پرش به محتوا

عباس لسانی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
نسخهٔ قابل چاپ دیگر پشتیبانی نمی‌شود و ممکن است در زمان رندر کردن با خطا مواجه شوید. لطفاً بوکمارک‌های مرورگر خود را به‌روزرسانی کنید و در عوض از عمبکرد چاپ پیش‌فرض مرورگر خود استفاده کنید.
عباس لسانی
زادهٔ۱۳۴۶
اردبیل، ایران

عباس لسانی (زادهٔ ۱۸ فوریه ۱۹۶۷، استان اردبیل) — فعال ملی و فرهنگی آذربایجانی، زندانی وجدان، شاعر و نویسنده

به دلیل فعالیت‌های ملی و فرهنگی خود از سال ۱۹۹۷ بارها دستگیر شده است. تنها در سال ۲۰۰۶ طی شش ماه چهار بار محاکمه شد و به ۳۰ ماه زندان، ۵۰ ضربه شلاق و ۳ سال تبعید محکوم شد. دلیل این محکومیت‌ها شرکت او در مراسم قلعه بابک در سال ۲۰۰۵، سالگرد انقلاب مشروطه، مراسم بر سر مزار باقرخان در تبریز، و حضور در روز اعتراضات کاریکاتور (اعتراضات خرداد ۱۳۸۵) در ماه مه ۲۰۰۶ بود.

در سال‌های بعد نیز بارها دستگیر و تحت فشار و تبعید قرار گرفت. سازمان‌ها، احزاب و فعالان مختلف بین‌المللی علیه بازداشت او بیانیه‌هایی صادر کرده‌اند. از سال ۲۰۰۷ توسط سازمان عفو بین‌الملل به عنوان زندانی وجدان شناخته شد. برای آزادی او، سازمان‌ها و فعالان متعددی اقدام به جمع‌آوری امضا و برگزاری اعتراضات کرده‌اند. او برای دفاع از حقوق خود و سایر زندانیان، چندین بار دست به اعتصاب غذا زده است. در فوریه ۲۰۲۳ از زندان اردبیل آزاد و به شهر یزد تبعید شد. با این حال، او اعلام کرده است که بی‌گناه است و از حکم تبعید پیروی نکرده و به شهر اردبیل بازگشته است.

زندگی

زندگی و فعالیت‌های اولیه

عباس فرزند اسد لسانی در سال ۱۹۶۸ در اردبیل به دنیا آمد .[۱]

از سال ۱۹۹۷ به دلیل فعالیت‌های ملی و فرهنگی خود بارها دستگیر شد. او در ۲۵ اوت ۲۰۰۳ به دلیل شرکت در کنگره قلعه بابک دستگیر شد .[۲] در ۱۸ سپتامبر ۲۰۰۳ با پرداخت وثیقه‌ای به مبلغ ۵۰ میلیون ریال آزاد شد .[۳]

در ژوئن ۲۰۰۴، نمایندگان دولت ارمنستان به منظور همکاری اقتصادی و سرمایه‌گذاری به اردبیل آمدند .[۴] پس از کشف اینکه در میان هیئت ارمنستانی، نمایندگانی از مناطق اشغالی قره‌باغ جمهوری آذربایجان حضور دارند، مردم محلی اعتراض کردند .[۴] آن‌ها در مسجد سرچشمه اردبیل اعلام تحصن کردند .[۴] عباس لسانی در ۲۲ ژوئن ۲۰۰۴ به دلیل شرکت در تحصن مسجد سرچشمه اردبیل دستگیر شد .[۵][۶][۷] نیروهای امنیتی که به مسجد حمله کردند، عباس لسانی را کتک زدند و با پتو دهان و بینی او را پوشاندند تا از هوش رفت .[۳][۸] در نتیجه این ضرب و شتم، چندین دنده و بینی او شکست و ریه چپ و کلیه چپ او آسیب دید .[۳][۸] او سپس به مدت دو روز در مکانی نامعلوم در سلولی انفرادی نگهداری شد. پس از انتقال به شعبه هفتم دادگاه انقلاب اردبیل، حکم نگهداری او برای یک ماه دیگر صادر شد. پس از آن، لسانی در زندان اردبیل در سلولی انفرادی نگهداری شد. او بارها برای دریافت کمک پزشکی درخواست کرد و حتی برای آن دست به اعتصاب غذا زد، اما درخواست او برآورده نشد. در ۲۲ ژوئیه ۲۰۰۴، با پرداخت وثیقه‌ای به مبلغ ۲۰۰ میلیون ریال آزاد شد. بعدها او به پرداخت ۸۰۰ هزار ریال جریمه و ۱۵ ضربه شلاق به اتهام "برهم زدن نظم عمومی" محکوم شد.[۳][۸]

در سال ۲۰۰۵، او به دلیل شرکت در مراسم سالگرد انقلاب مشروطه بر سر مزار باقرخان در تبریز دستگیر شد.[۵] در ۶ اوت، شعبه اول دادگاه انقلاب اردبیل، حکم تبعید یک‌ساله عباس لسانی به خوزستان را صادر کرد. او به پان‌ترکیسم، فعالیت علیه امنیت ملی، تبلیغ علیه نظام و انتشار تقویم به زبان ترکی متهم شد.[۹] عباس لسانی علیه این حکم به دادگاه تجدیدنظر شکایت کرد. ابتدا پرونده او به دیوان عالی تهران و سپس برای تجدیدنظر به کلیبر فرستاده شد. در اینجا، دادگاه حکم تبعید یک‌ساله او را لغو و او را به یک سال حبس محکوم کرد.[۳]

سال های ۲۰۰۶ الی ۲۰۱۴

در تاریخ ۲۷ می ۲۰۰۶ در جریان اعتراضات ۱ خرداد ۱۳۸۵، در اردبیل در تجمعی که ده‌ها هزار نفر شرکت کرده بودند، عباس لسانی نیز حضور داشت.[۱۰] در اینجا درگیری بین نیروهای پلیس و معترضان آغاز می‌شود و به سمت معترضان تیراندازی می‌شود. تعداد زیادی از افراد به شدت مجروح می‌شوند و حداقل ۱۵۰ نفر دستگیر می‌شوند. پلیس‌ها قصد داشتند عباس لسانی را نیز دستگیر کنند، اما معترضان مقاومت کرده و مانع دستگیری عباس لسانی می‌شوند.[۱۱] پس از آن، در تاریخ ۳ ژوئن ۲۰۰۶ به دلیل شرکت در روز اعتراضات خرداد، او را دستگیر می‌کنند.[۱۲][۱۳] ۳۰ نفر از افراد لباس شخصی بدون ارائه حکم، به خانه او حمله کرده و در مقابل چشمان فرزندان و همسرش، عباس لسانی را با ضرب و شتم دستگیر می‌کنند.[۳] علاوه بر این، آن‌ها کتاب‌ها، تلفن‌های همراه، یک کامپیوتر و دیسک‌های ویدیویی مختلف موجود در خانه را نیز با خود برده‌اند.[۳][۱۴] تا تاریخ ۷ ژوئن، هیچ‌کس از محل نگهداری او خبر نداشت.[۳] اما در ۷ ژوئن، پس از اینکه به او اجازه تماس تلفنی با خانواده‌اش داده شد، او اطلاع داد که در زندان اردبیل در یک سلول انفرادی نگهداری می‌شود و اعتصاب غذا را آغاز کرده است.[۳][۱۵] پس از ۵۸ روز اعتصاب غذا، چون به او اجازه ملاقات با خانواده‌اش داده شد، در تاریخ ۳۰ ژوئیه اعتصاب غذای خود را متوقف کرد.[۳][۱۶]

در سپتامبر ۲۰۰۶، در مقابل دادگاه اردبیل تظاهراتی با درخواست آزادی زندانیان سیاسی برگزار شد. در این تظاهرات چند نفر از جمله فضایل عزیزیان دستگیر شدند. همسر او، کبری قربان‌زاده، که برای ملاقات با همسرش به زندان رفته بود، نیز به دلیل شرکت در تظاهرات بازداشت شد. به دلیل دستگیری ناعادلانه‌ی کبری قربان‌زاده که ۳ ماهه باردار بود، فضایل عزیزیان اعلان اعتصاب غذا کرد. سایر زندانیان نیز برای حمایت از آن‌ها به این اعتصاب پیوستند. عباس لسانی نیز با اینکه ۴ روز تا آزادی‌اش باقی مانده بود، در ۲۲ سپتامبر اعتصاب غذا را آغاز کرد. پس از آزادی کبری قربان‌زاده، اعتصاب‌کنندگان اعتصاب غذای خود را متوقف کردند.[۳]

یک روز پس از آزادی‌اش، در تاریخ ۲۷ سپتامبر ۲۰۰۶ به دلیل شرکت در روز اعتراضات ۱ خرداد ۸۵، دادگاه اردبیل او را به ۱۶ ماه حبس و ۵۰ ضربه شلاق محکوم کرد.[۱۷][۱۸][۱۹] عباس لسانی در تاریخ ۲۶ اکتبر ۲۰۰۶ به این حکم اعتراض کرد و درخواست تجدیدنظر داد.[۳] در تاریخ ۳۱ اکتبر ۲۰۰۶، عباس لسانی دوباره دستگیر شد.[۲۰][۲۱] در ۱ ژانویه ۲۰۰۷، او به دلیل فشارهای مسئولان ایرانی بر خانواده‌اش و همچنین عدم اعطای مرخصی کوتاه‌مدت که به سایر زندانیان داده می‌شد، اعتصاب غذا کرد.[۱۶] از ۱۸ ژانویه، برای اعمال فشار بیشتر، او را در یک سلول انفرادی و بدون گرمایش در زمستان نگهداری کردند.[۱۶] با این حال، او به اعتصاب غذای خود ادامه داد.[۱۶]

در مارس ۲۰۰۷، برای تحت فشار قرار دادن عباس لسانی و فعال سیاسی بهروز علیزاده، آن‌ها را به بند ۷ که مخصوص نگهداری قاچاقچیان اسلحه و مواد مخدر بود، منتقل کردند.[۲۲][۲۳]

