Cisxordania

Cisxordania
Epónimo	oeste
Localización
	32°00′N 35°21′L / 32, 35.35
Territorio reivindicado por	Estado de Palestina ; Israel ; Xordania
Estado	Estado de Palestina
Capital	Ramala
Contén a división administrativa	Gobernación de Belén ; Gobernación de Ramala e Al Bireh ; Gobernación de Xericó ; Gobernación de Xinin ; Governamento de Hebron (pt) ; Jerusalém (província) (pt) ; Província de Nablus (pt) ; Província de Salfit (pt) ; Qalqilya (pt) ; Tubas Governorate (pt) ; Tulkarm (pt)
Poboación
Poboación	2.881.687 (2017) (491,76 hab./km²)
Lingua oficial	lingua árabe
Xeografía
Parte de	Asia Occidental ; Oriente Medio ; Territorios palestinos (1949–1988); territorios ocupados por Israel (1967–); Estado de Palestina (1988–)
Superficie	5.860 km²
Lonxitude da costa	40 km
Bañado por	Mar Morto, Río Kevin e Mar de Galilea
Punto máis alto	Mount Nabi Yunis (en) (1.020 m)
Punto máis baixo	Mar Morto (−437 m)
Comparte fronteira con	Israel ; Xordania ; Linha Verde (pt)
Datos históricos
Creación	1949
	Evento clave
	Acordos de Oslo
	Ocupação da Cisjordânia e de Jerusalém Oriental pela Jordânia (pt)
	Lei de Jerusalém (pt)
década de 1940	Guerra árabe-israelí de 1948
5 de xuño de 1967	Ocupação israelense da Cisjordânia (pt)
10 de xuño de 1967	Guerra dos Seis Días
Organización política
• Xefe do goberno	Mahmoud Abbas (2004–)
Moeda	Novo sheqel
Identificador descritivo
Fuso horario	UTC+02:00, Palestine Standard Time (en) ; UTC+03:00, Palestine Summer Time (en)
Prefixo telefónico	+970
ISO 3166-2	WBK

Cisxordania^[1]^[2] (árabe: ضفة غربية ), así chamada por se atopar na marxe oeste do río Xordán) é o nome moderno para a parte central do antigo protectorado británico de Palestina que ficou baixo administración xordana tras o armisticio que puxo fin á guerra declarada a causa do establecemento do estado de Israel en 1948. Corresponde en termos xerais coas rexións bíblicas de Xudea e Samaria, aínda que o uso destes nomes na actualidade asóciase aos sectores israelís que aspiran á anexión dos territorios. Delimitada ao leste polo Xordán e mailo Mar Morto, e ao oeste pola chamada Liña Verde, que a separa do estado de Israel, Cisxordania, que tén entre 20 e 40 quilómetros de ancho, non pertence formalmente a ningún país na actualidade, e a ONU considéraa oficialmente "ocupada por Israel".

De acordo ao mandato de Nacións Unidas que ditaminou a partición de Palestina nun territorio xudeu e mais un árabe, Cisxordania estaba destinada a albergar este último; a cidade de Xerusalén e os poboados darredor quedarían baixo control internacional. Non obstante, durante a guerra Árabe-Israelí de 1948, o territorio ficou baixo control xordano, e en 1950 Xordania anunciou oficialmente o seu intención de anexalo, que non foi recoñecida internacionalmente. Xunto coa Franxa de Gaza, Cisxordania foi ocupada militarmente por Israel cando a Guerra dos seis días de 1967; o controvertido plan de colonización impulsado polo Likud levou á construción de numerosos asentamentos, comunicados entre si por estradas de circunvalación (de uso exclusivo para colonos). O status da parte oriental de Xerusalén é aínda máis confuso; Israel non a recoñece como parte dos territorios ocupados, aínda que en principio esta estaba comprendida nas áreas suxeitas á Resolución 242 do Consello de Seguridade que puxo fin ao conflito de 1967.

Desde 1993 impídese a unha gran parte da poboación palestina de Cisxordania o acceso diario a Xerusalén Leste, reivindicada como capital de Cisxordania. Israel está rematando a construción dun muro que separará a Israel da Cisxordania. Este muro é moi controvertido, ao deixar partes da Cisxordania da banda israelí do muro, co cal significa unha anexión de facto. Ademais, este muro provoca o illamento de milleiros de palestinos, incluso partindo pobos pola metade.

Tras os Acordos de Oslo a poboación palestina de Cisxordania tén acceso a un limitado autogoberno, encarnado na Autoridade Nacional Palestina. É en Cisxordania e na Franxa de Gaza onde se debería constituír o futuro estado palestino independente.

A principal cidade de Cisxordania é Xerusalén oriental, sendo o seu centro xeográfico, cultural, relixioso, turístico, e principal mercado. Outras cidades son, ao sur, Belén e Hebrón; ao leste Xericó; ao norte está Ramallah; e Nablús, cidade monumental e centro industrial.

En Cisxordania existen máis de 200 asentamentos israelís. Tamén existen 9 campos de refuxados palestinos, resultado da súa expulsión doutras zonas de Israel polo estado xudeu.

A poboación no ano 2001 era de 2,1 millóns de habitantes, dos cales, 235.000 viven en Xerusalén oriental; 140.000 na cidade de Hebrón; e 116.000 en Nablús. Nos 19 campos de refuxiados de Cisxordania viven unhas 150.000 persoas. Nos asentamentos israelís viven uns 400.000 habitantes, a metade aproximadamente en Xerusalén Leste.

Notas

↑ Benigno Fernández Salgado, ed. (2004). Dicionario Galaxia de usos e dificultades da lingua galega. Editorial Galaxia. p. 1304. ISBN 9788482887524.
↑ López Martínez, María Cruz (2005). Gran dicionario século 21 da lingua galega. Editorial Galaxia. p. 1442. ISBN 9788482893419.

[1] Benigno Fernández Salgado, ed. (2004). Dicionario Galaxia de usos e dificultades da lingua galega. Editorial Galaxia. p. 1304. ISBN 9788482887524.

[2] López Martínez, María Cruz (2005). Gran dicionario século 21 da lingua galega. Editorial Galaxia. p. 1442. ISBN 9788482893419.

[1]

[2]