Loviisa: Diferenzas entre revisións

Loviisa
	Loviisa (fi); Lovisa (sv)
	Brasón
Localización
	60°27′25″N 26°13′30″L / 60.4569, 26.225
Estado	Finlandia
Axencia Rexional	Finlândia Meridional (pt)
Rexión	Uusimaa
Poboación
Poboación	14.557 (2023) (17,76 hab./km²)
Lingua oficial	lingua finesa (majority language (en) ); lingua sueca (lingua minoritaria)
Xeografía
Situado na entidade territorial estatística	Subrexión de Loviisa
Parte de	Uusimaa ; Subrexión de Loviisa
Superficie	819,82 km²
Comparte fronteira con	Kouvola ; Pyhtää ; Myrskylä ; Lapinjärvi ; Porvoo
Datos históricos
Precedido por	Pernå (mul) , Ruotsinpyhtää (mul) e Liljendal (pt)
Creación	1745
Organización política
Órgano lexislativo	Loviisa City Council (en) , (Escano: 59)
Identificador descritivo
Fuso horario	UTC+02:00, horario estándar; UTC+03:00, horario de verán
Outro
Irmandado con	Haapsalu City (en) ; Ólafsfjörður (pt) ; Paks (pt) ; Maraş ; concello de Karlskrona ; Hillerød (pt) ; Horten (pt) ; Varash (pt)
Páxina web	loviisa.fi

Explorar o historial de forma interactiva

← Edición máis vella

Contido eliminado Contido engadido

VisualTexto wiki

En liña

Revisión actual feita o 20 de decembro de 2023 ás 11:44

Loviisa (en finés) ou Lovisa (en sueco) é unha cidade de Finlandia. Está situada ao sur do país, na rexión de Uusimaa.

Xeografía

Loviisa está situada na costa sur de Finlandia, bañada polas augas do golfo de Finlandia, cubrindo unha superficie total de 1.751,49 km², dos cales 931,92 km² son de auga. A altitude do territorio apenas presenta variacións dende a altitude mínima na costa (ao nivel do mar), e a máxima altitude (40 metros sobre o nivel do mar).

A cidade encóntrase a 87 km da capital finlandesa, Helsinqui, estando unida á mesma pola valtatie 7 (nacional 7), que continúa ata a fronteira con Rusia.

Limita cos concellos de Lapinjärvi e Myrskylä ao norte, co de Porvoo ao oeste, con Kouvola e Pyhtää ao leste (estes dous últimos na rexión de Kymenlaakso.

Poboación

Dende os anos '90 o concello está a perder poboación, que actualmente está nos 15.491 habitantes segundo o censo de 2013.^[1] Dende 1980 a evolución da poboación de Loviisa foi do seguinte xeito:^[2]

O 15,3 % da poboación de Loviisa está comprendida entre os 0 e os 14 anos, o 61,2 % entre os 15 e os 64 anos, mentres que os maiores de 65 anos constitúen o 23,5 % da poboación da cidade.

Historia

A cidade ten as súas orixes nas sucesivas derrotas de Suecia nas guerras contra Rusia durante o século XIX.

Primeiro coa Gran Guerra do Norte e o seu tratado de Nystad de 1721 humillando aos suecos, que perderon a maior parte de Carelia e o seu gran centro comercial do leste, Viipuri. Lappeenranta e especialmente Hamina convertéronse nas dúas cidades fronteirizas, sendo esta última creada para defender a fronteira.

Finalmente, a raíz da Guerra ruso-sueca de 1741-1743 e o Tratado de Åbo (nome sueco de Turku), Hamina e Lappeenranta pasan a formar parte de Rusia, e a nova fronteira desprázase varios quilómetros ao oeste do río Kymijoki. O mesmo problema que tiveran 22 anos atrás repítese novamente: os suecos non teñen ningunha cidade ou fortaleza digna deste nome que defenda a fronteira.

Foi neste contexto cando se creou Loviisa. A nova cidade fundouse en 1745 nunha zona maioritariamente de pescadores de fala sueca, a pouca distancia de Porvoo e a tan só 14 km da nova fronteira. A cidade recibiu o seu nome da princesa Lovisa Ulrika (Louise Ulrique), dona do rei se Suecia Adolphe Frédéric de Suède.

