Germaanske mytology: ferskil tusken ferzjes
kat |
|||
(23 tuskenferzjes fan 12 meidoggers net werjûn) | |||
Rigel 1: | Rigel 1: | ||
[[Image:Ardre Odin Sleipnir.jpg|thumb|200px|Odin rydt it [[Valhalla]] yn op hynst [[Sleipnir]], |
[[Image:Ardre Odin Sleipnir.jpg|thumb|200px|Odin rydt it [[Valhalla]] yn op hynst [[Sleipnir]], ôfbylde op de [[Tjängvide-stien]].]] |
||
De '''Germaanske mytology''' beskriuwt de ferhalen dy't by de foar-kristlike [[Germanen]] de rûnte |
De '''Germaanske mytology''' beskriuwt de ferhalen dy't by de foar-kristlike [[Germanen]] de rûnte diene oer de oarsprong en de skiednis fan de goaden, de wrâld en de minsken. Yn de Germaanske mytology wurdt ûnderskied makke tusken Germaansk en Noard-Germaansk of Skandinavysk. Dy mytologyen lykje in soad op inoar, mar der binne lykwols inkelde ferskillen. Sa binne der yn [[Skandinaavje]] [[Frigg]] en [[Freya]] twa ferskillende, mar wol dúdlik oaninoar besibbe goadinnen, wylst sy yn de Germaanske mytology mar ien goadinne is. |
||
Yn it Germaanske skeppingsferhaal wurdt de |
Yn it Germaanske skeppingsferhaal wurdt de himel troch fjouwer [[Ierdmantsjes]] ûndersteund, [[Nordry]], [[Sudry]], [[Austry]] en [[Vestry]]. Dêr is hiel dúdlik de oerienkomst yn te sjen mei de fjouwer wynrjochtings noard, súd, east en west. |
||
== Godheden en oare [[entiteit]]en == |
|||
== Begrippen == |
|||
== Wikedagen en feestdagen == |
== Wikedagen en feestdagen == |
||
Om't it ferbân tusken de wikedagen en de, sichtbere, himellichems yn West-Jeropa net bekend wie, waarden de planetenammen almeast oerset yn de betsjuttings fan goadenammen. Sa hjitte [[snein]] en [[moandei]] nei de [[sinne]] en de [[moanne (himellichem)|moanne]], en [[sneon]] ''sinnejûn'', wylst de oare dagen nei goaden hjitte: [[ |
Om't it ferbân tusken de wikedagen en de, sichtbere, himellichems yn West-Jeropa net bekend wie, waarden de planetenammen almeast oerset yn de betsjuttings fan goadenammen. Sa hjitte [[snein]] en [[moandei]] nei de [[sinne]] en de [[moanne (himellichem)|moanne]], en [[sneon]] ''sinnejûn'', wylst de oare dagen nei goaden hjitte: [[tiisdei]] komt [[Tiwaz]]-dei, [[woansdei]] is ferneamd nei [[Weda, Wodan]], [[tongersdei]] nei [[Tonger, (god)|Tonger, Thor]] en [[freed]] nei [[Freya]]. |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | Sa liket |
||
⚫ | Sa liket ús [[Sinteklaas]] in protte op [[Weda, Wodan]] (Skandinaavje: Odin) sa as dy te sjen is op inkelde ôfbyldings. Foarbylden dêrfan binne syn burd, hoed (ferfongen troch in miter), spear (no: stêf) en mantel. Boppedat rydt [[Weda]] ek yn de loft op in griis hynder, Sleipnir neamd, lykas Sinteklaas oer de dakken op syn skimmel. It struien mei letters wurdt wol keppele oan it feit dat Weda de minske de runetekens jûn hat. |
||
== Njoggen wrâlden == |
|||
== Sjoch ek == |
== Sjoch ek == |
||
*[[Germaanske |
*[[Germaanske goaden]] |
||
*[[Yggdrasil]] |
*[[Yggdrasil]] |
||
*[[Noardse kosmogony]] |
*[[Noardse kosmogony]] |
||
Rigel 25: | Rigel 19: | ||
==keppeling om utens== |
==keppeling om utens== |
||
*[http://noorse-mythologie.boogolinks.nl/ noorske-mytology.boogolinks.nl] |
