Jump to content

«Մասնակից:Փաշիկյան Սյուզի/Ավազարկղ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբ
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
No edit summary
No edit summary
 
(14 intermediate revisions by 2 users not shown)
Տող 1. Տող 1.
https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B6

'''Չելենջ''' ({{lang-en|challenge}}, {{Թարգ|en|մարտահրավեր}}), [[Համացանց|համացանցային]] տեսանյութերի ժանր, որտեղ [[Բլոգ|բլոգերը]] կատարում է առաջադրանք տեսախցիկի առջև և տեղադրում այն ​​համացանց, այնուհետև հրավիրում է իր ընկերոջը կամ օգտատերերի անսահմանափակ շրջապատին կրկնել այդ առաջադրանքը{{sfn|Петренко|2017|с=189}}{{sfn|Текутьева|2016|с=111}}։ «Չելենջ» բառն ինքնին անգլիցիզմ է և սովորաբար անգլերենից թարգմանվում է որպես «փորձություն» կամ «մարտահրավեր»՝ «մարտահրավեր նետել» արտահայտության համատեքստում։ Այլ իմաստներն են՝ «մրցակցություն» և/կամ «վեճ», իսկ երբեմն՝ «դժվար խոչընդոտ» կամ «կատարում պահանջող առաջադրանք»{{sfn|МакГонигал|2018|с=160}}։
'''Չելենջ''' ({{lang-en|challenge}}, {{Թարգ|en|մարտահրավեր}}), [[Համացանց|համացանցային]] տեսանյութերի ժանր, որտեղ [[Բլոգ|բլոգերը]] կատարում է առաջադրանք տեսախցիկի առջև և տեղադրում այն ​​համացանց, այնուհետև հրավիրում է իր ընկերոջը կամ օգտատերերի անսահմանափակ շրջապատին կրկնել այդ առաջադրանքը{{sfn|Петренко|2017|с=189}}{{sfn|Текутьева|2016|с=111}}։ «Չելենջ» բառն ինքնին անգլիցիզմ է և սովորաբար անգլերենից թարգմանվում է որպես «փորձություն» կամ «մարտահրավեր»՝ «մարտահրավեր նետել» արտահայտության համատեքստում։ Այլ իմաստներն են՝ «մրցակցություն» և/կամ «վեճ», իսկ երբեմն՝ «դժվար խոչընդոտ» կամ «կատարում պահանջող առաջադրանք»{{sfn|МакГонигал|2018|с=160}}։
[[Պատկեր:Water bottle flipping.gif|մինի|231x231փքս|Չելենջ «շշի նետում»]]
[[Պատկեր:Water bottle flipping.gif|մինի|231x231փքս|Չելենջ «շշի նետում»]]
Տող 7. Տող 9.
=== Մարտահրավերը որպես խաղ, որը ինքնահաստատման աղբյուր է ===
=== Մարտահրավերը որպես խաղ, որը ինքնահաստատման աղբյուր է ===
[[Պատկեր:Cinnamon_Challenge_At_School_2_-_excerpt.webm|ձախից|մինի|265x265փքս|Չելենջ «Դարչին», նկարահանված մասնակիցների կողմից]]
[[Պատկեր:Cinnamon_Challenge_At_School_2_-_excerpt.webm|ձախից|մինի|265x265փքս|Չելենջ «Դարչին», նկարահանված մասնակիցների կողմից]]
Պատմական գիտությունների թեկնածու Մ.Ս. Պետրենկոն չելենջը համարում է ժամանակակից սոցիալական իրականության վիրտուալացման դրսևորում։ [[Վիրտուալիզացիա|Վիրտուալիզացիան]], նրա ընկալմամբ, հիմնված Ժան Բոդրիյարի տերմինաբանության վրա, «ինստիտուցիոնալացված պրակտիկան սիմուլյացիաներով փոխարինելու գործընթաց է, երբ ինստիտուցիոնալորեն սահմանված գործողությունների (տնտեսական, քաղաքական) մրցակցությունը փոխարինվում է պատկերների մրցակցությամբ»<ref name=":0" />: Չելենջի նպատակը մեծ թվով «լայքեր» և մեկնաբանություններ հավաքելն է։ «Չելենջները» հաճախ անվնաս են ([[կիտրոն]] ուտել առանց դեմքի արտահայտությունը փոխելու), բայց դրանք կարող են նաև վտանգ ներկայացնել մարդու առողջության և նույնիսկ կյանքի համար (ցատկել կամրջից): Չելենջները [[Սիմուլյակր|սիմուլյակրներ]] են և պատրանքային հիպերիրականություն ստեղծելու մեխանիզմներ: Նա, ըստ Մ. Ս. Պետրենկոյի, ավելի գրավիչ է, քան իրականությունը, և դրա պատճառով նա դարձել է առօրյա իրականության մի մասը: Կատարելով վիրտուալացում՝ օգտատերն աշխատում է նաև իր իմիջի վրա՝ թույլ տալով այլ մարդկանց գնահատել և ուղղել այն{{sfn|Петренко|2017|с=189—190}}։
Պատմական գիտությունների թեկնածու Մ.Ս. Պետրենկոն չելենջը համարում է ժամանակակից սոցիալական իրականության վիրտուալացման դրսևորում։ [[Վիրտուալիզացիա|Վիրտուալիզացիան]], նրա ընկալմամբ, հիմնված Ժան Բոդրիյարի տերմինաբանության վրա, «ինստիտուցիոնալացված պրակտիկան սիմուլյացիաներով փոխարինելու գործընթաց է, երբ ինստիտուցիոնալորեն սահմանված գործողությունների (տնտեսական, քաղաքական) մրցակցությունը փոխարինվում է պատկերների մրցակցությամբ»<ref name=":0">{{статья |ссылка=https://www.huffpost.com/entry/smear-cervical-cancer_n_6565050 |ref= |автор={{comment|Weingus L.|Weingus, Leigh.}} |заглавие=Lipstick-Smearing Selfies Aim To Raise Awareness For Cervical Cancer In The UK |год=2019 |язык=en |издание=[[The Huffington Post]] |тип=Интернет-издание |месяц=4 |число=1 |том= |номер= |страницы= |issn= |doi= |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190504123409/https://www.huffpost.com/entry/smear-cervical-cancer_n_6565050 |archivedate=2019-05-04}}</ref>: Չելենջի նպատակը մեծ թվով «լայքեր» և մեկնաբանություններ հավաքելն է։ «Չելենջները» հաճախ անվնաս են ([[կիտրոն]] ուտել առանց դեմքի արտահայտությունը փոխելու), բայց դրանք կարող են նաև վտանգ ներկայացնել մարդու առողջության և նույնիսկ կյանքի համար (ցատկել կամրջից): Չելենջները [[Սիմուլյակր|սիմուլյակրներ]] են և պատրանքային հիպերիրականություն ստեղծելու մեխանիզմներ: Նա, ըստ Մ. Ս. Պետրենկոյի, ավելի գրավիչ է, քան իրականությունը, և դրա պատճառով նա դարձել է առօրյա իրականության մի մասը: Կատարելով վիրտուալացում՝ օգտատերն աշխատում է նաև իր իմիջի վրա՝ թույլ տալով այլ մարդկանց գնահատել և ուղղել այն{{sfn|Петренко|2017|с=189—190}}։


Պետրենկոն կարծում է, որ սիմուլյակրների կողմից օբյեկտիվ իրականության կլանումը հանգեցրել է նրան, որ վիրտուալ չելենջ խաղն ինքնին սկսեց իրական հետևանքներ ունենալ հասարակության համար։ Չելենջը ունի կանոններ, խաղի մասնակիցները կատարում են գործողություններ։ Չելենջի մեջ վիրտուալ իրականություն ստեղծելու ակտը [[Իշխանություն|իշխանական]] հարաբերություններ է ստեղծում: Ստեղծելով մարտահրավեր և ուղարկելով այն իր հասցեատերերին՝ բլոգերը ստեղծում է նպատակակետի կախվածությունը իրենից և իշխանական հարաբերություններ նրա հետ կապված։ Սակայն, ստացողն ինքն է որոշում՝ կարձագանքի զանգին, թե ոչ։ Չելենջին մասնակցելը կամավոր է։ Մասնակիցը պատրաստ է դառնալ բլոգերի մանիպուլյացիայի առարկա։ Եվ նա ձգտում է լայն ճանաչման [[ՅուԹյուբ|ՅուԹյուբի]] զանգվածային լսարանի կողմից։ Հաջողության դեպքում բլոգերը սկսում է զգալ օգտատերերի կուռքը և զգալ իր իշխանությունը նրանց վրա: Հաջողության դեպքում բլոգերը սկսում է զգալ օգտատերերի կուռքը և զգալ իր իշխանությունը նրանց վրա: Պետրենկոն, սակայն, նշում է, որ չելենջը մասնակիցների կողմից դեռ սուբյեկտիվորեն ընկալվում է որպես հորինվածք (իրականության հետ կապ չունեցող մի բան)։ Բլոգերը, ըստ Պետրենկոյի, կարող է տեղյակ չլինել [[Հոգեբանական մանիպուլյացիա|մանիպուլյացիայի]] ակտին առաջադրանքներ բաժանելիս{{sfn|Петренко|2017|с=190}}։
Պետրենկոն կարծում է, որ սիմուլյակրների կողմից օբյեկտիվ իրականության կլանումը հանգեցրել է նրան, որ վիրտուալ չելենջ խաղն ինքնին սկսեց իրական հետևանքներ ունենալ հասարակության համար։ Չելենջը ունի կանոններ, խաղի մասնակիցները կատարում են գործողություններ։ Չելենջի մեջ վիրտուալ իրականություն ստեղծելու ակտը [[Իշխանություն|իշխանական]] հարաբերություններ է ստեղծում: Ստեղծելով մարտահրավեր և ուղարկելով այն իր հասցեատերերին՝ բլոգերը ստեղծում է նպատակակետի կախվածությունը իրենից և իշխանական հարաբերություններ նրա հետ կապված։ Սակայն, ստացողն ինքն է որոշում՝ կարձագանքի զանգին, թե ոչ։ Չելենջին մասնակցելը կամավոր է։ Մասնակիցը պատրաստ է դառնալ բլոգերի մանիպուլյացիայի առարկա։ Եվ նա ձգտում է լայն ճանաչման [[ՅուԹյուբ|ՅուԹյուբի]] զանգվածային լսարանի կողմից։ Հաջողության դեպքում բլոգերը սկսում է զգալ օգտատերերի կուռքը և զգալ իր իշխանությունը նրանց վրա: Հաջողության դեպքում բլոգերը սկսում է զգալ օգտատերերի կուռքը և զգալ իր իշխանությունը նրանց վրա: Պետրենկոն, սակայն, նշում է, որ չելենջը մասնակիցների կողմից դեռ սուբյեկտիվորեն ընկալվում է որպես հորինվածք (իրականության հետ կապ չունեցող մի բան)։ Բլոգերը, ըստ Պետրենկոյի, կարող է տեղյակ չլինել [[Հոգեբանական մանիպուլյացիա|մանիպուլյացիայի]] ակտին առաջադրանքներ բաժանելիս{{sfn|Петренко|2017|с=190}}։


Մարտահրավերին մասնակցելու շարժառիթը, ըստ Պետրենկոյի, ինքնադրսևորվելու ցանկությունը չէ, ռեկորդ սահմանելու փորձը և ինքն իրեն հաղթահարելու ցանկությունը չէ։ Շարժառիթը հեռուստադիտողների հետ հեռակա շփումն է, մեկնաբանություններ ստանալը, տեսազանգի հեղինակ բլոգերի հետ վիրտուալ կապ հաստատելը։ Առաջադրանքի կատարումը պահանջում է էներգիա, ժամանակ և ջանք: Միաժամանակ մասնակիցը վախենում է հանդիսատեսի հետ կապը կորցնելուց՝ ստանալով հեգնական մեկնաբանություններ, որոնք կարող են թունավորել իր կյանքը{{sfn|Петренко|2017|с=190}}։
Մարտահրավերին մասնակցելու շարժառիթը, ըստ Պետրենկոյի, ինքնադրսևորվելու ցանկությունը չէ, ռեկորդ սահմանելու փորձը և ինքն իրեն հաղթահարելու ցանկությունը չէ։ Շարժառիթը հեռուստադիտողների հետ հեռակա շփումն է, մեկնաբանություններ ստանալը, տեսազանգի հեղինակ բլոգերի հետ վիրտուալ կապ հաստատելը։ Առաջադրանքի կատարումը պահանջում է էներգիա, ժամանակ և ջանք: Միաժամանակ մասնակիցը վախենում է հանդիսատեսի հետ կապը կորցնելուց՝ ստանալով հեգնական մեկնաբանություններ, որոնք կարող են թունավորել իր կյանքը{{sfn|Петренко|2017|с=190}}։

Власть блогера не связана с обладанием политического, культурного или экономического капитала. В основе её [[символ]]ический капитал. Петренко считает, что «у блогера есть власть над средствами публичного самовыражения и существования, доступ к известности и общественному признанию». YouTube, однако, предоставляет в Pro-версии возможность превратить известность и признание в деньги, что стимулирует работу блогера по расширению аудитории подписчиков. Блогер имитирует реальные достоинства и достижения{{sfn|Петренко|2017|с=190}}. Человек, ставший звездой интернета, часто далёк от своего реального образа, но благодаря известности он оказывается в состоянии навязать свои принципы, свою проблематику обществу (манипуляция оказывается неотделимой от власти). Миллионы людей, участвуя в челлендже, совершают поступки, заданные блогером, который для них является непререкаемым авторитетом (у него миллионы подписчиков, участник челленджа ещё только стремится к этому). Причиной этого, по мнению М. С. Петренко, является [[Отчуждение (философия)|отчуждение]] личности в обществе, из-за чего в виртуальном мире она способна оказаться объектом манипуляции. Рост изоляции и беспомощности человека в современном мире толкает его на отказ от своего [[Эго|«Я»]] (источник счастья индивид ищет уже не в себе, а вне себя, следуя в [[фарватер]]е блогера). Это позволяет подавлять личность и оказывать на неё незаметное влияние. Зависимость подписчиков от блогера дополняется тем, что и блогер оказывается в зависимости от тех, кто его смотрит и кто выполняет его задания. Сам контакт блогера с подписчиками виртуален. Они ему не нужны как реальные люди, ему нужно только знание, что они его смотрят и читают{{sfn|Петренко|2017|с=191—192}}.