A nova cidade, situada ao fondo dunha baía, foi fortemente fortificada. Ademais disto, os suecos construíron sobre unha pequena illa do golfo de Finlandia a pouca distancia de Loviisa unha segunda fortaleza, a fortaleza marítima de Svartholm, só superada en tamaño por Suomenlinna.

O sistema de fortificación foi abandonado, deixando uns centos de homes ao principio da Guerra de Finlandia, retirándose a maior parte das tropas suecas a Ostrobotnia. Os ocupantes non teñen tempo para enfrontarse á ofensiva rusa e réndense mesmo antes da primavera de 1808, algunhas semanas despois do inicio da guerra.

A principios do período do Gran Ducado de Finlandia, os rusos empregaron as fortificacións de Loviisa, e a cidade conserva unha certa importancia estratéxica de defensa da costa sur. Isto fixo que fora bombardeada polas tropas franco-inglesas e queimada case na súa totalidade durante a Guerra de Crimea.

A cidade foi reconstruída en madeira, con algúns edificios de pedra neoclásicos (Hotel da cidade de 1856, igrexa de 1865...), sendo esta a cara que presenta na actualidade, xa que a cidade experimentou un longo período de letargo e non viviu a revolución industrial.

O 1 de xaneiro de 2010, os concellos veciños de Liljendal, Pernaja e Ruotsinpyhtää uníronse ao concello de Loviisa.^[3]

Política

Os últimos resultados electorais deixaron a composición da cámara municipal do seguinte xeito:^[4]

Economía

Industria nuclear

En 1977 tivo lugar a inauguración do primeiro reactor da central nuclear de Loviisa, primeira central nuclear finlandesa (grupo Fortum): o segundo foi finalizado en 1981. A illa de Hastholmen converteuse no centro nacional de almacenamento dos residuos nucleares de baixa e media actividade en 1993.

Lingua

A cidade de Loviisa é bilingüe en finés e sueco, contando cunha gran porcentaxe de falantes suecos con arredor dun 43 %.^[5] Por linguas a distribución da poboación en 2012 era a que segue:^[6]

Lingua finesa: 54,7 %
Lingua sueca: 42,2 %
Outras: 3,1 %

Galería de imaxes

Igrexa de Loviisa.
Fortaleza de Loviisa.
Edificio principal de Strömfors Ironworks en Ruotsinpyhtää.
Casa do concello de Loviisa.

Notas

↑ "Suomen asukasluvut kuukausittain – Kunnittain aakkosjärjestyksessä". Arquivado dende o orixinal o 28 de setembro de 2013. Consultado o 21 de decembro de 2013.
↑ Tilastokeskus, ed. (22-3-2013). "Väestö kielen mukaan sekä ulkomaan kansalaisten määrä ja maa-pinta-ala alueittain 1980 - 2012". Consultado o 21-12-2013. ^{[Ligazón morta]}
↑ www.kymensanomat.fi - Loviisan liitos onnistui kolmannella kerralla^{[Ligazón morta]}
↑ "Tulos puolueittain - Loviisa". Arquivado dende o orixinal o 15 de novembro de 2011. Consultado o 21 de decembro de 2013.
↑ "Loviisa 2010 tietopankki". Arquivado dende o orixinal o 13 de xaneiro de 2010. Consultado o 21 de decembro de 2013.
↑ Väestö iän (1-v.), sukupuolen ja kielen mukaan alueittain 1990–2012, laaja alueluokitusryhmittely^{[Ligazón morta]}

Véxase tamén

Outros artigos

Lista de municipios de Finlandia nos que o finés non é a única lingua oficial

Ligazóns externas

Sitio web oficial (en finés)

[1] "Suomen asukasluvut kuukausittain – Kunnittain aakkosjärjestyksessä". Arquivado dende o orixinal o 28 de setembro de 2013. Consultado o 21 de decembro de 2013.

[2] Tilastokeskus, ed. (22-3-2013). "Väestö kielen mukaan sekä ulkomaan kansalaisten määrä ja maa-pinta-ala alueittain 1980 - 2012". Consultado o 21-12-2013. ^{[Ligazón morta]}

[3] www.kymensanomat.fi - Loviisan liitos onnistui kolmannella kerralla^{[Ligazón morta]}

[4] "Tulos puolueittain - Loviisa". Arquivado dende o orixinal o 15 de novembro de 2011. Consultado o 21 de decembro de 2013.