در دوران زندان، تحت آزار و اذیت قرار گرفت. در سلول‌های زندانی که او در آن نگهداری می‌شد، دوربین‌های مخفی نصب شد[۲۴]، و هر حرکت او تحت نظر بود. به زندانیانی که با عباس لسانی صحبت می‌کردند یا در ارتباط بودند، مجازات‌های سنگینی داده شد تا همه را از او جدا کنند.[۲۴] در ماه مه ۲۰۰۷، عباس لسانی در پیامی از زندان، به مناسبت سالگرد اعتراضات خرداد ۸۵، بر اهمیت مبارزه مشترک علیه نقض حقوق و سرکوب‌ها تأکید کرده و مردم را به شرکت در تظاهرات دعوت کرد.[۲۵] در ۴ مارس ۲۰۰۸، از زندان اردبیل به زندان یزد منتقل شد.[۲۶] در ۱۰ سپتامبر ۲۰۰۸، در مراسم افطار در خانه صیاد محمدیان در تهران شرکت کرد.[۲۷] در حمله‌ای که توسط مأموران اطلاعات ایران به این مهمانی صورت گرفت، ۱۷ نفر دستگیر شدند.[۲۸] از جمله دستگیرشدگان، همسر و ۳ فرزند عباس لسانی بودند.[۲۸][۲۹] در ۲۹ اکتبر ۲۰۰۸ آزاد شد. در دسامبر ۲۰۰۹، او در مراسم تشییع جنازه چنگیز بختاور شرکت کرد.[۳۰] در پایان مراسم تشییع، ۵۰ تا ۶۰ نفر از مأموران امنیتی ایران که لباس سیاه به تن‌ داشتند به شرکت‌کنندگان در مراسم حمله کرده و آن‌ها را مورد ضرب و شتم قرار دادند.[۳۱] عباس لسانی نیز از جمله کسانی بود که مورد ضرب و شتم قرار گرفتند.[۳۲] ۲۰ نفر دیگر نیز دستگیر شدند[۳۳][۳۰]. قبل از تشییع جنازه، چندین فعال ملی آذربایجانی توسط مأموران اطلاعات ایران تماس گرفته شده و از آن‌ها خواسته شد که در مراسم شرکت نکنند.[۳۳] علاوه بر این، پس از مراسم، با عباس لسانی تماس گرفتند و به او گفته شد که اگر تبریز را ترک نکند، جنازه او به اردبیل فرستاده خواهد شد.[۳۳]

در سال ۲۰۱۱، در شهرهایی که ترک‌های آذربایجانی زندگی می‌کنند، چندین تظاهرات علیه خشک شدن دریاچه ارومیه برگزار شد.[۳۴][۳۵] پس از این تظاهرات‌ها، در شهر اردبیل ده‌ها فعال ملی دستگیر شدند.[۳۶][۳۷][۳۸] عباس لسانی پس از شرکت در تظاهراتی که در ۳ سپتامبر در اردبیل درباره وضعیت زیست‌محیطی دریاچه ارومیه برگزار شد، در تاریخ ۹ سپتامبر[۳۹] در محل کار خود بازداشت شد.[۴۰][۴۱] خانه او مورد بازرسی قرار گرفت و کامپیوتر، کتاب‌ها، چندین دست‌نوشته و وسایل شخصی او مصادره شدند.[۴۲] پس از بازداشت او، نزدیکانش برای چندین روز هیچ خبری از وضعیت او نداشتند[44].[۴۳] عباس لسانی با اعتراض به غیرقانونی بودن بازداشتش، دست به اعتصاب غذا زد.[۴۴][۴۵] پس از آن، سایر فعالان ملی فرهنگی که به دلیل شرکت در تظاهرات اخیر بازداشت شده بودند، نیز به اعتصاب غذا پیوستند.[۴۴] همسر عباس لسانی، رقیه علی‌زاده، به مدت ۲ هفته تلاش کرد تا برای او وکیل بگیرد، اما به او اجازه داده نشد.[۴۲] وقتی رقیه علی‌زاده برای گرفتن وکیل به دادگاه انقلاب اردبیل مراجعه کرد، با برخورد خشن مسئولان مواجه شد. سپس مأموران اطلاعات او را تهدید کردند که اگر دوباره به اداره مراجعه کند، بازداشت خواهد شد.[۴۲] همچنین به او هشدار داده شد که نباید هیچ اطلاعاتی درباره وضعیت عباس لسانی به رسانه‌های داخلی یا خارجی بدهد.[۴۲] عباس لسانی پس از ۱۶ روز اعتصاب غذای خود را متوقف کرد.[۴۴] او با همسرش تماس گرفت و گفت که اگر اتفاقی برایش بیفتد، ربطی به اعتصاب غذا نخواهد داشت.[۴۴] او به مدت دو ماه به‌طور غیرقانونی در یک سلول انفرادی نگهداری شد. خانواده‌های جوانانی که در جریان تظاهرات دریاچه ارومیه در اردبیل دستگیر شده بودند، به "اطلاعات" فراخوانده شدند. برخی از آن‌ها مجبور شدند که شکایت‌نامه‌ای علیه عباس لسانی بنویسند.[۴۲] در تاریخ ۷ نوامبر ۲۰۱۱، عباس لسانی با حکم دادگاه انقلاب اردبیل و با وثیقه‌ای به مبلغ ۱۰۰ هزار دلار آمریکا آزاد شد.[۴۶][۴۷]

سال های ۲۰۱۴ الی ۲۰۱۷

در تاریخ ۲۰ فوریه ۲۰۱۴ میلادی، فعالان ملی که در شهرهای مختلف آذربایجان جنوبی زندگی می‌کنند، در خانه اکبر ابوالزاده در اهر به مناسبت روز جهانی زبان مادری گرد هم آمدند.[۴۸] قبل از پایان مراسم، مأموران ارگان‌های امنیتی ایران وارد خانه شده و قصد داشتند صاحب خانه را بازداشت کنند.[۴۸] اما به دلیل عدم ارائه حکم قضایی، بین مأموران و فعالان ملی درگیری رخ داد.[۴۸] پس از آن، ۲۰ خودروی پلیس به محل حادثه رسیدند و تمامی بیش از ۱۰۰ نفر شرکت‌کننده را بازداشت کردند.[۴۹][۵۰] برخی از بازداشت‌شدگان چند ساعت بعد آزاد شدند، اما برخی دیگر برای مدت طولانی‌تری در بازداشت ماندند و مورد ضرب و شتم و توهین قرار گرفتند.[۵۱][۵۲][۵۳] در میان بازداشت‌شدگان، عباس لسانی،[۵۴] صالح ملاعباسی، ابراهیم ساوالان،[۵۴] ابراهیم نوری، بهزاد عبدی، اکبر ابوالزاده و عباس نظری به زندان اطلاعات منتقل شدند.[۵۵] در آنجا، همراه با عباس لسانی، چند نفر دیگر مورد شکنجه قرار گرفتند.[۵۶][۵۷] بعداً آنها در این خصوص نامه‌ای به دادستانی اهر نوشتند.[۵۸][۵۹]

در آوریل ۲۰۱۵، دادگاه انقلاب اردبیل عباس لسانی را به دلیل "همکاری منظم با گروه‌های جدایی‌طلب مقیم خارج و گوناز تی‌وی" و نوشتن مقاله‌ای که در آن از ضرورت رژیم سکولار صحبت کرده بود، به "تبلیغ علیه رژیم" متهم کرده و به یک سال زندان محکوم کرد.[۶۰][۶۱][۶۲]

در جولای ۲۰۱۵ میلادی، ۳۰۰ فعال ترک از آذربایجان جنوبی بیانیه‌ای در حمایت از اویغورها امضا کردند.[۶۳] در این بیانیه که عباس لسانی، حسن دمیرچی، حسن رشیدی، اکبر آزاد و عبدالعزیز عظیمی قدیم نیز امضا کرده بودند، از وکلای جمهوری آذربایجان، ترکیه و ایران خواسته شد که مشکلات اویغورها را به دادگاه‌های بین‌المللی ارجاع دهند.[۶۳][۶۴]

در ۲۲ جولای ۲۰۱۵ -میلادی، عباس لسانی در حالی که از خانه به محل کار خود می‌رفت، بازداشت شد.[۶۵][۶۶] پس از بازداشت، او را به عنوان ابزار فشار به بخش ۷ زندان اردبیل که محل نگهداری زندانیان معتاد به مواد مخدر و متهم به جرایم جنایی بود، منتقل کردند.[۶۷] پس از انتقال لسانی به بخش ۷، هواخوری زندانیان بسته شد، دستگاه‌های تلفن قطع شدند و ملاقات با خانواده‌ها ممنوع گردید. در ۲۵ جولای، عباس لسانی به دلیل نقض حقوق زندانیان و اعتراض به واگذاری گردنه حیران به استان گیلان دست به اعتصاب غذا زد. در ۲۶ جولای، نیروهای ویژه در بخش ۷ زندان اردبیل به عباس لسانی تهدید و فشار فیزیکی وارد کردند. سپس دو زندانی بلوچ که از لسانی حمایت کرده و از او دفاع کرده بودند را نیز کتک زدند.[۶۸] در دوران بازداشت، عباس لسانی تهدید به تبعید شد.[۶۹] در سپتامبر ۲۰۱۵ میلادی، به دلیل عدم اجازه ملاقات با خانواده، اعتصاب غذای دیگری را آغاز کرد.[۷۰] به او تهدید شد که در صورت ادامه اعتصاب، به زندانی دورافتاده تبعید خواهد شد.[۷۰]

در سال ۲۰۱۵ میلادی، پس از پخش برنامه کودک "فیتیله" که در شبکه دولتی ایران به ترک‌های آذربایجانی‌ توهین کرده بود،[۷۱][۷۲] از ۹ نوامبر ۲۰۱۵ میلادی در شهرهای مختلف ایران، اعتراضات ترک‌های آذربایجان آغاز شد.[۷۳] در حمایت از این اعتراضات، عباس لسانی در زندان نیز دست به اعتصاب غذا زد.[۵][۷۴] پس از آن، او را از زندان اردبیل به زندان عادل‌آباد شیراز تبعید کردند.[۷۵] علی‌رغم تبعید، او در آنجا نیز به اعتصاب غذای خود ادامه داد.[۷۶]

در دسامبر ۲۰۱۵ میلادی، ۱۰۴۶ فعال ترک از ایران و جنوب آذربایجان بیانیه‌ای در حمایت از ترکمان‌های سوریه که در کشتار بودند، امضا کردند. عباس لسانی نیز یکی از امضاکنندگان این بیانیه بود.[۷۷]

در سال ۲۰۱۶ میلادی، یورش مهرعلی‌ بیگلو، حسین علی محمدی، مرتضی مرادپور، رسول رضوی که در زندان تبریز زندانی بودند، و عباس لسانی که به زندان شیراز تبعید شده بود، به مناسبت روز جهانی زبان مادری، از ۱۹ تا ۲۱ فوریه دست به اعتصاب غذا زدند.[۷۸] آنها این اعتصاب را به نشانه اعتراض به عدم امکان تحصیل به زبان ترکی آذربایجانی در ایران برگزار کردند.[۷۹]

