Hânzestêd

Hânzestêden binne lid fan it Hânzebûn. Dit wie fan oarsprong in gearwurkingsorganisaasje fan Dútske stêden om de Eastsee. Letter treden ek stêden út de Lege Lannen (it hjoeddeiske Nederlân en Belgje) ta. De grutte Hânzestêden, Gemeene of Principaalsteden neamd, sochten foar de hannel kontakt mei lytsere doarpen en stêden yn harren efterlân.

List fan histoaryske Hanzestêden

Dit is in regionaal strukturearre list nei Dollinger fan stêden dêr't keaplju tusken de 14e en 16e iuw Hânzefoarrjocht ferliend waard (in diel mar koart). Ungefear 70 fan de ûngefear 200 hjir wjerjûne stêden bedreaunen akrtyf hanzebelied. De mearderheid fan de Hânzestêden liet him (lykas yn de Hânzedagen) troch in gruttere stêd yn de buert fertsjintwurdigje.

Noardseekust

Hânzestêd Bremen

Bremen, ien fan de lêste Hânzestêden 1669
Buxtehude, hartochdom Bremen
Grins, frije stêd
Hamburg, frije ryksstêd: It ferdrach tusken Hamboarch en Lübeck yn 1241 jildt as bertejier fan de Hânze, ien fan de lêste Hânzestêden 1669
Stade, Hartochdom Bremen

Eastseekust westlik fan de Oder

Anklam, hartochdom Pommeren
Bad Segeberg, Sleeswyk-Holstein
Demmin, hartochdom Pommeren
Greifswald, hartochdom Pommeren
Kiel, greefskip Holstein, letter hartochdom Holstein
Lübeck, frije Ryksstêd: It ferdrach tusken Hamburg en Lübeck yn 1241 jildt as bertejier fan de Hânze, ien fan de lêste Hânzestêden 1669
Rostock, foarstendom Rostock, letter hartochdom Meklenboarch, ien fan de lêste Hânzestêden 1669
Stettin, hartochdom Pommeren
Stralsund, foarstendom Rugen, letter hartochdom Pommeren
Wysmar, hartochdom Meklenboarch
Wolgast, hartochdom Pommeren

Efter-Pommeren

Belgard, hartochdom Pommeren
Dramburg, hartochdom Pommeren
Gollnow, hartochdom Pommeren
Greifenberg, hartochdom Pommeren
Kammin, hartochdom Pommeren
Kolberg, hartochdom Pommeren
Köslin, hartochdom Pommeren
Schlawe, hartochdom Pommeren
Stargard, hartochdom Pommeren
Stolp, hartochdom Pommeren
Treptow, hartochdom Pommeren
Wollin, hartochdom Pommeren

Prusen, Sileezje en Poalen

Foarstêd: Danzig, Ordenssteat, sûnt 1457 Stedsteat, ien fan de laêste Hânzestêden 1669
Braunsberg, Ordenssteat, letter bisdom Ermland
Breslau, Stadstaat (formeel in bisdom Breslau), wegens de fete fan de kening fan Bohemen
Elbing, ordenssteat, sûnt 1457 stêdsteat
Königsberg, Ordenssteat, letter hartochdom Prusen
Kulm, Ordenssteat, letter Republyk Poalen-Litouwen
Thorn, Ordenssteat, sûnt 1457 stêdsteat
Krakau, Keninkryk Poalen

Lyflânske en Sweedske stêden

Dorpat (tsjintwurdich Tartu), bisdom Dorpat, letter foarstendom Liiflân (Republyk Poalen-Litouwen), letter keninkryk Sweden
Fellin (tsjintwurdich Viljandi), ordenssteat, letter foarstendom Liiflân (Republyk Poalen-Litouwen), letter keninkryk Sweden
Goldingen (tsjintwurdich Kuldīga), ordenssteat, letter hartochdom Kurland (Lehen der Republyk Poalen-Litouwen)
Grut Roop (tsjintwurdich Straupe), ordenssteat, letter foarstendom Liiflân (Republyk Poalen-Litouwen), letter keninkryk Sweden
Kokenhusen (tsjintwurdich Koknese), aartsbisdom Riga, letter foarstendom Liiflân (Republik Polen-Litauen), letter Koninkrijk Zweden
Lemsal (tsjintwurdich Limbaži), aartsbisdom Riga, letter foarstendom Liiflân (Republyk Poalen-Litouwen), letter keninkryk Sweden
Pernau (tsjintwurdich Pärnu), Ordensstaat, letter foarstendom Liiflân (Republyk Poalen-Litouwen), letter keninkryk Sweden
Riga, Ordensstaat, letter foarstendom Liiflân (Republyk Poalen-Litouwen), letter keninkryk Sweden
Reval (tsjintwurdich Tallinn), Estlân (keninkryk Denemark), letter Ordenssteat, letter keninkryk Sweden
Stockholm, keninkryk Sweden
Visby, Gotlân (oan keninkryk Sweden, 1409-1645 keninkryk Denemark)
Wenden (tsjintwurdich Cēsis), Ordenssteat, letter foarstendom Liiflân (Republyk Poalen-Litouwen), letter keninkryk Sweden
Windau (tsjintwurdich Ventspils), Ordenssteat, letter Hartochdom Koerlân (letter de Republyk Poalen-Litouwen)
Wolmar (tsjintwurdich Valmiera), ordenssteat, letter foarstendom Liiflân (Republyk Poalen-Litouwen), letter keninkryk Sweden