[5] "Loviisa 2010 tietopankki". Arquivado dende o orixinal o 13 de xaneiro de 2010. Consultado o 21 de decembro de 2013.

[6] Väestö iän (1-v.), sukupuolen ja kielen mukaan alueittain 1990–2012, laaja alueluokitusryhmittely^{[Ligazón morta]}

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

@@ Liña 1: / Liña 1: @@
+{{Xeografía política}}
-{{Coordenadas|60|27|25|N|26|13|27|E|display=title}}
+'''Loviisa''' (en [[lingua finesa|finés]]) ou '''Lovisa''' (en [[lingua sueca|sueco]]) é unha cidade de [[Finlandia]]. Está situada ao sur do país, na [[Rexións de Finlandia|rexión]] de [[Uusimaa]].
-{{Cidade
-|nome_local      = Lovisa
-|código          = sv
-|escudo          = Loviisa.vaakuna.svg
-|imaxe           = [[Ficheiro:Loviisa Holzh 4+.JPG|300px]]
-|pé              = Típicas casas de madeira en Loviisa.
-|situación       = {{Mapa de localización
-|Finlandia
-|label=Loviisa
-|position=right
-|lat_deg=60 | lat_min= 27 | lat_seg= 25  | latNS = N | lon_deg = 26  | lon_min = 13 | lon_seg = 27 |longEW=W
-|float=none
-|caption=
-|width=300
-}}
-|país            = [[Finlandia]]
-|bandeirapaís    = {{FINb}}
-|división 1      = [[Rexións de Finlandia|Rexión]]
-|nome división 1 = [[Uusimaa]]
-|división 2      = [[Subrexións de Finlandia|Subrexión]]
-|nome división 2 = [[Subrexión de Loviisa]]
-|altitude        = 0-40
-|superficie      = 845,59
-|poboación       = 15.491 ([[2013]])<ref>[http://vrk.fi/default.aspx?docid=7675&site=3&id=0 Suomen asukasluvut kuukausittain – Kunnittain aakkosjärjestyksessä]</ref>
-|densidade       = 18,90 hab/km²
-|xentilicio      =
-|código postal   = 07900
-|alcalde         = Olavi Kaleva
-|sitio web       = [http://www.loviisa.fi/cgi-bin/iisi3.pl?cid=loviisa www.loviisa.fi/]
-}}
-'''Loviisa''' (en [[lingua finlandesa|finlandés]]) ou '''Lovisa''' (en [[lingua sueca|sueco]]) é unha cidade de [[Finlandia]]. Está situada ao sur do país, na [[Rexións de Finlandia|rexión]] de [[Uusimaa]].
 == Xeografía ==
@@ Liña 40: / Liña 10: @@
 == Poboación ==
-Dende os anos '90 o concello está a perder poboación, que actualmente está nos 15.491 habitantes segundo o censo de [[2013]]. Dende [[1980]] a evolución da poboación de Loviisa foi do seguinte xeito:<ref>{{Cita web | url =http://pxweb2.stat.fi/Dialog/varval.asp?ma=060_vaerak_tau_107&ti=V%E4est%F6+kielen+mukaan+sek%E4+ulkomaan+kansalaisten+m%E4%E4r%E4+ja+maa%2Dpinta%2Dala+alueittain+1980+%2D+2012&path=../Database/StatFin/vrm/vaerak/&lang=3&multilang=fi | título =Väestö kielen mukaan sekä ulkomaan kansalaisten määrä ja maa-pinta-ala alueittain 1980 - 2012 | data =22-3-2013 | editor =Tilastokeskus | dataacceso =21-12-2013 }}</ref>
+Dende os anos '90 o concello está a perder poboación, que actualmente está nos 15.491 habitantes segundo o censo de [[2013]].