Բլոգերի իշխանությունը կապված չէ քաղաքական, մշակութային կամ տնտեսական կապիտալի տիրապետման հետ: Այն հիմնված է [[Խորհրդանիշ|խորհրդանշական]] կապիտալի վրա։ Պետրենկոն կարծում է, որ «բլոգերը իշխանություն ունի հանրային արտահայտման և գոյության միջոցների, փառքի և հանրային ճանաչման հասանելիության վրա»: ՅուԹյուբը, այնուամենայնիվ, Pro տարբերակում հնարավորություն է տալիս համբավն ու ճանաչումը վերածել փողի, ինչը խթանում է բլոգերի աշխատանքը՝ ընդլայնելու բաժանորդների լսարանը: Բլոգերը ընդօրինակում է իրական առավելություններն ու ձեռքբերումները{{sfn|Петренко|2017|с=190}}։ Համացանցի աստղ դարձած մարդը հաճախ հեռու է իր իրական կերպարից, բայց իր փառքի շնորհիվ կարողանում է իր սկզբունքներն ու խնդիրները պարտադրել հասարակությանը (մանիպուլյացիան, պարզվում է, անբաժան է իշխանությունից)։ Միլիոնավոր մարդիկ, մասնակցելով չելենջին, կատարում են իրենց համար անվիճելի հեղինակություն հանդիսացող բլոգերի կողմից սահմանված գործողություններ (նա միլիոնավոր բաժանորդներ ունի, չելենջի մասնակիցը դեռ դրան է ձգտում)։
Բլոգերի իշխանությունը կապված չէ քաղաքական, մշակութային կամ տնտեսական կապիտալի տիրապետման հետ: Այն հիմնված է [[Խորհրդանիշ|խորհրդանշական]] կապիտալի վրա։ Պետրենկոն կարծում է, որ «բլոգերը իշխանություն ունի հանրային արտահայտման և գոյության միջոցների, փառքի և հանրային ճանաչման հասանելիության վրա»: ՅուԹյուբը, այնուամենայնիվ, Pro տարբերակում հնարավորություն է տալիս համբավն ու ճանաչումը վերածել փողի, ինչը խթանում է բլոգերի աշխատանքը՝ ընդլայնելու բաժանորդների լսարանը: Բլոգերը ընդօրինակում է իրական առավելություններն ու ձեռքբերումները{{sfn|Петренко|2017|с=190}}։ Համացանցի աստղ դարձած մարդը հաճախ հեռու է իր իրական կերպարից, բայց իր փառքի շնորհիվ կարողանում է իր սկզբունքներն ու խնդիրները պարտադրել հասարակությանը (մանիպուլյացիան, պարզվում է, անբաժան է իշխանությունից)։ Միլիոնավոր մարդիկ, մասնակցելով չելենջին, կատարում են իրենց համար անվիճելի հեղինակություն հանդիսացող բլոգերի կողմից սահմանված գործողություններ (նա միլիոնավոր բաժանորդներ ունի, չելենջի մասնակիցը դեռ դրան է ձգտում)։
Տող 23. Տող 23.
Այս առումով, ըստ Պետրենկոյի, չելենջը ձանձրույթի դեմ պայքարի միջոց է, որը մենակության և ներքին դատարկության ուղեկիցն է՝ պետք է միավորներ հավաքել և արձագանքել մեկ այլ մասնակցի գործողություններին։ Չելենջում (ինչպես ցանկացած խաղում) ապագան կարևորվում է ներկային, գործընթացին, բուն խաղին. Խաղը պահանջում է հանդիսատեսներ, ովքեր դառնում են ինքնահաստատման աղբյուր, այն մասնակցին ներքաշում է իր աշխարհ՝ տալով նրան վայրկյանական երջանկության զգացում{{sfn|Петренко|2017|с=193}}։
Այս առումով, ըստ Պետրենկոյի, չելենջը ձանձրույթի դեմ պայքարի միջոց է, որը մենակության և ներքին դատարկության ուղեկիցն է՝ պետք է միավորներ հավաքել և արձագանքել մեկ այլ մասնակցի գործողություններին։ Չելենջում (ինչպես ցանկացած խաղում) ապագան կարևորվում է ներկային, գործընթացին, բուն խաղին. Խաղը պահանջում է հանդիսատեսներ, ովքեր դառնում են ինքնահաստատման աղբյուր, այն մասնակցին ներքաշում է իր աշխարհ՝ տալով նրան վայրկյանական երջանկության զգացում{{sfn|Петренко|2017|с=193}}։


=== Չելենջ` Ռիչարդ Դոքինսի մեմերի տեսության համատեքստում ===
=== Челлендж в свете теории Ричарда Докинза о мемах ===
«Վիրուսային ice buckets: տարածման մեմետիկ կարծիք ALS Ice Bucket Challenge» հոդվածի հեղինակները չելենջնեից մեկի վերլուծությանը մոտեցել են այլ տեսանկյունից` [[Սառույցով դույլի մարտահրավեր|Ice Bucket Challenge]] ({{tr-en|սառույցով դույլի մարտահրավեր}})։ Նրանք պնդում են, որ տվյալ չելենջը կարող է համարվել [[մեմ]]. այն կատարվում է ներկայացուցչական ձևով, որը կարող է կապված լինել այլ ներկայացումների հետ, կարող է փոխանցվել ուրիշներին և պարունակում է մի շարք հրահանգներ մարտահրավեր նետողի գործողությունների համար: Հեղինակները առաջարկել են, որ մեմերը կարելի է միավորել կոմպլեքսների մեջ։ Հաճախ դժվար է հստակ սահմաններ գծել մեմերի և մեմերի կոմպլեքսների միջև: IBC մեմը «բազմամոդալ միավոր է... (հետագայում բաժանվում է ենթամիավորների)» և իրենից ներկայացնում է կանոնների կամ հրահանգների մի շարք, ներառյալ. ա) նշել այն անձին, ում ուղղված է առաջադրանքը, բ) զանգին արձագանքել 24 ժամվա ընթացքում, գ) նվիրատվություն ALS ասոցիացիային (կամ այլ բարեգործական կազմակերպությանը), դ) սառցե ջրով ցայվել, ե) առաջադրանքի կատարման տեսագրություն, զ) առաջիկա 24 ժամվա ընթացքում մրցույթին մասնակցելու համար երեք այլ անձի առաջադրում, է) ՅուԹյուբում տեսահոլովակի տեղադրում, ներառյալ հարակից հեշթեգներից մեկը: Հեղինակները եզրակացնում են, որ սառցե ջուր լցնելը և այս գործողության տեսանյութերը համացանցում տեղադրելը բնածին գործունեություն չէ, այլ իմիտացիայի միջոցով ձեռք բերված բարդ վարքագիծ{{sfn|Schlaile, Knausberg, Mueller, Zeman|2018|с=}}։
С другой точки зрения подошли к анализу одного из челленджей — [[Ice Bucket Challenge]] ({{tr-en|испытание ведром ледяной воды}}), авторы статьи «Вирусные ice buckets: меметический взгляд на распространение ALS Ice Bucket Challenge». Они утверждают, что данный челлендж может считаться [[мем]]ом: он сохраняется в репрезентативной форме, которая может быть связана с другими представлениями, может передаваться другим лицам и содержит набор инструкций для действий принявшего вызов. Авторы предположили, что мемы могут объединяться в комплексы. Часто трудно провести четкие границы между мемом и комплексом мемов. Мем IBC является «мультимодальной единицей… (далее разлагаемой на субъединицы)» и представляет собой набор правил или инструкций, включая: а) упоминание человека, которому адресовано задание, б) ответ на вызов в течение 24 часов, в) пожертвование Ассоциации ALS (или другой благотворительной организации), г) обливание ледяной водой, д) запись видео с выполнением задания, е) назначение трёх других лиц для участия в конкурсе в течение следующих 24 часов, ж) размещение видео с включением одного из связанных хэштегов на YouTube. Авторы делают вывод, что обливание ледяной водой и размещение видео этого действия в Интернете — не врожденная деятельность, а сложное поведение, приобретаемое в результате подражания{{sfn|Schlaile, Knausberg, Mueller, Zeman|2018|с=}}.


[[Մեծ Բրիտանիայի թագավորություն|Բրիտանական]] սոցիոլոգիական ասոցիացիայի կողմից հրատարակված հեղինակավոր «Սոցիոլոգիա» ամսագրի կոլեկտիվ աշխատանքի բրիտանացի հեղինակները նույնպես առնչվում են [[Ռիչարդ Դոքինզ|Ռիչարդ Դոքինզի]] գաղափարներից, ով մեմը դիտարկում էր որպես գենի մշակութային անալոգիա: Եթե ​​գեները վերարտադրվում են ժառանգաբար, ապա մեմերը վերարտադրվում են ընդօրինակման միջոցով: Չնայած թվային մշակույթի հետ կապված մեմերի առաջացմանը, մեմը սոցիալական կյանքի հիմնական հատկանիշն է: Օրինակ՝ մեմերը զգալի դեր են խաղում ավանդական բանահյուսության մեջ։ Հեղինակները սխալ են համարում առցանց մեմերը որպես ավանդականի պարզ կրկնություններ ընկալելը։ Նրանց կարծիքով՝ թվային մշակույթը ջնջում է մշակույթի արտադրողների և սպառողների միջև սահմանը, ինչը հանգեցնում է ավելի բաց, ժողովրդավարական մեդիա միջավայրի{{sfn|Burgess, Miller, Moore|2018|с=1036—1037}}:
Британские авторы коллективной работы в престижном журнале {{не переведено 3|Социология (журнал)|«Социология»|en|Sociology (journal)}}, издаваемом {{не переведено 3|Британская социологическая ассоциация|Британской социологической ассоциацией|en|British Sociological Association}} также отталкиваются от представлений [[Ричард Докинз|Ричарда Докинза]], рассматривавшего мем как культурную аналогию гена. Если гены размножаются по наследству, то мемы размножаются подражанием. Несмотря на видимость, что мемы появились с цифровой культурой, мем является фундаментальной чертой общественной жизни. Например, мемы играют значительную роль в традиционных фольклорных практиках. Авторы считают ошибкой воспринимать онлайн-мемы как простые повторения традиционных. По их мнению, цифровая культура размывает границу между производителями и потребителями культуры, что ведет к более открытой, демократичной медиа-среде{{sfn|Burgess, Miller, Moore|2018|с=1036—1037}}.


Մի շարք գիտնականներ տարբերում են մեմերը վիրուսային լրատվամիջոցներից։ Նրանց կարծիքով՝ մեմերը թվային մշակույթի արտեֆակտներ են և հիմնված են անմիջական մասնակցության վրա։ Վիրուսային լրատվամիջոցները ձգտում են հասնել կարճաժամկետ, բայց համաշխարհային ճանաչվածության: Նրանք արագորեն տարածվում են, բայց փոփոխության համար ունեն զգալի սահմանափակումներ, որոնք պահանջում են միայն կրկնություն: Համացանցային մեմերը ավելի դինամիկ փոխազդեցություն են պահանջում: Դրանք բնութագրվում են մշտական ​​և կանխամտածված ձևափոխմամբ, ներառյալ պարոդիան և լրացումը: Հետևաբար, նրանք ավելի լիարժեք են արտահայտում մասնակցային մշակույթը, քան վիրուսային լրատվամիջոցները: Սոցիոլոգիա հոդվածի հեղինակները նշել են, որ վերջին տարիներին ի հայտ է եկել թվային մշակույթի հիբրիդային ձև, որը համատեղում է վիրուսի անմիջականությունը նորարարության և փոփոխության գործընթացի հետ, որը սովորաբար երևում է մեմերում: Այս երևույթի նախորդողը 2013-ին համացանցային մեմ Harlem Shake էր (մուտքը 14-15 վայրկյանի համար սաղավարտով կամ դիմակով մեկ մարդ պարում է, իսկ կադրում մնացած մարդիկ զբաղված են իրենց գործերով, հետո բոլոր հերոսները պարում են, անսովոր դիրքեր ընդունում կամ էրոտիկ շարժումներ անում տեսանյութի ընդհանուր տևողությունը մինչև 31 վայրկյան է): Հեղինակները դասակարգել են Neknomination-ը որպես դասական տարբերակ (մասնակիցը խմում է մեկ լիտր ալկոհոլային խմիչք, սովորաբար գարեջուր, նկարահանում է գործընթացը և ներբեռնում այն ​​համացանցում կամ սոցիալական ցանցում, սովորաբար Facebook-ում, նա պահանջում է երկու կամ երեք հոգի, որպեսզի նրանք կրկնեն իր գործողությունները, նշելով, որ այս չելենջը ուղղակի մարտահրավեր է ավելացրել կրկնելու գործողությունները, որոնք բացակայում էին Harlem Shake-ում: 2014 թվականի փետրվարի կեսերին [[Daily Mail]]-ը նշել է Neknomination չելենջի մասնակիցների երրորդ մահը։ Հոդվածի հեղինակները նշել են, որ մեմի տարածումն ընթանում էր երկու գծով. մեկը ընդգծում էր անսովոր վայրերը, որտեղ տեղի է ունեցել ակցիան, մյուսը շեշտում էր այն խմիչքի անսովորությունը, որն օգտագործում էին մասնակիցները{{sfn|Burgess, Miller, Moore|2018|с=1037}}։
Ряд учёных отличают мемы от вирусного СМИ. По их мнению, мемы являются артефактами цифровой культуры, основаны на прямом участии. Вирусные СМИ стремятся достичь кратковременной, но глобальной популярности. Они распространяются быстро, но имеют существенные ограничения для модификации, требуют только повторения. Интернет-мемы, как правило, требуют более динамичного взаимодействия. Они характеризуются постоянной и преднамеренной модификацией, включающей пародию и доработку. Они поэтому более полно выражают культуру участия, чем вирусные медиа. Авторы статьи в «Социология» отмечали, что в последние годы возникла гибридная форма цифровой культуры, которая объединяет непосредственность вируса с процессом инноваций и изменений, обычно наблюдаемым в мемах. Предшественником этого феномена в 2013 году стал интернет-мем [[Harlem Shake]] (вступительные 14—15 секунд танцует один человек в шлеме или маске, а другие люди в кадре заняты своими делами, затем все действующие лица танцуют, либо принимают необычные позы или делают эротичные движения, общая продолжительность ролика — до 31 секунды). К классическому типу авторы относили [[Neknomination]] (участник выпивает пинту алкогольного напитка, обычно пива, снимает процесс на видео и загружает его в интернет или в социальную сеть, чаще Facebook, при этом он требует от двух-трёх человек повторить его действия), отметив, что в этом челлендже добавился ''прямой вызов'' повторить действия, отсутствовавший в Harlem Shake. В середине февраля 2014 года [[Daily Mail]] отмечала уже третью смерть участника челленджа Neknomination. Авторы статьи отмечали, что распространение мема шло по двум линиям: одна акцентировала необычные места, где осуществлялась акция, другая — необычность напитка, который поглощали участники{{sfn|Burgess, Miller, Moore|2018|с=1037}}.


