گودین‌تپه
| گودین‌تپه | |
|---|---|
 | |
| نام | گودین‌تپه |
| کشور | ایران |
| استان | کرمانشاه |
| شهرستان | کنگاور |
| بخش | گودین |
| اطلاعات اثر | |
| نام محلی | تپه گوهدین |
| نوع بنا | مسکونی - حکمرانی - تجاری - نظامی |
| کاربری کنونی | تورسیم |
| دیرینگی | هزارهٔ پنجم پ.م. |
| مالک فعلی اثر | میراث فرهنگی |
| اطلاعات بازدید | |
| امکان بازدید | آری |
  گودین‌تپه روی نقشه ایران
۳۴°۱۹′شمالی ۴۸°۰۲′شرقی / ۳۴٫۳۱°شمالی ۴۸٫۰۴°شرقی | |
گودین‌تپه استقراری پیش از تاریخ در غرب ایران در یک کیلومتری غرب شهر گودین از توابع شهرستان کنگاور، در استان کرمانشاه است. این مکان در سال ۱۹۶۱ کشف و در فاصلۀ ۱۹۶۵ تا ۱۹۷۱ توسط یک هیئت تحقیقاتی کانادایی به ریاست کایلر یانگ مورد کاوش قرار گرفت. اهمیت سایت به خاطر تسلط محل بر تجارت سنگ‌های لاجورد بین بدخشان در افغانستان و دشت‌های میانرودان بوده‌است. این تپه به پنج لایه تقسیم شده‌است که کاوش‌ها بر لایۀ دوم آن — احتمالاً ۵۰۰ پیش از میلاد تا ۲۳۰۰ پیش از میلاد — تا لایۀ پنجم تمرکز داشته‌است. هرچند سابقۀ استقرار در این مکان به بسیار پیشتر یعنی حدود ۵۰۰۰ پیش از میلاد باز می‌گردد.
آثار به‌جای‌مانده
[ویرایش]گودین‌تپه در ۱۹۶۱ (۱۳۴۰ خورشیدی) کشف شد. این محوطه از سال ۱۹۶۵ تا سال ۱۹۷۱ میلادی توسط تیمی به سرپرستی تی. کایلر یانگ جونیور مورد کاوش قرار گرفت. در این کاوش‌ها پنج لایۀ تاریخی در این تپه کشف شد که قدیمی‌ترین آن به ۷۵۰۰ سال پیش یعنی دورۀ پیش از مادها و مادها مربوط بوده‌است. در این کاوش‌ها انبارهای بزرگی کشف شد که در آن‌ها انواع سفال از جمله سفال‌های منقوش و خوش رنگ و لعاب به دست آمد که این امر نشان داد که گودین‌تپه در آن عصر محلی برای تجارت سفال از شرق دور به شوش و مغرب زمین بوده‌است.[۱]
همچنین در این اکتشافات قلعهٔ اشرافی بزرگی از دورهٔ مادها کشف شد. بر گرد این دژ، برج‌ها و دیوارهایی با شکاف‌هایی برای تیراندازی قرار گرفته بودند. تأثیرگذارترین اتاق، سالن تختگاه بود با پنج ردیف شش‌ستونه که بعدها در طراحی قصر کوروش در پاسارگاد مورد الهام معماران واقع شده‌است. در این سالن یک تخت شاهانه، یک آتشدان و نیمکت‌هایی در دور دیوارها قرار داشت. تالار ستون‌دار کوچک‌تری با نیمکت‌هایی در کنار دیوارها نیز وجود داشت. مخزن‌ها یا انباری‌های چندی در جانب شرقی قرار گرفته بودند. برای رفتن به طبقهٔ بالاتر راه‌پله وجود داشت.[۲]
یکی از قدیمی‌ترین شواهد شیمیایی یافت‌شده از تولید آبجو متعلق به این شهر در هفت هزار سال پیش است.[۳] همچنین، کشف بقایای به جا مانده بر روی سفال‌های منطقه گودین‌تپه و تپه حاجی فیروز اثبات نموده که از ۳۱۰۰ تا ۲۹۰۰ پیش از میلاد آبجو و شراب در این مناطق فرآوری می‌گردیده است.[۴][۵]
آسیب‌ها
