Wikipedia

Historia da literatura galega (Xerais)

obra literaria de Xosé Ramón Pena

A Historia da literatura galega é unha obra en catro tomos escrita por Xosé Ramón Pena e publicada por Edicións Xerais de Galicia en 2013, 2014, 2016 e 2019, respectivamente.[2] O tomo IV chega ata 1975 e está prevista a continuación. A edición correu a cargo de Anaír Rodríguez. Os libros, que non levan ilustración interior ningunha,[1] carecen, tamén, de índice onomástico, a diferenza dalgún dos outros títulos da mesma temática, que si o teñen. A obra recibiu un Premio Fervenzas Literarias (2014), un Premio da Crítica Galicia (2015) e un Premio Antón Losada Diéguez (2017).[3]

Historia da literatura galega
Autor/aXosé Ramón Pena
Ilustrador/anon contén ilustracións [1]
CubertaMiguel Vigo
OrixeGalicia
Linguagalego
Tema(s)literatura galega
Xénero(s)ensaio
EditorialEdicións Xerais de Galicia
Data de pub.2013 vol. I,
2014 vol. II,
2016 vol. III,
2019 vol. IV
Páxinas433 (I), 440 (II), 520 (III), 544 (IV)
ISBN978-84-9914-551-8 (I),
978-84-9914-764-2 (II),
978-84-9121-107-5 (III),
978-84-9121-481-6 (IV)
EditorAnaír Rodríguez
[ editar datos en Wikidata ]

Contido dos catro volumes

editar

Historia da literatura galega I. Das orixes a 1853.

editar
 
Algúns exemplares da Historia da literatura galega nun expositor no Culturgal de 2014.

2013, 433 páxs.[4][5]

Contidos:

  1. Literatura galego-portuguesa / literatura galega medieval.
  2. A Galiza medieval: as coordenadas históricas.
  3. A lírica trobadoresca profana (I): cronoloxía e ámbito social-xeográfico.
  4. A lírica trobadoresca profana (II): transmisión.
  5. A lírica trobadoresca profana (III): os xéneros líricos. A cantiga de amor.
  6. A lírica trobadoresca profana (IV): a cantiga de amigo.
  7. A lírica trobadoresca profana (V): a cantiga de escarnio e maldicir.
  8. A lírica trobadoresca profana (VI): os xéneros híbridos ou "menores".
  9. A lírica trobadoresca relixiosa: as Cantigas de Santa María.
  10. Os epígonos trobadorescos: a "escola galego-castelá" e o Cancioneiro Geral de García de Resende.
  11. A prosa medieval (I): o roman e a literatura novelesca.
  12. A prosa medieval (II): a haxiografía. Os miragres de Santiago.
  13. A prosa medieval (III): a historiografía. Textos xurídicos e didácticos.
  • A literatura do galego medio.
  1. Galiza no Antigo Réxime: as coordenadas históricas.
  2. A literatura do galego medio.

Historia da literatura galega II. De 1853 a 1916. O Rexurdimento.

editar

2014, 440 páxs.[6][7]

Contidos:

  1. O asentamento do estado liberal na sociedade galega.
  2. Unha economía de base agraria. A desindustrialización. As comunicacións.
  3. A emigración.
  • As coordenadas lingüístico-culturais.
  1. Lingua e nación: do castelán ao español.
  2. O conflito lingüístico: a instauración da diglosia.
  1. Precursores e periodización do Rexurdimento.
  2. O labor da imprenta, a prensa e as sociedades culturais. Os Xogos Florais de 1861.
  3. O labor dos historiadores: na procura das orixes.
  4. O estudo do idioma: o proceso de gramaticalización.
  5. Renacenza e romantismo.[sic]
  • Os Precursores.
  1. Xoán Manuel Pintos.
  2. Antonio Fernández Morales.
  3. Francisco Añón. Alberto Camino.
  4. Vicente Turnes. Antonio María de la Iglesia, Francisco María de la Iglesia, Marcial Valladares.
  1. Aproximación biográfica.
  2. Cantares gallegos.
  3. O "Conto galego".
  1. A restauración.
  2. A crise finisecular. As transformacións do novecentos.
  3. Os inicios do movemento agrario.
  1. Traxectoria: da Asociación Regionalista a Solidaridad Gallega.
  2. O legado ideolóxico do rexionalismo: Manuel Murguía.
  • As coordenadas lingüístico-culturais do Rexurdimento pleno.
  1. O estudo do idioma: o proceso de gramaticalización (II): os Xogos Florais de Tui. A creación da Real Academia Galega.
  2. A Galiza de ultramar.
  • A literatura do Rexurdimento Pleno.
  1. Rosalía de Castro (II): Follas novas.
  2. Os prólogos.
  3. Estrutura.
  4. Compromiso e sonoridade.
  5. A dor da existencia.
  6. A poética de Follas novas.
  7. Desde Cantares gallegos e Follas novas a En las orillas del Sar (e Postrimerías).
  1. Datos biobliográficos.
  2. O mundo poético pondaliano.
  3. Os Eoas.
  1. Aproximación biográfica.
  2. Traxectorias na poesía de Curros.
  3. O divino sainete.
  • A lírica "entre dous séculos".
  1. Popularismo: Valentín Lamas Carvajal, Benito Losada, Manuel Leiras Pulpeiro.
  2. Academicismo: Evaristo Martelo Paumán, Florencio Vaamonde Lores, Alberto García Ferreiro.
  • A prosa anterior ás Irmandades.
  1. A "prehistoria" da narrativa galega.
  2. A novela católico-histórica: Antonio López Ferreiro.
  3. A narrativa cívico-popularista: Valentín Lamas Carvajal.
  4. O folletín: Xesús Rodríguez López.
  5. As narracións "híbridas": Xan da Masma, Luís Otero Pimentel.
  6. As novas propostas: Heraclio Pérez Placer, Francisco Álvaez de Nóvoa.
  • O teatro rexionalista (1982-1916).
  1. A posta en escena: a Galiza emigrante. A "Escuela Regional Gallega de Declamación".
  2. Direccións temáticas: o melodrama popularista (Galo Salinas), o drama histórico, o teatro lírico-costumista, o drama social, a comedia (socio-)costumista.