Երկրորդը, ըստ «Սոցիոլոգիա»-ի հոդվածի հեղինակների՝ Ice Bucket Challenges նոր խմբի ներկայացուցիչը, սկսվել է Neknomination-ից մոտավորապես վեց ամիս անց և հասել է մասնակիցների անսովոր լայն շրջանակի: IBC-ն առաջին անգամ հայտնվեց 2013 թվականին՝ բարեգործական ներդրումներ հավաքելու նպատակով։ Մարահրավերն այն էր, որ 24 ժամով մի դույլ սառցե ջուր լցնել ձեր վրա՝ զուգակցելով կամ փոխարենը բարեգործական նվիրատվություն անել՝ լուրջ հիվանդություն բուժել: IBC-ն արագ կյանքի եկավ և դարձավ պարզապես զվարճալի: Մեծ Բրիտանիայում յուրաքանչյուր վեցերորդը մասնակցել է IBC-ին, սակայն նվիրաբերել է միայն 10%-ը: «Սոցիոլոգիա» ամսագրում հոդվածի հեղինակներն առաջարկել են չելենջների այս խումբն անվանել «վիրուսային վարակի մեմեր» (VCM): Դրանց մասնակիցները ձգտում են հայտնիության, միավորվում են թեմա-մարտահրավերով և իրականացնում դրա ստեղծագործական մեկնաբանությունը{{sfn|Burgess, Miller, Moore|2018|с=1038}}։ Այս խմբի երրորդ չելենջը SmearForSmear-ն է (պետք է շպարել շուրթերը վառգույնի շրթներկով և մի փոքր լղոզել այն, ապա [[Ինքնալուսանկար|ինքնալուսանկարվել]] և տեղադրել սոցցանցում՝ համապատասխան պիտակով. չելենջը պետք է հիշեցնի կանան [[Արգանդի վզիկի քաղցկեղ|արգանդի վզիկի քաղցկեղը]] վաղ փուլում ախտորոշելու և բուժելու համար համակարգված հետազոտությունների անհրաժեշտության մասին<ref>{{Cite web |date=2015-01-29 |title=Lipstick-Smearing Selfies Aim To Raise Awareness For Cervical Cancer |url=https://www.huffpost.com/entry/smear-cervical-cancer_n_6565050 |access-date=2024-11-30 |website=HuffPost |language=en}}</ref>){{sfn|Burgess, Miller, Moore|2018|с=1039}}։
Второй, по мнению авторов статьи в «Социологии», представитель новой группы челленджей Ice Bucket Challenge стартовал примерно через шесть месяцев после Neknomination и достиг необычайно широкого круга участников. IBC впервые появился в 2013 году с целью сбора благотворительных взносов. Вызов состоял в том, чтобы опрокинуть на себя ведро ледяной воды в течение 24 часов в сочетании с или вместо благотворительного пожертвования на лечение тяжёлого заболевания. IBC быстро приобрёл собственную жизнь и стал просто весёлым занятием. В IBC участвовал каждый шестой человек в Великобритании, но только 10 % сделали пожертвование. Авторы статьи в журнале «Социология» предложили называть эту группу челленджей «мемами вирусного заражения» (VCM). Участники их стремятся к популярности, объединены темой-вызовом и осуществляют творческую её интерпретацию{{sfn|Burgess, Miller, Moore|2018|с=1038}}. Третий челлендж этой группы — SmearForSmear (следует накрасить губы яркой помадой и слегка её размазать, после чего опубликовать [[селфи]] в соцсети с соответствующим тегом, челлендж должен напомнить женщинам о необходимости систематических обследований, позволяющих диагностировать и излечить на ранней стадии [[рак шейки матки]]<ref name=":0">{{статья |ссылка=https://www.huffpost.com/entry/smear-cervical-cancer_n_6565050 |ref= |автор={{comment|Weingus L.|Weingus, Leigh.}} |заглавие=Lipstick-Smearing Selfies Aim To Raise Awareness For Cervical Cancer In The UK |год=2019 |язык=en |издание=[[The Huffington Post]] |тип=Интернет-издание |месяц=4 |число=1 |том= |номер= |страницы= |issn= |doi= |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190504123409/https://www.huffpost.com/entry/smear-cervical-cancer_n_6565050 |archivedate=2019-05-04}}</ref>){{sfn|Burgess, Miller, Moore|2018|с=1039}}.


Հեղինակները նշել են, որ VCM մարտահրավերին մասնակցելուց հրաժարվելու երկրորդ ամենատարածված պատճառը (օբյեկտիվ գործոններից հետո, ինչպիսիք են հիվանդությունը և զբաղվածությունը) հետաքրքիր կամ օրիգինալ ինչ-որ բան ստեղծելու անկարողությունն էր: Որոշ մարտահրավերներ վերածվեցին կարճամետրաժ ֆիլմերի՝ սյուժեով, կերպարներով և կատակներով: Որոշ տեսանյութեր գերազանցեցին մեր ամենախիստ սպասումները: Այսպիսով, Neknomination-ի մասնակիցներից մեկը նկարահանեց իր տեսահոլովակը անտառում և խմելու համար օգտագործեց իր սեփական [[Մեզ|մեզի]], [[Մորեխներ|մորեխի]], [[Մկներ|մկան ձագի]], [[Միրգ|մրգերի]], [[Խեժեր|ծառի խեժի]], [[Գինի|գինու]] և [[Ռոմ|ռոմի]] խառնուրդ{{sfn|Burgess, Miller, Moore|2018|с=1049}}:
Авторы отмечали, что второй по распространённости среди причин отказа от участия в челлендже типа VCM (после объективных факторов, таких как болезнь и занятость) была неспособность придумать что-то достаточно интересное или оригинальное. Некоторые челленджи превращались в короткометражные фильмы с сюжетом, персонажами и шутками. Отдельные ролики выходили за рамки самых смелых ожиданий. Так один из участников Neknomination снял свой ролик в лесу и использовал для питья смесь собственной мочи, [[Саранча|саранчи]], плода мыши, фруктов, древесной смолы, вина и [[ром]]а{{sfn|Burgess, Miller, Moore|2018|с=1049}}.


== Չելենջի առանձնահատկությունները ==
== Особенности челленджа ==
[[Պատկեր:Kylie_Jenner1_(cropped).png|մինի|270x270փքս|Քայլի Ջեններ։ Այս հեռուստաաստղին շուրթերի չափով գերազանցելու համար մասնակիցները դիմում են վտանգավոր պոցեդուրաների]]
[[Պատկեր:Kylie_Jenner1_(cropped).png|մինի|270x270փքս|[[Дженнер, Кайли|Кайли Дженнер]]. Чтобы на короткое время превзойти эту телезвезду в величине губ, участники челленджа прибегают к опасным процедурам]]
Չելենջը տեսահոլովակների հատուկ ժանր է, որտեղ կատարվում են այսպես կոչված վիրուսային առաջադրանքներ։ Բլոգերը տեսախցիկի վրա հնարք է անում (օրինակ՝ իր վրա մի դույլ սառը ջուր լցնելը) և իր ընկերներից կամ իր տեսանյութի ողջ լսարանից մեկին հրավիրում կրկնելու այդ հնարքը{{sfn|Текутьева|2016|с=111}}։
Челлендж — особый жанр видео, в которых выполняются так называемые [[Вирусное видео|вирусные задания]]. Блогер выполняет на камеру трюк (например, выливает на себя ведро холодной воды) и предлагает кому-то из его знакомых или всей аудитории своего видео повторить этот трюк{{sfn|Текутьева|2016|с=111}}.


Չելենջում մասնակիցը պետք է կատարի տարբեր դժվարության մակարդակների առաջադրանքներ: Որպես կանոն, առաջադրանքները ձևավորվում են համացանցի ներկայիս [[Շուկայի միտում|միտումների]] ազդեցության ներքո: Այս ժանրը հիմնականում «զվարճալի բնույթ ունի և պետք է զվարճացնի դիտողին»: Բլոգերը չելենջներ է օգտագործում լսարանի վստահությունը ձեռք բերելու և իր ալիքի և [[Բրենդ|բրենդի]] դրական իմիջ ստեղծելու համար։ Չելենջը կառուցված է հեռուստադիտողի հետ երկխոսության վրա. բլոգերը հաճախ նույնիսկ լսարանին է ներկայացնում մարտահրավերն ընդունող մասնակցին, երբեմն նրանք արտասանում են տեքստ նախապես գրված սցենարից, որը ծանրոց է (շարահյուսական կառուցվածքը բաժանելու ոճական սարք); նախադասություն հաղորդակցության մասնակիցների միջև): Այս տեխնիկան, ըստ Վ.Ա.Լուշչիկովի և բանասիրական գիտությունների թեկնածու Մ.Վ.Տերսկիխի, օգտագործվում է տեսահոլովակի երկու մասնակիցների համար դինամիկ էֆեկտ և «հավասար իրավունքներ» տալու համար։ Նրանց կարծիքով՝ չելենջի իմաստը «<nowiki/>[[Շփում|հաղորդակցման]] ձախողումը որպես զավեշտական ​​էֆեկտ ստեղծելու գործիք օգտագործելն է»։ Մասնակիցներին առաջարկվում է առաջադրանք, որում նրանք ի սկզբանե դատապարտված են հաղորդակցական ձախողման{{sfn|Лущикова, Терских|2018|с=}}:
В челлендже участник должен выполнять задания различного уровня сложности. Обычно задания формируются под влиянием актуальных в данное время интернет-[[тренд]]ов. Жанр этот носит в первую очередь «развлекательный характер и должен позабавить зрителя». Блогер использует челленджи, чтобы добиться доверия аудитории, создать положительный имидж своего канала и [[бренд]]а. Челлендж построен на диалоге со зрителем: блогер часто даже знакомит аудиторию с участником, принимающим вызов, иногда они произносят текст из заранее написанного сценария, который представляет собой [[Парцелляция (синтаксис)|парцелляцию]] (стилистический прием разделения синтаксической структуры предложения между участниками коммуникации). Этот приём, по мнению В. А. Лущикова и кандидата филологических наук М. В. Терских, используется для придания динамического эффекта и «уравнивания в правах» обоих участников видеоролика. По их мнению, смысл челленджа «состоит в использовании [[Общение|коммуникативной]] неудачи как инструмента создания комического эффекта». Участникам предлагается задание, в котором они изначально обречены на коммуникативный провал{{sfn|Лущикова, Терских|2018|с=}}.


Օ. Վ. Նովոսելովան և Է. Դ. Կուրբանովան հետազոտություն են անցկացրել (ընտրվել են 23 չելենջ, որոնք 2012-ից 2016 թվականներին թվարկել են ավելի քան 8000 հրապարակումներ՝ հիմնված հինգ կատեգորիաների հանրային հասանելի տեղեկատվության վրա՝ սնունդ, գեղեցկություն, խաղեր, բարեգործություն, սոցիալական պատասխանատվություն) բացահայտելու չելենջի ընդհանուր բնորոշ հատկանիշները, որոնք օգնում են հաղթահարել միջմշակութային հաղորդակցության խոչընդոտները և գրավել միջազգային զանգվածային լսարանի ուշադրությունը, որոնք եզակի [[ունիվերսալիաներ]] են գլոբալ աշխարհում հաղորդակցվելիս{{sfn|Новосёлова, Курбанова|2017|с=285}}: Հայտնաբերված հատկանիշները ներառում էին.
О. В. Новосёлова и Э. Д. Курбанова провели исследование (были отобраны 23 челленджа, насчитывающие более 8000 публикаций за период с 2012 до 2016 год, по общедоступной информации в пяти категориях: еда, красота, игры, благотворительность, социальная ответственность) с целью выявления единых характерных особенностей челленджей, которые способствуют преодолению барьеров межкультурной коммуникации и привлечению внимания международной массовой аудитории, являются своеобразными [[универсалия]]ми при общении в глобальном мире{{sfn|Новосёлова, Курбанова|2017|с=285}}. К выявленным особенностям они отнесли:


* Проблемы, которые освещаются в челлендже, должны быть насущными, общими для всех стран{{sfn|Новосёлова, Курбанова|2017|с=286}}.
* Չելենջում ընդգրկված խնդիրները պետք է լինեն հրատապ և ընդհանուր բոլոր երկրների համար{{sfn|Новосёлова, Курбанова|2017|с=286}}։
* Վիզուալիզացիայի առկայություն: Գոյություն ունի բառերի միջոցով բովանդակություն հաղորդելուց հեռանալու օրինաչափություն՝ այն փոխանցելու ստատիկ նկարների կամ գործողությունների միջոցով, որոնք հասկանալի են առանց բառերի{{sfn|Новосёлова, Курбанова|2017|с=286}}:
* Наличие визуализации. Существует закономерность ухода от передачи содержания с помощью слов к передаче за счет статичных картинок или действий, понятных без слов{{sfn|Новосёлова, Курбанова|2017|с=286}}<ref group="Прим">По мнению исследователей это эффективно по ряду причин: 1) меньше времени на просмотр; 2) яркая картинка; 3) зрение — орган чувств, с помощью которого мы воспринимаем больше всего информации и который воздействует на эмоции человека; 4) такое видео пробуждает дух свободы — {{статья |ссылка=http://ucom.ru/doc/na.2017.06.01.284.pdf |ref=Новосёлова, Курбанова |автор={{comment|Новосёлова О. В.|Новосёлова Ольга Викторовна. Уральский федеральный университет им. Б. Н. Ельцина, Институт государственного управления и предпринимательства, Кафедра интегрированных маркетинговых коммуникаций и брендинга (Екатеринбург), доцент}}, {{comment|Курбанова Э. Д.|Курбанова, Эльвина Дамировна.}} |заглавие=Challenges как инструмент международной массовой коммуникации |год=2017 |язык= |издание=Научный альманах |тип=Журнал |месяц= |число= |том=6 |номер=1 (32) |страницы=286 |issn=2411-7609 |doi=10.17117/na.2017.06.01.284 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20220308235630/http://ucom.ru/doc/na.2017.06.01.284.pdf |archivedate=2022-03-08}}.</ref>.
* Հայտնի մեդիա դեմքերի առկայությունը՝ նորաձևության բլոգեր, հայտնի հոլիվուդյան դերասան, ովքեր հանդես են գալիս որպես կարծիքի առաջնորդներ (բրենդի և թիրախային խմբի միջև միջնորդ){{sfn|Новосёлова, Курбанова|2017|с=286}}:
* Наличие популярных медийных личностей: модный блогер, популярный [[голливуд]]ский актёр, которые выступают как лидеры мнений (посредник между брендом и целевой группой){{sfn|Новосёлова, Курбанова|2017|с=286}}.
* Հետաքրքիր ներկայացում և բովանդակություն (կերեք մի գդալ [[դարչին]], լցրեք ձեզ սառը ջրով, լցրեք ձեր բերանը սնունդով): Չելենջը հիմնված է գործողության վրա, այն պետք է լինի հետաքրքիր, դինամիկ, զգացմունքային, իսկ պատկերը պետք է լինի ինտրիգային՝ ստիպելով մտածել բովանդակության մասինվ{{sfn|Новосёлова, Курбанова|2017|с=286}}:
* Интересная подача и содержание (съесть ложку [[Корица|корицы]], облиться холодной водой, набить рот едой). В основе челленджа лежит действие, оно должно быть интересным, динамичным, эмоциональным, а картинка — интригующей, заставляющей задуматься над содержанием{{sfn|Новосёлова, Курбанова|2017|с=286}}.
[[Պատկեր:Doing the ALS Ice Bucket Challenge (14927191426).jpg|մինի|Ice Bucket Challenge` ամենատարածված չելենջներից մեկը]]


