM|via=|accessdate=2012-06-02}}</ref><ref>{{cite web|url=http://secure.numismaster.com/ta/Coins.admin?rnd=JOGAPQAK&@impl=coins.ui.ucatalog.flat.coin.UiControl_ViewPriceGuideDetail&@prms=4b7261757365436f696e49643d3133323236372653656172636849643d32313933373535&@windowId=OWUYS|title=50 ցենտը Գենդալֆի հետ, Նոր Զելանդիա|last=|first=|date=|website=|publisher=Numismaster|archiveurl=http://www.webcitation.org/68brrzn3c|archivedate=2012-06-22|accessdate=2012-06-02|lang=en}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.gcoins.net/ru/catalog/view/6011|title=1 դոլար «Մատանինեչի տիրակալ» ֆիլմի հերոսների հետ, Նոր Զելանդիա|last=|first=|date=|website=|publisher=Global coins|archiveurl=http://www.webcitation.org/68brscj2J|archivedate=2012-06-22|accessdate=2012-06-02}}</ref>։ |
||
* Գենդալֆ անունը ծագել է ''gandr'' (թարգմանվում է կախարդական ձեռնափայտ) և ''alfr'' («Ալվ» (Հին իսլանդականով [[Էլֆեր|էլֆ]]) բառերից։ |
* Գենդալֆ անունը ծագել է ''gandr'' (թարգմանվում է կախարդական ձեռնափայտ) և ''alfr'' («Ալվ» (Հին իսլանդականով [[Էլֆեր|էլֆ]]) բառերից։ |
||
Տող 43. | Տող 59. | ||
== Ծանոթագրություններ == |
== Ծանոթագրություններ == |
||
{{ծանցանկ}} |
{{ծանցանկ|2}} |
17:22, 24 հունվարի 2017-ի տարբերակ
Գենդալֆ (անգլ.՝ Gandalf), Ջոն Ռոնալդ Ռուել Թոլքինի լեգենդարիումի «Հոբիթ կամ գնալն ու գալը» և «Մատանիների տիրակալ» սիրավեպի գլխավոր կերպարներից։
Ստեղծման պատմություն
Գենդալֆը իմաստուն կախարդ է, սկանդինավյան և բրիտանական դիցաբանության կերպար։ «Գենդալֆ» անունը, կամ, ավելի ճիշտ, «Գանդալվ», վերցրված է հին նորվեգական Dvergatal վեպից, որտեղ նա պատկանում է թզուկների ռասային[1]։ «Հոբիթ»-ի սկզբնական փուլում Գենդալֆին անվանում էին թզուկների առաջնորդ և նկարագրում էին, ինչպես «ձեռնափայտով ծերունի»[1]։ Վերջնական տարբերակում Նաուգրիմ թագավորի տարբերակում նրանց առաջնորդը եղել է Տորին Դուբաշիտը[2], իսկ հեղինակը՝ կախարդին անվանել է Գենդալֆ, այն պատճառով, որ սկզբնականում նրան տվել էր Բլադորտին անունը, որը նրան թվացել է անլուրջ։ Գենդալֆ անունը ծագել է gandr (թարգմանվում է կախարդական ձեռնափայտ) և alfr («Ալվ» Հին իսլանդականով էլֆ) բառերից։
Նրա արտաքնի նախատիպը դարձել է շվեցարական փոստային բացիկը, «Լեռնային ոգի» անունով, որտեղ պատկերված է մորուսավոր տղամարդ, լայնեզր գլխարկով, որը կերակրում էր եղնիկին[3]։
Գրականագետ Գարոլդ Բլումի կարծիքով՝ Գենդալֆի կերպարանքում գտել են գերագույն սկանդինավյան աստծո՝ Օդինի դիմագծերը[4]
Դա հաստատվում է Թոլքինի նամակներից մեկում, որտեղ նա գրում է, որ Գենդալֆին պատկերացնում է, որպես «Ճամփորդ Օդինի հոգով»[5]: Քրիստափոր Հոբելը, վերլուծելով փոխադարձ կապը «Մատանիների տիրակալ» և շեքսպիրյան «Փոթորիկ» համեմատելով կերպարների հետ, նկատել է մի քանի բաներ, որոնք բարեկամացնում են Գենդալֆին Պրոսպերո կախարդի հետ, որտեղ երկուսն էլ մարմնավորում են եվրոպական իմաստուն կախարդների նախօրինակ[6]: Նրանց նմանեցնելու կարծիքը, բաժանում են նաև Ջենեթ Բրենան Քրոֆթի հետ, որն իր հերթին մատնանշում է փախադարձ կապ Մերլինի և Գենդալֆի միջև[7]։
«Mapping the Catholic cultural landscape» հեղինակների համաձայն՝ Գենդալֆը մարմնավորում է հույս նվիրողի կերպար[8]։
Գենդելֆի հայտնվելը Միջերկրում