Nederryngebiet

Keulen (frije Ryksstêd), ien fan de lêste Hânzestêden 1669
Dinant, Bisdom Luik
Dinslaken, Hartochdom Kleef
Duisburg, hartochdom Kleef
Düsseldorf, foarstendom Berg
Emmerik, hartochdom Kleef
Grieth, hartochdom Kleef
Utsûndering: Neusskrige yn 1475 fan Keizer Freark III de rjochten fan in (selsstannige) Hânzestêd
Nymwegen, Hartochdom Gelre, letter Feriene Provinsjes (Nederlân)
Roermond, Hartochdom Gelre, letter Feriene Provinsjes (Nederlân)
Tiel, Hartochdom Gelre, letter Feriene Provinsjes (Nederlân)
Venlo, Hartochdom Gelre, letter Feriene Provinsjes (Nederlân)
Wezel, foarstendom Kleef
Zaltbommel, Hartochdom Gelre, letter Verenigde Provinciën (Nederlân)

Isel- en Suderseegebiet

Arnhim, Hartochdom Gelre, letter Feriene Provinsjen (Nederlân)
Boalsert, letter Verenigde Provinciën (Nederlân)
Dimter, Oerisel, letter Verenigde Provinciën (Nederlân)
Doesburg, hartochdom Gelre, letter Verenigde Provinciën (Nederlân)
Elburg, hartochdom Gelre, letter Verenigde Provinciën (Nederlân)
Harns, Fryslân, letter Verenigde Provinciën (Nederlân)
Hurderwyk, hartochdom Gelre, letter Verenigde Provinciën (Nederlân)
Hasselt, Oerisel, letter Verenigde Provinciën (Nederlân)
Hattem, hartochdom Gelre, letter Verenigde Provinciën (Nederlân)
Hylpen, Fryslân, letter Verenigde Provinciën (Nederlân)
Kampen, Oerisel, letter Verenigde Provinciën (Nederlân)
Oldenzaal, Oerisel - Twinte, letter Verenigde Provinciën (Nederlân)
Ommen, Oerisel, letter Verenigde Provinciën (Nederlân)
Starum, Fryslân, letter Verenigde Provinciën (Nederlân)
Sutfen, hartochdom Gelre, letter Verenigde Provinciën (Nederlân)
Swol, Oerisel, letter Verenigde Provinciën (Nederlân)

Tusken de Ryn en Weser (Westfaalse stêden)