== Տեսաչելենջների լսարանը ==
== Аудитория видеочелленджей ==
«Վիդեոբլոգեր և ժամանակակից դեռահասներ. ինտերնետ տարածության վտանգները» հոդվածի հեղինակների թիմի կարծիքով՝ չելենջ պարունակող տեսանյութերը նախատեսված են հիմնականում դեռահաս լսարանի համար, որը ձգտում է ինքնահաստատման, ճանաչման և հուզմունքի: Ռուս սոցիոլոգների կողմից իրականացված հետազոտության երիտասարդ մասնակիցները խոսում են առողջության և կյանքի համար հնարավոր ռիսկերի մասին, որոնք հրահրում են վիդեոբլոգերները: Նրանք բացասաբար են գնահատել այս ծայրահեղ վիդեո բովանդակությունը, որը, ըստ հետազոտողների, կարող է մի կողմից ցույց տալ մեծահասակ հետազոտողներին հաճոյանալու երեխաների ցանկությունը, իսկ մյուս կողմից՝ ցույց տալ հարցվածների ինտերնետային գրագիտությունը{{sfn|Филиппова, Ардальянова, Абросимова|2017|с=}}։ Ե. Ե. Աբրոսիմովայի հաշվարկների համաձայն, չելենջները (նա հասկանում է այս տերմինը որպես ցանցային առաջադրանք կատարելը և այն կրկնելու կոչը) հարցվածների երկու խմբերի երեխաների վիդեո բովանդակության թեմատիկ ոլորտների վարկանիշում ստացել է ձայների 53,9% -ը: «Երեխաների կողմից ստեղծված տեսահոլովակների թեմատիկ ոլորտներ» կատեգորիան, իսկ «Մանկական և պատանի հանդիսատեսի շրջանում տարածված տեսահոլովակների թեմատիկ ոլորտները» կատեգորիայում՝ 45.2%{{sfn|Абросимова|2018|с=}}: Սանկտ Պետերբուրգի պետական ​​համալսարանի աշխատակիցների գնահատականներով՝ չելենջները օգտագործող 14-ից 17 տարեկան դեռահասների տեսաբլոգների մասնաբաժինը կազմում է 83%{{sfn|Азбель, Илюшин, Манухина|2018|с=119}}:
[[Файл:Doing the ALS Ice Bucket Challenge (14927191426).jpg|thumb|265px|Ice Bucket Challenge — один из наиболее известных челленджей]] По мнению коллектива авторов статьи «Видеоблогинг и современные подростки: опасности интернет-пространства», видео, содержащие челлендж, рассчитаны в первую очередь на подростковую аудиторию, которая стремится к самоутверждению, признанию и острым ощущениям. Юные респонденты исследования, предпринятого российскими социологами, говорят о возможных рисках для здоровья и жизни, которые видеоблогеры провоцируют. Они негативно оценивали этот экстремальный видеоконтент, что может, по мнению исследователей, с одной стороны, иллюстрировать желание детей угодить взрослым исследователям, но с другой — свидетельствовать об интернет-грамотности опрошенных{{sfn|Филиппова, Ардальянова, Абросимова|2017|с=}}. По подсчётам Е. Е. Абросимовой, челлендж (она понимает этот термин как выполнение сетевого задания и призыв к его повтору) в [[рейтинг]]е тематических направлений видеоконтента среди двух групп детей респондентов получил 53,9 % голосов в категории «Тематические направления видео, созданные детьми», и 45,2 % — в категории «Тематические направления видео, популярные среди детско-юношеской аудитории»{{sfn|Абросимова|2018|с=}}. По подсчётам сотрудников [[Санкт-Петербургский государственный университет|СПбГУ]], доля видеоблогов подростков от 14 до 17 лет, использующих челленджи, составляет 83 %{{sfn|Азбель, Илюшин, Манухина|2018|с=119}}.


Չելենջները հաճախ տարածվում են հատուկ նոթատետրերում՝ սմեշբուքներում: Նման գրքերը խոստանում են, որ բոլոր առաջադրանքները կատարելուց հետո խաղի մասնակիցները կդառնան ավելի համարձակ, խելացի, ազատ։ Առաջադրանքների կատարումն իբր նպաստում է հումորի զգացողության ձևավորմանը և էմանսիպացիայի: 2017 թվականին [[Ռուսաստան|Ռուսաստանում]] մթերային խանութներում [[Ծամոն|ծամոնը]] հայտնվեց չելենջի առաջադրանքները կատարելու կոչերով։ Առաջադրանքները տպագրվել են կոնֆետների վրա, և հեղինակներն առաջարկել են դրանց արդյունքները տեղադրել համացանցում (օրինակ՝ «սագ» բառն արտասանել այտերով, կամ ընկերոջը հոտով ճանաչել, մտածել կյանքի վերջին օրվա մասին, անել [[Ինքնալուսանկար|սելֆի]] քաղաքի ամենաբարձր կետում): Շատ շրջաններում ծնողների հայտարարություններից հետո նման մաստակը հանվել է վաճառքից{{sfn|Черенева|2017|с=}}։
Часто челленджи распространяются в специальных блокнотах — смэшбуках. Такие книги обещают, что после выполнения всех заданий участники игры станут смелее, умнее, свободнее. Выполнение заданий якобы способствует формированию чувства юмора и раскрепощённости. В 2017 году в продуктовых магазинах России появилась [[жевательная резинка]] с призывами к выполнению заданий челленджа. На [[фантик]]ах печатались задания, результаты их авторы предлагали размещать в интернет (например, сказать слово [[Гусь|«гусь»]] с втянутыми щеками или узнать друга по запаху, подумать о последнем дне жизни, сделать [[селфи]] на самой высокой точке города). Во многих регионах после заявлений родителей подобные жвачки были изъяты из продажи{{sfn|Черенева|2017|с=}}.


== Մարտահրավերները դասակարգելու և գնահատելու փորձեր ==
== Попытки классификации и оценки челленджей ==
Американская исследовательница феномена игры {{не переведено 3|МакГонигал, Джейн|Джейн МакГонигал|en|Jane McGonigal}} как достоинство челленджа отмечает, что любой человек может создать челлендж и пригласить кого угодно сыграть в него. Среди челленджей она выделяет{{sfn|МакГонигал|2018|с=168}}:
Американская исследовательница феномена игры {{не переведено 3|МакГонигал, Джейн|Джейн МакГонигал|en|Jane McGonigal}} как достоинство челленджа отмечает, что любой человек может создать челлендж и пригласить кого угодно сыграть в него. Среди челленджей она выделяет{{sfn|МакГонигал|2018|с=168}}:


Տող 114. Տող 115.
* {{статья |ссылка=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1389041718300391 |ref=Schlaile, Knausberg, Mueller, Zeman |автор={{comment|Schlaile M.|Schlaile, Michael P.}}, {{comment|Knausberg T.|Knausberg, Theresa.}}, {{comment|Mueller M.|Mueller, Matthias.}}, {{comment|Zeman, Cheyenne|Zeman, Johannes.}} |заглавие=Viral ice buckets: A memetic perspective on the ALS Ice Bucket Challenge’s diffusion |год=2018 |язык=en |издание=Cognitive Systems Research |тип=Журнал |месяц=12 |число= |том=52 |номер= |страницы=947—969 |issn=}}
* {{статья |ссылка=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1389041718300391 |ref=Schlaile, Knausberg, Mueller, Zeman |автор={{comment|Schlaile M.|Schlaile, Michael P.}}, {{comment|Knausberg T.|Knausberg, Theresa.}}, {{comment|Mueller M.|Mueller, Matthias.}}, {{comment|Zeman, Cheyenne|Zeman, Johannes.}} |заглавие=Viral ice buckets: A memetic perspective on the ALS Ice Bucket Challenge’s diffusion |год=2018 |язык=en |издание=Cognitive Systems Research |тип=Журнал |месяц=12 |число= |том=52 |номер= |страницы=947—969 |issn=}}



[[Категория:Интернет-культура]] [[Категория:Вирусные видео]]



https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D0%B6%D0%B4%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%B2_%D0%98%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B8

'''Սուրբ ծնունդ''' ({{lang-it|Natale}}), [[Իտալիա|Իտալիայի]] հիմնական ազգային տոներից մեկն է։

== Պատմություն ==
«Սուրբ ծնունդ» ({{lang-la|natalis}}) տերմինը ունի իր արմատները [[Հին Հռոմ|հին հռոմեական]] ավանդույթներից: Յուրաքանչյուր տաճար Հռոմում նշում էր իր Սուրբ Ծնունդը, Հռոմի Սուրբ Ծնունդը նշվում էր ապրիլի 21-ին՝ քաղաքի հիմնադրման լեգենդար օրը: [[Հռոմեական կայսրություն|Կայսերական ժամանակաշրջանում]] կայսեր ծննդյան օրը դարձավ պետական ​​տոն։ [[Հռոմեական դիցաբանություն|Հռոմեական պանթեոնի]] յուրաքանչյուր աստված ուներ իր Սուրբ Ծնունդը, ուստի դեկտեմբերի 25-ին, [[Ձմեռային արևադարձ|ձմեռային արևադարձի]] օրը, ըստ հռոմեական օրացույցի, նշվում էր [[Անհաղթ Արև]] աստծո ծնունդը<ref name="sapere" />:

Сведения о праздновании [[Христиане|христианами]] [[Рождество Христово|Рождества Христова]] отсутствую в ранние века после появления и распространения в Римской империи этой религии — оно не упоминается ни в сочинениях [[Отцы Церкви|Отцов Церкви]], ни в иных исторических документах. Первые сведения о праздновании Рождества относятся к середине [[IV век]]а — христиане хотели противопоставить собственный праздник [[Язычество|языческой]] традиции. В праздновании рождества именно в этот день был заложен также символический смысл — после самого короткого [[световой день|светового дня]] в году с каждым следующим днём его продолжительность увеличивалась, то есть Рождество Христово символизировало таким образом восхождение «солнца справедливости и истины», что также восходит к древнеримской традиции — празднованию рождества Непобедимого Солнца ({{lang-la|dies natalis Solis Invicti}})<ref name="sapere" /><ref name="treccani" />{{sfn|Cuteri|2011|loc=Un po’ di storia}}.

Հռոմեական կայսրությունում [[Քրիստոնեություն|Քրիստոնեության]] հայտնվելուց և տարածումից հետո վաղ դարերում [[Քրիստոնյաներ|քրիստոնյաների]] կողմից [[Սուրբ ծնունդ|Քրիստոսի Ծննդյան]] տոնակատարության մասին տեղեկություններ չկան. այն չի հիշատակվում ոչ Եկեղեցու հայրերի գրվածքներում, ոչ էլ այլ պատմական փաստաթղթերում: Սուրբ Ծննդյան տոնակատարության մասին առաջին տեղեկությունները վերաբերում են 4-րդ դարի կեսերին. քրիստոնյաները ցանկանում էին իրենց սեփական տոնը հակադրել [[Հեթանոսություն|հեթանոսական]] ավանդույթին: Հենց այդ օրը Սուրբ Ծննդյան տոնակատարության մեջ նաև խորհրդանշական նշանակություն կար. տարվա ամենակարճ ցերեկային ժամերից հետո դրա տևողությունը յուրաքանչյուր հաջորդ օրվա հետ ավելանում էր, այսինքն՝ Քրիստոսի Ծնունդն այսպիսով խորհրդանշում էր «արդարության արևի ճշմարտության»: ճշմարտություն», որը նաև վերադառնում է հին հռոմեական ավանդույթին՝ Անհաղթ Արևի ծննդյան տոնակատարությանը ({{lang-la|dies natalis Solis Invicti}})<ref name="sapere" /><ref name="treccani" />{{sfn|Cuteri|2011|loc=Un po’ di storia}}։

Первое документально зафиксированное сообщение о праздновании в [[Рим]]е Рождества Христова содержится в «[[Хронограф 354 года|Хронографе 354 года]]», когда оно состоялось по инициативе папы [[Либерий (папа римский)|Либерия]] (папа в 352—366 годах): «III kal(endas) ian(uaris). Natus Christus in Betleem Iudeae» ({{tr-la|25 декабря. Рождество Христово в [[Вифлеем]]е Иудейском}}){{sfn|Cuteri|2011|loc=Un po’ di storia}}. Для рождественской мессе в Риме был построен искусственный грот, располагавшийся поблизости от церкви [[Санта-Мария-Маджоре]] и являвшейся отсылкой к пещере, в которой родился Иисус Христос. В последующие 100 лет празднование Рождества в день 25 декабря распространилось на Италию, другие [[Западное христианство|западные христианские]] страны, а затем — и на страны, где было распространено [[Восточное христианство]], которые до этого отмечали Рождество 6 января, одновременно с празднованием [[Крещение Господне|Крещения Господня]]<ref name="sapere" /><ref name="treccani" />.

Հռոմում Քրիստոսի Ծննդյան տոնակատարության մասին առաջին փաստագրված պատմությունը պարունակվում է «354-ի ժամանակագրությունում», երբ այն տեղի ունեցավ Լիբերիոս հոր նախաձեռնությամբ (Հայր 352-366). «III kal(endas) ian(uaris)։ Natus Christus in Betleem Iudeae» {{Թարգ|la|Դեկտեմբերի 25: Քրիստոսի Ծնունդը Հրեաստանի Բեթղեհեմում
}} Հռոմում Սուրբ Ծննդյան պատարագի համար կառուցվել է արհեստական ​​grotto, որը գտնվում է Սանտա Մարիա Մաջորե եկեղեցու մոտ և վկայում է այն քարանձավի մասին, որտեղ ծնվել է Հիսուս Քրիստոսը:

== Религиозные службы ==
Италия является страной с преимущественно [[Католицизм|католическим]] населением, поэтому религиозные обряды в ней совершаются в соответствии с догматами этой ветви христианства. Подготовка к празднованию Рождества начинается задолго до 25 декабря и называется ''[[адвент]]ом''. Адвент начинается в ближайшее воскресенье к дню 30 ноября, включает в себя 4 воскресных дня и считается периодом радостного ожидания грядущего Рождества. Религиозный смысл адвента имеет две основных составляющих: с одной стороны он представлял собой период подготовки к празднованию Рождества, с другой — ожидания [[Второе пришествие Иисуса Христа|Второго пришествия Иисуса Христа]]. Традиционно период адвента должен был представлять собой время строгого [[Пост (религия)|поста]] и усиленного [[Покаяние в христианстве|покаяния]], но из-за общего падения религиозности эти традиции в наше время соблюдают лишь немногие итальянцы<ref name="treccani"/>{{sfn|Cuteri|2011|loc=Messe e altri festeggiamenti}}<ref name="пэ-адвент"/>

Во время празднования в католических церквях проводятся три торжественные богослужения, традиция которых восходит к началу VI века: в полночь, на заре и днём. После литургической реформы середины XX века допускается также дополнительная служба в ''[[Рождественский сочельник|сочельник]]''. Начало ''рождественского цикла'' отмечается выстрелом из пушки из папского [[Замок Святого Ангела|за́мка Святого Ангела]] в сочельник и продолжается до 6 января, плавно переходя в празднование [[Крещение Господне|Крещения Господня]] (с 6 по 13 января). Сразу за днём Рождества следуют несколько традиционно связанных с ним праздничных дней: [[Степанов день|День Святого Стефана]] (26 декабря), Святого Иоанна (27 декабря) и Святых Невинных (28 декабря), а также день [[Святое Семейство|Святого Семейства]], отмечаемый в первое воскресенье после Рождества, и день имени Иисусова (1 января)<ref name="sapere"/><ref name="treccani"/><ref name="кэ-рождество"/>{{sfn|Palmer|2020|loc=Italy}}.