در ۱۸ می ۲۰۱۶ میلادی، علی‌رغم پایان دوره زندان عباس لسانی، او را آزاد نکردند.[۸۰] در اعتراض به این موضوع، او در ۱۹ می اعتصاب غذای دیگری را آغاز کرد. در همان روز، یورش مهرعلی‌ بیگلو، رسول رضوی، حسین علی محمدی، مرتضی مرادپور، لطیف حسنی و چندین فعال ملی و فرهنگی دیگر که در زندان‌های مرکزی تبریز، اردبیل و رجایی‌شهر کرج[۸۰] بودند نیز دست به اعتصاب غذا زدند و حمایت خود را از لسانی اعلام کردند.[۸۱][۸۲][۸۳] در ۲۵ می ۲۰۱۶ میلادی، عباس لسانی به صورت موقت با قرار وثیقه آزاد شد.[۸۴]

در ۷ نوامبر ۲۰۱۶ میلادی، عباس لسانی بار دیگر در دادگاه محاکمه و به زندان مرکزی شهرستان خیاو (مشکین شهر) منتقل شد.[۸۵] دلیل این بازداشت، سخنرانی او در مراسم عروسی فعال ملی آیدین ذاکری بود.[۸۶][۸۷] دادگاه انقلاب مشگین‌شهر او را به خاطر این سخنرانی به پان‌ترکیسم و تبلیغ علیه رژیم متهم کرد.[۸۸][۸۹] عباس لسانی که این بازداشت را بی‌اساس می‌دانست، درخواست تجدید نظر کرد. در سال ۲۰۱۷ میلادی، دادگاه تجدیدنظر اردبیل حکم اولیه را لغو کرد و حکم به آزادی این فعال برجسته داد.[۹۰]

در آگوست ۲۰۱۷ میلادی، ۴۰ فعال حقوق ترک به دادگاه اهر فراخوانده شدند.[۹۱] عباس لسانی و دیگر فعالان به طور دسته‌جمعی محاکمه شدند.[۹۲] در اکتبر ۲۰۱۷ میلادی، عباس لسانی بار دیگر به دادگاه فراخوانده شد.[۹۳]

سال های ۲۰۱۸ الی ۲۰۲۰

عباس لسانی در ۲ ژوئیه ۲۰۱۸، برای جلوگیری از شرکت در همایش قلعه بابک که هر سال برگزار می‌شود، دستگیر شد.[۹۴][۹۵] او در اعتراض به دستگیری‌اش اعتصاب غذا کرد. در ۱۴ ژوئیه با وثیقه ۵۰۰ میلیون ریالی از زندان مرکزی تبریز آزاد شد.[۹۶] در ۱۶ سپتامبر ۲۰۱۸ به دادگاه انقلاب تبریز احضار شد.[۹۷] اما چون احضاریه به صورت پیامک ارسال شده بود و مهر رسمی نداشت، او این احضاریه را رد کرد و به دادگاه نرفت.[۹۸][۹۹] سپس در ۳۱ دسامبر ۲۰۱۸ به عباس لسانی از سوی دادگاه انقلاب اردبیل پیامک ارسال شد که او به ۱۰ ماه حبس محکوم شده است.[۱۰۰][۱۰۱]

در ژانویه ۲۰۱۹، او در اردبیل توسط نیروهای امنیتی دستگیر و به زندان تبریز منتقل شد.[۹۶][۱۰۲] عباس لسانی علت دستگیری‌اش را این‌گونه توضیح داد:[۱۰۳]

دو اتهام وجود دارد. در مراسم خاکسپاری حسن دمیرچی که از بزرگ‌ترین‌های ماست، حضور داشتم. اطلاعات دستور داده بود که در مراسم خاکسپاری صحبت نکنم، اما مردم خواستند که سخنرانی کنم. من هم ۱۰-۱۲ دقیقه صحبت کردم. در سخنرانی‌ام هیچ چیز علیه رژیم نبود. فقط در مورد حسن آغا دمیرچی و آذربایجان صحبت کردم. اینجا چه چیزی علیه نظام است؟ اما اگر این‌طور فکر می‌کنند، اشکالی ندارد. من صحبت خواهم کرد. اتهام دوم مربوط به راهپیمایی سال گذشته به قلعه بابک است. در سخنرانی‌ام گفته بودم که ما باید قوی باشیم، با مردم در ارتباط باشیم و یکی از این مکان‌ها قلعه بابک است که در آن جمع شویم. این‌ سخنان را به عنوان دعوت به اعتراض تلقی کردند. حدود صد نفر از جمله من در آن زمان بازداشت شدند. با این حال، تجمع در قلعه بابک شکل گرفت . به عبارت دیگر، من به دلیل سخنرانی‌هایم در قلعه بابک و مراسم خاکسپاری دمیرچی به دعوت به تجمع متهم شده‌ام. این‌ها اتهامات جعلی است و با حقوق بشری سازگار نیست. هر سال راهپیمایی به قلعه بابک برگزار شده و خواهد شد. جلوگیری از آن ممکن نخواهد بود. همچنین در قانون اساسی نوشته شده که هر شهروند حق دارد گردهمایی و تجمع داشته باشد

پس از انتقال عباس لسانی به زندان تبریز در ۵ ژانویه، او اعتراض کرد که محاکمه‌اش بدون ارسال احضاریه رسمی به صورت غیابی انجام شده که این غیرقانونی است. دادگاه تبریز اعتراض عباس لسانی را پذیرفت و اجرای حکم را به طور موقت متوقف کرد.[۱۰۴] قاضی اهرابی حکم موقت آزادسازی عباس لسانی با وثیقه ۱۰۰ میلیون تومانی و برگزاری دوباره دادگاه در ۱۵ ژانویه را امضا کرد.[۱۰۵] در ۱۵ ژانویه، پس از پایان جلسه دادگاه، عباس لسانی توسط نیروهای امنیتی بازداشت شد.[۱۰۶] چند روز بعد، ۵ فعال دیگر نزدیک به او در دادگاه انقلاب اردبیل محاکمه شدند. رحیم غلامی، عسگر اکبرزاده، علی واثقی، مهدی هوشمند و سعید صادقی‌فر به "تشکیل تجمع غیرقانونی به قصد برهم زدن امنیت کشور" متهم شدند.[۱۰۷] سپس عباس لسانی که به زندان اردبیل منتقل شده بود، به نشانه اعتراض به دستگیری‌اش اعتصاب غذا کرد.[۱۰۸][۱۰۹][۱۱۰]

در ۲۱ فوریه ۲۰۱۹، به مناسبت روز جهانی زبان مادری، عباس لسانی که در زندان اردبیل به سر می‌برد، به همراه لطیف حسنی در زندان کرج، سیامک میرزایی و ابراهیم نوری در زندان اوین، و امیر ستاری در زندان تبریز، اعتصاب غذای ۵ روزه‌ای را آغاز کرد.[۱۱۱]آنها این اعتصاب غذا را به نشانه اعتراض به نبود آموزش به زبان ترکی آذربایجانی در ایران برگزار کردند.[۱۱۱]

در ۱۰ مارس ۲۰۱۹، عباس لسانی به دادگاه در اردبیل برده شد.[۱۱۲] وقتی او از زندان به دادگاه برده شد، از پوشیدن لباس زندان خودداری کرد و این را بی‌احترامی به کرامت انسانی خود دانست. به همین دلیل، مقامات او را با دستبند و پابند به دادگاه آوردند.[۱۱۲] عباس لسانی در دادگاه درخواست کرد که دفاعیاتش به زبان ترکی آذربایجانی انجام شود[۱۱۳] و به زبان مادری خود از خود دفاع کرد.[۱۱۲]

در ۱۳ آوریل ۲۰۱۹، دادگاه تجدیدنظر استان آذربایجان شرقی به شکایت عباس لسانی از حکم ۱۰ ماهه حبس دادگاه انقلاب تبریز که در فوریه صادر شده بود، رسیدگی کرد.[۱۱۴] به عباس لسانی اجازه حضور در دادگاه داده نشد.[۱۱۵] بعدا شعبه ۲۶ دادگاه تجدیدنظر حکم حبس صادر شده برای این فعال سیاسی را «مطابق شرع و موازین شرعی» صادر کرد .[۱۱۵]

در ۸ ژوئیه ۲۰۱۹، دادگاه انقلاب اردبیل عباس لسانی را به دلیل "تشویق مردم غرب آذربایجان به مسلح شدن"، "تشکیل گروه غیرقانونی" و "تبلیغ علیه نظام" به ۸ سال حبس [۱۱۶] و ۲ سال تبعید به یزد همراه با خانواده‌اش محکوم کرد.[۱۱۷][۱۱۸][۱۱۹][۱۲۰] عباس لسانی به این حکم اعتراض کرد و درخواست تجدیدنظر داد. در ۱۳ سپتامبر ۲۰۱۹، عباس لسانی به دادگاه تجدیدنظر احضار شد.[۱۲۱] دادگاه تجدیدنظر استان آذربایجان شرقی در ۱۶ سپتامبر به شکایت عباس لسانی رسیدگی کرد.[۱۲۲] عباس لسانی "بیانیه دفاعی" خود که به زبان ترکی آذربایجانی تهیه کرده بود، در جلسه دادگاه خواند.[۱۲۲][۱۲۳] او گفت:[۱۲۲]

اگر عدالت و صداقت دارید، اگر خود را در اتهاماتی که میزنید و مواضعی که میگیرید، درست میدانید درها را باز کنید! دادگاه را علنی کنید تا ملت و همه دنیا خودشان تصمیم بگیرند!

