Uí Bhroin: Difríocht idir leaganacha

Content deleted Content added

Inline

Leagan reatha ó 22:29, 8 Meitheamh 2022

Clann de shliocht Bhrain mac Maoil Mhórdha, rí Laighean, ball d'Uíbh Fhaoláin Uí Dhúnlainge is ea Uí Bhroin. Le linn ionradh na Normannach ar Éirinn lonnaigh siad i gContae Chill Mhantáin.

Stair

Bhí lárionad na géige is tábhachtaí de chuid Uí Bhroin suite ag Baile na Corra Thuaidh/Theas, agus na críocha thart timpeall Críoch Branach, faoina smacht.^[1]

Le linn Éirithe Amach Dheasmhumhan, thug an gaiscíoch Aodh Ó Broin tacaíocht d'Iarla Dheasmhumhan, agus d'éag sé i rith an dara héirí amach.^[1] Tháinig a mhac Fiach i gcomharbacht air agus i dteannta le tiarna na Páile lord James Eustace, choinnigh siad orthu in éadan na Sasanaigh. Cuireadh arm mór faoi Fhear Ionad na hÉireann, Iarla Grey de Wilton, chun iad a chur faoi chois, ach rinneadh luíochán rompu agus cloíodh iad i gCath Ghleann Molúra ar an 25ú Lúnasa 1580, inár cailleadh 800 fear. Thug Fiach cuidiú d'Aodh Rua Ó Domhnaill chun éalú as Caisleán Átha Cliath sa bhliain 1591. D'fhan Aodh Rua le Fiach ag Baile na Corra.

Sa bhliain 1595, forghabhadh Baile na Corra ag garastún Túdarach, ach chuir Fiach an ruaig orthu agus dhóigh sé an dún.^[1] Rinneadh feall ar Fhiach agus maraíodh é ag fórsaí an Fhear Ionaid ag Fán an Iarainn ar an 8ú Bealtaine 1597.

Bronnadh críocha a athair ar mhac Fhéich, Féilim, le litreacha paitinne ag Eilís I tar éis dó géilleadh di. Chaill sé a chríocha, any, faoi Shéamas I.^[1] Bhí sé ina theachta Parlaiminte do Contae Chill Mhantáin sa bhliain 1613. Fuair sé bás sa bhliain 1630.

Tá garghaol go deo idir Uí Bhroin agus Uí Thuathail.

Tiomsaíodh an Leabhar Branach, cnuasach dánta in ómós Uí Bhroin, go luath sa 17ú haois.

Armas

Armas: Gules a chevron idir trí lámh three deasa, gearrtha ag caol na láimhe, airgead
Suaitheantas: murúch le cíor agus scáthán dualdaite.
Mana: Laidin: certavi et vici (throid mé agus bhuaigh mé).

Foinsí

Byrne-Rothwell, Daniel (2010). "The Byrnes and the O'Byrnes". Colonsay: House of Lochar. OCLC 662635040.

Naisc sheachtracha

The O'Byrnes and the Shiring of Wicklow ar Chomhairle Chontae Chill Mhantáin
Clan O'Byrne: The Official Webpage ar Clan O'Byrne
The O'Byrne Files ar My Genealogy

Tagairtí

↑ ^1.0 ^1.1 ^1.2 ^1.3 "Ó Broin". Dáta rochtana: 2a Deireadh Fómhair 2010.

Teimpléad:Laigin

[Bryne-1] 1.0 ^1.1 ^1.2 ^1.3 "Ó Broin". Dáta rochtana: 2a Deireadh Fómhair 2010.

[1]

