Lazzaro Spallanzani: Diferenzas entre revisións

Lazzaro Spallanzani
	;
Biografía
Nacemento	12 de xaneiro de 1729 ; Scandiano (pt)
Morte	12 de febreiro de 1799 (70 anos); Pavia
Causa da morte	morte natural
Director de museo
Datos persoais
Relixión	Catolicismo
Educación	Universidade de Boloña
Actividade
Campo de traballo	Bioloxía
Ocupación	físico , entomólogo , profesor universitario , naturalista , botánico
Empregador	Universidade de Pavia (pt) ; Universidade de Módena e Reggio Emilia
Membro de	Accademia delle Scienze di Torino (1783–); Royal Society (membro da Royal Society) (1768–); Academia Nacional das Ciências (Itália) (pt) ; Real Academia das Ciencias de Suecia ; Leopoldina ; Academia Prusiana das Ciencias
Profesores	Lorenzo Mascheroni e Laura Bassi
Alumnos	Leonor da Fonseca Pimentel (pt)
Lingua	Lingua italiana
Orde relixiosa	Compañía de Xesús
Obra
Abreviación dun autor en botánica	Spall.
Familia
Irmáns	Marianna Spallanzani (pt)

Explorar o historial de forma interactiva

← Edición máis vella

Contido eliminado Contido engadido

VisualTexto wiki

En liña

Revisión actual feita o 5 de xuño de 2024 ás 15:12

Lazzaro Spallanzani, nado en Scandiano, Ducado de Módena e Reggio (hoxe na provincia de Reggio Emilia, Italia) o 12 de xaneiro de 1729 e finado en Pavia o 12 de febreiro de 1799, foi un naturalista italiano, precursor da fisioloxía experimental.

Foi profesor de lóxica, grego, metafísica, física, matemáticas e historia natural en varias universidades do norte de Italia. Grazas aos seus traballos, que lle fixeron acredor do nome de "biólogo de biólogos", porque era unha persoa de múltiples intereses científicos que investigou, entre outras cousas:

A orixe da vida
A rexeneración
A reprodución
A respiración
e outras varias funcións do ser humano.

Foi ordenado sacerdote católico.

Traxectoria

Lazzaro Spallanzani naceu en 1729 en Scandiano, preto de Módena. Estudou dereito e, en 1755, impartía clases de lóxica, metafísica e grego na universidade de Boloña. A súa curmá Laura Bassi, profesora de física nesta universidade, estimulou a súa afección pola ciencia.

Máis tarde fíxose sacerdote, e pasou polas universidades de Módena (1763) e Pavia (1769), onde foi profesor de historia natural. En Pavia destacou como infatigábel viaxeiro na busca de espécimes para o Museo de Historia Natural da cidade. Outra paixón súa foi o estudo da fisioloxía experimental, especialmente no campo da reprodución.

Apasionouno o problema da rexeneración espontánea de partes do corpo de anfibios e de réptiles, aínda que non puido chegar a conclusións satisfactorias; sobre todo, non puido explicar o feito de que non sucedera o mesmo no ser humano e nuotros animais.

Continuando os estudos de Francesco Redi, Spallanzani demostrou, en 1765, que un caldo adecuadamente fervido e pechado hermeticamente nun recipiente, permanecía estéril, sen producir animais, confirmando así que non existía a xeración espontánea da vida. A pesar diso, a crenza nesta antiga e arraigada teoría non sería totalmente abandonada até un século despois, grazas aos traballos de Louis Pasteur.

Este experimento deseñouno para refutar os realizados por outro sacerdote católico, o inglés John Turberville Needham, que quentara e despois selara caldo de carne en diversos recipientes; dado que se encontraran microorganismos no caldo tras abrir os recipientes, Needham cría que isto demostraba que a vida xorde da materia non vivente. Non obstante, prolongando o período de quecemento e selando con máis coidado os recipientes, Spallanzani puido demostrar que ditos caldos non xeraban microorganismos mentres os recipientes estiveran selados.