در حکم اولیه، او از دو مورد اتهام تبرئه شد، اما بعداً همان دو اتهام دوباره به پرونده او افزوده شد و مدت حبس به ۱۵ سال افزایش یافت.[۱۲۴][۱۲۵][۱۲۶][۱۲۷][۱۲۸] برخی معتقدند که به دلیل دفاعیات عباس لسانی به زبان مادری، او به مجازات سنگین‌تری محکوم شده است.[۱۲۹] پس از افزایش مدت حبس، عباس لسانی به حکم دادگاه درخواست تجدیدنظر به دیوان عالی ایران ارائه داد.[۱۳۰] دیوان عالی ایران حکم ۱۵ سال حبس دادگاه اردبیل را تغییر نداد.[۱۳۰] در ۲۰ اکتبر ۲۰۲۰، وکیل عباس لسانی، محمدرضا فقیهی، دستگیر شد.[۱۳۱][۱۳۲] فقیهی پس از دیدار با عباس لسانی در صبح روز مذکور، در دادسرای اردبیل بازداشت شد.[۱۳۳] محمدرضا فقیهی به جرم "افشای اسناد محرمانه قضایی" توسط شعبه ۱۰۲ دادگاه اردبیل به ۶ ماه حبس محکوم شد.[۱۳۴] در مارس ۲۰۲۰، محمدرضا فقیهی تبرئه شد.[۱۳۴] در ژوئیه ۲۰۲۰، دیوان عالی ایران درخواست فرجام‌خواهی عباس لسانی را رد کرد و حکم ۱۵ سال حبس دادگاه اردبیل را تأیید کرد.[۱۳۵][۱۳۶][۱۳۷] با وجود اینکه بسیاری از زندانیان به دلیل خطر شیوع ویروس کرونا به طور موقت آزاد شدند، عباس لسانی از این مجوز برخوردار نشد.[۱۳۸][۱۳۹] حتی هنگام فوت برادرش، با وجود داشتن حق چند روز مرخصی برای شرکت در مراسم خاکسپاری و عزاداری، به او این اجازه داده نشد.[۱۴۰]

در ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۰، پس از آغاز جنگ دوم قره‌باغ، ملاقات عباس لسانی با بستگان و تماس تلفنی با آنها ممنوع شد.[۱۴۱][۱۴۲] سپس در ۱۳ نوامبر، این ممنوعیت دوباره برقرار شد.[۱۴۳][۱۴۴] در ۲۰ نوامبر ۲۰۲۰، عباس لسانی که در بخش ۷ زندان اردبیل نگهداری می‌شد، در اعتراض به ممنوعیت‌های وضع شده، اعتصاب غذای نشسته ۵ ساعته‌ای را در دفتر نگهبان زندان برگزار کرد.[۱۴۵][۱۴۶] گفته می‌شود که این ممنوعیت‌ها به پیشنهاد رئیس اداره اطلاعات استان اردبیل، مدیرکل دادگستری استان و دادستان اردبیل، ناصر عتباتی و سید عبدالله طباطبایی، اجرا شده است.[۱۴۷] پس از این اعتراض، به عباس لسانی اجازه ملاقات با بستگان داده شد، اما ممنوعیت تماس تلفنی برطرف نشد.[۱۴۵]

پس از سال ۲۰۲۰

در ۱۳ ژانویه ۲۰۲۱1، یوسف کاری، فعال ملی فرهنگی که در زندان نگهداری می‌شد، به دلیل رفتار بد دستیار دادستان و انتقال از بخش خود به بخش قرنطینه، اعتصاب غذا را آغاز کرد.[۱۴۸][۱۴۹] او این اقدام را به عنوان اعتراض به این شرایط انجام داد.[۱۵۰] به حمایت از او، از ۱۸ ژانویه، عباس لسانی که در زندان اردبیل بود نیز دست به اعتصاب غذا زد.[۱۵۱][۱۵۲] بعداً برای حمایت از یوسف کاری، سیامک میرزایی که در زندان اوین بود و همچنین برادران علی و رضا واثقی که در زندان اردبیل نگهداری می‌شدند، نیز به اعتصاب غذا پیوستند.[۱۵۳] عباس لسانی از ۲۰ ژانویه اعتصاب خشک را آغاز کرد.[۱۵۴] یوسف کاری که از ۱۷ ژانویه اعتصاب خشک را آغاز کرده بود، در شب ۲۰ ژانویه پس از بازگشت به بخش خود از بخش قرنطینه، اعتصاب غذا را متوقف کرد.[۱۵۵] پس از آن، فعالان سیاسی که به حمایت از او اعتصاب کرده بودند نیز به اعتصاب خود پایان دادند.[۱۵۵]

در ماه مه ۲۰۲۱، در دوران زندان، یوسف کاری دچار درد شدید کمر و زانو شد. به دلیل بی‌اثر بودن داروها و درمان‌های ارائه‌شده توسط پزشکان زندان، در ۲۵ مه به بیمارستان منتقل شد[۱۵۶]، اما همان روز پس از معاینه دوباره به زندان بازگردانده شد.[۱۵۷]

در ۱۲ ژوئن ۲۰۲۱، او در اعتراض به فشارهایی که توسط مقامات زندان بر زندانیان اعمال می‌شد، دوباره اعتصاب غذا کرد.[۱۵۸][۱۵۹] طبق قوانین ایران، بخش زندانیان سیاسی باید از سایر زندانیان جدا باشد، اما به دلیل اینکه دادگاه‌ها و زندان‌های ایران فعالان سیاسی و اجتماعی را به عنوان زندانیان امنیتی تلقی می‌کنند، این قانون را رعایت نمی‌کنند. بنابراین، این زندانیان را در کنار مجرمان خطرناک قرار داده و فشارهای روانی بر آنان افزایش می‌یابد.[۱۶۰][۱۶۱] بعداً یوسف کاری نیز برای حمایت از عباس لسانی اعتصاب غذا کرد.[۱۶۲] از 13 ژوئن، هر دو اعتصاب غذای خشک را آغاز کردند.[۱۵۸][۱۶۳] در ۱۳ ژوئن، برادران علی و رضا واثقی و مهرداد شیخی که در زندان اردبیل بودند نیز به اعتصاب غذا پیوستند.[۱۶۴] . پنج فعال ملی که در اعتصاب غذا بودند، به بخش قرنطینه زندان منتقل شدند و تماس تلفنی با خانواده‌هایشان نیز ممنوع شد.[۱۶۴] در ۱۴ ژوئن، برای حمایت از زندانیان اعتصاب‌کننده، فعالان ملی که در زندان اوین تهران بودند، یعنی سیامک میرزایی، کیانوش اصلانی و بهنام شیخی، نیز به اعتصاب غذا پیوستند.[۱۶۵] بعدها خالد پیرزاده، حسین هاشمی و محمد ترکمانی که در تهران زندانی بودند نیز به این اعتصاب پیوستند.[۱۶۶][۱۶۷] در ۱۶ ژوئن، سیامک میرزایی، کیانوش اصلانی و توحید امیر امینی که در زندان اوین تهران به حمایت از اعتصاب غذا پیوسته بودند، به بازداشتگاه تحقیقات وزارت اطلاعات (بند 209) منتقل شده و به مدت ۳ ساعت بازجویی شدند.[۱۶۸] سپس، مدیریت زندان با خواسته‌های عباس لسانی موافقت کرد و زندانیانی که مرتکب جرایم سنگین و خطرناک شده بودند را از بخش هفتم که زندانیان سیاسی در آن نگهداری می‌شدند، خارج کرد. این فعالان نیز به اعتصاب غذای خود پایان دادند.[۱۶۹][۱۷۰] برادران علی و رضا واثقی که به دلیل اعتصاب غذا به بخش قرنطینه منتقل شده بودند، در ۲۵ ژوئن به بخش‌های قبلی خود بازگردانده شدند.[۱۷۱]

در ۳۰ اوت ۲۰۲۱، یوسف کاری با وثیقه ۸۰۰ میلیون تومانی به مدت چهار روز برای درمان به مرخصی رفت.[۱۷۲][۱۷۳] اما در ۳ سپتامبر ۲۰۲۱ دوباره به زندان بازگردانده شد.[۱۷۴][۱۷۵]

در ۲۲ سپتامبر ۲۰۲۱، علیرضا فرشی اعلام کرد که به دلیل احکام ظالمانه و غیرعادلانه قاضیان در دادگاه‌های ایران و همچنین محرومیت ترک‌ها از آموزش به زبان مادری در مدارس، به مدت ۳ روز دست به اعتصاب غذا خواهد زد.[۱۷۶] پس از آن، عباس لسانی و ۷ زندانی دیگر نیز به حمایت از علیرضا فرشی به این اعتصاب پیوستند.[۱۷۷][۱۷۸]

عباس لسانی که از نارسایی قلبی و فشار خون بالا رنج می‌برد، در ماه اکتبر ۲۰۲۱.  برای معاینه به کلینیکی خارج از زندان منتقل شد.[۱۷۹] سپس در ۴ نوامبر برای معاینه به پزشکی قانونی اردبیل منتقل شد.[۱۸۰] گزارش شد که به دلیل نتایج آزمایش‌های او و نیاز فوری به عمل دیسک کمر، تحت معاینه قرار گرفته است.[۱۸۰] در ۲۴ ژانویه ۲۰۲۲، او دوباره برای معاینه به پزشکی قانونی اردبیل برده شد.[۱۸۱] در گزارش کمیسیون پزشکی، ضرورت جراحی دیسک‌های بین مهره‌ای او مورد تأکید قرار گرفت.[۱۸۲] به همین دلیل، عباس لسانی از ۱۳ فوریه ۲۰۲۲ به مدت ۶ ماه برای درمان در خارج از زندان به مرخصی رفت.[۱۸۳] پس از مرخصی، فعالان ملی از شهرهایی چون تبریز، ارومیه، اردبیل، پارس‌آباد و مشگین‌شهر، در تاریخ‌های ۱۵، ۲۰ و ۲۵ فوریه به دیدار عباس لسانی در خانه‌اش رفتند.[۱۸۴] عباس لسانی در ۹ آوریل ۲۰۲۲ در بیمارستان ولیعصر تبریز تحت عمل جراحی دیسک کمر قرار گرفت.[۱۸۵] دومین عمل جراحی او در ۲۴ مه انجام شد.[۱۸۶] با وجود درخواست و نظر پزشک پزشکی قانونی، دادستان اردبیل با تمدید مرخصی پزشکی او موافقت نکرد[۱۸۷] و عباس لسانی در ۲۷ اوت به زندان اردبیل بازگردانده شد.[۱۸۸]


فعال ملی آذربایجانی در ۲۱ فوریه ۲۰۲۳، پس از اعلام "عفو عمومی" توسط سیستم قضایی، از زندان اردبیل آزاد شد و بلافاصله به شهر یزد تبعید شد.[۱۸۹][۱۹۰] اما او از حکم تبعید سرپیچی کرده و به شهر اردبیل بازگشت،[۱۹۱] جایی که دیگر فعالان ملی از او استقبال کردند.[۱۹۲][۱۹۳]