[ویرایش]با وجود کشف گودین‌تپه در سال ۱۹۶۱، هنوز هم اقدامی برای تعیین عرصه و حریم و نرده‌گذاری پیرامون این اثر تاریخی صورت نگرفته‌است. از سوی دیگر زیارتگاهی به نام امامزاده باقر در کنار این تپه قرار دارد که قبرستانی محلی نیز در کنار آن قرار دارد. این قبرستان در دهه‌های اخیر توسعه یافته و سبب تعرضاتی به حریم محوطۀ باستانی گودین‌تپه شده‌است. در مهر ۱۴۰۱ رئیس انجمن راهنمایان گردشگری استان کرمانشاه هشدار داد که لایه‌های بالایی این اثر تاریخی بر اثر فرسایش خاک در حال نابود شدن است و می‌باید اقدامات حفاظتی برای نگهداری از آن صورت بگیرد. همچنین چرای دام‌ها بر روی تپه به ویژه در فصل بهار تخریب آثار تاریخی گودین‌تپه را تسریع کرده‌است. علاوه بر این‌ها برای شناساندن این اثر تاریخی هیچ اقدامی صورت نگرفته و حتی یک تابلو برای معرفی آن در مسیر جادۀ کنگاور-تویسرکان نصب نشده‌است.[۱]
نگارخانه
[ویرایش]-
سفال عبید نگهداری شده در موزه مؤسسه شرقی، شیکاگو -
-
قدح سرامیک از گودین تپه -
ظرف نقاشی شده از گودین تپه
_-_MARQ.jpg)
_-_MARQ.jpg)
جستارهای وابسته
[ویرایش]- گاه‌شمار تاریخ ایران از غارنشینی تا ظهور هخامنشیان
- تپه کلار
- تپه اکباتان
- تپه گیان
- تپه سیلک
- تپه شغالی
- تپه سفالین
- تپه حصار
- تورنگ تپه
- شهر سوخته
- تمدن ارت
- شهداد
پانویس
[ویرایش]- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا): تاریخ ۷۵۰۰ سالۀ رهاشده در گودین‌تپه، نوشته‌شده در ۲ مهر ۱۴۰۱؛ بازدید در ۲ مهر ۱۴۰۱.
- ↑ Young، Excavations at Godin Tepe، 27-29.
- ↑ «قدیمی‌ترین کارگاه آبجو سازی کشف شده در جهان». کارخانه دار. ۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۹. دریافت‌شده در ۱ مرداد ۱۴۰۳.
- ↑ Rothman, Mitchell S. (2015). "Early Bronze Age migrants and ethnicity in the Middle Eastern mountain zone". Proceedings of the National Academy of Sciences. 112 (30): 9190. doi:10.1073/pnas.1502220112. PMC 4522795. PMID 26080417.
- ↑ Gately, Iain (2009). Drink: A Cultural History of Alcohol. New York: Gotham Books. p. 3. ISBN 978-1-592-40464-3.
منابع
[ویرایش]- وب‌گاه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه
- مجله: بررسی‌های تاریخی؛ مرداد و آبان ۱۳۴۷، سال سوم - شماره ۳؛ گزارش کاوشهای گودین تپه؛ کایلر یانگ، مجید وهرام.
- Young، T.c (۱۹۶۹). «Excavations at Godin Tepe». Royal Ontario Museum. Toronto. ص. ۲۷–۲۹.
- https://www.noor mags.ir/view/fa/articlepage/29248/
پیوند به بیرون
[ویرایش]- Godin Tepe TSpace Web Archive
- Beer & Bullets to Go: Ancient 'Takeout' Window Discovered - Live Science
- آثار پیشاتاریخ کرمانشاه
- آثار هزاره ۴ (پیش از میلاد) در شهرستان کنگاور
- تاریخ استان کرمانشاه
- باستانشناسی ایران
- تپه‌های باستانی شهرستان کنگاور
- جاذبههای گردشگری استان کرمانشاه
- دوره عبید
- ساختمانها و سازهها در استان کرمانشاه
- فرهنگ حلف
- مناطق مسکونی پیشین در ایران
- محوطههای باستانشناختی در ایران
- آثار ملی ایران
- مناطق مسکونی منحلشده در هزاره ۱ (پیش از میلاد)
- مناطق مسکونی بنیانگذاریشده در هزاره ۶ (پیش از میلاد)
- تلها (باستانشناسی)