A disputa entre Needham e Spallanzani foi longa e enconada, pois o inglés afirmaba que as coccións do italiano destruían o espírito vital, e Spallanzani demostrou que o único que a cocción destruía eran as esporas das bacterias, non un principio de vida de índole mística.

En 1765 publicou as súas experiencias sobre a xeración espontánea en Saggio di osservazioni microscopiche concernenti il sistema della generazione de'Signori de Needham e Buffon (en galego, Experimento de observacións micrioscópicas concernentes ao sistema da xeración dos señores Needham e Buffon).

Tamén estudou a dixestión, que Galeno caracterizara en termos dunha especie de cocción dos alimentos levada a cabo pola calor do estómago (crenza que, popularmente, chegou até o día de hoxe en moita xente), mentres que Réamur, que experimentou con voitres, concluíra que se trataba dunha acción disolvente. Spallanzani realizou diversos experimentos con numerosos aniamis e cun home (el mesmo), comprobando que o suco gástrico é o axente dixestivo responsábel da transformación dos alimentos no estómago.

Os resultados dos seus estudos sobre a dixestión apareceron, en 1780, en Dissertazioni de fisica animale e vegetale (Disertacións de física animal e vexetal).

Foi o primeiro en observar o transvasamento do sangue desde as arterias ás veas nun animal de sangue quente (o polo). E logrou inseminar artificialmente a diferentes anfibios, a bolboretas da seda e a unha cadela, aínda que non chegara a comprender a importancia dos espermatozoides (que xa se coñecían desde Leeuwenhoek, algúns anos antes), pensando que o óvulo tiña todas as partes que posteriormente aparecerían no embrión.

Spallanzani estudou así mesmo os sentidos dos morcegos, descubrindo que, aínda que estiveran cegos, podían cazar insectos e voar evitando os choques. Tamén amosou un especial interese pola zooloxía mariña, incluíndo entre os seus obxectos de estudo as esponxas, os rotíferos e os tardígrados, así coma os peixes do xénero Torpedo.

Morreu en Pavia, aos 70 anos.