فشارها علیه خانواده

در ۳۱ اکتبر ۲۰۰۶، پس از اینکه عباس لسانی دوباره دستگیر شد، همسرش رقیه لسانی در ارتباط با این حادثه به چندین سایت خبری مصاحبه داد. به دلیل انتشار خبر دستگیری همسرش و همچنین مصاحبه با چندین سایت خارجی در این باره، رقیه لسانی نیز تهدید به دستگیری شد.[۱۹۴][۱۹۵]

در ماه مه ۲۰۰۷، خواهرزاده عباس لسانی، مهدی محمدپور، دستگیر شد.[۲۵]

در ۱۰ سپتامبر ۲۰۰۸، در ساعات شام، به مراسم افطاری که در خانه صیاد محمدیان برگزار شده بود، توسط نیروهای ویژه ایران حمله شد.[۲۹] بیش از 20 نفر که در آنجا مهمان بودند، از جمله اعضای خانواده عباس لسانی، همسرش رقیه لسانی و پسرانش آتیلا لسانی و اوقتای لسانی نیز دستگیر شدند. اعضای خانواده عباس لسانی پس از چند ساعت بازجویی آزاد شدند.[۱۹۶]

در ۹ سپتامبر ۲۰۱۱، پس از دستگیری عباس لسانی، در 13 سپتامبر، خواهرزاده او مهدی محمدپور نیز دستگیر شد.[۱۹۷]

در ماه فوریه ۲۰۱۶، همسر عباس لسانی، رقیه علیزاده، و دو پسرش به شعبه دوم دادگاه اردبیل احضار شدند.[۲] در نسخه‌ای از سند دادگاهی که به او ارسال شد، دلیل احضار او به دادگاه ذکر نشده بود، اما همسر زندانی تهدید شد که در صورت عدم حضور در دادگاه طی ۵ روز، تحت نظارت قرار خواهد گرفت.[۱۹۸] در ۲۳ فوریه ۲۰۱۶، همسر و دو پسر عباس لسانی در شعبه دوم دادگاه اردبیل مورد بازجویی قرار گرفتند. آن‌ها به نوبه خود از پاسخ به سوالات دادگاه که بی‌مورد بود خودداری کردند و از امضای اسناد دادگاه نیز امتناع ورزیدند.[۱۹۹]

در ۸ اکتبر ۲۰۲۰، خودرو متعلق به خانواده عباس لسانی توسط افراد ناشناس به آتش کشیده شد.[۲۰۰]

در نوامبر ۲۰۲۰، پسر عباس لسانی، اوقتای لسانی، به دلیل توزیع شیرینی به مناسبت آزادسازی شوشا در ۹ نوامبر، توسط اداره نظارت بر اماکن عمومی اردبیل به "نگرانی افکار عمومی" متهم شد و از ادامه کار در بازار اردبیل منع شد.[۲۰۱]

اعتراضات به دستگیری

در ژانویه ۲۰۰۷، کمیته حقوق جهانی آذربایجانی‌ها (DAHMK) با درخواست آزادی عباس لسانی به کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد مراجعه کرد .[۲۰۲]

در ۱ فوریه ۲۰۰۷، سازمان عفو بین‌الملل عباس لسانی را به‌عنوان زندانی وجدان اعلام کرد.[۳][۲۰۳] 

در همان روز، سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده، شان مک‌کورمک، بیان کرد که این وزارت از وضعیت عباس لسانی که در ایران زندانی است، نگران است و او در زندان تحت فشارهای فیزیکی قرار دارد .[۲۰۴] در ادامه بیانیه وزارت خارجه آمده است که رژیم ایران زبان آذربایجانی را در مدارس ممنوع کرده، فعالان آذربایجانی را تحت تعقیب قرار می‌دهد و افرادی مانند عباس لسانی که از حقوق فرهنگی و زبانی خود دفاع می‌کنند را به ناحق زندانی می‌کند. [۲۰۵][۲۰۶][۲۰۷] در فوریه ۲۰۰۷، هولگر گوستافسون، عضو کمیسیون روابط خارجی پارلمان سوئد و نماینده حزب دموکرات مسیحی، با ارسال نامه‌ای به محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور وقت ایران، خواستار آزادی عباس لسانی شد.[۲۰۸][۲۰۹] در فوریه ۲۰۰۷، کارل شلیتر، عضو پارلمان اروپا، برای آزادی عباس لسانی به آیت‌الله سید علی خامنه‌ای نامه نوشت. او در نامه خود به شرایط نگهداری، وضعیت سلامت و فشارهایی که به خانواده لسانی وارد می‌شود، اشاره کرد.[۲۱۰] در ۶ مارس ۲۰۰۷، وزارت خارجه ایالات متحده گزارش سالانه حقوق بشر برای سال ۲۰۰۶ را ارائه کرد که در آن نقض حقوق زبان مادری آذربایجانی‌ها، بازداشت‌های سیاسی و تعقیب فعالان سیاسی، از جمله دستگیری عباس لسانی، مورد اشاره قرار گرفته بود.[۲۱۱]

در مارس ۲۰۰۸، انجمن آذربایجانی‌های جنوبی مقابل ساختمان بی‌بی‌سی در لندن تظاهراتی برگزار کرد. شرکت‌کنندگان در این تظاهرات خواستار آزادی عباس لسانی شدند. آن‌ها پلاکاردهایی با عبارات «۳۰ میلیون تُرک آذربایجانی تحت سرکوب رژیم ایران هستند!»، «زبان تُرکی آذربایجانی باید در آذربایجان جنوبی زبان رسمی باشد!» و «شکنجه زندانیان وجدان را متوقف کنید!» در دست داشتند. در این تظاهرات که دو ساعت به طول انجامید، شرکت‌کنندگان اعلامیه‌هایی درباره دستگیری عباس لسانی و وضعیت آذربایجانی‌های جنوبی در ایران به زبان انگلیسی توزیع کردند .[۲۱۲]

در ۲۹ اوت ۲۰۱۵، در استادیوم تختی اردبیل، در جریان مسابقه فوتبال بین تیم‌های شهرداری اردبیل و گیتی‌پسند اصفهان، هواداران اردبیلی شعار «کشور ما آباد باشد، لسانی آزاد باشد» را سر دادند و آزادی عباس لسانی را خواستار شدند.[۲۱۳]

در ۱۰ سپتامبر ۲۰۱۵، مصطفی پروین، صالح پیچقانی، توحید امیر امینی،[۲۱۴] مرتضی پروین و میثم جولانی در استادیوم تختی اردبیل در جریان مسابقه فوتبال توسط نیروهای امنیتی ایران دستگیر شدند. دلیل این دستگیری، بالا بردن پلاکاردهایی با مضمون حمایت از عباس لسانی و دیگر زندانیان سیاسی و سر دادن شعارهای ملی‌گرایانه بود .[۲۱۵] هر یک از آن‌ها به سه ماه زندان و ۳۰ ضربه شلاق محکوم شدند.[۲۱۶] با وجود اینکه حکم شلاق باید در پایان دوره حبس اجرا می‌شد، این حکم در نخستین روزهای زندانی شدن آن‌ها به اجرا درآمد.[۲۱۷]  

در سال ۲۰۱۹، کتابی با عنوان «فریاد آزادی» توسط گروهی از حامیان عباس لسانی منتشر شد که شامل اشعار، مقالات، دفاعیات او در دادگاه و مصاحبه‌های او بود.[۲۱۸][۲۱۹][۲۲۰] 

در همان سال، عباس لسانی در اعتراض به دستگیری خود دست به اعتصاب غذا زد و فعالان ملی کمپینی با عنوان «حمایت از عباس لسانی» راه‌اندازی کردند .[۲۲۱]  در ۴ فوریه ۲۰۱۹، قباد عباداوغلو، رئیس جنبش دموکراسی و رفاه آذربایجان، خواستار آزادی عباس لسانی شد و از همه دعوت کرد که از او حمایت کنند.[۲۲۲]  در ۵ فوریه، حزب مساوات خواستار آزادی بدون قید و شرط عباس لسانی و تمامی فعالان ملی که در زندان‌های ایران نگهداری می‌شدند، شد و بیانیه‌ای در این باره منتشر کرد .[۲۲۳] علاوه بر بیانیه حزب، رئیس آن، عارف حاجیلو نیز سرکوب فعالان ملی در ایران را محکوم کرد و خواستار آزادی عباس لسانی شد .[۲۲۳]  در ۷ فوریه، صابر رستم‌خانلو رئیس مشترک کنگره جهانی آذربایجانی‌ها، خواستار آزادی فوری عباس لسانی و دیگر افرادی که به‌ ناحق زندانی شده‌اند و تحقق خواسته‌های ملی، سیاسی و اقتصادی تُرک‌های آذربایجانی در ایران شد.[۲۲۴] در ۱۰ فوریه، فعالان حقوق بشری که از کمپین «حمایت از عباس لسانی» حمایت کرده بودند، مورد حمله نیروهای امنیتی قرار گرفتند؛ خانه‌های مرتضی پروین، مهدی دوستدار و رحیم نوروزی و محل کار علی واثقی و مظاهر معالی مورد تفتیش قرار گرفت.[۲۲۵]  

در ۱۰ ژوئیه ۲۰۱۹، سازمان جوانان ملی‌گرا در مقابل سفارت ایران در باکو تجمعی برگزار کرد تا از حقوق عباس لسانی و دیگر فعالان حمایت کند. شرکت‌کنندگان در این تجمع شعارهایی همچون «آزادی برای هم‌میهنان ما!»، «آذربایجان جنوبی ایران نیست!» و «آذربایجان یکی باشد، پایتختش تبریز باشد!» سر دادند و قطعنامه تجمع را مقابل سفارت قرائت کردند.[۲۲۶] 

در ۱۷ ژوئیه ۲۰۱۹، فعالان حزب مساوات تلاش کردند تا مقابل سفارت ایران تجمعی اعتراضی برگزار کنند. در قطعنامه این تجمع، از دولت ایران خواسته شد تا همکاری نظامی با ارمنستان را متوقف کرده و قرارداد تولید مشترک سلاح را لغو کند و عباس لسانی و دیگر فعالان را آزاد کند و به تبعیض‌های قومی پایان دهد.[۲۲۷]  

در مارس ۲۰۲۰، ۱۶۱ فعال ملی و فرهنگی، از جمله روزنامه‌نگاران، شاعران، محققان، نویسندگان و فعالان مدنی، نامه‌ای به ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضائیه ایران، نوشتند و به دلیل خطر ویروس کرونا خواستار آزادی زندانیان سیاسی شدند. در این درخواست نام ۲۸ زندانی سیاسی آذربایجانی از جمله عباس لسانی ذکر شده بود.[۲۲۸] 