Haadstêd fan it tredde kertier, foarstêd: Dortmund, frije Ryksstêd
Foarstêd: Münster, bisdom Münster
Foarstêd: Osnabrück, Bisdom Osnabrück; ien fan de lêste Hânzestêden 1669
Foarstêd: Soest, hartochdom Westfalen, letter selsstannich gebiet ûnder Kleefske landhearen
Ahlen, Bisdom Münster
Allendorf (Sundern), greefskip Mark
Altena, greefskip Mark
Arnsberg, Hartochdom Westfalen (oan Keur-Keulen)
Attendorn, hartochdom Westfalen (oan Keur-Keulen)
Balve, hartochdom Westfalen (oan Keur-Keulen)
Beckum, bisdom Münster
Belecke, hartochdom Westfalen (oan Keur-Keulen)
Bielefeld, greefskip Ravensberg
Billerbeck, bisdom Münster
Blankenstein, greefskip Mark
Bocholt, bisdom Münster
Bochum, greefskip Mark
Bodenfeld,
Bödefeld, hartochdom Westfalen (oan Keur-Keulen)
Borgentreich,
Borken, bisdom Münster
Brakel, bisdom Paderborn
Breckerfeld, greefskip Mark
Brilon, Hartochdom Westfalen (oan Keur-Keulen)
Coesfeld, bisdom Münster
Dorsten, Vest Recklinghausen (oan Keur-Keulen)
Drolshagen, hartochdom Westfalen (oan Keur-Keulen)
Dülmen, bisdom Münster
Essen, abdij Essen
Eversberg, hartochdom Westfalen (oan Keur-Keulen)
Freienohl, hartochdom Westfalen (Keur-Keulen)
Fürstenau,
Geseke, hartochdom Westfalen (oan Keur-Keulen)
Grevenstein, hartochdom Westfalen (oan Keur-Keulen)
Hachen,
Hagen, greefskip Mark
Haltern, bisdom Münster
Hamm, greefskip Mark
Haselünne, bisdom Münster
Hattingen, greefskip Mark
Herford, abdij Herford
Hirschberg yn Sauerland, Hartochdom Westfalen (oan Kurköln)
Hörde, greefskip Mark
Hüsten, hartochdom Westfalen (oan Keur-Keulen)
Iburg, bisdom Osnabrück
Iserlohn, greefskip Mark
Kallenhardt, hartochdom Westfalen (oan Keur-Keulen)
Kamen, greefskip Mark
Korbach, foarstendom Waldeck
Langscheid (Sundern),
Lemgo, greefskip Lippe
Lennep, greefskip Berg
Lippstadt, freiherrschaft Lippe letter Greefskip Lippe
Lüdenscheid, greefskip Mark
Lünen, greefskip Mark
Medebach, hartochdom Westfalen (oan Keur-Keulen)
Melle, bisdom Osnabrück
Menden (Sauerland), hartochdom Westfalen (oan Keur-Keulen)
Meppen, bisdom Münster
Minden, bisdom Minden
Neuenrade, greefskip Mark
Neustadt,
Nieheim,
Olpe, hartochdom Westfalen (oan Keur-Keulen)
Paderborn, bisdom Paderborn
Peckelsheim,
Plettenberg, greefskip Mark
Quakenbrück, abdij Osnabrück
Ratingen, foarstendom Berg
Recklinghausen, Vest Recklinghausen (oan Keur-Keulen)
Rheine, bisdom Münster
Rinteln, greefskip Schaumburg
Rüthen, hartochdom Westfalen (oan Keur-Keulen)
Schmallenberg, hartochdom Westfalen (aan Keur-Keulen)
Schüttorf, greefskip Bentheim
Schwerte, greefskip Mark
Solingen, greefskip Berg
Sundern (Sauerlân),
Telgte, bisdom Münster
Unna, greefskip Mark
Vörden (Marienmünster)
Vreden, bisdom Münster
Warburg, bisdom Paderborn
Warendorf, bisdom Münster
Warstein, hartochdom Westfalen (oan Keur-Keulen)
Wattenscheid, greefskip Mark
Werl, hartochdom Westfalen (oan Keur-Keulen)
Werne, bisdom Münster
Westhofen, greefskip Mark
Wetter (Ruhr), greefskip Mark
Wiedenbrück, abdij Osnabrück
Wipperfürth, greefskip Berg

Brandenburg

Berlyn-Cölln, mark Brandenburch, letter foarstendom Brandenburch
Brandenburg, mark Brandenburch, letter foarstendom Brandenburch
Frankfurt (Oder), mark Brandenburch, letter foarstendom Brandenburch
Havelberg, mark Brandenburch, letter foarstendom Brandenburch
Kyritz, mark Brandenburch, letter foarstendom Brandenburch
Perleberg, mark Brandenburch, letter foarstendom Brandenburch
Pritzwalk, mark Brandenburch, letter foarstendom Brandenburch

Midden Dútslân (tusken Oberweser en Saale)

Duderstadt, aartsbisdom Mainz
Erfurt, bisdom Erfurt
Göttingen, foarstendom Göttingen
Halle, aartsbisdom Maagdenburg
Merseburg, bisdom Merseburg, letter hartochdom Sachsen-Merseburg
Mühlhausen, frije Ryksstêd
Naumburg (Saale), Bisdom Naumburg-Zeits, letter hartochdom Sachsen-Zeitz
Nordhausen, frije Ryksstêd
Northeim, foarstendom Braunschweig
Osterode am Harz, foarstendom Braunschweig
Uslar, foarstendom Braunschweig

Tusken de Weser en Elbe (Saksyske stêden)

