Diocese católica latina de Ourense

Diocese católica latina de Ourense
	Dioecesis Auriensis (la)
Localización
	42°20′11″N 7°51′47″O / 42.33628, -7.862958
Poboación
Poboación	278.723 (2019) (52,78 hab./km²)
Lingua usada	lingua castelá ; lingua galega
Relixión	catolicismo
Xeografía
Parte de	Provincia eclesiástica de Santiago de Compostela
Superficie	5.281 km²
Comparte fronteira con	arquidiocese de Braga, Suroeste ; diocese de Lugo, norte ; Diocese de Astorga, leste ; Diocese de Bragança-Miranda (pt) , sueste ; Arquidiocese de Santiago de Compostela, noroeste ; Diocese de Viana do Castelo (pt) , Suroeste ; Diocese de Tui-Vigo, oeste ; Diocese de Vila Real (pt) , sur
Creación	século V
Catedral	catedral de Ourense
Páxina web	obispadodeourense.com

A diocese de Ourense (en latín: Diœcesis Auriensis) é unha sé territorial galega da Igrexa católica latina sufragánea da arquidiocese de Santiago de Compostela. Entre xaneiro de 2010 e febreiro de 2012 a cadeira bispal estivo vacante, sendo a diocese administrada de forma temporal por Luís Quinteiro Fiúza, bispo da diocese de Tui-Vigo e anterior bispo ourensán. Porén, en febreiro de 2012 tomou posesión como bispo José Leonardo Lemos Montanet^[1].

Xurisdición

A diocese comprende a provincia de Ourense agás a comarca de Valdeorras, pertencente á diocese de Astorga. Abrangue 5.281 km², e a súa sé está na cidade de Ourense, na catedral de San Martiño. Reúne 735 parroquias, agrupadas en 28 arciprestados.

Historia

Mapa da diocese de 1763 de por Cornide.

Moitos dos seus arciprestados fan referencia a pobos prerromanos, como Nemancos, Céltigos, Entíns ou Posmarcos. A data de creación da diocese é incerta, pero tradicionalmente vénse considerando no ano 433, cando un bispo de Ourense foi consagrado en Lugo. A primeira datación documentada é no ano 572, cando o bispo Vitimiro participa no Segundo Concilio de Braga. Nese momento a diocese era sufragánea de Lugo.

Trala conquista de Ourense por parte dos árabes no 716 a diocese foi suprimida, restablecéndose no 881. Con todo, non se sabe nada desde o ano 986 até o 31 de xullo de 1071, cando foi restablecida por segunda vez co bispo Edoronio, e como sufragánea da arquidiocese de Braga. Pasou a formar parte da arquidiocese de Santiago de Compostela o 27 de febreiro de 1120. A catedral foi consagrada o 4 de xullo dese mesmo ano. En 1804 fundouse o seminario diocesano, baixo a advocación do Divino Mestre.

Administrativamente, a parroquia de Lamadarcos foi anexada a Portugal en 1868 coa entrada en vigor do Tratado de Lisboa de 1864. Porén, seguiría baixo o dominio do bispado ourensán até 1882, cando, co obxectivo de facer coincidir os límites civís cos relixiosos, se executou unha bula do ano anterior pola cal era incorporada á arquidiocese de Braga. Nesta mesma bula tamén lle foi desmembrada a freguesía portuguesa de Tourém, que eclesiasticamente sempre pertenceu á diocese galega.^[2] Foi precisamente nesta freguesía do país veciño onde, entre 1812 e 1814, se refuxiou o bispo Pedro de Quevedo y Quintano ó se negar a xurar a Constitución española de 1812. O mesmo fixo o seu sucesor, Dámaso Iglesias Lago, durante o Trienio liberal.^[3]

En 1893 o bispo Cesáreo Rodrigo, após ter visitado as parroquias diocesanas todas, levou a cabo unha das máis importantes reformas parroquiais da diocese.^[4]

Malia a bula de 1881, aínda restaban dentro dos límites eclesiásticos de Ourense as partes galegas das poboacións promiscuas de Cambedo e Souteliño da Raia, que tamén foran anexadas a Portugal no devandito tratado de Lisboa. Coa entrada do país portugués en 1910 nun novo réxime e as crecentes dificultades dos párrocos para cruzar a fronteira, Souteliño e Cambedo foron tamén incorporados ó arcebispado bracarense en 1914.^[5]

Os límites da diocese volveron ser modificados, nas partes que lindaban con outras dioceses, en outubro de 1954 para facelos coincidir supostamente cos da provincia administrativa. Gañou, procedentes do bispado de Tui-Vigo, doce parroquias do arciprestado de Ribadavia e as de Desteriz e Padrenda; do arcebispado de Santiago de Compostela, as de Beariz, Xirazga e Lebozán; do bispado de Lugo, a de San Pedro de Espiñeira; e procedentes do bispado de Astorga, tres parroquias do enclave de Castro Caldelas e a de San Pedro da Gudiña. No entanto, tamén perdeu seis freguesías na provincia de Lugo e once na de Zamora.^[6]

Datos

A finais de 2015 había 278.909 bautizados, sobre unha poboación de 284.492 persoas, o 98,1 % do total.

ano	poboación			sacerdotes				diáconos	relixiosos		parroquias
ano	bautizados	total	%	total	clero secular	clero regular	bautizados por sacerdote	diáconos	homes	mulleres
1950	408.565	410.260	99,6	572	520	52	714		85	263	684
1970	380.335	381.061	99,8	634	560	74	599		109	504	656
1980	385.200	386.000	99,8	558	480	78	690		124	351	734
1990	316.513	317.628	99,6	482	427	55	656		89	315	737
1999	311.715	312.450	99,8	420	379	41	742		109	358	735
2000	311.670	312.400	99,8	412	372	40	756		117	354	735
2001	310.795	311.530	99,8	404	366	38	769		101	349	735
2002	311.652	312.400	99,8	396	359	37	787		97	346	735
2003	314.107	315.407	99,6	396	360	36	793		97	357	735
2004	314.107	315.407	99,6	393	358	35	799		79	352	735
2013	285.506	294.746	96,9	333	308	25	857		75	318	735
2016	278.909	284.492	98,1	305	266	39	914		85	328	735