در ژوئن ۲۰۲۰، گروه مدافع حقوق بشر «متحد برای ایران» که مقر آن در ایالات متحده است، کمپینی برای جمع‌آوری امضا جهت آزادی عباس لسانی راه‌اندازی کرد.[۲۲۹]

در دسامبر ۲۰۲۰، در شهر اردبیل، شعارهایی برای آزادی زندانیان سیاسی روی دیوارهای شهر نوشته شد. از جمله این شعارها: «هنوز خبری نداریم»، «زندانیان سیاسی ما را نجات دادند، مدت زیادی است که در قفس هستند، آن‌ها را فراموش نکنیم»، «زندانیان را به مرخصی بفرستید»، «دیدارها و تماس‌های تلفنی عباس لسانی همچنان ممنوع است»، و «سلامت زندانیان سیاسی ما خط قرمز ما است».[۲۳۰]

در مه ۲۰۲۱، شعارهایی در خیابان‌های اردبیل در حمایت از آزادی زندانیان سیاسی نوشته شد. از آنجا که در آن زمان انتخابات در ایران نزدیک بود، فعالان ملی شعارهایی مانند «ما به حق آزادی زندانیان سیاسی رأی می‌دهیم»، «ما به عباس لسانی رأی می‌دهیم» و «نماینده منتخب ملت آذربایجان در زندان است» بر دیوارها نوشتند.[۱۵۷]

در اوت ۲۰۲۱، جاوید رحمان، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر در ایران، گزارش جدیدی درباره نقض حقوق بشر در ایران به مجمع عمومی سازمان ملل ارائه کرد. او در گزارش ۲۵ صفحه‌ای خود اشاره کرد که فعالان جامعه مدنی تُرک مانند عباس لسانی و علیرضا فرشی در ایران به دلیل دفاع از حقوق اقلیت‌ها هدف قرار گرفته‌اند و اطلاعاتی درباره اعتصاب غذای عباس لسانی و هفت فعال ملی دیگر در ژوئن ۲۰۲۱ نیز ارائه داد. [۲۳۱][۲۳۲]

