Jump to content

Impiraght y Çhapaan

Ass Wikipedia.
(Aa-enmyssit ass Impiraght ny Shapaan)
Impiraght y Çhapaan
大日本帝國  (ja)
Dai Nippon Teikoku
1868-1947
Brattagh Armys
Brattagh Seal Impiroil
Jarroo-raa
八紘一宇
Hakkō ichiu
"Y Seihll fo Un Chlea"
ny
"Dagh Hoght Corneil y Theihll"
Arrane ashoonagh
君が代
Kimigayo
"Dy Varraghtyn Dty Reill dy Beayn"
Soiaghey ny Shapaan
Soiaghey ny Shapaan
Preeu-valley Tokyo
Çhengaghyn Shapaanish
Reiltys Reeriaght ard-chummaghtagh
(1868-1890)
Reeriaght vunraghtoil
(1890-1947)
Steat un-pharteeagh
(1940-1945)
Impir
 - 1868-1912 Meiji
 - 1912-1926 Taishō
 - 1926-1947 Shōwa
Ard-vinishter
 - 1885-1888 Itō Hirobumi (y chied)
Shigeru Yoshida (y fer jerrinagh)
Quaiyl Diet Impiroil
Shennaghys
 - Aachroo Meiji 3 Jerrey Geuree 1868
 - Doltey yn Vunraght 29 Sauin 1890
 - Caggey Rooshagh-Shapaanagh 10 Toshiaght Arree 1904
 - Caggey yn Cheayn Sheealtagh 1941-1945
 - Livrey seose y Çhapaan 2 Mean Fouyir 1945
 - Aachrooaght 3 Boaldyn 1947
Eaghtyr
 - 1942 7,400,000 km² (2,857,156 mi ker)
Argid Yen Shapaanagh
Yen Koreeagh
Yen Taiwaanagh
Yen Caggee Shapaanagh
Goll roish
Goll ny yei
Shogunaght Tokugawa
Reeriaght Ryukyu
Pobblaght Ezo
Reeraghtys Qing
Impiraght y Roosh
Impiraght y Chorea
Noa-Ghuinee yn Ghermaan
Co-unnaneys ny h-Ellanyn Philippeenagh
Cummaltys y Çhapaan
Reiltys Caggee Americaanagh er Ellanyn Ryukyu
Pobblaght y Çheen
Reiltys Caggee Americaanagh 'sy Chorea
Lught-reill Theayagh Soveidjagh
Yn Unnaneys Soveidjagh
Treisht-halloo Ellanyn y Cheayn Sheealtagh
Co-unnaneys ny h-Ellanyn Philippeenagh

She impiraght as ard-phooar va Impiraght y Çhapaan (Shapaanish: 大日本帝國 Dai Nippon Teikoku, "Impiraght Vooar y Çhapaan"). Va'n impiraght bunnit er 3 Jerrey Geuree 1868 liorish Aachroo Meiji 'sy Çhapaan as haink jerrey r'ee liorish y vunraght noa lurg y Nah Chaggey Dowanagh er 3 Boaldyn 1947.

Ren çhynskylaghey as caggoilaghey bieau yn Çhapaan Impiroil fo'n sleih-gherrym Fukoku Kyōhei (富国強兵, "Jean y Çheer Berçhagh, Niartee yn Armee") cur rish irree seose y Çhapaan myr ard-phooar. Lurg tammylt, haink urree dy ve ny oltey 'sy Chochaarjys Essylagh as ren ee ruegey, cummal as greimmey cooid vooar jeh'n Aishey as y Cheayn Sheealtagh. Ec mullagh e pooar 'sy vlein 1942, va'n Çhapaan stiurey eaghtyr thallooin fo 7,400,000 kilomeaderyn kerrinagh (2,857,000 mi ker). Rere ny h-earrooyn shen, t'ee coontit mastey ny h-impiraghtyn marrey smoo v'ayn rieau.