*[http://noorse-mythologie.boogolinks.nl/ noorske-mytology.boogolinks.nl] |
||
*[http://www.pantheon.org/areas/mythology/europe/norse/ pantheon.org/areas/mythology/europe/norse ''( |
*[http://www.pantheon.org/areas/mythology/europe/norse/ pantheon.org/areas/mythology/europe/norse ''(Ingelsk)''] |
||
*[http://www.ugcs.caltech.edu/~cherryne/mythology.html ugcs.caltech.edu/~cherryne/mythology ''( |
*[http://www.ugcs.caltech.edu/~cherryne/mythology.html ugcs.caltech.edu/~cherryne/mythology ''(Ingelsk)''] |
||
*[http://norsemythology.cybersamurai.net CyberSamurai Encyclopedia - Norse Mythology ''( |
*[http://norsemythology.cybersamurai.net CyberSamurai Encyclopedia - Norse Mythology ''(Ingelsk)''] |
||
[[Kategory:Germaanske |
[[Kategory:Germaanske mytology| ]] |
||
[[Kategory: |
[[Kategory:Germaanske Aldheid|Mitology]] |
||
[[Kategory:Yndo-Jeropeeske mytology]] |
|||
[[pt:Mitologia nórdica#Adoração germânica]] |
|||
[[da:Nordisk mytologi]] |
|||
[[de:Germanische Mythologie]] |
|||
[[en:Germanic mythology]] |
|||
[[eo:Nord-ĝermana mitologio]] |
|||
[[fr:Mythologie nordique]] |
|||
[[ja:北欧神話]] |
|||
[[la:Religio Germanica]] |
|||
[[ms:Mitos Norse]] |
|||
[[nl:Germaanse mythologie]] |
|||
[[no:Norrøn mytologi]] |
|||
[[pl:Mitologia nordycka]] |
|||
[[sv:Nordisk mytologi]] |
|||
[[zh:北欧神话]] |
De ferzje fan 21 des 2022 om 16.28
De Germaanske mytology beskriuwt de ferhalen dy't by de foar-kristlike Germanen de rûnte diene oer de oarsprong en de skiednis fan de goaden, de wrâld en de minsken. Yn de Germaanske mytology wurdt ûnderskied makke tusken Germaansk en Noard-Germaansk of Skandinavysk. Dy mytologyen lykje in soad op inoar, mar der binne lykwols inkelde ferskillen. Sa binne der yn Skandinaavje Frigg en Freya twa ferskillende, mar wol dúdlik oaninoar besibbe goadinnen, wylst sy yn de Germaanske mytology mar ien goadinne is.
Yn it Germaanske skeppingsferhaal wurdt de himel troch fjouwer Ierdmantsjes ûndersteund, Nordry, Sudry, Austry en Vestry. Dêr is hiel dúdlik de oerienkomst yn te sjen mei de fjouwer wynrjochtings noard, súd, east en west.
Wikedagen en feestdagen
Om't it ferbân tusken de wikedagen en de, sichtbere, himellichems yn West-Jeropa net bekend wie, waarden de planetenammen almeast oerset yn de betsjuttings fan goadenammen. Sa hjitte snein en moandei nei de sinne en de moanne, en sneon sinnejûn, wylst de oare dagen nei goaden hjitte: tiisdei komt Tiwaz-dei, woansdei is ferneamd nei Weda, Wodan, tongersdei nei Tonger, Thor en freed nei Freya.
In soad nammen, begripen en brûkmen dy't yn ús hjoeddeiske maatskippij foarkomme, stamje noch út ús heidenske foarskiednis: sa binne de hjeldagen lykas Peaske en Krysttiid ferkristlike foarmen fan heidenske jiertiidsfeesten, it midwinterfeest en it maitiidsfeest.
Sa liket ús Sinteklaas in protte op Weda, Wodan (Skandinaavje: Odin) sa as dy te sjen is op inkelde ôfbyldings. Foarbylden dêrfan binne syn burd, hoed (ferfongen troch in miter), spear (no: stêf) en mantel. Boppedat rydt Weda ek yn de loft op in griis hynder, Sleipnir neamd, lykas Sinteklaas oer de dakken op syn skimmel. It struien mei letters wurdt wol keppele oan it feit dat Weda de minske de runetekens jûn hat.