<ref>{{Cita web |url=http://vrk.fi/default.aspx?docid=7675&site=3&id=0 |título=Suomen asukasluvut kuukausittain – Kunnittain aakkosjärjestyksessä |data-acceso=21 de decembro de 2013 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20130928214308/http://vrk.fi/default.aspx?docid=7675&site=3&id=0 |dataarquivo=28 de setembro de 2013 |urlmorta=yes }}</ref> Dende [[1980]] a evolución da poboación de Loviisa foi do seguinte xeito:<ref>{{Cita web | url =http://pxweb2.stat.fi/Dialog/varval.asp?ma=060_vaerak_tau_107&ti=V%E4est%F6+kielen+mukaan+sek%E4+ulkomaan+kansalaisten+m%E4%E4r%E4+ja+maa%2Dpinta%2Dala+alueittain+1980+%2D+2012&path=../Database/StatFin/vrm/vaerak/&lang=3&multilang=fi | título =Väestö kielen mukaan sekä ulkomaan kansalaisten määrä ja maa-pinta-ala alueittain 1980 - 2012 | data =22-3-2013 | editor =Tilastokeskus | dataacceso =21-12-2013 }}{{Ligazón morta|data=agosto de 2018 }}</ref>
 <center>
@@ Liña 102: / Liña 72: @@
 A nova cidade, situada ao fondo dunha baía, foi fortemente fortificada. Ademais disto, os suecos construíron sobre unha pequena illa do golfo de Finlandia a pouca distancia de Loviisa unha segunda fortaleza, a fortaleza marítima de [[Svartholm]], só superada en tamaño por [[Suomenlinna]].
-[[Ficheiro:Loviisa Gavril Sergejev 1808.jpg |thumb|300px|left|O porto de Loviisa en [[1808]], por Gavril Sergejev.]]
+[[Ficheiro:Loviisa Gavril Sergejev 1808.jpg |miniatura|300px|left|O porto de Loviisa en [[1808]], por Gavril Sergejev.]]
 O sistema de fortificación foi abandonado, deixando uns centos de homes ao principio da [[Guerra de Finlandia]], retirándose a maior parte das tropas suecas a [[Ostrobotnia (provincia histórica)|Ostrobotnia]]. Os ocupantes non teñen tempo para enfrontarse á ofensiva rusa e réndense mesmo antes da primavera de [[1808]], algunhas semanas despois do inicio da guerra.
@@ Liña 109: / Liña 79: @@
 A cidade foi reconstruída en madeira, con algúns edificios de pedra neoclásicos (Hotel da cidade de [[1856]], igrexa de [[1865]]...), sendo esta a cara que presenta na actualidade, xa que a cidade experimentou un longo período de letargo e non viviu a [[revolución industrial]].
-O [[1 de xaneiro]] de [[2010]], os concellos veciños de [[Liljendal]], [[Pernaja]] e [[Ruotsinpyhtää]] uníronse ao concello de Loviisa.<ref>[http://www.kymensanomat.fi/Vaalit-2008---uusimmat/2008/06/12/Loviisan+liitos+onnistui+kolmannella+kerralla/200835400125/250 www.kymensanomat.fi - Loviisan liitos onnistui kolmannella kerralla]</ref>
+O [[1 de xaneiro]] de [[2010]], os concellos veciños de [[Liljendal]], [[Pernaja]] e [[Ruotsinpyhtää]] uníronse ao concello de Loviisa.<ref>[http://www.kymensanomat.fi/Vaalit-2008---uusimmat/2008/06/12/Loviisan+liitos+onnistui+kolmannella+kerralla/200835400125/250 www.kymensanomat.fi - Loviisan liitos onnistui kolmannella kerralla]{{Ligazón morta|data=agosto de 2018 }}</ref>
 == Política ==
-Os últimos resultados electorais deixaron a composición da cámara municipal do seguinte xeito:<ref>[http://192.49.229.35/K2009LOV/s/tulos/kutulos_loviisa.html Tulos puolueittain - Loviisa]</ref>
+Os últimos resultados electorais deixaron a composición da cámara municipal do seguinte xeito:<ref>{{Cita web |url=http://192.49.229.35/K2009LOV/s/tulos/kutulos_loviisa.html |título=Tulos puolueittain - Loviisa |data-acceso=21 de decembro de 2013 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20111115215733/http://192.49.229.35/K2009LOV/s/tulos/kutulos_loviisa.html |dataarquivo=15 de novembro de 2011 |urlmorta=yes }}</ref>
 * [[Suomen ruotsalainen kansanpuolue]]: 25
@@ Liña 130: / Liña 100: @@