منابع

  1. ↑ "Abbas Lesani -". web.archive.org. 2023-06-01. Archived from the original on 2023-06-01. Retrieved 2023-08-01.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ "Report on the situation of Iranian Azerbaijanis regarding human rights". web.archive.org. 2016-03-21. Archived from the original on 2016-03-21. Retrieved 2023-08-01.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  3. ↑ ۳٫۰۰ ۳٫۰۱ ۳٫۰۲ ۳٫۰۳ ۳٫۰۴ ۳٫۰۵ ۳٫۰۶ ۳٫۰۷ ۳٫۰۸ ۳٫۰۹ ۳٫۱۰ ۳٫۱۱ ۳٫۱۲ "Iran: Appeal Case: Abbas Lisani – Prisoner of Conscience" (PDF) (به انگلیسی). Amnesty International. 2007-02-01. Archived from the original (PDF) on 2020-04-16. Retrieved 2023-03-13.
  4. ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ AzadlıqRadiosu (2008-01-18). "Təbrizdə Ermənistanın konsulluğu açılır". Azadlıq Radiosu (به ترکی آذربایجانی). Archived from the original on 2023-12-25. Retrieved 2023-12-25.
  5. ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ "The Submission of Association for the Human Rights of the Azerbaijani People in Iran (AHRAZ) to theUN's special rapporteur on human rights in Iran Mr. Javaid Rehman". web.archive.org. 2020-04-23. Archived from the original on 2020-04-23. Retrieved 2023-08-01.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  6. ↑ "اذعان نماينده تبريز به اعتصاب غذای فعال آذربايجانی". bbc.com. 2007-01-30. Archived from the original on 2021-02-26. Retrieved 2023-08-08.
  7. ↑ "Abbas Lisani son iki həftə ərzində ikinci dəfə ifadə verməyə çağırılıb". musavat.com. 2013-08-01. Archived from the original on 2023-06-21. Retrieved 2023-12-25.
  8. ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ ۸٫۲ "UA 163/06 Incommunicado detention/Fear of torture/Medical concern / Abbas Lisani (or Leysanli) (m), aged 38, activist" (PDF). amnesty.org. 2006-06-08. Archived (PDF) from the original on 2024-04-09. Retrieved 2023-12-25.
  9. ↑ CASACA, Paulo. "Parliamentary question | Abbas Lesani and the rights of the Azerbaijanis in Iran | E-5287/2006 | European Parliament". www.europarl.europa.eu (به انگلیسی). Archived from the original on 2023-09-30. Retrieved 2023-08-09.
  10. ↑ "Avropa Parlamentarları İranı azərbaycanlı məhbusları azad etməyə çağırır" (به ترکی آذربایجانی). صدای آمریکا. 2006-07-18. Archived from the original on 2021-05-15. Retrieved 2023-03-13.
  11. ↑ "Azərbaycanın xordadı" (به ترکی آذربایجانی). etekyazi.com. 2022-05-22. Archived from the original on 2022-05-22. Retrieved 2023-07-25.
  12. ↑ Abbas Lesani / 2011: ARRESTS AND PROSECUTION (PDF) (به انگلیسی). united4iran.org. 2021. p. 1. Archived (PDF) from the original on 2023-07-28. Retrieved 2023-07-28.
  13. ↑ یگانه, بیژن (2008-04-16). "نگرانی از وضعيت عباس لسانی و رضا عباسی در زندان". رادیو فردا. Archived from the original on 2023-08-10. Retrieved 2023-08-09.
  14. ↑ "Abbas Lisaninin məhkəməsi başlayır". web.archive.org. 2021-04-18. Archived from the original on 2021-04-18. Retrieved 2023-08-01.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  15. ↑ AzadlıqRadiosu (2006-10-04). "İran məhkəməsi şairə 50 şallaq vurulması haqda hökm verib". Azadlıq Radiosu (به ترکی آذربایجانی). Archived from the original on 2021-10-16. Retrieved 2023-12-25.
  16. ↑ ۱۶٫۰ ۱۶٫۱ ۱۶٫۲ ۱۶٫۳ ""Vaşinqtondan baxış": Abbas Lisaninin həbsi". Voice of America (به ترکی آذربایجانی). 2007-01-27. Archived from the original on 2023-12-25. Retrieved 2023-12-25.
  17. ↑ "2007 Country Reports on Human Rights Practices" (به انگلیسی). وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا. 2008-03-11. Archived from the original on 2017-03-26. Retrieved 2023-03-15.
  18. ↑ "عباس لسانی فعال سیاسی سرشناس آذربایجانی آزاد شد". human-rights-iran.org. 2008-11-09. Archived from the original on 2023-08-08. Retrieved 2023-08-08.
  19. ↑ "US Cites Systematic Repression of Iranian Dissidents, Minorities". VOA (به انگلیسی). 2009-11-01. Archived from the original on 2023-08-01. Retrieved 2023-08-01.
  20. ↑ "Abbas Lisani, Azerbaijani political prisoner and prisoner of conscience in Iran" (به انگلیسی). پارلمان اروپا. 2007-02-14. Archived from the original on 2023-03-13. Retrieved 2023-03-13.
  21. ↑ ""İran Azərbaycanına pəncərə" proqramının həftəlik xəbərlər icmalı" (به ترکی آذربایجانی). صدای آمریکا. 2006-11-11. Archived from the original on 2021-04-17. Retrieved 2023-03-13.
  22. ↑ ""İran Azərbaycanına pəncərə" proqramının həftəlik xəbərlər icmalı" (به ترکی آذربایجانی). صدای آمریکا. 2007-03-17. Archived from the original on 2022-05-18. Retrieved 2023-03-15.
  23. ↑ AzadlıqRadiosu (2007-03-18). "İran Azərbaycanında həbslər və məhkəmələr davam edir". Azadlıq Radiosu (به ترکی آذربایجانی). Archived from the original on 2023-12-25. Retrieved 2023-12-25.
  24. ↑ ۲۴٫۰ ۲۴٫۱ "Güneylilər may mitinqlərinin ildönümünə hazırlaşır" (به ترکی آذربایجانی). صدای آمریکا. 2007-04-28. Archived from the original on 2021-02-25. Retrieved 2023-03-15.
  25. ↑ ۲۵٫۰ ۲۵٫۱ Xədicə İsmayıl (2007-05-12). "Təbriz, Ərdəbil, Sulduz və Qumda yeni təzyiq dalğası" (به ترکی آذربایجانی). صدای آمریکا. Archived from the original on 2022-12-10. Retrieved 2023-03-15.
  26. ↑ "Abbas Lisani azadlığa buraxıldı" (به ترکی آذربایجانی). صدای آمریکا. 2018-10-30. Retrieved 2023-03-15.
  27. ↑ "بازداشت فعالان مدنی آذربایجانی و بی‌خبری خانواده‌هایشان – DW – ۱۳۸۷/۶/۲۵". dw.com. Archived from the original on 2023-12-25. Retrieved 2023-12-25.
  28. ↑ ۲۸٫۰ ۲۸٫۱ هدایت, انصافعلی (2008-09-12). "بازداشت شماری از فعالان هویت طلب آذربایجانی در تهران". رادیو فردا. Archived from the original on 2023-12-25. Retrieved 2023-12-25.
  29. ↑ ۲۹٫۰ ۲۹٫۱ "Hələ beş fəal Evin zindanındadır" (به ترکی آذربایجانی). رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی. 2008-10-09. Archived from the original on 2021-05-08. Retrieved 2023-07-11.
  30. ↑ ۳۰٫۰ ۳۰٫۱ "Dəfn mərasimindən sonra Azərbaycanlıları həbs ediblər". رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی. 2010-01-01. Archived from the original on 2021-08-05. Retrieved 2023-12-25.
  31. ↑ "دهمین سالگرد وفات "چنگیز بخت آور" از فعالان شناخته شده حرکت ملی آزربایجان می باشد". gadtb.com. 2019-12-27. Archived from the original on 2023-12-25. Retrieved 2023-12-25.
  32. ↑ AzadlıqRadiosu (2009-12-29). "Çingiz Bəxtavərin dəfninə yığışanlar həbs edildi". Azadlıq Radiosu (به ترکی آذربایجانی). Archived from the original on 2021-07-27. Retrieved 2023-12-25.
  33. ↑ ۳۳٫۰ ۳۳٫۱ ۳۳٫۲ İnsafəli Hidayət (2009-12-31). "Çingiz Bəxtavərin dəfn mərasimində bir qrup adam döyülüb bir neçəsi isə saxlanıb" (به ترکی آذربایجانی). صدای آمریکا. Archived from the original on 2021-04-14. Retrieved 2023-03-15.
  34. ↑ "Azərbaycanlıların kütləvi həbsi başlayıb". Qafqazinfo (به ترکی آذربایجانی). 2011-08-28. Archived from the original on 2023-08-10. Retrieved 2023-08-09.
  35. ↑ "Arxivlənmiş surət". musavat.com. Archived from the original on 2023-08-10. Retrieved 2023-08-09.
  36. ↑ منشو (باکو), رناد (2011-08-30). "« پنج فعال مدنی در اردبيل بازداشت شدند»". رادیو فردا. Archived from the original on 2023-08-10. Retrieved 2023-08-09.
  37. ↑ AzadlıqRadiosu (2011-09-15). "Urmiyə gölünün qurumasına etiraza çağıran 13 fəal həbs olunub". Azadlıq Radiosu (به ترکی آذربایجانی). Archived from the original on 2023-12-25. Retrieved 2023-12-25.
  38. ↑ رادیوفردا (2011-09-14). "تداوم اعتراضات و بازداشت‌ها در اردبیل". رادیو فردا. Archived from the original on 2023-08-10. Retrieved 2023-08-09.
  39. ↑ "Report on the situation of Iranian Azerbaijanis regarding human rights, April 2016". web.archive.org. 2016-05-24. Archived from the original on 2016-05-24. Retrieved 2023-08-01.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  40. ↑ admin-hr (2016-04-13). "Abbas Lesani Faces New Charges in Shiray Prison". Hrana (به انگلیسی). Archived from the original on 2023-07-28. Retrieved 2023-07-28.
  41. ↑ Tapdıq Fərhadoğlu (2011-09-09). "İranda iki azərbaycanlı milli fəal tutulub" (به ترکی آذربایجانی). صدای آمریکا. Archived from the original on 2021-05-11. Retrieved 2023-03-15.
  42. ↑ ۴۲٫۰ ۴۲٫۱ ۴۲٫۲ ۴۲٫۳ ۴۲٫۴ "Abbas Lisaninin həyatı təhlükədədir". azoh.info. Archived from the original on 2023-12-26. Retrieved 2023-12-26.
  43. ↑ "زندانیان آذربایجان جای کافی برای خوابیدن ندارند : asre-nou.net". asre-nou.net. Archived from the original on 2023-12-26. Retrieved 2023-12-26.
  44. ↑ ۴۴٫۰ ۴۴٫۱ ۴۴٫۲ ۴۴٫۳ منشو (باکو), رناد (2011-09-30). "عباس لسانی: اگر اتفاقی افتاد، بخاطر اعتصاب غذا نيست". رادیو فردا. Archived from the original on 2023-08-10. Retrieved 2023-08-09.
  45. ↑ "MP: Bails for US Hikers 'Hilarious'; UN's Ban Warns Ahmadinejad over Speech". FRONTLINE - Tehran Bureau (به انگلیسی). Archived from the original on 2023-12-26. Retrieved 2023-12-26.
  46. ↑ Tapdıq Fərhadoğlu (2011-11-07). "Abbas Lisani sərbəst buraxılıb" (به ترکی آذربایجانی). صدای آمریکا. Archived from the original on 2021-04-15. Retrieved 2023-03-15.
  47. ↑ Sevda Əliyeva (2011-11-07). "Abbas Lisani zaminə buraxıldıqdan sonra "Amerikanın səsi"nə məlumat verib" (به ترکی آذربایجانی). صدای آمریکا. Archived from the original on 2021-05-18. Retrieved 2023-03-15.
  48. ↑ ۴۸٫۰ ۴۸٫۱ ۴۸٫۲ Əlirza Quluncu (2014-02-21). "Əkbər Paşayi Ana Dili Günündə həbs dalğasını şərh edir" (به ترکی آذربایجانی). صدای آمریکا. Archived from the original on 2016-06-25. Retrieved 2023-03-15.
  49. ↑ Əlirza Quluncu (2014-02-20). "İran Azərbaycanında Ana Dili Günü ərəfəsində həbs dalğası" (به ترکی آذربایجانی). صدای آمریکا. Archived from the original on 2021-05-16. Retrieved 2023-03-15.
  50. ↑ AzadlıqRadiosu (2014-02-20). "Iranda 100-dən çox azərbaycanlı fəalın həbs edildiyi deyilir". Azadlıq Radiosu (به ترکی آذربایجانی). Archived from the original on 2023-12-27. Retrieved 2023-12-27.
  51. ↑ "İranda 100-ə yaxın azərbaycanlı fəal tutulub". musavat.com. 2014-02-21. Archived from the original on 2023-12-27. Retrieved 2023-12-27.
  52. ↑ "Mass Arrest of Southern Azerbaijanis On International Mother Language Day | SOUTH AZERBAIJAN" (به انگلیسی). Archived from the original on 2023-12-27. Retrieved 2023-12-27.
  53. ↑ "انتقال ۷ فعال آذربایجانی به بازداشتگاه زندان اهر / تداوم اعتصاب غذا". bciran.org. 2014-02-26. Archived from the original on 2023-12-27. Retrieved 2023-12-27.
  54. ↑ ۵۴٫۰ ۵۴٫۱ Iran: Political Opposition Groups, Security Forces, Selected Human Rights Issues, Rule of Law (PDF) (به انگلیسی). Vyana: ACCORD - Austrian Centre for Country of Origin & Asylum Research and Documentation. 2015. p. 58. Archived (PDF) from the original on 2023-09-16. Retrieved 2023-12-27.
  55. ↑ Əlirza Quluncu (2014-02-24). "Güneydə Ana Dili Günü həbsləri ilə bağlı son məlumatlar" (به ترکی آذربایجانی). صدای آمریکا. Archived from the original on 2021-05-12. Retrieved 2023-03-15.
  56. ↑ "İran azərbaycanlısı: «Azadlıqda olanda sanki əsarətdəyik»". web.archive.org. 2021-03-07. Archived from the original on 2021-03-07. Retrieved 2023-08-01.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  57. ↑ Əlirza Quluncu (2014-03-18). "Abbas Lisani: Həsən Ruhaninin siyasəti xaricdə uzlaşma, daxildə repressiyadır" (به ترکی آذربایجانی). صدای آمریکا. Archived from the original on 2021-04-16. Retrieved 2023-03-15.
  58. ↑ Əlirza Quluncu (2014-03-11). "Məcid Xoşəxtər: Ana Dili Günü ilə bağlı tutulanlar işgəncəyə məruz qalıb" (به ترکی آذربایجانی). صدای آمریکا. Archived from the original on 2021-04-13. Retrieved 2023-03-15.