Գենդելֆի իրական անուննը Օլորին է։ Երբեմն նա հայտնվում էր էլֆերի մեջ, ստանալով էլֆի կերպար, և կիսվելով նրանց հետ իմաստուն մտքերով։ Շատ ժամանակ անց է կացրել Լորիենում, Վալա Իռմո այգիներում, որի պատվին են անվանել Լոտլորիեն անտառները Միջերկրում։
Օլորինը հաճախ եղել է Նիենայի դահլիճներում, որը գտնվում է հեռավոր արևմուտքում, աշխարհի սահմաններին։ Նրա մոտ Օլորինը սովորել է համբերությանը և կարեկցանքին։ Սակայն ավելի շատ նրան կապում են Մանվեյի և Վառդայի հետ, քանի որ հենց նրանք են ուղարկել Գենդալֆին Միջերկիր 3 դարաշրջանի 1000 թվականին։ Հենց նա է ընտրվել Վալար խորհրդի կողմից Միջերկիր ուղարկելու համար, որպեսզի օգնի էլֆերին և մարդկանց Սաուրոնի դեմ պայքարելու համար, նորաստեղծ սև տիրակալին։ Սկզբում Օոլորինը հրաճարվում էր, սակայն հետո համաձայնվեց։ Միջերկրում նա եղել է հայտնի ինչպես Գենդալֆ մոխրագույն։ Նարյայի պահապանը, Երեք էլֆական մատանիններից, որը նվիրաբերել է էլֆ Քիրդան Կորաբելը, երբ Գենդելֆը եկել է Միջերկիր։
Գենդալֆը դարձավ ավելի հայտնի, երբ սկսել է ճանապարհորդելով ամբողջ Միջերկրով։ Տարբեր երկրներում նա ստացել է տարբեր անուններ՝
Գենդելֆը և Հոբիթները
Հայտնի չէ, երբ Գենդալֆը սկսեց հետաքրքրվել հոբիթ կոչվող ժողովրդի հետ։ Նա սիրել է նրանց դրա համար, որ համարում էր, որ նրանք մեծ դեր կխաղան ապագայում։ Ճիշտ է հոբիթների մեջ նա եղել է հայտնի որպես կախարդ և մոգ։
Հետաքրքիր փաստեր
- Նոր Զելանդիայում, դուրս է եկել մետաղադրամների հավաքածու «Մատանիննորի տիրակալ» ֆիլմի կերպարների պատկերներով, ընդգրկելով 50 ցենտանոց դրամ, որի վրա Գենդալֆի պատկերն է[9][10][11]։
- Գենդալֆ անունը ծագել է gandr (թարգմանվում է կախարդական ձեռնափայտ) և alfr («Ալվ» (Հին իսլանդականով էլֆ) բառերից։
- Յան Մաքկելենի կատարած դերը զբաղեցրել է 30-րդ տեղը (03.04.2016) 100 մեծագույն կերպարների ցանկում Empire ամսագրում[12]։
- Սկզբում Գենդելֆի դերի համար հրավիրվել են Շոն Քոններին և Թոմ Բեյքերը, սակայն ընտրվեց Յան Մաքկելենը։
Ծանոթագրություններ
- ↑ 1,0 1,1 Greg Harvey. The Origins of Tolkien's Middle-earth For Dummies. — For Dummies, 2011. — 360 p.
- ↑ Douglas Anderson. The Annotated Hobbit, «Inside Information», note 9, p. 287.
- ↑ Manfred Zimmerman, «The Origin of Gandalf»; Josef Madlener, Mythlore 34 (1983).
- ↑ Harold Bloom. J.R.R. Tolkien's «The Lord of the Rings». — Infobase Publishing, 2008. — P. 73. — 208 p.
- ↑ Burns, M. Perilous Realms: Celtic and Norse in Tolkien's Middle-earth. — Toronto: University of Toronto Press, 2005. — P. 97. — 225 p. — ISBN 0802038069
- ↑ Christoph Höbel. J.R.R. Tolkien's Gandalf and Saruman in the Tradition of Shakespeare's Prospero. — 2005.
- ↑ Janet Brennan Croft. Tolkien and Shakespeare: essays on shared themes and language. — McFarland, 2007. — P. 210. — 327 p.
- ↑ Paula Jean Miller & Richard Fossey. Mapping the Catholic cultural landscape. — Rowman & Littlefield, 2004. — P. 59—60. — 276 p.
- ↑ «Իրկուտսկում հայտնվել են Էլֆյան դոլարներ». REGNUM. 03.02.2004. Վերցված է 2012-06-02-ին.
- ↑ «50 ցենտը Գենդալֆի հետ, Նոր Զելանդիա» (անգլերեն). Numismaster. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-06-22-ին. Վերցված է 2012-06-02-ին.
- ↑ «1 դոլար «Մատանինեչի տիրակալ» ֆիլմի հերոսների հետ, Նոր Զելանդիա». Global coins. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-06-22-ին. Վերցված է 2012-06-02-ին.
- ↑ The 100 Greatest Movie Characters| 28. Gandalf | Empire | www.empireonline.com