 == Lingua ==
-A cidade de Loviisa é bilingüe en [[lingua finlandesa|finlandés]] e [[lingua sueca|sueco]], contando cunha gran porcentaxe de falantes suecos con arredor dun 43 %.<ref>{{Cita web | título = Loviisa 2010 tietopankki | url = http://www.loviisa2010.fi/index.php?option=com_content&view=article&id=11&Itemid=9&lang=fi }}</ref> Por linguas a distribución da poboación en [[2012]] era a que segue:<ref>[http://pxweb2.stat.fi/Dialog/Varvalagg.asp?ma=055%5Fvaerak%5Ftau%5F124&ti=V%E4est%F6+i%E4n+%281%2Dv%2E%29%2C+sukupuolen%2C+siviilis%E4%E4dyn+ja+kielen+mukaan+alueittain+1990+%2D+2012%2C+laaja+alueluokitusryhmittely&path=../Database/StatFin/vrm/vaerak/&lang=3&xu=&yp=&nr=3&aggfile%283%29=Ik%E4kausi+%2D14%2C+15%2D64%2C+65%2D&prevagg=NNNNNN&mapname=&multilang=fi&aggdir3= Väestö iän (1-v.), sukupuolen ja kielen mukaan alueittain 1990–2012, laaja alueluokitusryhmittely]</ref>
+A cidade de Loviisa é bilingüe en [[lingua finesa|finés]] e [[lingua sueca|sueco]], contando cunha gran porcentaxe de falantes suecos con arredor dun 43 %.<ref>{{Cita web | título = Loviisa 2010 tietopankki | url = http://www.loviisa2010.fi/index.php?option=com_content&view=article&id=11&Itemid=9&lang=fi | data-acceso = 21 de decembro de 2013 | urlarquivo = https://web.archive.org/web/20100113225553/http://www.loviisa2010.fi/index.php?option=com_content&view=article&id=11&Itemid=9&lang=fi | dataarquivo = 13 de xaneiro de 2010 | urlmorta = yes }}</ref> Por linguas a distribución da poboación en [[2012]] era a que segue:<ref>[http://pxweb2.stat.fi/Dialog/Varvalagg.asp?ma=055%5Fvaerak%5Ftau%5F124&ti=V%E4est%F6+i%E4n+%281%2Dv%2E%29%2C+sukupuolen%2C+siviilis%E4%E4dyn+ja+kielen+mukaan+alueittain+1990+%2D+2012%2C+laaja+alueluokitusryhmittely&path=../Database/StatFin/vrm/vaerak/&lang=3&xu=&yp=&nr=3&aggfile%283%29=Ik%E4kausi+%2D14%2C+15%2D64%2C+65%2D&prevagg=NNNNNN&mapname=&multilang=fi&aggdir3= Väestö iän (1-v.), sukupuolen ja kielen mukaan alueittain 1990–2012, laaja alueluokitusryhmittely]{{Ligazón morta|data=agosto de 2018 }}</ref>
-* [[Lingua finlandesa]]: 54,7 %
+* [[Lingua finesa]]: 54,7 %
 * [[Lingua sueca]]: 42,2 %
 * Outras: 3,1 %
@@ Liña 149: / Liña 119: @@
 == Véxase tamén ==
 {{Commonscat|Loviisa}}
+=== Outros artigos ===
+* [[Lista de municipios de Finlandia nos que o finés non é a única lingua oficial]]
 === Ligazóns externas ===
-* [http://www.loviisa.fi/cgi-bin/iisi3.pl?cid=loviisa Sitio web oficial] {{fi}}
+* [https://web.archive.org/web/20131224093136/http://www.loviisa.fi/cgi-bin/iisi3.pl?cid=loviisa Sitio web oficial] {{fi}}
 {{Municipalidades de Uusimaa}}
+{{Barra portal|Finlandia}}
 {{Control de autoridades}}

v c e Concellos de Uusimaa
Concellos	Askola Espoo Hanko Helsinqui Hyvinkää Ingå Järvenpää Karkkila Kauniainen Kerava Kirkkonummi Lapinjärvi Lohja Loviisa Mäntsälä Myrskylä Nurmijärvi Pornainen Porvoo Pukkila Raseborg Sipoo Siuntio Tuusula Vantaa Vihti
Antigos concellos	Bromarf Degerby Ekenäs Ekenäs landskommun Haaga Huopalahti Hyvinkään maalaiskunta Karis Karjalohja Kulosaari Liljendal Lohjan kunta Nummi Nummi-Pusula Oulunkylä Pernå Pohja Porvoon maalaiskunta Pusula Ruotsinpyhtää Sammatti Snappertuna Tenala
Uusimaa Finlandia