Véxase tamén

@@ Liña 1: / Liña 1: @@
+{{Biografía}}
-{{Científico
+'''Lazzaro Spallanzani''', nado en [[Scandiano]], [[Ducado de Módena e Reggio]] (hoxe na provincia de [[Provincia de Reggio Emilia|Reggio Emilia]], [[Italia]]) o [[12 de xaneiro]] de [[1729]] e finado en [[Pavia]] o [[12 de febreiro]] de [[1799]], foi un [[naturalista]] [[italia]]no, precursor da [[fisioloxía|fisioloxía experimental]].
-| nome = Lazzaro Spallanzani
-| imaxe = Spallanzani.jpg
-| ancho_imaxe = 220px
-| nacemento =[[12 de xaneiro]] de [[1729]]
-| lugar_nacimiento =[[Scandiano]]
-| morte =[[12 de febreiro]] de [[1799]]
-| lugar_morte =[[Pavía]]
-| campo = [[bioloxía]], [[fisioloxía]]
-| nacionalidade = [[Italia|italiano]]
-}}
-'''Lazzaro Spallanzani''' ([[Scandiano]], [[Reggio]], [[Italia]], [[1729]] - [[1799]], [[Pavía]]) foi un [[naturalista]] [[italia]]no, [[precursor]] da [[fisioloxía]] experimental.
-Foi profesor de [[lóxica]], [[lingua grega|grego]], [[metafísica]], [[física]], [[matemática]]na e [[historia natural]] en  varias [[universidade]]s do norte de [[Italia]].
+Foi profesor de [[lóxica]], [[lingua grega|grego]], [[metafísica]], [[física]], [[matemáticas]] e [[historia natural]] en varias [[universidade]]s do norte de [[Italia]]. Grazas aos seus traballos, que lle fixeron acredor do nome de "[[Biólogo, bióloga|biólogo]] de biólogos", porque era unha persoa de múltiples intereses científicos que investigou, entre outras cousas:
+* A [[Abioxénese|orixe da vida]]
-Foi ordenado [[sacerdote]] católico.
-Grazas aos seus traballos, que lle fixeron acredor do nome de "[[biólogo]] de biólogos", porque era unha persoa de múltiples intereses científicos que investigou, entre outras cousas:
-* A [[orixe da vida]]
 * A [[Rexeneración (Bioloxía)|rexeneración]]
 * A [[reprodución]]
 * A [[respiración]]
-* e outras varias funcións do [[ser humano]]
+* e outras varias funcións do [[ser humano]].
+Foi ordenado [[sacerdote]] católico.
-== Biografía ==
+== Traxectoria ==
-Lazzaro Spallanzani naceu en 1729 en [[Scandiano]], preto de [[Módena]]. Estudou [[dereito]] e, en [[1755]], impartía clases de lóxica, metafísica e grego na universidade de [[Boloña]]. A súa curmá [[Laura Bassi]], profesora de física nesta universidade, estimulou a súa afección pola ciencia.
+Lazzaro Spallanzani naceu en 1729 en [[Scandiano]], preto de [[Módena]]. Estudou [[dereito]] e, en [[1755]], impartía clases de lóxica, metafísica e grego na [[universidade de Boloña]]. A súa curmá [[Laura Bassi]], profesora de física nesta universidade, estimulou a súa afección pola ciencia.
-Máis tarde fíxose sacerdote, e pasou polas universidades de Módena (1763) e Pavía (1769), onde foi profesor de historia natural. En Pavía destacou como infatigábel viaxeiro na busca de [[espécime]]s para o Museo de Historia Natural da cidade. Outra paixón súa foi o estudo da fisioloxía experimental, especialmente no campo da [[reprodución]].
+Máis tarde fíxose sacerdote, e pasou polas [[Universidade de Módena e Reggio Emilia|universidades de Módena]] (1763) e [[Universidade de Pavia|Pavia]] (1769), onde foi profesor de historia natural. En Pavia destacou como infatigábel viaxeiro na busca de [[espécime]]s para o Museo de Historia Natural da cidade. Outra paixón súa foi o estudo da fisioloxía experimental, especialmente no campo da [[reprodución]].
-Apasionouno o problema da rexeneración espontánea de partes do corpo de [[anfibios]] e de [[réptiles]], aínda que non puido chegar a conclusións satisfactorias; sobre todo, non puido explicar o feito de que non sucedera o mesmo no ser humano e nuotros animais.
+Apasionouno o problema da [[rexeneración]] espontánea de partes do corpo de [[anfibios]] e de [[réptiles]], aínda que non puido chegar a conclusións satisfactorias; sobre todo, non puido explicar o feito de que non sucedera o mesmo no ser humano e nuotros animais.