Historia da literatura galega III. De 1916 a 1936.

editar

2016, 520 páxs.[8][9][10][11]

Contidos:

  1. Galiza 1916-1936: as innovacións económicas.
  2. Os cambios sociais: a mobilización agraria.
  3. As transformacións políticas: a fin da restauración e a Segunda República.
  • A mobilización galeguista: o nacionalismo de anteguerra.
  1. A traxectoria das Irmandades da Fala.
  2. O Partido Galeguista e a procura do Estatuto de Autonomía.
  • As coordenadas lingüístico-culturais.
  1. O status legal do idioma. O galego no ensino.
  2. A difusión xornalística e editorial. Leandro Carré Alvarellos e Ánxel Casal.
  3. O Seminario de Estudos Galegos. A Asociación de Escritores.
  4. O afán de gramatización.
  • Os "anos de prata" (1916-1936) (I). A lírica.
  1. Nacionalismo e modernidade: a procura dunha estética nacional.
  2. Tradición e modernidade: alternativas.
  1. Aproximación biográfica.
  2. De "poeta da montaña" a "irmán cantor do ermo".
  3. Outros poetas rexionalistas.
  1. Aproximación biográfica.
  2. "O sucesor de Curros"
  3. O poeta paisaxista-popularista. O poeta intimista.
  4. O "poeta da raza". Na noite estrelecida.
  5. Poeta (didáctico) relixioso: Samos.
  6. Outros poetas da estética nacional.
  1. Neotrobadorismo e neotrobadorismos.
  2. A poética de Fermín Bouza Brey.
  • A irrupción das vangardas.
  1. As vangardas en Galiza.
  2. Os "novos" contra os "vellos"/"avellentados". Máis alá.
  3. A nova literatura e a prensa literaria.
  1. A poesía de Luís Amado Carballo.
  2. A lírica hilozoísta.
  1. Manuel Antonio e a vangarda.
  2. Álvaro Cunqueiro e os ismos.
  3. Seis poemas galegos de Federico García Lorca.
  • Os "anos de prata" (1916-1936): a prosa.
  1. As coleccións de novela curta: "a narrativa de quiosco".
  2. Na procura dunha "prensa nacional": tendencias e direccións.
  • A "renovación enxebre": os prosistas das Irmandades da Fala
  • O relato simbólico-identitario (I): Nós.
  1. "Época Nós", "Xeración Nós" ou "Grupo Nós"
  2. O Grupo Nós.
  3. A revista Nós.
  • O relato simbólico-identitario (II): Vicente Risco e o Novecentismo.
  1. Biografía e pensamento.
  2. A prosa de ficción: O porco de pé.
  1. Aproximación biográfica.
  2. A narrativa de Otero Pedrayo.
  1. Aproximación biográfica.
  2. A narrativa de Castelao.
  1. Datos biográficos.
  2. Dos arquivos do trasno.
  • Os "anos de prata" (III): o teatro.
  1. A actividade escénica nos anos 20 e 30.
  2. Tendencias e direccións.