Foarstêd: Braunschweig, foarstendom Braunschweig; ien fan de lêste Hânzestêden 1669
Foarstêd: Magdeburg, aartsbisdom Maagdenburg
Alfeld, bisdom Hildesheim
Aschersleben, aartsbisdom Magdeburg
Bockenem, bisdom Hildesheim
Einbeck, foarstendom Grubenhagen
Gardelegen, Mark Brandenburg, letter foarstendom Brandenburg
Goslar, frije Rijksstad
Gronau, bisdom Hildesheim
Halberstadt, bisdom Halberstadt, letter Keurfoarstendom Brandenburg
Hameln, foarstendom Calenberg
Hannover, foarstendom Calenberg
Helmstedt, foarstendom Braunschweig
Hildesheim, bisdom Hildesheim; ien fan de lêste Hânzestêden 1669
Lüneburg, hartochdom Braunschweig-Lüneburg
Osterburg, Mark Brandenburg, letter foarstendom Brandenburg
Quedlinburg, Reichsstift Quedlinburg, letter Vorstendom Brandenburg
Salzwedel, Mark Brandenburg, letter foarstendom Brandenburg
Seehausen, Mark Brandenburg, letter foarstendom Brandenburg
Stendal, Mark Brandenburg, letter foarstendom Brandenburg
Tangermünde, Mark Brandenburg, letter foarstendom Brandenburg
Uelzen, foarstendom Braunschweig-Lüneburg
Werben, Mark Brandenburg, letter foarstendom Brandenburg

Hânzekantoaren

It Eastershûs yn Antwerpen.

In Hânzekantoar wie yn de Midsiuwen in fêstiging fan Hânzekeaplju yn it bûtenlân.

Der wienen yn totaal fjouwer Hânzekantoaren, it Hânzekantoar fan Brugge (letter ferpleatst nei Antwerpen om de fersanning fan de Swin), Tyskebrygge yn Bergen, Peterhof yn Novgorod en Stalhof yn Londen. Tyskebrygge is it ienige Hânzekantoar dat bewarre bleaun is.

De Novgoroder Schra is de ienige folslein bewarre samling bepalingen oer de ynterne regleminten fan de fjouwer Hânzekantoaren.

Panorama fan de Tyskebrygge, de "Dútske kade", yn Bergen.

Wichtige dependances en hannelsposten fan de Hânze

Aberdeen, keninkryk Skotlân
Antwerpen, hartochdom Brabân yn de Nederlannen, letter Súdlike Nederlannen.
Bordeaux, keninkryk Frankryk
Berwick-upon-Tweed, keninkryk Skotlân, letter keninkryk Ingelân
Boston, Lincolnshire, keninkryk Ingelân
Bourgneuf, Poitou, keninkryk Frankryk
Bristol, keninkryk Ingelân
Christiana, Noarwegen, keninkryk Denemark-Noarwegen
Damme, greefskip Flaanderen yn de Nederlannen, letter Súdlike Nederlannen
Duinkerke, greefskip Flaanderen yn de Nederlannen, letter Súdlike Nederlannen, no Frankryk
Edinboarch, keninkryk Skotlân
Elbogen (Malmö), Schonen, earst ûnderdiel fan it keninkryk Denemark-Noarwegen, nei 1658 Sweden
Great Yarmouth, keninkryk Ingelân
Hafnarfjördhur, Yslân, keninkryk Denemark-Noarwegen
Helsingborg, Schonen, earst ûnderdiel fan it keninkryk Denemark-Noarwegen, nei 1658 Sweden
Hull, keninkryk Ingelân
Ipswich, keninkryk Ingelân
Kalmar, keninkryk Sweden
Kaunas, Gruthartochdom Litouwen, letter Poalen-Litouwen
King's Lynn, keninkryk Ingelân
Kopenhagen, keninkryk Denemark-Noarwegen
La Rochelle, Poitou, keninkryk Frankryk
Lissabon, keninkryk Portegal
Lödöse (Göteborg), keninkryk Sweden
Nantes, Loiredal, keninkryk Frankryk
Narwa (Narva), Estlân (keninkryk Denemark), letter Ordenssteat, letter keninkryk Sweden
Newcastle-upon-Tyne, keninkryk Ingelân
Norwich, keninkryk Ingelân
Nyköping, keninkryk Sweden
Pleskau (Pskov), earst ûnôfhinklik prinsdom Pskov, nei 1510 ûnderdiel fan it Grutfoarstendom Moskou
Polozsk, Earst ûnderdiel fan it Gruthartochdom Litouwen, dêrnei ûnderdiel fan Poalen-Litouwen, no Wyt-Ruslân
Ripen (Ribe), Koninkrijk Denemarken-Noorwegen
Smolensk, earst ûnderdiel fan it Gruthartochdom Litouwen, sûnt 1514 ûnderdiel fan it Grutfoarstendom Moskou, sûnt 1611 Poalen-Litouwen, no Ruslân
Tønsberg, Noarwegen, keninkryk Denemark-Noarwegen
Turku, Keninkryk Sweden , no Finlân
Feneetsje, Republyk Feneetsje, no Itaalje
Wilna, Gruthartochdom Litouwen, dêrnei Poalen-Litouwen
Vitebsk, Gruthartochdom Litouwen, dêrnei Poalen-Litouwen, no Wyt-Ruslân
York, keninkryk Ingelân