-Continuando os estudos de [[Francesco Redi]], Spallanzani demostrou, en [[1765]], que un caldo adecuadamente fervido e pechado hermeticamente nun recipiente, permanecía [[estéril]], sen producir animais, confirmando así que non existía a [[xeración espontánea]] da vida. A pesar diso, a crenza nesta antiga e arraigada [[teoría]] non sería totalmente abandonada até un século despois, grazas aos traballos de [[Louis Pasteur]].
+Continuando os estudos de [[Francesco Redi]], Spallanzani demostrou, en [[1765]], que un caldo adecuadamente fervido e pechado hermeticamente nun recipiente, permanecía [[estéril]], sen producir animais, confirmando así que non existía a [[Teoría da xeración espontánea|xeración espontánea]] da vida. A pesar diso, a crenza nesta antiga e arraigada [[Teoría científica|teoría]] non sería totalmente abandonada até un século despois, grazas aos traballos de [[Louis Pasteur]].
-Este experimento deseñouno para refutar os realizados por outro sacerdote católico, o inglés [[John Turberville Needham]], que quentara e despois selara caldo de carne en diversos recipientes; dado que se encontraran microorganismos no caldo tras abrir os recipientes, Needham cría que isto demostraba que a vida xorde da materia non vivente. Non obstante, prolongando o período de quecemento e selando con máis coidado os recipientes, Spallanzani puido demostrar que ditos caldos non xeraban [[microorganismo]]s mentres os recipientes estiveran selados.
+Este experimento deseñouno para refutar os realizados por outro sacerdote católico, o inglés [[John Needham|John Turberville Needham]], que quentara e despois selara caldo de carne en diversos recipientes; dado que se encontraran microorganismos no caldo tras abrir os recipientes, Needham cría que isto demostraba que a vida xorde da materia non vivente. Non obstante, prolongando o período de quecemento e selando con máis coidado os recipientes, Spallanzani puido demostrar que ditos caldos non xeraban [[microorganismo]]s mentres os recipientes estiveran selados.
-A disputa entre Needham y Spallanzani foi longa e enconada, pois o inglés afirmaba que as coccións do italiano destruían o ''espírito vital'', e Spallanzani demostrou que o único que a cocción destruía eran as esporas das bacterias, non un principio de vida de índole mística.
+A disputa entre Needham e Spallanzani foi longa e enconada, pois o inglés afirmaba que as coccións do italiano destruían o ''espírito vital'', e Spallanzani demostrou que o único que a cocción destruía eran as esporas das bacterias, non un principio de vida de índole mística.
-En [[1765]] publicou as súas experiencias sobre a xeración espontánea en ''Saggio di osservazioni microscopiche concernenti il sistema della generazione de'Signori de Needham e Buffon'' (''Experimento de observacións micrioscópicas concernentes ao sistema da xeración dos señores Needham e Buffon'').
+En [[1765]] publicou as súas experiencias sobre a xeración espontánea en ''Saggio di osservazioni microscopiche concernenti il sistema della generazione de'Signori de Needham e Buffon'' (en [[Lingua galega|galego]], ''Experimento de observacións micrioscópicas concernentes ao sistema da xeración dos señores Needham e Buffon'').
-Tamén estudou a [[dixestión]], que [[Galeno]] caracterizara en termos dunha especie de cocción dos alimentos levada a cabo pola calor do [[estómago]] (crenza que, popularmente, chegou até o día de hoxe en moita xente), mentres que [[Réamur]], que experimentou con [[voitre]]s, concluíra que se trataba dunha acción disolvente. Spallanzani realizou diversos [[experimento]]s con numerosos aniamis e con un home (el mesmo), comprobando que o [[suco gástrico]] é o axente [[dixestión|dixestivo]] responsábel da transformación dos alimentos no estómago.
