Wikipedia

Provincias da Arxentina

subdivisión administrativa da Arxentina

A Arxentina está dividida en 23 provincias e unha cidade autónoma, Buenos Aires, que acolle a capital federal. Debido á súa estrutura federal, as provincias arxentinas conservan unha ampla autonomía retendo todas as competencias non delegadas á federación. Internamente subdivídense en departamentos, chamados partidos na Provincia de Buenos Aires e comunas na Cidade Autónoma de Buenos Aires. A nivel político, cada provincia conta cun sistema de goberno republicano, democrático e réxese por unha constitución de seu.

Historia

editar

Catorce das provincias son preexistentes ao estado nación arxentino, sendo herdeiras das demarcacións coloniais. As provincias orixinais son as seguintes, indícase entre parénteses o ano de unión:

  1. Provincia de Buenos Aires (1820)
  2. Provincia de Catamarca (1821)
  3. Provincia de Córdoba (1820)
  4. Provincia de Corrientes (1814)
  5. Provincia de Entre Ríos (1814)
  6. Provincia de Jujuy (1836)
  7. Provincia de La Rioja (1820)
  8. Provincia de Mendoza (1820)
  9. Provincia de Salta (1836)
  10. Provincia de San Juan (1820)
  11. Provincia de San Luis (1820)
  12. Provincia de Santa Fe (1816)
  13. Provincia de Santiago del Estero (1820)
  14. Provincia de Tucumán (1825)

Con posterioridade á organización nacional da República Arxentina (1853-1860), varios territorios foron incorporados logo de campañas militares sobre os territorios indíxenas do norte (Gran Chaco) e do sur (Patagonia) do país. Estes foron organizados coa denominación de "territorio nacional" e estaban baixo a autoridade dun gobernador designado polo goberno federal.[1] Estes territorios acabaron por ser convertidos en provincias entre mediados do século XX e 1990.[2] As provincias que naceron de antigos territorios nacionais son os seguintes, indícase entre parénteses o ano da provincialización:

 
Provincias da Arxentina. Os territorios en laranxa non están baixo soberanía arxentina efectiva: ou ben forman parte do Reino Unido (Illas do Atlántico Sur) ou trátase dun reclamo en suspenso (Antártida Arxentina)
  1. Provincia do Chaco (1951)
  2. Provincia do Chubut (1955)
  3. Provincia de Formosa (1955)
  4. Provincia de Misiones (1953)
  5. Provincia de Neuquén (1955)
  6. Provincia da Pampa (1951)
  7. Provincia de Río Negro (1955)
  8. Provincia de Santa Cruz (1956)
  9. Provincia de Terra de Fogo, Antártida e Illas do Atlántico Sur (1990)

A condición de Buenos Aires como capital da federación e da provincia provocou grandes tensións e problemas que condicionaron á construción do estado nacional arxentino.[3] Finalmente, no 1880, o Presidente da Nación Arxentina, Nicolás Avellaneda, impuxo a federalización da cidade de Buenos Aires segregándoa da provincia homónima e converténdoa nun distrito federal.[4] Dende entón, e ata 1996, a Buenos Aires funcionou como un municipio á fronte do cal estaba un intendente nomeado polo xefe do Estado da Arxentina coa aprobación do Senado federal.[5] No 1996 mudou o sistema de goberno no marco da reforma constitucional do 1994, sendo partir dese ano a Cidade Autónoma de Buenos Aires con funcións equivalentes ás provinciais.

Listaxe de provincias

editar
Nº1 Provincia CPA Pob. (2008)[6] Sup. (km²) Capital Bandeira
1 Buenos Aires B 15.052.177 307.804 La Plata  
2 Córdoba X 3.340.041 168.766 Córdoba  
3 Santa Fe S 3.242.551 133.007 Santa Fe de la Vera Cruz  
4 Mendoza M 1.729.660 150.839 Mendoza del Nuevo Valle de La Rioja  
5 Tucumán T 1.995.384 22.524 San Miguel de Tucumán  
6 Entre Ríos E 1.255.787 78.781 Paraná  
7 Salta A 1.224.022 154.775 Salta  
8 Misiones N 1.077.987 29.801 Posadas  
9 Chaco H 1.052.185 99.633 Resistencia  
10 Corrientes W 1.013.443 88.199 San Juan de Vera de las Siete Corrientes  
11 Provincia de Santiago del Estero G 865.546 135.254 Santiago del Estero del Nuevo Maestrazgo  
12 Jujuy Y 679.975 53.219 San Salvador de Velasco en el Valle de Jujuy  
13 San Juan J 695.640 89.651 San Juan de la Frontera  
14 Río Negro R 597.476 203.013 Viedma  
15 Formosa P 539.883 72.066 Formosa  
16 Neuquén Q 547.742 94.078 Neuquén  
17 Chubut U 460.684 224.686 Rawson  
18 San Luis D 437.544 76.748 San Luis  
19 Catamarca K 388.416 99.818 San Fernando del Valle de Catamarca  
20 La Rioja F 341.207 89.680 La Rioja  
21 La Pampa L 333.550 143.440 Santa Rosa  
22 Santa Cruz Z 225.920 243.943 Río Gallegos  
23 Tierra del Fuego, Antártida e Islas del Atlántico Sur V 126.212 1.002.352 Ushuaia  
Cidade autónoma CPA Pob. (2010) Sup. (km²) Bandeira
Buenos Aires 2.890.151 203  

Notas

editar
  1. ↑ Gallucci, Lisandro (2020-07-01). "La autonomía en dilemas. El federalismo y los Territorios Nacionales en el derecho constitucional argentino (1870-1920)". Boletín del Instituto de Historia Argentina y Americana Dr. Emilio Ravignani (en castelán) (53). ISSN 1850-2563. doi:10.34096/bol.rav.n53.8005. 
  2. ↑ Benedetti, Alejandro; Salizzi, Esteban (2023). "Provincia, territorio y región. Tres conceptos fundamentales en la formación político-administrativa del estado federal argentino durante los siglos XIX y XX.". Estudios Geográficos 84 (294). ISSN 0014-1496. doi:10.3989/egeogr. 
  3. ↑ Pigna, Felipe. "La revolución del 80 y la federalización de Buenos Aires". El Historiador (en castelán). Consultado o 2023-12-16. 
  4. ↑ Márquez, Armando Mario (2018-02-20). "El proceso de federalización de la Ciudad de Buenos Aires" (en castelán). Arquivado dende o orixinal o 16 de decembro de 2023. Consultado o 2023-12-16. 
  5. ↑ Karschenboim, Laura. "La cuestión capital. De la federalización a la autonomía de la ciudad de Buenos Aires" (en castelán). Consultado o 2023-12-16. 
  6. ↑ INDEC (ed.). "Proyecciones provinciales de población por sexo y grupos de edad 2001-2015" (PDF). Arquivado dende o orixinal (PDF) o 09 de novembro de 2005. Consultado o 16-X-09. 
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Provincias_da_Arxentina&oldid=6679827»