Folk: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added

Inline

De hjoeddeiske ferzje sûnt 6 sep 2021 om 17.13

It wurd folk, argaysk ek foltsen, kin meardere betsjuttings hawwe, dêr't in groep minsken mei oantsjutten wurdt. De wittenskip dy't him mei it fersynsel folk dwaande hâldt, benammen as etnisiteit, is de folkekunde oftewol etnology.

Etymology

De etymology fan it wurd is ûndúdlik. Men bringt it werom ta it Oer-Germaanske *folkom (Aldfrysk folk , Aldingelsk folc , Dútsk Folk) of *fulka-. De oarspronklike betsjutting kin "groep striders" west hawwe: it Aldnoarske folk betsjut "leger" . Der wurdt ferbân lein mei Gryksk plethos "mannichte", en mei de Latynske wurden plebs "it gewoane folk", populus "it folk" en vulgus "it grau", mar al dizze ôfliedings binne kontroversjeel. Yn it Ingelsk is folc of folk ferkrongen troch people, útsein yn de gearstalling folkloare.

Folk as oantal minsken

Men kin mei it wurd folk gewoanwei (in faak grut oantal) "minsken" bedoele, bygelyks Der wie in soad folk oanwêzich.

Folk as famylje

Yn de sin "Us folk is nei in âldereinhûs ferhuze" wurde de heit en mem fan de sprekker bedoeld.

Folk as ûnderdienskip

It wurd 'folk' kin 'ynwenners fan in bepaald lân' betsjutte, bygelyks 'it Belgyske folk'. Yn dit gefal kin men it begryp 'folk' min ofte mear as it synonym foar it begryp 'ûnderdienskip' of 'steatsboargerskip' beskôgje.

Folk as etnisiteit

In folk kin ek in bepaalde groep minsken wêze dy't ûnderlinge ferwantskip en ferbûnenens fiele op basis fan ien of meardere mienskiplike kenmerken. Mei dizze definysje kinne we sizze dat de Belgyske befolking út trije folken bestiet: Flamingen, Walen en Dútsers (Dútsktalige Belgen). Faak wurdt taal as ít kenmerk fan in folk sjoen. In bysûnder gefal is it Joadske folk, dat primêr op in religieuze ferbûnenens basearre is: mar ûngefear de helte fan alle Joaden wennet yn de steat Israel, lang net allegearre prate Hebriuwsk, Jiddysk of Sefardysk en troch de Diaspora hearre se ta alle minsklike rassen.

Der binne útsûnderings. Ieren hawwe oer it generaal de Ingelske taal oernommen, dochs sil gjin inkele Ier himsels Ingelsman fiele. Flamingen en Nederlanners sprekke deselde taal (Nederlânsk), mar binne twa ferskillende folken. Boppedat is it begryp taal ek dizenich. Yn Nederlân wurdt it Limburchsk as streektaal beskôge. Net iderien is it der oer iens dat sprekkers derfan dêrtroch as apart folk sjoen wurde kinne.

Net allinnich de taal kin de ûnderskiedsbasis wêze, mar ek oare skaaimerken, lykas bygelyks godstsjinst. Foarbyld: Kresjeny (letterlik 'doopte', dopelingen) binne feitlik Tataren. Se sprekke de Tataarske taal, hâlde fêst oan de tradysjes en brûke fan it Tataarske folk, mar op basis fan harren godstsjinst (Russysk-Otterdoks, ynstee fan islamitysk by de Tataren) sjogge sy harsels as in apart folk. Mei de folkstelling fan 2002 hienen de measte Kresjeny dat ek yn de enkête oanjûn. Op basis fan de útslach fan dizze folkstelling binne se sûnt inkele jierren troch de Russyske autoriteiten as apart folk erkend.