Все эти дни характеризуются торжественными богослужениями, проходящими во всех церквях Италии. Самые главные богослужения проводятся [[Римский папа|римским папой]] в [[Собор Святого Петра|соборе Святого Петра]] в [[Ватикан]]е и на [[Площадь Святого Петра|площади]] перед ним. На них пребывают многие тысячи паломников не только со всех концов Италии, но и из других стран католического мира<ref name="sapere"/><ref name="treccani"/><ref name="кэ-рождество"/>.

== Религиозные традиции ==
В некоторых церквях или в непосредственной близости от них проводятся костюмированные представления, относящиеся к рождеству Христа в Вифлееме, например такие, как [[поклонение волхвов]]. Традиция рождественских представлений была заложена в XIII веке святым [[Франциск Ассизский|Франциском Ассизским]], который после паломничества на [[Святая земля|Святую землю]] организовал такое представление в местечке [[Греччо]] в 1223 году{{sfn|Gulevich|2003|p=364, 543}}{{sfn|Cuteri|2011|loc=Il presepe di Greccio...}}.

[[Файл:Presepe Basilica Santi Cosma e Damiano (Rome).jpg|280px|мини|справа|Вертеп в [[Базилика Космы и Дамиана|базилике Космы и Дамиана]], [[Рим]] ]]
Широко распространена традиция установки [[Рождественский вертеп|вертепов]], то есть инсталляций, представляющих собой реконструкцию момента рождения Иисуса Христа с непременными фигурками [[Иисус]]а, [[Иосиф Обручник|Иосифа]], [[Дева Мария|Марии]], животных и часто [[Поклонение волхвов|волхвов]]. В рождественские дни вертепы можно встретить в Италии повсюду — жилых домах, общественных зданиях, витринах магазинов и даже просто на улице. Вертепы с фигурами людей и животных изготавливают из самых разных материалов и самых разных размеров — от картона и пластика до ценных пород дерева и мрамора. Некоторые из них представляют собой настоящие произведения искусства — так в [[рим]]ской [[Базилика Космы и Дамиана|базилике Космы и Дамиана]] с 1939 года находится изготовленный состоящий из сотен фигурок вертеп длиной 6, глубиной 3,50 и высотой 4 метра{{sfn|Gulevich|2003|p=545}}.

== Народные традиции ==
В разных регионах Италии существуют очень отличные друг от друга народные традиции празднования Рождества — это вызвано тем, что на протяжении полутора тысяч лет, вплоть до середины XIX века Италии как единого государства не существовало. Тем не менее, есть определённые общие черты для народных традиций: прежде всего это [[Рождественская ель]]{{Переход|Рождественская ель}}, рождественское полено{{Переход|Рождественское полено}}, [[фейерверк]]и и костры{{Переход|Фейерверки и костры}}. Обязательными являются также обмен подарками и поздравлениями и особые подарки для детей, которые в Италии «приносит» не только ''Ба́ббо Ната́ле'' (итальянский [[Дед Мороз]] или [[Санта-Клаус]]), но и некоторые другие сказочные персонажи<ref name="treccani"/>{{Переход|Детские подарки}}.

[[Файл:Duomo Milano Natale.jpeg|280px|мини|слева|Рождественская ель у [[Миланский собор|Миланского собора]]]]
=== Рождественская ель ===
Традиция украшения деревьев к праздникам восходит к языческим временам. Уже в древнеримские времена существовала практика украшения деревьев в честь различных богов, других мифических персонажей, а также предков семьи. После установления христианства эти традиции исчезли и возродились только в XIX веке, придя на Апеннинский полуостров из [[Протестантизм|протестантских]] стран, прежде всего — Германии. Вскоре традиция наряжать на Рождество ель (а в Италии, в отличие от некоторых других стран для этой цели обычно используется именно ель) быстро распространилась по стране — сперва в северных регионах, а затем и других её частях. Сегодня рождественские ели, наряду с вертепами, являются одним из самых заметных признаков приближающегося Рождества — их можно встретить во многих домах, учреждениях и на площадях городов и посёлков<ref name="sapere"/><ref name="sapere-comenato"/>.

[[Файл:Sapin Noel Geant Gubbio 2014.jpg|280px|мини|справа|Руины римского театра в [[Губбио]] на фоне рождественской ели на горе Инджино]]
С 1981 года на склонах горы Инджино, расположенной вблизи коммуны [[Губбио]] в центральной Италии, зажигается изображение {{iw|Рождественская ель в Губбио|самой большой рождественской ели в мире|it|Albero di Natale di Gubbio}}, занесённой в 1991 году в [[Книга рекордов Гиннесса|Книгу рекордов Гиннесса]]. Изображение имеет высоту 750 и ширину 450 метров, для его создания используются 950 светильников общей мощностью 35 [[киловатт]]<ref name="ansa"/><ref name="gubbio"/>.

=== Рождественское полено ===
Непременным атрибутом семейного празднования Рождества в Италии является рождественское полено, однако связанные с ним традиции очень сильно отличаются в зависимости от региона страны. Так, в [[Ломбардия|Ломбардии]] традиционно на полено помещали монетки, а рождественский ужин начинался с того, что отец семейства читал молитву [[Троица|Троицы]]{{sfn|Miles|2010|p=97}}. После окончания трапезы на полено выливали остатки вина{{sfn|Miles|2010|p=186}}. В [[Тоскана|Тоскане]] проходила особая «церемония во имя полена», во время которой читалась особая молитва: «Возрадуйся, полено, завтра придёт хлебный день!» После этого дети с завязанными глазами пытались нащупать полено и откусить от него кусочки при помощи клещей, в то время как остальные члены семьи пели особый гимн, который назывался «Аве Мария Полена» ({{lang-it|Ave Maria del Ceppoo}}){{sfn|Miles|2010|p=185}}.

В наше время вместо полена иногда используется [[рождественская пирамида]], которая называется тем же итальянским словом ''че́ппо'' ({{lang-it|ceppo}}). На ней размещают небольшие подарки, сладости, свечи, открытки и тому подобные предметы{{sfn|Gulevich|2003|p=364}}.

<!--=== Иллюминация ===

=== Дарители подарков ===
==== Святая Лючия ====

==== Баббо Натале ====

==== Бефана ====

{{sfn|Palmer|2020|loc=La Befana: The benevolent Christmas witch}}

== Кулинария ==
{{sfn|Palmer|2020|loc=Italy}}

==== Капитоне ====
{{sfn|Palmer|2020|loc=Il capitone: Fried eel festivities}}-->

== Примечания ==
{{колонки}}{{примечания|refs=
<ref name="кэ-рождество">{{Католическая энциклопедия|часть=Рождество Христово|автор=П. Сахаров|том=4|столбцы=259—263}}</ref>
<ref name="пэ-адвент">{{Католическая энциклопедия|часть=Адвент|автор=П. Сахаров|том=1|столбцы=86—87}}</ref>
<ref name="treccani">{{cite web|title=Natale|url=https://www.treccani.it/enciclopedia/natale/?search=Natale%2F|website=Enciclopedia on line|publisher=[[Treccani]]|accessdate=2024-10-27|lang=it}}</ref>
<ref name="sapere">{{cite web|title=Natale|url=https://www.sapere.it/enciclopedia/natale.html|website=Sapere.it|publisher=[[De Agostini]]|accessdate=2024-10-27|lang=it}}</ref>
<ref name="sapere-comenato">{{cite web|title=Come è nato il Natale? Tra paganesimo e cristianesimo|url=https://www.sapere.it/sapere/pillole-di-sapere/costume-e-societa/come-e-nato-il-natale.html|website=Sapere.it|publisher=[[De Agostini]]|date=2021-11-27|accessdate=2024-11-01|lang=it}}</ref>
<ref name="ansa">{{cite web|title=A Gubbio l’albero più grande del mondo|url=https://www.ansa.it/web/notizie/canali/inviaggio/idee/2010/12/07/visualizza_new.html_1672539475.html|website=[[ANSA]]|date=2010-12-07|accessdate=2024-11-01|lang=it}}</ref>
<ref name="gubbio">{{cite web|title=Tutti i numeri dell’albero|url=https://www.alberodigubbio.com/about/tutti-i-numeri-dellalbero/|website=Albero di Natale più grande del mondo|accessdate=2024-11-01|lang=it}}</ref>
}}{{колонки/конец}}

== Литература ==
* {{книга|автор=Gerry Bowler|заглавие=The world encyclopedia of Christmas|ссылка=https://archive.org/details/worldencyclopedi00gerr|место=Toronto|издательство=McClelland & Stewart|год=2000|isbn=978-1-55199-607-3|ref=Bowler|язык=en}} <small>(электронная книга)</small>
* {{книга|автор=Francesco Cuteri|заглавие=La vera storia del Natale|место=Soveria Mannelli (CZ)|издательство=Rubbettino Editore|год=2011|isbn=9788849832969|ref=Cuteri|язык=it}} <small>(электронная книга)</small>
* {{книга|автор=Tanya Gulevich|заглавие=Encyclopedia of Christmas and New Year’s celebrations|ссылка=https://archive.org/details/encyclopediaofch0000gule|место=Detroit, Michigan|издательство=Omnigraphics|год=2003|allpages=977|isbn=0-7808-0625-5|ref=Gulevich|язык=en}}
* {{книга|автор=Clement A. Miles|заглавие=Storia del Natale tra riti pagani e cristiani|ответственный=Ed. italiana a cura di Laura Mazzolini|место=Bologna|издательство=Odoya|год=2010|allpages=287|isbn=9788862880770|ref=Miles|язык=it}}
* {{книга|автор=Alex Palmer|заглавие=The Atlas of Christmas|место=New York|издательство=Running Press, Hachette Book Group|год=2020|isbn=978-0-7624-7040-2|ref=Palmer|язык=en}} <small>(электронная книга)</small>

Ընթացիկ տարբերակը 12:55, 5 Դեկտեմբերի 2024-ի դրությամբ

https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B6

Չելենջ (անգլ.՝ challenge, թարգմանաբար՝ անգլերենից «մարտահրավեր»), համացանցային տեսանյութերի ժանր, որտեղ բլոգերը կատարում է առաջադրանք տեսախցիկի առջև և տեղադրում այն ​​համացանց, այնուհետև հրավիրում է իր ընկերոջը կամ օգտատերերի անսահմանափակ շրջապատին կրկնել այդ առաջադրանքը[1][2]։ «Չելենջ» բառն ինքնին անգլիցիզմ է և սովորաբար անգլերենից թարգմանվում է որպես «փորձություն» կամ «մարտահրավեր»՝ «մարտահրավեր նետել» արտահայտության համատեքստում։ Այլ իմաստներն են՝ «մրցակցություն» և/կամ «վեճ», իսկ երբեմն՝ «դժվար խոչընդոտ» կամ «կատարում պահանջող առաջադրանք»[3]։

Չելենջ «շշի նետում»

Այս երևույթի վերաբերյալ տարբեր գնահատականներ կան։ Պատմական գիտությունների թեկնածու Մ.Ս. Պետրենկոն վիդեո մարտահրավերն ընկալում է որպես մարդկանց մանիպուլացիայի ենթարկելու արդյունավետ գործիք[4]։ Ուրալի դաշնային համալսարանի ավագ դասախոս Օ.Վ.Նովոսելովան և Է.Դ.Կուրբանովան այն համարում են միջազգային զանգվածային հաղորդակցության ամենաակտիվ զարգացող գործիքներից մեկը, դասակարգում են որպես ֆլեշմոբ և համեմատում սպորտային փոխանցումավազքի հետ: Ներկայումս չելենջը բլոգերի գործունեության կարևոր տարր է, որոշ հետազոտողներ այն սահմանում են որպես տեսաբլոգի հատուկ ժանր[5]:

Չելենջի առաջացման և հայտնիության պատճառները

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մարտահրավերը որպես խաղ, որը ինքնահաստատման աղբյուր է

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Չելենջ «Դարչին», նկարահանված մասնակիցների կողմից

Պատմական գիտությունների թեկնածու Մ.Ս. Պետրենկոն չելենջը համարում է ժամանակակից սոցիալական իրականության վիրտուալացման դրսևորում։ Վիրտուալիզացիան, նրա ընկալմամբ, հիմնված Ժան Բոդրիյարի տերմինաբանության վրա, «ինստիտուցիոնալացված պրակտիկան սիմուլյացիաներով փոխարինելու գործընթաց է, երբ ինստիտուցիոնալորեն սահմանված գործողությունների (տնտեսական, քաղաքական) մրցակցությունը փոխարինվում է պատկերների մրցակցությամբ»[6]: Չելենջի նպատակը մեծ թվով «լայքեր» և մեկնաբանություններ հավաքելն է։ «Չելենջները» հաճախ անվնաս են (կիտրոն ուտել առանց դեմքի արտահայտությունը փոխելու), բայց դրանք կարող են նաև վտանգ ներկայացնել մարդու առողջության և նույնիսկ կյանքի համար (ցատկել կամրջից): Չելենջները սիմուլյակրներ են և պատրանքային հիպերիրականություն ստեղծելու մեխանիզմներ: Նա, ըստ Մ. Ս. Պետրենկոյի, ավելի գրավիչ է, քան իրականությունը, և դրա պատճառով նա դարձել է առօրյա իրականության մի մասը: Կատարելով վիրտուալացում՝ օգտատերն աշխատում է նաև իր իմիջի վրա՝ թույլ տալով այլ մարդկանց գնահատել և ուղղել այն[7]։

Պետրենկոն կարծում է, որ սիմուլյակրների կողմից օբյեկտիվ իրականության կլանումը հանգեցրել է նրան, որ վիրտուալ չելենջ խաղն ինքնին սկսեց իրական հետևանքներ ունենալ հասարակության համար։ Չելենջը ունի կանոններ, խաղի մասնակիցները կատարում են գործողություններ։ Չելենջի մեջ վիրտուալ իրականություն ստեղծելու ակտը իշխանական հարաբերություններ է ստեղծում: Ստեղծելով մարտահրավեր և ուղարկելով այն իր հասցեատերերին՝ բլոգերը ստեղծում է նպատակակետի կախվածությունը իրենից և իշխանական հարաբերություններ նրա հետ կապված։ Սակայն, ստացողն ինքն է որոշում՝ կարձագանքի զանգին, թե ոչ։ Չելենջին մասնակցելը կամավոր է։ Մասնակիցը պատրաստ է դառնալ բլոգերի մանիպուլյացիայի առարկա։ Եվ նա ձգտում է լայն ճանաչման ՅուԹյուբի զանգվածային լսարանի կողմից։ Հաջողության դեպքում բլոգերը սկսում է զգալ օգտատերերի կուռքը և զգալ իր իշխանությունը նրանց վրա: Հաջողության դեպքում բլոգերը սկսում է զգալ օգտատերերի կուռքը և զգալ իր իշխանությունը նրանց վրա: Պետրենկոն, սակայն, նշում է, որ չելենջը մասնակիցների կողմից դեռ սուբյեկտիվորեն ընկալվում է որպես հորինվածք (իրականության հետ կապ չունեցող մի բան)։ Բլոգերը, ըստ Պետրենկոյի, կարող է տեղյակ չլինել մանիպուլյացիայի ակտին առաջադրանքներ բաժանելիս[8]։