+Tamén estudou a [[dixestión]], que [[Galeno]] caracterizara en termos dunha especie de cocción dos alimentos levada a cabo pola calor do [[estómago]] (crenza que, popularmente, chegou até o día de hoxe en moita xente), mentres que [[Réamur]], que experimentou con [[voitre]]s, concluíra que se trataba dunha acción disolvente. Spallanzani realizou diversos [[experimento]]s con numerosos aniamis e cun home (el mesmo), comprobando que o [[suco gástrico]] é o axente [[dixestión|dixestivo]] responsábel da transformación dos alimentos no estómago.
+[[Ficheiro:Spallanzani - Dissertazioni di fisica animale e vegetabile, 1780 - 4275441.tif|miniatura|''Dissertazioni di fisica animale e vegetabile'', 1780]]
 Os resultados dos seus estudos sobre a dixestión apareceron, en [[1780]], en ''Dissertazioni de fisica animale e vegetale'' (''Disertacións de física animal e vexetal'').
-Foi o primeiro en en observar o [[transvasamento]] do [[sangue]] desde as [[arteria]]s ás [[vea]]s nun animal de ''sangue quente'' (o polo). E logrou [[inseminar]] artificialmente a diferentes [[anfibio]]s, a [[bolboreta]]s da [[seda]] e a unha cadela, aínda que non chegara a comprender a importancia dos [[espermatozoide]]s (que xa se coñecían desde [[Leeuwenhoek]], algúns anos antes), pensando que o [[óvulo]] tiña todas as partes que posteriormente aparecerían no [[embrión]].
+Foi o primeiro en observar o [[transvasamento]] do [[sangue]] desde as [[arteria]]s ás [[vea]]s nun animal de ''sangue quente'' (o polo). E logrou [[inseminar]] artificialmente a diferentes [[anfibios]], a [[bolboreta]]s da [[seda]] e a unha cadela, aínda que non chegara a comprender a importancia dos [[espermatozoide]]s (que xa se coñecían desde [[Leeuwenhoek]], algúns anos antes), pensando que o [[óvulo]] tiña todas as partes que posteriormente aparecerían no [[embrión]].
-Spallanzani estudou así mesmo os sentidos dos [[morcego]]s, descubrindo que, aínda que estiveran cegos, podían cazar insectos e voar evitando os choques. Tamén amosou un especial interese pola [[zooloxía]] mariña, incluíndo entre os seus obxectos de estudo as [[Poríferos|esponxa]]s, os [[rotíferos]] e os [[tardígrados]], así coma os [[peixe]]s do xénero ''[[Torpedo]]''.
+Spallanzani estudou así mesmo os sentidos dos [[morcegos]], descubrindo que, aínda que estiveran cegos, podían cazar insectos e voar evitando os choques. Tamén amosou un especial interese pola [[zooloxía]] mariña, incluíndo entre os seus obxectos de estudo as [[Poríferos|esponxas]], os [[rotíferos]] e os [[tardígrados]], así coma os [[peixes]] do xénero ''[[torpedo(xénero)|Torpedo]]''.
-Morreu en Pavía, aos 70 anos.
+Morreu en Pavia, aos 70 anos.
-==Véxase tamén==
+== Véxase tamén ==
-===Ligazóns externas===
 {{commons|Lazzaro Spallanzani}}
 {{wikispecies}}
+{{Control de autoridades}}
-{{ORDENAR:Spallanzani}}
-[[Categoría:Personalidades da bioloxía]]
+{{ORDENAR:Spallanzani, Lazzaro}}
+[[Categoría:Biólogos de Italia]]
 [[Categoría:Personalidades da fisioloxía de Italia]]
 [[Categoría:Orixe da vida]]
+[[Categoría:Nados en 1729]]
+[[Categoría:Finados en 1799]]
-[[ar:لادزارو سبالانساني]]
+[[Categoría:Sacerdotes católicos de Italia]]
-[[ca:Lazzaro Spallanzani]]
+[[Categoría:Nados na provincia de Reggio Emilia]]
-[[cs:Lazzaro Spallanzani]]
+[[Categoría:Profesores da Universidade de Boloña]]
-[[de:Lazzaro Spallanzani]]
+[[Categoría:Profesores da Universidade de Pavia]]
-[[el:Λάζαρος Σπαλαντζάνι]]
+[[Categoría:Profesores da universidade de Módena e Reggio Emilia]]
-[[eml:Lazzaro Spallanzani]]
-[[en:Lazzaro Spallanzani]]
-[[es:Lazzaro Spallanzani]]
-[[eu:Lazzaro Spallanzani]]
-[[fi:Lazzaro Spallanzani]]
-[[fr:Lazzaro Spallanzani]]
-[[he:לזרו ספלנצ'ני]]
-[[hr:Lazzaro Spallanzani]]
-[[id:Lazzaro Spallanzani]]
-[[it:Lazzaro Spallanzani]]
-[[ja:ラザロ・スパランツァーニ]]
-[[ko:라차로 스팔란차니]]
-[[nl:Lazzaro Spallanzani]]
-[[nn:Lazzaro Spallanzani]]
-[[no:Lazzaro Spallanzani]]
-[[pl:Lazarro Spallanzani]]
-[[pt:Lazzaro Spallanzani]]
-[[ro:Lazzaro Spallanzani]]
-[[ru:Спалланцани, Ладзаро]]
-[[sv:Lazzaro Spallanzani]]
-[[tr:Lazzaro Spallanzani]]