@@ Rigel 1: / Rigel 1: @@
-It wurd '''Folk''' kin meardere betsjuttings hawwe, dêr't in groep minsken mei oantsjutten wurdt. De wittenskip dy't him mei it fersynsel folk dwaande hâldt, benammen as [[etnisiteit]], is de [[folkenkunde]] oftewol ''etnology''.
+It wurd '''folk''', [[argaysk]] ek '''foltsen''', kin meardere betsjuttings hawwe, dêr't in groep minsken mei oantsjutten wurdt. De wittenskip dy't him mei it fersynsel folk dwaande hâldt, benammen as [[etnisiteit]], is de [[folkekunde]] oftewol ''etnology''.
 == Etymology ==
-De etymology fan it wurd is ûndúdlik. Men bringt it werom ta it Oer-[[Germaanske talen|Germaanske]] *''folkom'' (Ald-[[Frysk (taal)|Frysk]] ''folk'' , Ald-[[Ingelsk]] ''folc'' , [[Dútsk]] ''Folk'') of *''fulka''-. De oarspronklike betsjutting kin "groep striders" west hawwe: it Ald-[[Noarsk]]e ''folk'' betsjut "leger" . Der wurdt ferbân lein mei [[Gryksk]] ''plethos'' "mannichte", en mei de [[Latyn]]ske wurden ''plebs'' "it gewoane folk", ''populus'' "it folk" en ''vulgus'' "it grau", mar al dizze ôfliedings binne kontroversjeel. Yn it Ingelsk is ''folc'' of ''folk'' ferkrongen troch ''people'', útsein yn de gearstalling [[folkloare]].
+De etymology fan it wurd is ûndúdlik. Men bringt it werom ta it Oer-[[Germaanske talen|Germaanske]] *''folkom'' ([[Aldfrysk]] ''folk'' , [[Aldingelsk]] ''folc'' , [[Dútsk]] ''Folk'') of *''fulka''-. De oarspronklike betsjutting kin "groep striders" west hawwe: it [[Aldnoarsk]]e ''folk'' betsjut "leger" . Der wurdt ferbân lein mei [[Gryksk]] ''plethos'' "mannichte", en mei de [[Latyn]]ske wurden ''plebs'' "it gewoane folk", ''populus'' "it folk" en ''vulgus'' "it grau", mar al dizze ôfliedings binne kontroversjeel. Yn it Ingelsk is ''folc'' of ''folk'' ferkrongen troch ''people'', útsein yn de gearstalling [[folkloare]].
 == Folk as oantal minsken ==
@@ Rigel 11: / Rigel 11: @@
 == Folk as ûnderdienskip ==
-It wurd ''folk'' kin ''ynwenners fan in bepaald lân'' betsjutte, bygelyks ''it [[Belgje|Belgyske]] folk''. Yn dit gefal kin men it begryp ''folk'' min ofte mear as it [[synonym (taalkunde)|synonym]] foar it begryp ''ûnderdienskip'' of ''[[staat]]sboargerskip'' beskôgje.
+It wurd 'folk' kin 'ynwenners fan in bepaald lân' betsjutte, bygelyks 'it [[Belgje|Belgyske]] folk'. Yn dit gefal kin men it begryp 'folk' min ofte mear as it [[synonym (taalkunde)|synonym]] foar it begryp 'ûnderdienskip' of '[[steat]]sboargerskip' beskôgje.
 == Folk as etnisiteit ==
-In folk kin ek in bepaalde groep minsken wêze dy't ûnderlinge ferwantskip en ferbûnenens fiele op basis fan ien of meardere mienskiplike kenmerken. Mei dizze definysje kinne we sizze dat de Belgyske befolking út trije folken bestiet: [[Flaanderen|Flamingen]], [[Walloanje|Walen]] en Dútsers ([[Dútsk]]talige Belgen). Faak wurdt taal as ít kenmerk fan in folk sjoen. In bysûnder gefal is it [[Joaden|Joadske folk]], dat primêr op in religjeuze ferbûnenens basearre is: mar ûngefear de helte fan alle Joaden wennet yn de [[steat]] [[Israel]], lang net allegearre prate [[Hebrieusk]], [[Jiddysk]] of [[Sefardysk]] en troch de [[Diaspora]] hearre se ta alle minsklike [[ras (minskheid)|rassen]].