Historia da literatura galega IV. De 1936 a 1975. A «longa noite».

editar

2019, 544 páxs.[12][13][14]

Contidos:

  • A longa noite de pedra.
  1. Galiza e a guerra civil.
  2. A literatura galega entre 1936-1939.
  • Galiza 1936-1975 (I).
  1. A longa posguerra: o contexto socioeconómico.
  2. A oposición ao franquismo.
  3. Os intentos de reconstrución da mobilización galeguista.
  • As coordenadas lingüístico-culturais.
  1. A actividade cultural na diáspora: o labor de Luís Seoane.
  2. Os inicios da recuperación no interior.
  3. O proxecto Galaxia: Fernández del Riego e Ramón Piñeiro.
  • A literatura de posguerra (I). A lírica.
  1. O intimismo existencialista: Luís Pimentel, Aquilino Iglesia Alvariño, Eduardo Moreiras, Xosé María Díaz Castro, Uxío Novoneyra.
  2. O formalismo/clasicismo culturalista: Ricardo Carballo Calero (Ricardo Carvalho Calero), Álvaro Cunqueiro.
  3. A forma inmóbil.
  4. A lírica do eu angustiado: A escola da tebra.
  • A literatura de posguerra (II). A prosa de ficción.
  1. O relato popular identitario: Ánxel Fole.
  2. O realismo mítico: Álvaro Cunqueiro.
  3. As novas narrativas.
  • Galiza 1936-1975 (II).
  1. Galiza na xeira do “desarrollismo”.
  2. A nova oposición sociopolítica.
  • A resistencia cultural.
  1. A actividade editorial.
  2. As asociacións culturais.
  3. A nova canción galega.
  • As coordenadas lingüísticas.
  1. O galego no ensino
  2. O galego na administración, na igrexa e nos medios de comunicación.
  3. Os debates idiomáticos.
  4. O estudo do idioma. A gramaticalización.
  • A lírica: 1962-1975.
  1. A poesía social e a antipoesía: Celso Emilio Ferreiro.
  2. Realismo social nacional-popular: Manuel María.
  3. A proxección da poesía social e política.
  4. Intimismo e lírica do “eu angustiado”: María Mariño, Xosé Luís Franco Grande, Antón Tovar.
  5. A “poesía da materia” de Bernardino Graña.
  6. A “poesía a contratempo” de Valentín Paz-Andrade.
  • A prosa de ficción: 1962-1975.
  1. A renovación realista: Eduardo Blanco-Amor.
  2. O realismo social-identitario: Xosé Neira Vilas.
  3. A narrativa de transición: Xohana Torres.
  • O teatro: 1932-1973.
  1. O teatro na diáspora.
  2. A xeira da dramática silenciada. Os inicios do novo teatro.

Notas

editar
  1. ↑ 1,0 1,1 Na primeira lapela de cada un dos volumes aparece un retrato do escritor, da autoría do fotógrafo Ricardo Grobas.
  2. ↑ Couceiro, Xosé Luís. "Unha singular historia da literatura galega". www.elcorreogallego.es. Arquivado dende o orixinal o 14-04-2019. Consultado o 14-4-2019. 
  3. ↑ Valverde, Alberte (xullo, agosto, setembro 2019). "Literatura e silencio". Grial LVII (223): 85–86. ISSN 0017-4181. 
  4. ↑ Pena, Xosé Ramón (2013). Historia da literatura galega I. Das orixes a 1853. Xerais. ISBN 978-84-9914-551-8. 
  5. ↑ "Obra de referencia indispensable". Galicia Confidencial. Consultado o 14-4-2019. 
  6. ↑ Pena, Xosé Ramón (2014). Historia da literatura galega II. De 1853 a 1916. O Rexurdimento. Xerais. ISBN 978-84-9914-764-2. 
  7. ↑ "Historia da literatura galega II. Xosé Ramón Pena". Casa del Libro. 30-10-2014. Consultado o 14-4-2019. 
  8. ↑ "Ficha de libro: Historia da literatura galega III. Editorial Xerais". www.xerais.gal. Consultado o 14-4-2019. 
  9. ↑ Pena, Xosé Ramón (2016). Historia da literatura galega III. De 1916 a 1936. Xerais. ISBN 978-84-9121-107-5. 
  10. ↑ "A RAG acolle a presentación de ‘Historia da literatura galega III’, dedicada aos "anos de prata" - Publicador de contidos". academia.gal. Consultado o 14-4-2019. 
  11. ↑ Nicolás, Ramón (15-2-2017). "«Historia da literatura galega III. De 1916 a 1936», de Xosé Ramón Pena". Caderno da crítica. Consultado o 14-4-2019. 
  12. ↑ "Ficha de libro:Historia da Literatura Galega IV. Editorial Xerais". www.xerais.gal. Consultado o 14-4-2019. 
  13. ↑ Pena, Xosé Ramón (2019). Historia da Literatura Galega IV. De 1936 a 1975. «A longa noite». Xerais. ISBN 978-84-9121-481-6. 
  14. ↑ "Xosé Ramón Pena presenta o volume da súa historia da literatura dedicado á "longa noite" - Benvida - Real Academia Galega". academia.gal. Consultado o 14-4-2019. 

Véxase tamén

editar

Outros artigos

editar

Ligazóns externas

editar
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Historia_da_literatura_galega_(Xerais)&oldid=6381013»