Մարտահրավերին մասնակցելու շարժառիթը, ըստ Պետրենկոյի, ինքնադրսևորվելու ցանկությունը չէ, ռեկորդ սահմանելու փորձը և ինքն իրեն հաղթահարելու ցանկությունը չէ։ Շարժառիթը հեռուստադիտողների հետ հեռակա շփումն է, մեկնաբանություններ ստանալը, տեսազանգի հեղինակ բլոգերի հետ վիրտուալ կապ հաստատելը։ Առաջադրանքի կատարումը պահանջում է էներգիա, ժամանակ և ջանք: Միաժամանակ մասնակիցը վախենում է հանդիսատեսի հետ կապը կորցնելուց՝ ստանալով հեգնական մեկնաբանություններ, որոնք կարող են թունավորել իր կյանքը[8]։

Բլոգերի իշխանությունը կապված չէ քաղաքական, մշակութային կամ տնտեսական կապիտալի տիրապետման հետ: Այն հիմնված է խորհրդանշական կապիտալի վրա։ Պետրենկոն կարծում է, որ «բլոգերը իշխանություն ունի հանրային արտահայտման և գոյության միջոցների, փառքի և հանրային ճանաչման հասանելիության վրա»: ՅուԹյուբը, այնուամենայնիվ, Pro տարբերակում հնարավորություն է տալիս համբավն ու ճանաչումը վերածել փողի, ինչը խթանում է բլոգերի աշխատանքը՝ ընդլայնելու բաժանորդների լսարանը: Բլոգերը ընդօրինակում է իրական առավելություններն ու ձեռքբերումները[8]։ Համացանցի աստղ դարձած մարդը հաճախ հեռու է իր իրական կերպարից, բայց իր փառքի շնորհիվ կարողանում է իր սկզբունքներն ու խնդիրները պարտադրել հասարակությանը (մանիպուլյացիան, պարզվում է, անբաժան է իշխանությունից)։ Միլիոնավոր մարդիկ, մասնակցելով չելենջին, կատարում են իրենց համար անվիճելի հեղինակություն հանդիսացող բլոգերի կողմից սահմանված գործողություններ (նա միլիոնավոր բաժանորդներ ունի, չելենջի մասնակիցը դեռ դրան է ձգտում)։

Դրա պատճառը, ըստ Մ. Ս. Պետրենկոյի, անհատի օտարումն է հասարակության մեջ, ինչի պատճառով վիրտուալ աշխարհում նա կարող է դառնալ մանիպուլյացիայի առարկա։ Ժամանակակից աշխարհում մարդու մեկուսացման և անօգնականության աճը դրդում է նրան հրաժարվել իր «Ես»-ից (անհատն այլևս երջանկության աղբյուրը չի փնտրում իր մեջ, այլ ինքն իրենից դուրս՝ հետևելով բլոգերի նավուղուն): Սա թույլ է տալիս ճնշել անհատականությունը և աննկատ ազդեցություն ունենալ դրա վրա: Բաժանորդների կախվածությունը բլոգերից լրացվում է նրանով, որ բլոգերը կախվածության մեջ է ընկնում նաև նրան դիտողներից և իր առաջադրանքները կատարողներից։ Բլոգերի շփումը բաժանորդների հետ վիրտուալ է: Նրան նրանք պետք չեն որպես իրական մարդիկ, նա միայն գիտի, որ նրանք դիտում և կարդում են իրեն[9]:

Հիպերիրականության աշխարհում հոգևոր արժեքները կորցնում են իրենց նշանակությունը և փոխարինվում են սիմուլյակրներով: Պարզվում է, որ անհնար է ուշադրություն և հարգանք վաստակել իրական ձեռքբերումների ցուցադրմամբ։ Վիրտուալ աշխարհում ամեն ինչ պետք է լինի պայծառ ու անսովոր (հետևաբար, իրականության վիրտուալացումը պահանջում է սրբազան կերպարների նախնական ոչնչացում որպես ձանձրալի), և դա, ըստ Պետրենկոյի, հանգեցնում է չելենջի ստեղծմանը, որոնք անսովոր են իրենց բովանդակությամբ և ձևով , որը չի լուծում մեկուսացման խնդիրը, այլ միայն խորացնում է այն։ Իրական փորձի փոխարինումը արհեստականորեն կառուցվածով հանգեցնում է մարդու գիտակցության կործանմանը։ Աշխարհը դառնում է ներկայացման կարևոր տեղ, որն այլևս զբաղեցնում է ոչ թե իրականությունը, այլ նրա խորհրդանշական նշանակումը[10]:

Այս առումով, ըստ Պետրենկոյի, չելենջը ձանձրույթի դեմ պայքարի միջոց է, որը մենակության և ներքին դատարկության ուղեկիցն է՝ պետք է միավորներ հավաքել և արձագանքել մեկ այլ մասնակցի գործողություններին։ Չելենջում (ինչպես ցանկացած խաղում) ապագան կարևորվում է ներկային, գործընթացին, բուն խաղին. Խաղը պահանջում է հանդիսատեսներ, ովքեր դառնում են ինքնահաստատման աղբյուր, այն մասնակցին ներքաշում է իր աշխարհ՝ տալով նրան վայրկյանական երջանկության զգացում[4]։

Չելենջ` Ռիչարդ Դոքինսի մեմերի տեսության համատեքստում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Վիրուսային ice buckets: տարածման մեմետիկ կարծիք ALS Ice Bucket Challenge» հոդվածի հեղինակները չելենջնեից մեկի վերլուծությանը մոտեցել են այլ տեսանկյունից` Ice Bucket Challenge (անգլ. թարգմանաբար՝ «սառույցով դույլի մարտահրավեր»)։ Նրանք պնդում են, որ տվյալ չելենջը կարող է համարվել մեմ. այն կատարվում է ներկայացուցչական ձևով, որը կարող է կապված լինել այլ ներկայացումների հետ, կարող է փոխանցվել ուրիշներին և պարունակում է մի շարք հրահանգներ մարտահրավեր նետողի գործողությունների համար: Հեղինակները առաջարկել են, որ մեմերը կարելի է միավորել կոմպլեքսների մեջ։ Հաճախ դժվար է հստակ սահմաններ գծել մեմերի և մեմերի կոմպլեքսների միջև: IBC մեմը «բազմամոդալ միավոր է... (հետագայում բաժանվում է ենթամիավորների)» և իրենից ներկայացնում է կանոնների կամ հրահանգների մի շարք, ներառյալ. ա) նշել այն անձին, ում ուղղված է առաջադրանքը, բ) զանգին արձագանքել 24 ժամվա ընթացքում, գ) նվիրատվություն ALS ասոցիացիային (կամ այլ բարեգործական կազմակերպությանը), դ) սառցե ջրով ցայվել, ե) առաջադրանքի կատարման տեսագրություն, զ) առաջիկա 24 ժամվա ընթացքում մրցույթին մասնակցելու համար երեք այլ անձի առաջադրում, է) ՅուԹյուբում տեսահոլովակի տեղադրում, ներառյալ հարակից հեշթեգներից մեկը: Հեղինակները եզրակացնում են, որ սառցե ջուր լցնելը և այս գործողության տեսանյութերը համացանցում տեղադրելը բնածին գործունեություն չէ, այլ իմիտացիայի միջոցով ձեռք բերված բարդ վարքագիծ[11]։

Բրիտանական սոցիոլոգիական ասոցիացիայի կողմից հրատարակված հեղինակավոր «Սոցիոլոգիա» ամսագրի կոլեկտիվ աշխատանքի բրիտանացի հեղինակները նույնպես առնչվում են Ռիչարդ Դոքինզի գաղափարներից, ով մեմը դիտարկում էր որպես գենի մշակութային անալոգիա: Եթե ​​գեները վերարտադրվում են ժառանգաբար, ապա մեմերը վերարտադրվում են ընդօրինակման միջոցով: Չնայած թվային մշակույթի հետ կապված մեմերի առաջացմանը, մեմը սոցիալական կյանքի հիմնական հատկանիշն է: Օրինակ՝ մեմերը զգալի դեր են խաղում ավանդական բանահյուսության մեջ։ Հեղինակները սխալ են համարում առցանց մեմերը որպես ավանդականի պարզ կրկնություններ ընկալելը։ Նրանց կարծիքով՝ թվային մշակույթը ջնջում է մշակույթի արտադրողների և սպառողների միջև սահմանը, ինչը հանգեցնում է ավելի բաց, ժողովրդավարական մեդիա միջավայրի[12]:

Մի շարք գիտնականներ տարբերում են մեմերը վիրուսային լրատվամիջոցներից։ Նրանց կարծիքով՝ մեմերը թվային մշակույթի արտեֆակտներ են և հիմնված են անմիջական մասնակցության վրա։ Վիրուսային լրատվամիջոցները ձգտում են հասնել կարճաժամկետ, բայց համաշխարհային ճանաչվածության: Նրանք արագորեն տարածվում են, բայց փոփոխության համար ունեն զգալի սահմանափակումներ, որոնք պահանջում են միայն կրկնություն: Համացանցային մեմերը ավելի դինամիկ փոխազդեցություն են պահանջում: Դրանք բնութագրվում են մշտական ​​և կանխամտածված ձևափոխմամբ, ներառյալ պարոդիան և լրացումը: Հետևաբար, նրանք ավելի լիարժեք են արտահայտում մասնակցային մշակույթը, քան վիրուսային լրատվամիջոցները: Սոցիոլոգիա հոդվածի հեղինակները նշել են, որ վերջին տարիներին ի հայտ է եկել թվային մշակույթի հիբրիդային ձև, որը համատեղում է վիրուսի անմիջականությունը նորարարության և փոփոխության գործընթացի հետ, որը սովորաբար երևում է մեմերում: Այս երևույթի նախորդողը 2013-ին համացանցային մեմ Harlem Shake էր (մուտքը 14-15 վայրկյանի համար սաղավարտով կամ դիմակով մեկ մարդ պարում է, իսկ կադրում մնացած մարդիկ զբաղված են իրենց գործերով, հետո բոլոր հերոսները պարում են, անսովոր դիրքեր ընդունում կամ էրոտիկ շարժումներ անում տեսանյութի ընդհանուր տևողությունը մինչև 31 վայրկյան է): Հեղինակները դասակարգել են Neknomination-ը որպես դասական տարբերակ (մասնակիցը խմում է մեկ լիտր ալկոհոլային խմիչք, սովորաբար գարեջուր, նկարահանում է գործընթացը և ներբեռնում այն ​​համացանցում կամ սոցիալական ցանցում, սովորաբար Facebook-ում, նա պահանջում է երկու կամ երեք հոգի, որպեսզի նրանք կրկնեն իր գործողությունները, նշելով, որ այս չելենջը ուղղակի մարտահրավեր է ավելացրել կրկնելու գործողությունները, որոնք բացակայում էին Harlem Shake-ում: 2014 թվականի փետրվարի կեսերին Daily Mail-ը նշել է Neknomination չելենջի մասնակիցների երրորդ մահը։ Հոդվածի հեղինակները նշել են, որ մեմի տարածումն ընթանում էր երկու գծով. մեկը ընդգծում էր անսովոր վայրերը, որտեղ տեղի է ունեցել ակցիան, մյուսը շեշտում էր այն խմիչքի անսովորությունը, որն օգտագործում էին մասնակիցները[13]։

Երկրորդը, ըստ «Սոցիոլոգիա»-ի հոդվածի հեղինակների՝ Ice Bucket Challenges նոր խմբի ներկայացուցիչը, սկսվել է Neknomination-ից մոտավորապես վեց ամիս անց և հասել է մասնակիցների անսովոր լայն շրջանակի: IBC-ն առաջին անգամ հայտնվեց 2013 թվականին՝ բարեգործական ներդրումներ հավաքելու նպատակով։ Մարահրավերն այն էր, որ 24 ժամով մի դույլ սառցե ջուր լցնել ձեր վրա՝ զուգակցելով կամ փոխարենը բարեգործական նվիրատվություն անել՝ լուրջ հիվանդություն բուժել: IBC-ն արագ կյանքի եկավ և դարձավ պարզապես զվարճալի: Մեծ Բրիտանիայում յուրաքանչյուր վեցերորդը մասնակցել է IBC-ին, սակայն նվիրաբերել է միայն 10%-ը: «Սոցիոլոգիա» ամսագրում հոդվածի հեղինակներն առաջարկել են չելենջների այս խումբն անվանել «վիրուսային վարակի մեմեր» (VCM): Դրանց մասնակիցները ձգտում են հայտնիության, միավորվում են թեմա-մարտահրավերով և իրականացնում դրա ստեղծագործական մեկնաբանությունը[14]։ Այս խմբի երրորդ չելենջը SmearForSmear-ն է (պետք է շպարել շուրթերը վառգույնի շրթներկով և մի փոքր լղոզել այն, ապա ինքնալուսանկարվել և տեղադրել սոցցանցում՝ համապատասխան պիտակով. չելենջը պետք է հիշեցնի կանան արգանդի վզիկի քաղցկեղը վաղ փուլում ախտորոշելու և բուժելու համար համակարգված հետազոտությունների անհրաժեշտության մասին[15])[16]։

Հեղինակները նշել են, որ VCM մարտահրավերին մասնակցելուց հրաժարվելու երկրորդ ամենատարածված պատճառը (օբյեկտիվ գործոններից հետո, ինչպիսիք են հիվանդությունը և զբաղվածությունը) հետաքրքիր կամ օրիգինալ ինչ-որ բան ստեղծելու անկարողությունն էր: Որոշ մարտահրավերներ վերածվեցին կարճամետրաժ ֆիլմերի՝ սյուժեով, կերպարներով և կատակներով: Որոշ տեսանյութեր գերազանցեցին մեր ամենախիստ սպասումները: Այսպիսով, Neknomination-ի մասնակիցներից մեկը նկարահանեց իր տեսահոլովակը անտառում և խմելու համար օգտագործեց իր սեփական մեզի, մորեխի, մկան ձագի, մրգերի, ծառի խեժի, գինու և ռոմի խառնուրդ[17]:

Չելենջի առանձնահատկությունները

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Քայլի Ջեններ։ Այս հեռուստաաստղին շուրթերի չափով գերազանցելու համար մասնակիցները դիմում են վտանգավոր պոցեդուրաների

Չելենջը տեսահոլովակների հատուկ ժանր է, որտեղ կատարվում են այսպես կոչված վիրուսային առաջադրանքներ։ Բլոգերը տեսախցիկի վրա հնարք է անում (օրինակ՝ իր վրա մի դույլ սառը ջուր լցնելը) և իր ընկերներից կամ իր տեսանյութի ողջ լսարանից մեկին հրավիրում կրկնելու այդ հնարքը[2]։

