«Իսլանդիայի ֆինանսական ճգնաժամ (2008)»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ -datepublished=նոյեմբերի 25, 2008, +date=նոյեմբերի 25, 2008 |
|||
(10 intermediate revisions by 6 users not shown) | |||
Տող 1. | Տող 1. | ||
[[Պատկեր:Geir_H._Haarde_statsminister_Island_pa_pressmote_under_Nordiska_radets_session_i_Helsingfors_2008-10-27_(1).jpg|մինի|աջից|318x318px|Իսլանդիայի վարչապետը 2008 թվականի իսլանդական ճգնաժամի վերաբերյալ |
[[Պատկեր:Geir_H._Haarde_statsminister_Island_pa_pressmote_under_Nordiska_radets_session_i_Helsingfors_2008-10-27_(1).jpg|մինի|աջից|318x318px|Իսլանդիայի վարչապետը 2008 թվականի իսլանդական ճգնաժամի վերաբերյալ հարցազրույցի ժամանակ]] |
||
'''2008 թվականի ֆինանսական ճգնաժամ Իսլանդիայի Հանրապետությունում''' ({{lang-is|Efnahagskreppan á Íslandi}}), [[Ճգնաժամ|տնտեսական ճգնաժամ]] [[Իսլանդիա]]յում, որը հանդիսանում է [[Համաշխարհային տնտեսական ճգնաժամ (2007-2010)|համաշխարհային տնտեսական ճգնաժամների]] սկիզբը, երեք խոշոր բանկերի փլուզումը երկրում, որը նպաստեց երկրում ֆինանսական դժվարությունների |
'''2008 թվականի ֆինանսական ճգնաժամ Իսլանդիայի Հանրապետությունում''' ({{lang-is|Efnahagskreppan á Íslandi}}), [[Ճգնաժամ|տնտեսական ճգնաժամ]] [[Իսլանդիա]]յում, որը հանդիսանում է [[Համաշխարհային տնտեսական ճգնաժամ (2007-2010)|համաշխարհային տնտեսական ճգնաժամների]] սկիզբը, երեք խոշոր բանկերի փլուզումը երկրում, որը նպաստեց երկրում ֆինանսական դժվարությունների առաջացմանը։ |
||
[[2008]]-[[2009 թվական]]ների Իսլանդիայի ֆինանսական ճգնաժամը համաշխարհային ֆինանսական պատմության մեջ գրանցված ամենամեծ տնտեսական աղետն է՝ մեկ պետության սահմանում<ref>[http://www.economist.com/world/europe/displaystory.cfm?story_id=12762027 Իսլանդիա՝ տնտեսության ճաքեր // Ֆինանսական ճգնաժամ Ռեյկյավիկում<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref> |
[[2008]]-[[2009 թվական]]ների Իսլանդիայի ֆինանսական ճգնաժամը համաշխարհային ֆինանսական պատմության մեջ գրանցված ամենամեծ տնտեսական աղետն է՝ մեկ պետության սահմանում<ref>[http://www.economist.com/world/europe/displaystory.cfm?story_id=12762027 Իսլանդիա՝ տնտեսության ճաքեր // Ֆինանսական ճգնաժամ Ռեյկյավիկում<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref>։ |
||
== Պատմություն == |
== Պատմություն == |
||
Իսլանդիայի ֆինանսական ճգնաժամը սկսվել է [[2008 թվական]]ին և թեժացել [[2009 թվական]] |
Իսլանդիայի ֆինանսական ճգնաժամը սկսվել է [[2008 թվական]]ին և թեժացել [[2009 թվական]]ին։ Այն լուրջ ազդեցություն է ունեցել երկրի [[Արժույթ|ազգային արժույթի]] փոխարժեքի մակարդակի վրա։ Ավելի քան մեկ շաբաթով դադարեցվել են [[Ֆինանսական համակարգ|ֆինանսական կազմակերպությունների]] և [[ֆոնդային բորսաներ]]ի գործունեությունը, խնդիրներ առաջացան [[Ֆինանսներ|ֆինանսական ռեսուրսների]] հետ, անկում ապրեց ներդրումային ակտիվությունը, կրճատվեց [[պահանջարկ]]ը։ Բանկերի 90 %-ը հասել են սնանկացման եզրին<ref>{{Cite web |url=http://offline.business-magazine.ru/2008/155/309345/ |title=Լոկասեննա ֆինանսական ամսագիրը Իսլանդիայի ճգնաժամի մասին |accessdate=2016 թ․ հոկտեմբերի 7 |archive-date=2009 թ․ մարտի 18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090318164143/http://offline.business-magazine.ru/2008/155/309345 |url-status=dead }}</ref>։ |