+In folk kin ek in bepaalde groep minsken wêze dy't ûnderlinge ferwantskip en ferbûnenens fiele op basis fan ien of meardere mienskiplike kenmerken. Mei dizze definysje kinne we sizze dat de Belgyske befolking út trije folken bestiet: [[Flaanderen|Flamingen]], [[Walloanje|Walen]] en Dútsers ([[Dútsk]]talige Belgen). Faak wurdt taal as ít kenmerk fan in folk sjoen. In bysûnder gefal is it [[Joaden|Joadske folk]], dat primêr op in religieuze ferbûnenens basearre is: mar ûngefear de helte fan alle Joaden wennet yn de [[steat]] [[Israel]], lang net allegearre prate [[Hebriuwsk]], [[Jiddysk]] of [[Sefardysk]] en troch de [[Diaspora]] hearre se ta alle minsklike [[ras (minskheid)|rassen]].
 Der binne útsûnderings. [[Ierlân (eilân)|Ieren]] hawwe oer it generaal de [[Ingelsk]]e taal oernommen, dochs sil gjin inkele Ier himsels [[Feriene Keninkryk|Ingelsman]] fiele. Flamingen en [[Nederlanners]] sprekke deselde taal ([[Nederlânsk]]), mar binne twa ferskillende folken. Boppedat is it begryp taal ek dizenich. Yn Nederlân wurdt it [[Limburchsk]] as [[streektaal]] beskôge. Net iderien is it der oer iens dat sprekkers derfan dêrtroch as apart folk sjoen wurde kinne.
-Net allinnich de taal kin de ûnderskiedsbasis wêze, mar ek oare skaaimerken, lykas bygelyks [[godstsjinst]]. Foarbyld: [[Kresjeny]] (letterlik 'doopte', dopelingen) binne feitlik [[Tataren]]. Se sprekke de Tataarske taal, hâlde fêst oan de tradysjes en brûke fan it Tataarske folk, mar op basis han harren godstsjinst ([[Russysk-Otterdokse Tsjerke|Russysk-Otterdoks]], ynstee fan [[islam]]itysk by de Tataren) sjogge sy harsels as in apart folk. Mei de folkstelling fan [[2002]] hienen de measte Kresjeny dat ek yn de enkête oanjûn. Op basis fan de útslach fan dizze folkstelling binne se sûnt inkele jierren troch de [[Ruslân|Russyske]] autoriteiten as apart folk erkend.
+Net allinnich de taal kin de ûnderskiedsbasis wêze, mar ek oare skaaimerken, lykas bygelyks [[godstsjinst]]. Foarbyld: [[Kresjeny]] (letterlik 'doopte', dopelingen) binne feitlik [[Tataren]]. Se sprekke de Tataarske taal, hâlde fêst oan de tradysjes en brûke fan it Tataarske folk, mar op basis fan harren godstsjinst ([[Russysk-Otterdokse Tsjerke|Russysk-Otterdoks]], ynstee fan [[islam]]itysk by de Tataren) sjogge sy harsels as in apart folk. Mei de folkstelling fan [[2002]] hienen de measte Kresjeny dat ek yn de enkête oanjûn. Op basis fan de útslach fan dizze folkstelling binne se sûnt inkele jierren troch de [[Ruslân|Russyske]] autoriteiten as apart folk erkend.
-[[Kategory:Folk]]
+[[Kategory:Etnyske groep| ]]
 [[Kategory:Antropology]]
-[[ar:شعب]]
-[[arz:شعب]]
-[[ba:Халыҡ]]
-[[be:Народ]]
-[[be-x-old:Народ]]
-[[cv:Халăх]]
-[[da:Folkeslag]]
-[[de:Volk]]
-[[en:People]]
-[[eo:Popolo]]
-[[es:Pueblo]]
-[[fr:Peuple]]
-[[fur:Popul]]
-[[he:עם]]
-[[ia:Populo]]
-[[id:Rakyat]]
-[[yi:פאלק]]
-[[is:Fólk]]
-[[it:Popolo]]
-[[ja:人民]]
-[[kab:Agdud]]
-[[krc:Халкъ]]
-[[la:Populus]]
-[[ln:Ekólo]]
-[[mg:Vahoaka]]
-[[nl:Volk]]
-[[nn:Folkegruppe]]
-[[pl:Lud]]
-[[pnb:لوک]]
-[[pt:Povo]]
-[[qu:Runa llaqta]]
-[[ru:Народ]]
-[[so:Dad]]
-[[ta:மக்கள்]]
-[[tl:Mga tao]]
-[[tt:Халык]]
-[[vec:Pòpoło]]
-[[zh:人民]]