Չելենջում մասնակիցը պետք է կատարի տարբեր դժվարության մակարդակների առաջադրանքներ: Որպես կանոն, առաջադրանքները ձևավորվում են համացանցի ներկայիս միտումների ազդեցության ներքո: Այս ժանրը հիմնականում «զվարճալի բնույթ ունի և պետք է զվարճացնի դիտողին»: Բլոգերը չելենջներ է օգտագործում լսարանի վստահությունը ձեռք բերելու և իր ալիքի և բրենդի դրական իմիջ ստեղծելու համար։ Չելենջը կառուցված է հեռուստադիտողի հետ երկխոսության վրա. բլոգերը հաճախ նույնիսկ լսարանին է ներկայացնում մարտահրավերն ընդունող մասնակցին, երբեմն նրանք արտասանում են տեքստ նախապես գրված սցենարից, որը ծանրոց է (շարահյուսական կառուցվածքը բաժանելու ոճական սարք); նախադասություն հաղորդակցության մասնակիցների միջև): Այս տեխնիկան, ըստ Վ.Ա.Լուշչիկովի և բանասիրական գիտությունների թեկնածու Մ.Վ.Տերսկիխի, օգտագործվում է տեսահոլովակի երկու մասնակիցների համար դինամիկ էֆեկտ և «հավասար իրավունքներ» տալու համար։ Նրանց կարծիքով՝ չելենջի իմաստը «հաղորդակցման ձախողումը որպես զավեշտական ​​էֆեկտ ստեղծելու գործիք օգտագործելն է»։ Մասնակիցներին առաջարկվում է առաջադրանք, որում նրանք ի սկզբանե դատապարտված են հաղորդակցական ձախողման[18]:

Օ. Վ. Նովոսելովան և Է. Դ. Կուրբանովան հետազոտություն են անցկացրել (ընտրվել են 23 չելենջ, որոնք 2012-ից 2016 թվականներին թվարկել են ավելի քան 8000 հրապարակումներ՝ հիմնված հինգ կատեգորիաների հանրային հասանելի տեղեկատվության վրա՝ սնունդ, գեղեցկություն, խաղեր, բարեգործություն, սոցիալական պատասխանատվություն) բացահայտելու չելենջի ընդհանուր բնորոշ հատկանիշները, որոնք օգնում են հաղթահարել միջմշակութային հաղորդակցության խոչընդոտները և գրավել միջազգային զանգվածային լսարանի ուշադրությունը, որոնք եզակի ունիվերսալիաներ են գլոբալ աշխարհում հաղորդակցվելիս[19]: Հայտնաբերված հատկանիշները ներառում էին.

  • Չելենջում ընդգրկված խնդիրները պետք է լինեն հրատապ և ընդհանուր բոլոր երկրների համար[20]։
  • Վիզուալիզացիայի առկայություն: Գոյություն ունի բառերի միջոցով բովանդակություն հաղորդելուց հեռանալու օրինաչափություն՝ այն փոխանցելու ստատիկ նկարների կամ գործողությունների միջոցով, որոնք հասկանալի են առանց բառերի[20]:
  • Հայտնի մեդիա դեմքերի առկայությունը՝ նորաձևության բլոգեր, հայտնի հոլիվուդյան դերասան, ովքեր հանդես են գալիս որպես կարծիքի առաջնորդներ (բրենդի և թիրախային խմբի միջև միջնորդ)[20]:
  • Հետաքրքիր ներկայացում և բովանդակություն (կերեք մի գդալ դարչին, լցրեք ձեզ սառը ջրով, լցրեք ձեր բերանը սնունդով): Չելենջը հիմնված է գործողության վրա, այն պետք է լինի հետաքրքիր, դինամիկ, զգացմունքային, իսկ պատկերը պետք է լինի ինտրիգային՝ ստիպելով մտածել բովանդակության մասինվ[20]:
Ice Bucket Challenge` ամենատարածված չելենջներից մեկը

Տեսաչելենջների լսարանը

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Վիդեոբլոգեր և ժամանակակից դեռահասներ. ինտերնետ տարածության վտանգները» հոդվածի հեղինակների թիմի կարծիքով՝ չելենջ պարունակող տեսանյութերը նախատեսված են հիմնականում դեռահաս լսարանի համար, որը ձգտում է ինքնահաստատման, ճանաչման և հուզմունքի: Ռուս սոցիոլոգների կողմից իրականացված հետազոտության երիտասարդ մասնակիցները խոսում են առողջության և կյանքի համար հնարավոր ռիսկերի մասին, որոնք հրահրում են վիդեոբլոգերները: Նրանք բացասաբար են գնահատել այս ծայրահեղ վիդեո բովանդակությունը, որը, ըստ հետազոտողների, կարող է մի կողմից ցույց տալ մեծահասակ հետազոտողներին հաճոյանալու երեխաների ցանկությունը, իսկ մյուս կողմից՝ ցույց տալ հարցվածների ինտերնետային գրագիտությունը[21]։ Ե. Ե. Աբրոսիմովայի հաշվարկների համաձայն, չելենջները (նա հասկանում է այս տերմինը որպես ցանցային առաջադրանք կատարելը և այն կրկնելու կոչը) հարցվածների երկու խմբերի երեխաների վիդեո բովանդակության թեմատիկ ոլորտների վարկանիշում ստացել է ձայների 53,9% -ը: «Երեխաների կողմից ստեղծված տեսահոլովակների թեմատիկ ոլորտներ» կատեգորիան, իսկ «Մանկական և պատանի հանդիսատեսի շրջանում տարածված տեսահոլովակների թեմատիկ ոլորտները» կատեգորիայում՝ 45.2%[22]: Սանկտ Պետերբուրգի պետական ​​համալսարանի աշխատակիցների գնահատականներով՝ չելենջները օգտագործող 14-ից 17 տարեկան դեռահասների տեսաբլոգների մասնաբաժինը կազմում է 83%[23]:

Չելենջները հաճախ տարածվում են հատուկ նոթատետրերում՝ սմեշբուքներում: Նման գրքերը խոստանում են, որ բոլոր առաջադրանքները կատարելուց հետո խաղի մասնակիցները կդառնան ավելի համարձակ, խելացի, ազատ։ Առաջադրանքների կատարումն իբր նպաստում է հումորի զգացողության ձևավորմանը և էմանսիպացիայի: 2017 թվականին Ռուսաստանում մթերային խանութներում ծամոնը հայտնվեց չելենջի առաջադրանքները կատարելու կոչերով։ Առաջադրանքները տպագրվել են կոնֆետների վրա, և հեղինակներն առաջարկել են դրանց արդյունքները տեղադրել համացանցում (օրինակ՝ «սագ» բառն արտասանել այտերով, կամ ընկերոջը հոտով ճանաչել, մտածել կյանքի վերջին օրվա մասին, անել սելֆի քաղաքի ամենաբարձր կետում): Շատ շրջաններում ծնողների հայտարարություններից հետո նման մաստակը հանվել է վաճառքից[24]։

Մարտահրավերները դասակարգելու և գնահատելու փորձեր

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Американская исследовательница феномена игры Կաղապար:Не переведено 3 как достоинство челленджа отмечает, что любой человек может создать челлендж и пригласить кого угодно сыграть в него. Среди челленджей она выделяет[25]:

  • состязательные — участник пытается заработать максимальное количество очков,
  • совместные, цель которых — стимулировать всех участников успешно завершить челлендж до истечения указанного срока.

Челленджи могут быть доступны для десятков тысяч участников. МакГонигал насчитывала более семи тысяч созданных пользователями публичных челленджей, в том числе совместный челлендж «Пробежка вокруг Земли», каждый участник которого должен пробежать 40 075 километров до 2027 года. Особый состязательный челлендж для бегунов предполагает, что они выходят на пробежку со своими собаками. Участники даже могут формировать команды с определённой породой собак. Челлендж, по мнению Джейн МакГонигал, позволяет включить личные цели участника в широкий социальный контекст. В зависимости от мотивации можно выбрать челлендж, который поддерживает дух соперничества или, наоборот, пробуждает ответственность за товарищей по команде[25]. Доктор физико-математических наук С. В. Егерев относит челлендж к факторам мотивации и вознаграждения участников проектов научного краудсорсинга (научных исследований с привлечением широкого круга добровольцев, среди которых присутствуют любители, не имеющие соответствующего образования и подготовки). По его мнению, элементы челленджа заставляют их подняться над рутиной заданий, в этом случае у самих проектов появляются шансы на повышение модульности и дальнейшее развитие[26].

Вице-президент Общероссийской профессиональной психотерапевтической лиги Инга Румянцева считает, что челленджи могут привести к отклонениям в поведении участников. В психологии существует понятие «возрастные кризисы» (периоды, когда подросток пытается выйти за установленные для его возраста границы). Этот выход должен быть постепенным. С течением времени границы должны расширяться и вхождение во взрослый мир окажется плавным. Некоторые из челленджей нацелены на то, чтобы сломать границы преждевременно и сразу. Подросток, выполнивший подобные задания, может получить сильный стресс, а в некоторых заданиях он подвергает себя опасности[24]. Кандидат философских наук Е. В. Щетинина называет челленджи среди основных механизмов вовлечения молодых людей в радикальные и деструктивные сообщества и манипуляции ими[27]. Кандидат исторических наук М. С. Петренко также воспринимает видеочеллендж как эффективный инструмент манипулирования людьми[4].

Содержание челленджей носит достаточно широкий характер — от реинкарнация популярных игр на вечеринке до призывов к помощи больным людям и привлечения внимания к насущным проблемам современности. Каналами распространения челленджей являются социальные сети (Twitter, Facebook, Instagram), видеохостинг YouTube. Доцент О. В. Новосёлова и Э. Д. Курбанова считают последний одним из наиболее активно развивающихся инструментов международных массовых коммуникаций. Они относят челлендж к числу флешмобов и сопоставляют со спортивной эстафетой[19]. По их мнению, челленджи создают коммуникацию с обратной связью, что позволяет их активно использовать в коммерческой сфере. Скрытая реклама продукта действует на уровне подсознания, а визуальный ряд демонстрирует, какие эмоции и пользу получат потребители от его приобретения. Авторы статьи считают челлендж инновационным инструментом, который внедряется в различные культурные среды и объединяет людей по всему миру[28].

МакГонигал утверждала, что равный статус и доверие, существующие в играх, дают возможность участнику почувствовать себя в безопасности. Это настраивает на социальные взаимодействия с людьми, которых человек в реальной жизни опасается или избегает. В Middle East Gaming Challenge дети на Среднем Востоке играют в совместные видеоигры (либо онлайн, либо при личной встрече). Организаторы пытаются способствовать преодолению традиционного предубеждения арабских и еврейских школьников в Израиле. Дети подвергаются воздействию негативных стереотипов, обучаются в раздельных образовательных системах двух противостоящих сообществ. Игровой челлендж в этих условиях является первым позитивным опытом, полученным со сверстниками из другой религиозной и этнической среды[29].

Примеры челленджей

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կաղապար:Внешние медиафайлы Среди пяти наиболее популярных челленджей к декабрю 2015 года Дженнифер Шульман в статье в газете New York Daily News выделяет[30]:

  • Կաղապար:Не переведено 3 — употребление молотой корицы без воды. Корица сушит рот и горло, возникает кашель, рвота, а вдыхание корицы, происходящее при этом, приводит к затруднению дыхания и опасности пневмонии[31].
  • Կաղապար:Не переведено 3 — употребление наиболее острых сортов перца (рекомендовалось запивать его молоком, чтобы предотвратить такие проблемы, как обильный пот и кашель).
  • Ice Bucket Challenge — кампания волонтерского фандрайзинга, направленная на повышение осведомлённости о боковом амиотрофическом склерозе и финансирование фондов по исследованию этой болезни. Кампания организована в форме челленджа, в котором человек, обычно получив именной вызов, должен облить себя ведром ледяной воды и сделать пожертвование[32].
  • Կաղապար:Не переведено 3 — человек высыпает поваренную соль себе на руку, а затем кладёт сверху кусок льда и держит максимально долго на открытой коже. Челлендж снимается на видео, а участник в конце называет имя того, кому он делает вызов. Опасность состоит в том, что на коже остаются сильные ожоги, которые достаточно сложно поддаются лечению. Видео размещается на YouTube и в социальных сетях[33].
  • Челлендж, названный в честь 17-летней американской телезвезды, модели, бизнесвумен, участницы телешоу «Семейство Кардашян» Кайли Дженнер — участница засовывает свои губы в горлышко пластиковой бутылки или узкого стакана, а после этого втягивает воздух до тех пор, пока вокруг рта не образуется опухоль. Челлендж может привести к серьёзным повреждениям губ[34].
Последствия челленджа «Соль и лёд»

Челлендж «Подбрасывание бутылочки» стал популярен в мае 2016 году. В интернете появился ролик с конкурса школьных талантов, где некий Майк Сенаторе из города Шарлотт осуществил бросок бутылки с переворотом. Пользователи начали бросать вызовы друзьям с требованием повторить трюк[35]. Ещё один челлендж — «Йога челлендж», конкурс, который проводится в социальных сетях в определённый период времени (от трёх дней до одного месяца), в течение которого участники повторяют гимнастические позы, предложенные организатором, а затем выкладывают свои фото или видео и обозначают его хештегом, чтобы организаторы потом смогли легко идентифицировать выполнение задания среди других видео и фото в интернете[36].

Серьёзное внимание правоохранительных органов и психологов, а также средств массовой информации, привлекли в 2018 году[37]:

  • Момо — челлендж в популярной бесплатной системе мгновенного обмена текстовыми сообщениями WhatsApp. Участникам в ней предлагается выполнять различные экстремальные задания, связанные с риском для психики и жизни. Есть свидетельства, что участнику предлагается снимать себя на смартфон во время выполнения этих экстремальных заданий[38][39].
  • Կաղապար:Не переведено 3. Участник обливает себя горючей жидкостью, а затем поджигает её. После этого он бросается в воду и пытается потушить пламя. Друзья участника фиксируют это на видео, которое выкладывают в сеть[40][41].