||
Իսլանդիան մոտակա 30 տարիների ամենազարգացած երկիրն էր, որը դիմել էր [[Արժույթի միջազգային հիմնադրամ]]ին՝ օգնության ակնկալիքով<ref name=autogenerated1>[http://minfin.com.ua/2015/10/09/9951990/ Երեք օրինակներ տնտեսական ճգնաժամների, որոնք հաղթահարվել են<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref> |
Իսլանդիան մոտակա 30 տարիների ամենազարգացած երկիրն էր, որը դիմել էր [[Արժույթի միջազգային հիմնադրամ]]ին՝ օգնության ակնկալիքով<ref name=autogenerated1>[http://minfin.com.ua/2015/10/09/9951990/ Երեք օրինակներ տնտեսական ճգնաժամների, որոնք հաղթահարվել են<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref>։ |
||
Իսլանդիայի վարչապետ Գեյր Հաարդեն քաղաքացիներին ուղղված իր ուղերձում զգուշացնում է, որ երկիրը կարող է վերջնականապես |
Իսլանդիայի վարչապետ Գեյր Հաարդեն քաղաքացիներին ուղղված իր ուղերձում զգուշացնում է, որ երկիրը կարող է վերջնականապես սնանկանալ։ Ստեղծված տնտեսական իրավիճակը երկրում առաջացրեց համատարած դժգոհությունների և բողոքի ակցիաների, որի արդյունքում [[2008 թվական]]ի [[Նոյեմբերի 23|նոյեմբերի 23-ին]] [[Ռեյկյավիկ]]ում բռնկվեցին անկարգություններ<ref>{{cite web|author=Արտյոմ Օպարին|url=http://rbcdaily.ru/2008/11/25/focus/391830|title=Իսլանդիայում շոգ է|publisher=РБК daily|accessdate=2008 թ․ նոյեմբերի 26|description=Հակակառավարական բողոքի ակցիաները, որոնք հանգեցրել են ոստիկանության հետ բախումների|archiveurl=https://www.webcitation.org/66GfCZFey?url=http://www.rbcdaily.ru/2008/11/25/focus/391830|archivedate=2012 թ․ մարտի 19|url-status=live|date=նոյեմբերի 25, 2008}}</ref>։ |
||
Անկարգությունները ավելի թեժացրեցին խորացող ճգնաժամը, որի պատճառով [[2009|2009 թվականի]] [[Հունվարի 25|հունվարի 25-ին]] Իսլանդիայի առևտրի և արտաքին կապերի նախարար Բյորգվին Սինգուրդսոնը, իսկ [[Հունվարի 26|հունվարի 26-ին]] նաև վարչապետ Հաարդենը հրաժարական |
Անկարգությունները ավելի թեժացրեցին խորացող ճգնաժամը, որի պատճառով [[2009|2009 թվականի]] [[Հունվարի 25|հունվարի 25-ին]] Իսլանդիայի առևտրի և արտաքին կապերի նախարար Բյորգվին Սինգուրդսոնը, իսկ [[Հունվարի 26|հունվարի 26-ին]] նաև վարչապետ Հաարդենը հրաժարական տվեցին։ 2009 թվականի փետրվարի 1-ին ժամանակավոր կառավարության ղեկավար ընտրվեց Յոհաննա Սիգուրդարդոտիրը։ 2008 թվականին պաշտոնական Ռեյկյավիկը ստացել է զգալի թվով արտասահմանյան վարկեր։ [[Արժույթի միջազգային հիմնադրամ]]ը Իսլանդիային հատկացրեց 2,1 միլիարդ [[ԱՄՆ դոլար]], իսկ Սկանդինավյան երկրները՝ ի դեմս [[Ֆինլանդիա]]յի, [[Շվեդիա]]յի, [[Նորվեգիա]]յի և [[Դանիա]]յի տրամադրեցին 2,5 միլիարդ ԱՄՆ դոլար վարկ։ |