@@ Líne 1: / Líne 1: @@
-{{Glanadh-mar|ag aistriú go Gaeilge}}
 [[Íomhá:O'Byrne (Ó Broin).png|mion|deis|140px|Armas Uí Bhroin]]
@@ Líne 7: / Líne 6: @@
 == Stair ==
-'' The seat of the most famous branch of the ''Uí Broin'' was at [[Baile na Corra]] and controlled the surrounding lands, part of ''Críoch Branach''.<ref name="Bryne">{{lua idirlín |url=http://www.araltas.com/features/byrne/ |teideal=Ó Broin |dátarochtana=2a Deireadh Fómhair 2010}}</ref>
+Bhí lárionad na géige is tábhachtaí  de chuid Uí Bhroin suite ag Baile na Corra [[Baile na Corra Thuaidh|Thuaidh]]/[[Baile na Corra Theas|Theas]], agus na críocha thart timpeall ''Críoch Branach'', faoina smacht.<ref name="Bryne">{{lua idirlín |url=http://www.araltas.com/features/byrne/ |teideal=Ó Broin |dátarochtana=2a Deireadh Fómhair 2010}}</ref>
-'' During the [[Éirithe Amach Dheasmhumhan]], the warlord Aodh Ó Broin gave support to the [[Iarla Dheasmhumhan]], and died during the second rebellion.<ref name="Bryne"/> His son [[Fiach mac Aodha Ó Broin]] took over the chieftainship and together with [[an Pháil]] lord [[James Eustace, 3ú Bíocunta Bhealach Conglais]], continued hostilities to the English administration.  A large English force under the [[Fear Ionad na hÉireann]], [[Arthur Grey, 14ú Barún Grey de Wilton|Earl Grey de Wilton]] was sent to subdue them, only to be ambushed and defeated at the [[battle of Glenmalure]] on 25ú Lúnasa 1580, losing over 800 dead.  Fiach also helped in the escape of [[Aodh Rua Ó Domhnaill]] from [[Caisleán Átha Cliath]] sa bhliain 1591 and Aodh Rua stayed with O'Byrne at Baile na Corra, [[Gleann Molúra]].
+Le linn [[Éirithe Amach Dheasmhumhan]], thug an gaiscíoch Aodh Ó Broin tacaíocht d'[[Iarla Dheasmhumhan]], agus d'éag sé i rith an dara héirí amach.<ref name="Bryne"/>  Tháinig a mhac [[Fiach mac Aodha Ó Broin|Fiach]] i gcomharbacht air agus i dteannta le tiarna [[an Pháil|na Páile]] lord [[James Eustace, 3ú Bíocunta Bhealach Conglais|James Eustace]], choinnigh siad orthu in éadan na Sasanaigh.  Cuireadh arm mór faoi [[Fear Ionad na hÉireann|Fhear Ionad na hÉireann]], [[Arthur Grey, 14ú Barún Grey de Wilton|Iarla Grey de Wilton]], chun iad a chur faoi chois, ach rinneadh luíochán rompu agus cloíodh iad i gCath [[Gleann Molúra|Ghleann Molúra]] ar an 25ú Lúnasa 1580, inár cailleadh 800 fear.  Thug Fiach cuidiú d'[[Aodh Rua Ó Domhnaill]] chun éalú as [[Caisleán Átha Cliath]] sa bhliain 1591.  D'fhan Aodh Rua le Fiach ag Baile na Corra.
+Sa bhliain 1595, forghabhadh Baile na Corra ag garastún Túdarach, ach chuir Fiach an ruaig orthu agus dhóigh sé an dún.<ref name="Bryne"/>  Rinneadh feall ar Fhiach agus maraíodh é ag fórsaí an Fhear Ionaid ag [[Fán an Iarainn]] ar an 8ú Bealtaine 1597.
-'' In 1595, Baile na Corra was occupied by a Tudor garrison, with Fiach later expelling the garrison, and destroying the fort.<ref name="Bryne"/>  Fiach was betrayed and killed by the forces of the Lord Deputy of Ireland at Fananerin on 8ú Bealtaine 1597.  He was [[drawn and quartered]] and his head was sent to Dublin Castle and placed on a spike. The head was later pickled and sent to England.
+Bronnadh críocha a athair ar mhac Fhéich, [[Felim mac Fiacha O'Byrne|Féilim]], le litreacha paitinne ag [[Eilís I Shasana|Eilís I]] tar éis dó géilleadh di.  Chaill sé a chríocha, any, faoi [[Séamas VI, Albain agus Séamas I, Sasana agus Éire|Shéamas I]].<ref name="Bryne"/>  Bhí sé ina theachta Parlaiminte do Contae Chill Mhantáin sa bhliain 1613.  Fuair sé bás sa bhliain 1630.
-'' The [[Leabhar Branach]], a book of Irish-language poetry in praise of the clan, was compiled in the early 17ú haois.
+Tá garghaol go deo idir Uí Bhroin agus [[Uí Thuathail]].
-'' [[Felim McFiach O'Byrne]], Fiach's son, was confirmed in his father's lands by patent of [[Eilís I Shasana|Elizabeth]] after submitting to her authority, however these were lost under patent of [[Séamas VI, Albain agus Séamas I, Sasana agus Éire|Séamas I]].<ref name="Bryne"/> He held the office of Member of Parliament for County Wicklow in 1613 and died in 1630.
+Tiomsaíodh an [[Leabhar Branach]], cnuasach dánta in ómós Uí Bhroin, go luath sa 17ú haois.
-'' The O'Byrnes have long been close to their kinsmen the [[Uí Thuathail]].
 == Armas ==