Комментарии

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Примечания

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ Петренко, 2017, էջ 189
  2. ↑ 2,0 2,1 Текутьева, 2016, էջ 111
  3. ↑ МакГонигал, 2018, էջ 160
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Петренко, 2017, էջ 193
  5. ↑ Ардальянова, Абросимова, 2017, էջ 84—85
  6. ↑ Weingus L. Lipstick-Smearing Selfies Aim To Raise Awareness For Cervical Cancer In The UK(անգլ.) // The Huffington Post : Интернет-издание. — 2019. Архивировано из первоисточника 4 Մայիսի 2019.
  7. ↑ Петренко, 2017, էջ 189—190
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 Петренко, 2017, էջ 190
  9. ↑ Петренко, 2017, էջ 191—192
  10. ↑ Петренко, 2017, էջ 192—193
  11. ↑ Schlaile, Knausberg, Mueller, Zeman, 2018
  12. ↑ Burgess, Miller, Moore, 2018, էջ 1036—1037
  13. ↑ Burgess, Miller, Moore, 2018, էջ 1037
  14. ↑ Burgess, Miller, Moore, 2018, էջ 1038
  15. ↑ «Lipstick-Smearing Selfies Aim To Raise Awareness For Cervical Cancer». HuffPost (անգլերեն). 2015-01-29. Վերցված է 2024-11-30-ին.
  16. ↑ Burgess, Miller, Moore, 2018, էջ 1039
  17. ↑ Burgess, Miller, Moore, 2018, էջ 1049
  18. ↑ Лущикова, Терских, 2018
  19. ↑ 19,0 19,1 Новосёлова, Курбанова, 2017, էջ 285
  20. ↑ 20,0 20,1 20,2 20,3 Новосёлова, Курбанова, 2017, էջ 286
  21. ↑ Филиппова, Ардальянова, Абросимова, 2017
  22. ↑ Абросимова, 2018
  23. ↑ Азбель, Илюшин, Манухина, 2018, էջ 119
  24. ↑ 24,0 24,1 Черенева, 2017
  25. ↑ 25,0 25,1 МакГонигал, 2018, էջ 168
  26. ↑ Егерев, 2016, էջ 79
  27. ↑ Щетинина, 2018, էջ 116
  28. ↑ Новосёлова, Курбанова, 2017, էջ 286—287
  29. ↑ SuperBetter, 2018, էջ 65—66
  30. ↑ Szulman, Jennifer Crazy 'challenges' that have gone viral on the internet(անգլ.) // New York Daily News : Газета. — 2015. Архивировано из первоисточника 8 Օգոստոսի 2018.
  31. ↑ Healy, 2012
  32. ↑ Kosinski, 2017
  33. ↑ Макаренко, 2017
  34. ↑ Moyer, 2015
  35. ↑ Пушкарёв, 2017
  36. ↑ Горкина О. (2017-02-14). «Что такое йога челлендж и зачем он вам». Yoga Journal. Արխիվացված օրիգինալից 2018-12-04-ին. Վերցված է 2018-12-03-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link)
  37. ↑ Марченко, Елена «Суицидальные игры – способ структурирования общества» – психоаналитик Владимир Мамко о том, откуда пошли «Синий кит» и Fire challenge // Вести : Газета. — 2018. Архивировано из первоисточника 12 փետրվարի 2019.
  38. ↑ MacDonald, 2018
  39. ↑ Chiu, 2018
  40. ↑ В Сети появился новый опасный флешмоб для подростков // Вести. Украина : Газета. — 2018. Архивировано из первоисточника 13 հունվարի 2019.
  41. ↑ Dewey, Caitlin. «A comprehensive guide to YouTube's dumbest and most dangerous teen trends». Washington Post. Արխիվացված օրիգինալից 2020-04-30-ին. Վերցված է 2014-08-16-ին.

Литература

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]



https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D0%B6%D0%B4%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%B2_%D0%98%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B8

Սուրբ ծնունդ (իտալ.՝ Natale), Իտալիայի հիմնական ազգային տոներից մեկն է։

Պատմություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Սուրբ ծնունդ» (լատին․՝ natalis) տերմինը ունի իր արմատները հին հռոմեական ավանդույթներից: Յուրաքանչյուր տաճար Հռոմում նշում էր իր Սուրբ Ծնունդը, Հռոմի Սուրբ Ծնունդը նշվում էր ապրիլի 21-ին՝ քաղաքի հիմնադրման լեգենդար օրը: Կայսերական ժամանակաշրջանում կայսեր ծննդյան օրը դարձավ պետական ​​տոն։ Հռոմեական պանթեոնի յուրաքանչյուր աստված ուներ իր Սուրբ Ծնունդը, ուստի դեկտեմբերի 25-ին, ձմեռային արևադարձի օրը, ըստ հռոմեական օրացույցի, նշվում էր Անհաղթ Արև աստծո ծնունդը[1]:

Сведения о праздновании христианами Рождества Христова отсутствую в ранние века после появления и распространения в Римской империи этой религии — оно не упоминается ни в сочинениях Отцов Церкви, ни в иных исторических документах. Первые сведения о праздновании Рождества относятся к середине IV века — христиане хотели противопоставить собственный праздник языческой традиции. В праздновании рождества именно в этот день был заложен также символический смысл — после самого короткого светового дня в году с каждым следующим днём его продолжительность увеличивалась, то есть Рождество Христово символизировало таким образом восхождение «солнца справедливости и истины», что также восходит к древнеримской традиции — празднованию рождества Непобедимого Солнца (լատին․՝ dies natalis Solis Invicti)[1][2][3].

Հռոմեական կայսրությունում Քրիստոնեության հայտնվելուց և տարածումից հետո վաղ դարերում քրիստոնյաների կողմից Քրիստոսի Ծննդյան տոնակատարության մասին տեղեկություններ չկան. այն չի հիշատակվում ոչ Եկեղեցու հայրերի գրվածքներում, ոչ էլ այլ պատմական փաստաթղթերում: Սուրբ Ծննդյան տոնակատարության մասին առաջին տեղեկությունները վերաբերում են 4-րդ դարի կեսերին. քրիստոնյաները ցանկանում էին իրենց սեփական տոնը հակադրել հեթանոսական ավանդույթին: Հենց այդ օրը Սուրբ Ծննդյան տոնակատարության մեջ նաև խորհրդանշական նշանակություն կար. տարվա ամենակարճ ցերեկային ժամերից հետո դրա տևողությունը յուրաքանչյուր հաջորդ օրվա հետ ավելանում էր, այսինքն՝ Քրիստոսի Ծնունդն այսպիսով խորհրդանշում էր «արդարության արևի ճշմարտության»: ճշմարտություն», որը նաև վերադառնում է հին հռոմեական ավանդույթին՝ Անհաղթ Արևի ծննդյան տոնակատարությանը (լատին․՝ dies natalis Solis Invicti)[1][2][3]։

Первое документально зафиксированное сообщение о праздновании в Риме Рождества Христова содержится в «Хронографе 354 года», когда оно состоялось по инициативе папы Либерия (папа в 352—366 годах): «III kal(endas) ian(uaris). Natus Christus in Betleem Iudeae» (Կաղապար:Tr-la)[3]. Для рождественской мессе в Риме был построен искусственный грот, располагавшийся поблизости от церкви Санта-Мария-Маджоре и являвшейся отсылкой к пещере, в которой родился Иисус Христос. В последующие 100 лет празднование Рождества в день 25 декабря распространилось на Италию, другие западные христианские страны, а затем — и на страны, где было распространено Восточное христианство, которые до этого отмечали Рождество 6 января, одновременно с празднованием Крещения Господня[1][2].

Հռոմում Քրիստոսի Ծննդյան տոնակատարության մասին առաջին փաստագրված պատմությունը պարունակվում է «354-ի ժամանակագրությունում», երբ այն տեղի ունեցավ Լիբերիոս հոր նախաձեռնությամբ (Հայր 352-366). «III kal(endas) ian(uaris)։ Natus Christus in Betleem Iudeae» թարգմանաբար՝ Կաղապար:T-la «Դեկտեմբերի 25: Քրիստոսի Ծնունդը Հրեաստանի Բեթղեհեմում » Հռոմում Սուրբ Ծննդյան պատարագի համար կառուցվել է արհեստական ​​grotto, որը գտնվում է Սանտա Մարիա Մաջորե եկեղեցու մոտ և վկայում է այն քարանձավի մասին, որտեղ ծնվել է Հիսուս Քրիստոսը:

Религиозные службы

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Италия является страной с преимущественно католическим населением, поэтому религиозные обряды в ней совершаются в соответствии с догматами этой ветви христианства. Подготовка к празднованию Рождества начинается задолго до 25 декабря и называется адвентом. Адвент начинается в ближайшее воскресенье к дню 30 ноября, включает в себя 4 воскресных дня и считается периодом радостного ожидания грядущего Рождества. Религиозный смысл адвента имеет две основных составляющих: с одной стороны он представлял собой период подготовки к празднованию Рождества, с другой — ожидания Второго пришествия Иисуса Христа. Традиционно период адвента должен был представлять собой время строгого поста и усиленного покаяния, но из-за общего падения религиозности эти традиции в наше время соблюдают лишь немногие итальянцы[2][4][5]

Во время празднования в католических церквях проводятся три торжественные богослужения, традиция которых восходит к началу VI века: в полночь, на заре и днём. После литургической реформы середины XX века допускается также дополнительная служба в сочельник. Начало рождественского цикла отмечается выстрелом из пушки из папского за́мка Святого Ангела в сочельник и продолжается до 6 января, плавно переходя в празднование Крещения Господня (с 6 по 13 января). Сразу за днём Рождества следуют несколько традиционно связанных с ним праздничных дней: День Святого Стефана (26 декабря), Святого Иоанна (27 декабря) и Святых Невинных (28 декабря), а также день Святого Семейства, отмечаемый в первое воскресенье после Рождества, и день имени Иисусова (1 января)[1][2][6][7].

Все эти дни характеризуются торжественными богослужениями, проходящими во всех церквях Италии. Самые главные богослужения проводятся римским папой в соборе Святого Петра в Ватикане и на площади перед ним. На них пребывают многие тысячи паломников не только со всех концов Италии, но и из других стран католического мира[1][2][6].

Религиозные традиции

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

В некоторых церквях или в непосредственной близости от них проводятся костюмированные представления, относящиеся к рождеству Христа в Вифлееме, например такие, как поклонение волхвов. Традиция рождественских представлений была заложена в XIII веке святым Франциском Ассизским, который после паломничества на Святую землю организовал такое представление в местечке Греччо в 1223 году[8][9].

[[Файл:Presepe Basilica Santi Cosma e Damiano (Rome).jpg|280px|мини|справа|Вертеп в базилике Космы и Дамиана, Рим ]] Широко распространена традиция установки вертепов, то есть инсталляций, представляющих собой реконструкцию момента рождения Иисуса Христа с непременными фигурками Иисуса, Иосифа, Марии, животных и часто волхвов. В рождественские дни вертепы можно встретить в Италии повсюду — жилых домах, общественных зданиях, витринах магазинов и даже просто на улице. Вертепы с фигурами людей и животных изготавливают из самых разных материалов и самых разных размеров — от картона и пластика до ценных пород дерева и мрамора. Некоторые из них представляют собой настоящие произведения искусства — так в римской базилике Космы и Дамиана с 1939 года находится изготовленный состоящий из сотен фигурок вертеп длиной 6, глубиной 3,50 и высотой 4 метра[10].

Народные традиции

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

В разных регионах Италии существуют очень отличные друг от друга народные традиции празднования Рождества — это вызвано тем, что на протяжении полутора тысяч лет, вплоть до середины XIX века Италии как единого государства не существовало. Тем не менее, есть определённые общие черты для народных традиций: прежде всего это Рождественская ельԿաղապար:Переход, рождественское поленоԿաղապար:Переход, фейерверки и кострыԿաղապար:Переход. Обязательными являются также обмен подарками и поздравлениями и особые подарки для детей, которые в Италии «приносит» не только Ба́ббо Ната́ле (итальянский Дед Мороз или Санта-Клаус), но и некоторые другие сказочные персонажи[2]Կաղապար:Переход.

[[Файл:Duomo Milano Natale.jpeg|280px|мини|слева|Рождественская ель у Миланского собора]]

Рождественская ель

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Традиция украшения деревьев к праздникам восходит к языческим временам. Уже в древнеримские времена существовала практика украшения деревьев в честь различных богов, других мифических персонажей, а также предков семьи. После установления христианства эти традиции исчезли и возродились только в XIX веке, придя на Апеннинский полуостров из протестантских стран, прежде всего — Германии. Вскоре традиция наряжать на Рождество ель (а в Италии, в отличие от некоторых других стран для этой цели обычно используется именно ель) быстро распространилась по стране — сперва в северных регионах, а затем и других её частях. Сегодня рождественские ели, наряду с вертепами, являются одним из самых заметных признаков приближающегося Рождества — их можно встретить во многих домах, учреждениях и на площадях городов и посёлков[1][11].

[[Файл:Sapin Noel Geant Gubbio 2014.jpg|280px|мини|справа|Руины римского театра в Губбио на фоне рождественской ели на горе Инджино]] С 1981 года на склонах горы Инджино, расположенной вблизи коммуны Губбио в центральной Италии, зажигается изображение самой большой рождественской ели в мире[it], занесённой в 1991 году в Книгу рекордов Гиннесса. Изображение имеет высоту 750 и ширину 450 метров, для его создания используются 950 светильников общей мощностью 35 киловатт[12][13].

Рождественское полено

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Непременным атрибутом семейного празднования Рождества в Италии является рождественское полено, однако связанные с ним традиции очень сильно отличаются в зависимости от региона страны. Так, в Ломбардии традиционно на полено помещали монетки, а рождественский ужин начинался с того, что отец семейства читал молитву Троицы[14]. После окончания трапезы на полено выливали остатки вина[15]. В Тоскане проходила особая «церемония во имя полена», во время которой читалась особая молитва: «Возрадуйся, полено, завтра придёт хлебный день!» После этого дети с завязанными глазами пытались нащупать полено и откусить от него кусочки при помощи клещей, в то время как остальные члены семьи пели особый гимн, который назывался «Аве Мария Полена» (իտալ.՝ Ave Maria del Ceppoo)[16].

В наше время вместо полена иногда используется рождественская пирамида, которая называется тем же итальянским словом че́ппо (իտալ.՝ ceppo). На ней размещают небольшие подарки, сладости, свечи, открытки и тому подобные предметы[17].


Примечания

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կաղապար:Колонки

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 «Natale». Sapere.it (իտալերեն). De Agostini. Վերցված է 2024-10-27-ին.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 «Natale». Enciclopedia on line (իտալերեն). Treccani. Վերցված է 2024-10-27-ին.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Cuteri, 2011, Un po’ di storia
  4. ↑ Cuteri, 2011, Messe e altri festeggiamenti
  5. ↑ Կաղապար:Католическая энциклопедия
  6. ↑ 6,0 6,1 Կաղապար:Католическая энциклопедия
  7. ↑ Palmer, 2020, Italy
  8. ↑ Gulevich, 2003, էջ 364, 543
  9. ↑ Cuteri, 2011, Il presepe di Greccio...
  10. ↑ Gulevich, 2003, էջ 545
  11. ↑ «Come è nato il Natale? Tra paganesimo e cristianesimo». Sapere.it (իտալերեն). De Agostini. 2021-11-27. Վերցված է 2024-11-01-ին.
  12. ↑ «A Gubbio l'albero più grande del mondo». ANSA (իտալերեն). 2010-12-07. Վերցված է 2024-11-01-ին.
  13. ↑ «Tutti i numeri dell'albero». Albero di Natale più grande del mondo (իտալերեն). Վերցված է 2024-11-01-ին.
  14. ↑ Miles, 2010, էջ 97
  15. ↑ Miles, 2010, էջ 186
  16. ↑ Miles, 2010, էջ 185
  17. ↑ Gulevich, 2003, էջ 364

Կաղապար:Колонки/конец

Литература

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մասնակից:Փաշիկյան_Սյուզի/Ավազարկղ&oldid=10163006» էջից