||
[[2010 թվական]]ի [[Հունվարի 3|հունվարի 3-ին]] [[Ալտինգ|Իսլանդիայի խորհրդարանը՝ ալտինգը]], ընդունեց [[Մեծ Բրիտանիա]]յի և [[Նիդերլանդներ]]ի ավանդատներում վարկի մարման օրինագիծ, որը վետոյի միջոցով հաստատվեց Իսլանդիայի նախագահի |
[[2010 թվական]]ի [[Հունվարի 3|հունվարի 3-ին]] [[Ալտինգ|Իսլանդիայի խորհրդարանը՝ ալտինգը]], ընդունեց [[Մեծ Բրիտանիա]]յի և [[Նիդերլանդներ]]ի ավանդատներում վարկի մարման օրինագիծ, որը վետոյի միջոցով հաստատվեց Իսլանդիայի նախագահի կողմից։ |
||
2010 թվականին Իսլանդիայում տեղի ունեցավ հանրաքվե՝ վճարի փոխհատուցման ավանդատների օրինագծի |
2010 թվականին Իսլանդիայում տեղի ունեցավ հանրաքվե՝ վճարի փոխհատուցման ավանդատների օրինագծի վերաբերյալ։ [[Իսլանդացիներ]]ի 90 %-ը դեմ քվեարկեց օրինագծին։ Փլուզումից վերակառուցում ուղղված առաջին քայլերը ձեռնարկվեցին 2010 թվականի վերջին։ Լուրջ քայլ է այն, որ Իսլանդիան հարկաբյուջետային պայմանագիր չկնքեց Նիդերլանդների և Մեծ Բրիտանիայի հետ։ |
||
[[2011|2011 թվականը]] ընդունված է համարել ճգնաժամի ավարտի |
[[2011|2011 թվականը]] ընդունված է համարել ճգնաժամի ավարտի տարեթիվ։ Այս թվականին երկրի տնտեսությունը աճում է՝ դառնալով առաջիններից մեկը ամբողջ [[Եվրոպա]]յում։ Ներկայումս այն վերադարձել է նախաճգնաժամային մակարդակին։ |
||
== Ծանոթագրություններ == |
== Ծանոթագրություններ == |
||
{{Ծանցանկ}} |
{{Ծանցանկ}} |
||
{{Արտաքին հղումներ}} |
|||
{{ՎՊԵ|Category:2008–2009_Icelandic_financial_crisis}} |
{{ՎՊԵ|Category:2008–2009_Icelandic_financial_crisis}} |
||
{{Պորտալ|Իսլանդիա|գույն=1}} |
{{Պորտալ|Իսլանդիա|գույն=1}} |
||
Տող 28. | Տող 27. | ||
[[Կատեգորիա:Տնտեսական ճգնաժամեր]] |
[[Կատեգորիա:Տնտեսական ճգնաժամեր]] |
||
[[Կատեգորիա:2008 տնտեսությունում]] |
[[Կատեգորիա:2008 տնտեսությունում]] |
||
[[Կատեգորիա:Իսլանդիայի պատմություն]] |
Ընթացիկ տարբերակը 14:46, 3 Մարտի 2024-ի դրությամբ
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Geir_H._Haarde_statsminister_Island_pa_pressmote_under_Nordiska_radets_session_i_Helsingfors_2008-10-27_%281%29.jpg/318px-Geir_H._Haarde_statsminister_Island_pa_pressmote_under_Nordiska_radets_session_i_Helsingfors_2008-10-27_%281%29.jpg)
2008 թվականի ֆինանսական ճգնաժամ Իսլանդիայի Հանրապետությունում (իսլ.՝ Efnahagskreppan á Íslandi), տնտեսական ճգնաժամ Իսլանդիայում, որը հանդիսանում է համաշխարհային տնտեսական ճգնաժամների սկիզբը, երեք խոշոր բանկերի փլուզումը երկրում, որը նպաստեց երկրում ֆինանսական դժվարությունների առաջացմանը։
2008-2009 թվականների Իսլանդիայի ֆինանսական ճգնաժամը համաշխարհային ֆինանսական պատմության մեջ գրանցված ամենամեծ տնտեսական աղետն է՝ մեկ պետության սահմանում[1]։
Պատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Իսլանդիայի ֆինանսական ճգնաժամը սկսվել է 2008 թվականին և թեժացել 2009 թվականին։ Այն լուրջ ազդեցություն է ունեցել երկրի ազգային արժույթի փոխարժեքի մակարդակի վրա։ Ավելի քան մեկ շաբաթով դադարեցվել են ֆինանսական կազմակերպությունների և ֆոնդային բորսաների գործունեությունը, խնդիրներ առաջացան ֆինանսական ռեսուրսների հետ, անկում ապրեց ներդրումային ակտիվությունը, կրճատվեց պահանջարկը։ Բանկերի 90 %-ը հասել են սնանկացման եզրին[2]։
Իսլանդիան մոտակա 30 տարիների ամենազարգացած երկիրն էր, որը դիմել էր Արժույթի միջազգային հիմնադրամին՝ օգնության ակնկալիքով[3]։
Իսլանդիայի վարչապետ Գեյր Հաարդեն քաղաքացիներին ուղղված իր ուղերձում զգուշացնում է, որ երկիրը կարող է վերջնականապես սնանկանալ։ Ստեղծված տնտեսական իրավիճակը երկրում առաջացրեց համատարած դժգոհությունների և բողոքի ակցիաների, որի արդյունքում 2008 թվականի նոյեմբերի 23-ին Ռեյկյավիկում բռնկվեցին անկարգություններ[4]։
Անկարգությունները ավելի թեժացրեցին խորացող ճգնաժամը, որի պատճառով 2009 թվականի հունվարի 25-ին Իսլանդիայի առևտրի և արտաքին կապերի նախարար Բյորգվին Սինգուրդսոնը, իսկ հունվարի 26-ին նաև վարչապետ Հաարդենը հրաժարական տվեցին։ 2009 թվականի փետրվարի 1-ին ժամանակավոր կառավարության ղեկավար ընտրվեց Յոհաննա Սիգուրդարդոտիրը։ 2008 թվականին պաշտոնական Ռեյկյավիկը ստացել է զգալի թվով արտասահմանյան վարկեր։ Արժույթի միջազգային հիմնադրամը Իսլանդիային հատկացրեց 2,1 միլիարդ ԱՄՆ դոլար, իսկ Սկանդինավյան երկրները՝ ի դեմս Ֆինլանդիայի, Շվեդիայի, Նորվեգիայի և Դանիայի տրամադրեցին 2,5 միլիարդ ԱՄՆ դոլար վարկ։
2010 թվականի հունվարի 3-ին Իսլանդիայի խորհրդարանը՝ ալտինգը, ընդունեց Մեծ Բրիտանիայի և Նիդերլանդների ավանդատներում վարկի մարման օրինագիծ, որը վետոյի միջոցով հաստատվեց Իսլանդիայի նախագահի կողմից։
2010 թվականին Իսլանդիայում տեղի ունեցավ հանրաքվե՝ վճարի փոխհատուցման ավանդատների օրինագծի վերաբերյալ։ Իսլանդացիների 90 %-ը դեմ քվեարկեց օրինագծին։ Փլուզումից վերակառուցում ուղղված առաջին քայլերը ձեռնարկվեցին 2010 թվականի վերջին։ Լուրջ քայլ է այն, որ Իսլանդիան հարկաբյուջետային պայմանագիր չկնքեց Նիդերլանդների և Մեծ Բրիտանիայի հետ։
2011 թվականը ընդունված է համարել ճգնաժամի ավարտի տարեթիվ։ Այս թվականին երկրի տնտեսությունը աճում է՝ դառնալով առաջիններից մեկը ամբողջ Եվրոպայում։ Ներկայումս այն վերադարձել է նախաճգնաժամային մակարդակին։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Իսլանդիա՝ տնտեսության ճաքեր // Ֆինանսական ճգնաժամ Ռեյկյավիկում
- ↑ «Լոկասեննա ֆինանսական ամսագիրը Իսլանդիայի ճգնաժամի մասին». Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ մարտի 18-ին. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.
- ↑ Երեք օրինակներ տնտեսական ճգնաժամների, որոնք հաղթահարվել են
- ↑ Արտյոմ Օպարին — Հակակառավարական բողոքի ակցիաները, որոնք հանգեցրել են ոստիկանության հետ բախումների (նոյեմբերի 25, 2008). «Իսլանդիայում շոգ է». РБК daily. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 19-ին. Վերցված է 2008 թ․ նոյեմբերի 26-ին.
![]() |
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Իսլանդիայի ֆինանսական ճգնաժամ (2008) կատեգորիայում։ |