  59. ↑ یازار_ح (2014-03-03). "آزادی عسگر اکبرزاده از زندان اهر و ادامه بازداشتها". آراز نیوز. Archived from the original on 2023-12-27. Retrieved 2023-12-27.
  60. ↑ Əlirza Quluncu (2015-04-17). "Ərdəbil məhkəməsi Abbas Lisanini "sekular rejim" təbliğatında günahlandırır" (به ترکی آذربایجانی). صدای آمریکا. Archived from the original on 2021-04-20. Retrieved 2023-03-16.
  61. ↑ "Abbas Lesani Sentenced to One Year Imprisonment". Hrana (به انگلیسی). 2015-04-20. Archived from the original on 2023-12-27. Retrieved 2023-12-27.
  62. ↑ Dilşad Əliyarlı (2015-04-26). "Vahid Qarabağlı: Ana Dili günü saxlanmış milli fəalların bir hissəsi hələ də həbsdədir" (به ترکی آذربایجانی). صدای آمریکا. Archived from the original on 2021-01-22. Retrieved 2023-03-16.
  63. ↑ ۶۳٫۰ ۶۳٫۱ Əlirza Quluncu (2015-07-05). "Güneydə 300 türk fəal Uyğurlara dəstək bəyanatı imzalayıb" (به ترکی آذربایجانی). صدای آمریکا. Archived from the original on 2021-05-06. Retrieved 2023-03-16.
  64. ↑ "Güneydə 300 türk fəal Uyğurlara dəstək bəyanatı imzalayıb". bao.az. Archived from the original on 2023-12-27. Retrieved 2023-12-27.
  65. ↑ "South Azerbaijani National Activist Abbas Lesani arrested again" (به ترکی آذربایجانی). araznews.org. 2015-07-22. Archived from the original on 2023-07-12. Retrieved 2023-07-12.
  66. ↑ Babək Çələbiyanlı (2015-07-22). "Güneyli fəal Abbas Lisani nəzarətə alınıb" (به ترکی آذربایجانی). صدای آمریکا. Archived from the original on 2021-06-25. Retrieved 2023-03-16.
  67. ↑ Babək Çələbiyanlı (2015-07-24). "Abbas Lisani zindanın ağır bölümünə göndərilib" (به ترکی آذربایجانی). صدای آمریکا. Archived from the original on 2021-01-17. Retrieved 2023-03-16.
  68. ↑ Babək Çələbiyanlı (2015-07-26). "Xüsusi təyinatlı qüvvələr Ərdəbil zindanında aclıq aksiyasına başlayan Lisaniyə hücum edib" (به ترکی آذربایجانی). صدای آمریکا. Archived from the original on 2021-03-06. Retrieved 2023-03-16.
  69. ↑ Əlirza Quluncu (2015-09-24). "Abbas Lisaninin həyat yoldaşı Amerikanın Səsinə danışıb" (به ترکی آذربایجانی). صدای آمریکا. Archived from the original on 2021-01-20. Retrieved 2023-07-26.
  70. ↑ ۷۰٫۰ ۷۰٫۱ "İran: Abbas Lisani həbsxanada "aclıq elan edib"". Archived from the original on 2015-09-21. Retrieved 2018-07-26.
  71. ↑ Frud Bezhan (2015-11-09). "Azeris Hold Protests In Iran Over Racial Slur" (به انگلیسی). رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی. Archived from the original on 2016-01-02. Retrieved 2023-07-26.
  72. ↑ "Iran's Azeris protest over offensive TV show" (به انگلیسی). BBC World Service. 2015-11-09. Archived from the original on 2022-06-26. Retrieved 2023-07-26.
  73. ↑ "İranda azərbaycanlılar təhqiramiz verilişə etiraz edirlər" (به انگلیسی). رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی. 2015-11-09. Archived from the original on 2023-06-23. Retrieved 2023-07-26.
  74. ↑ "Report on the situation of Iranian Azerbaijanis regarding human rights" (به انگلیسی). The Association for the Human Rights of the Azerbaijani People in Iran. 2015. Archived from the original on 2016-01-19. Retrieved 2023-07-26.
  75. ↑ "Abbas Lisani müvəqqəti azadlığa buraxılıb" (به ترکی آذربایجانی). صدای آمریکا. 2016-05-26. Archived from the original on 2020-12-01. Retrieved 2023-07-27.
  76. ↑ "Abbas Lisani Şiraz zindanına sürgün edilib" (به ترکی آذربایجانی). صدای آمریکا. 2015-11-15. Archived from the original on 2020-10-20. Retrieved 2023-07-26.
  77. ↑ Əlirza Quluncu (2015-12-07). "İranda 1046 türk fəaldan Suriya türkmənlərinə dəstək bəyanatı" (به ترکی آذربایجانی). صدای آمریکا. Archived from the original on 2021-01-18. Retrieved 2023-04-12.
  78. ↑ "Güneyli məhbuslar Ana Dili Gününü aclıq aksiyası ilə qeyd etdilər" (به ترکی آذربایجانی). صدای آمریکا. 2016-02-22. Archived from the original on 2016-06-20. Retrieved 2023-07-26.
  79. ↑ "Some Of the Famous South Azerbaijan National Activists Went On Hunger Strike In Iran Prisons" (به ترکی آذربایجانی). araznews.org. 2016-02-17. Archived from the original on 2023-07-27. Retrieved 2023-07-27.
  80. ↑ ۸۰٫۰ ۸۰٫۱ "Abbas Lisaninin həbs müddəti bitib, amma sərbəst buraxılmır" (به ترکی آذربایجانی). صدای آمریکا. 2016-05-16. Archived from the original on 2016-08-01. Retrieved 2023-07-27.
  81. ↑ "Abbas Lisani azadlıqda" (به ترکی آذربایجانی). qafqazinfo.az. 2016-05-25. Archived from the original on 2023-07-27. Retrieved 2023-07-27.
  82. ↑ admin-hr (2016-05-31). "Abbas Lesani and 11 other Prisoners on Hunger Strike". Hrana (به انگلیسی). Archived from the original on 2023-09-30. Retrieved 2023-07-28.
  83. ↑ Xalidə Gəray (2016-05-19). "Güneydə azərbaycanlı fəallar aclıq aksiyasına başlayıblar" (به ترکی آذربایجانی). musavat.com. Archived from the original on 2023-07-27. Retrieved 2023-07-27.
  84. ↑ "Abbas Lisani: «Həbsdən artıq nə olacaq ki?»" (به ترکی آذربایجانی). رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی. 2016-05-27. Archived from the original on 2021-12-05. Retrieved 2023-03-16.
  85. ↑ "Abbas Lisani həbs edildi" (به ترکی آذربایجانی). صدای آمریکا. 2016-11-07. Archived from the original on 2021-10-23. Retrieved 2023-07-27.
  86. ↑ admin-hr (2016-11-07). "Abbas Lesani Summoned to Ardabil Court". Hrana (به انگلیسی). Archived from the original on 2023-09-30. Retrieved 2023-07-28.
  87. ↑ Iran: COI Compilation (PDF) (به انگلیسی). Vyana: ACCORD - Austrian Centre for Country of Origin & Asylum Research and Documentation. 2018. p. 158. Archived (PDF) from the original on 2023-03-15. Retrieved 2023-12-27.
  88. ↑ Rehman, Javaid (2017). A/72/322: Report of the Special Rapporteur on the situation of human rights in the Islamic Republic of Iran (PDF) (به انگلیسی). p. 20. Archived (PDF) from the original on 2023-09-30. Retrieved 2023-07-28.
  89. ↑ admin-hr (2016-11-12). "Abbas Lesani Arrested and Transferred to Meshkinshahr Prison". Hrana (به انگلیسی). Archived from the original on 2023-09-30. Retrieved 2023-07-28.
  90. ↑ "Apellyasiya məhkəməsi Abbas Lisani və Siyamək Mirzayinin şikayətlərinə baxıb" (به ترکی آذربایجانی). صدای آمریکا. 2017-08-02. Archived from the original on 2023-06-21. Retrieved 2023-07-27.
  91. ↑ "Əhərdə türk dil haqları fəallarının kütləvi məhkəməsi keçirilib" (به ترکی آذربایجانی). صدای آمریکا. 2017-08-09. Archived from the original on 2020-10-29. Retrieved 2023-07-27.
  92. ↑ Əlirza Quluncu (2017-09-01). "Əkbər Əbulzadə Əhərdə təşkil olan kütləvi məhkəməni şərh edir [Audio-Müsahibə]" (به ترکی آذربایجانی). صدای آمریکا. Archived from the original on 2020-10-20. Retrieved 2023-07-27.
  93. ↑ "Abbas Lisani yenidən məhkəməyə çağırılıb" (به ترکی آذربایجانی). صدای آمریکا. 2017-10-10. Archived from the original on 2020-11-26. Retrieved 2023-07-27.
  94. ↑ "İllik Babək Qalası yürüşü ilə əlaqədar bir çox türk fəal həbs edilib" (به ترکی آذربایجانی). صدای آمریکا. 2018-07-03. Archived from the original on 2020-12-03. Retrieved 2023-07-27.
  95. ↑ "Abbas Lesani, Ardebil's Civil Activist was Arrested". کمپین دفاع از زندانیان سیاسی و مدنی. 2018-07-04. Archived from the original on 2023-08-01. Retrieved 2023-08-01.
  96. ↑ ۹۶٫۰ ۹۶٫۱ "Situation of Human Rights of the Azerbaijani Turks in the Islamic Republic of Iran". web.archive.org. 2020-04-23. Archived from the original on 2020-04-23. Retrieved 2023-08-01.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  97. ↑ "Abbas Lisani SMS çağırışı ilə məhkəməyə getməyi rədd edib" (به ترکی آذربایجانی). صدای آمریکا. 2018-09-19. Archived from the original on 2020-10-26. Retrieved 2023-07-27.
  98. ↑ "Təbriz məhkəməsi Abbas Lisaninin etirazını qəbul edib". صدای آمریکا. 2019-01-08. Archived from the original on 2020-08-08. Retrieved 2023-07-27.
  99. ↑ "Abbas Lisani SMS çağırışı ilə məhkəməyə getməyi rədd edib". abzas.org. 2018-09-22. Archived from the original on 2023-08-01. Retrieved 2023-08-01.
  100. ↑ "Abbas Lisani yenidən həbs edildi". modern.az. 2019-01-06. Archived from the original on 2019-01-08. Retrieved 2023-07-27.
  101. ↑ "Iran's Intelligence Ministry Slaps Azeri Rights Activist With New Charges, Claim He's Organizing Protests from Prison – Center for Human Rights in Iran". web.archive.org. 2019-04-04. Archived from the original on 2019-04-04. Retrieved 2023-07-28.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  102. ↑ "Türk fəal Abbas Lisani Təbriz zindanında" (به ترکی آذربایجانی). صدای آمریکا. 2019-01-06. Archived from the original on 2020-08-09. Retrieved 2023-07-28.
  103. ↑ "İranlı fəal Abbas Lisani: "Hər il Babək qalasına yürüş olub, olacaq"" (به ترکی آذربایجانی). bbc.com. 2019-01-09. Archived from the original on 2022-04-24. Retrieved 2023-03-16.
  104. ↑ "Təbriz məhkəməsi Abbas Lisaninin etirazını qəbul edib". web.archive.org. 2020-08-08. Archived from the original on 2020-08-08. Retrieved 2023-07-28.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  105. ↑ "Abbas Lisani Ərdəbil həbsxanasında aclıq aksiyası keçirir". web.archive.org. 2020-08-07. Archived from the original on 2020-08-07. Retrieved 2023-07-28.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  106. ↑ Rehman, Javaid (2019). A/74/188: Report of the Special Rapporteur on the situation of human rights in the Islamic Republic of Iran (به انگلیسی). United Nations. p. 19. Archived from the original on 2023-07-28. Retrieved 2023-07-28.
  107. ↑ "Əsgər Əkbərzadə: Abbas Lisaninin sağlıq durumundan narahatıq". web.archive.org. 2020-09-25. Archived from the original on 2020-09-25. Retrieved 2023-07-28.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  108. ↑ "Abbas Lesani On Hunger Strike | SOUTH AZERBAIJAN". web.archive.org. 2020-08-08. Archived from the original on 2020-08-08. Retrieved 2023-07-28.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  109. ↑ "Məhsa Mehdili: Biz hamımız Abbas Lisaniyik". web.archive.org. 2019-06-27. Archived from the original on 2019-06-27. Retrieved 2023-07-28.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  110. ↑ "عباس لسانی در پی اعتصاب غذا، به سلول انفرادی منتقل شد". صدای آمریکا. 2019-05-30. Archived from the original on 2024-01-25. Retrieved 2024-01-25.
  111. ↑ ۱۱۱٫۰ ۱۱۱٫۱ "İran Azərbaycanında Ana Dili Günü kampaniyaları davam edir". web.archive.org. 2020-08-10. Archived from the original on 2020-08-10. Retrieved 2023-07-28.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  112. ↑ ۱۱۲٫۰ ۱۱۲٫۱ ۱۱۲٫۲ "Abbas Lisani qandallı vəziyyətdə məhkəməyə aparılıb". web.archive.org. 2020-10-31. Archived from the original on 2020-10-31. Retrieved 2023-07-28.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  113. ↑ "Fərzad Səmədli: Abbas Lisaninin türkcə danışması İran məhkəmə sistemində böyük bir hadisədir". web.archive.org. 2019-06-27. Archived from the original on 2019-06-27. Retrieved 2023-07-28.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  114. ↑ "İran Azərbaycanında milli fəallara bəraət hökmü və qiyabi mühakimə". web.archive.org. 2020-08-08. Archived from the original on 2020-08-08. Retrieved 2023-07-28.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  115. ↑ ۱۱۵٫۰ ۱۱۵٫۱ "Məhkəmə Lisaninin hökmü haqda: Qərar qanuna və şəriətə uyğundur". web.archive.org. 2020-08-10. Archived from the original on 2020-08-10. Retrieved 2023-07-28.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  116. ↑ "Azerbaijani Turk Activist Abbas Lesani Sentenced to Eight Years – Hrana". web.archive.org. 2022-06-09. Archived from the original on 2022-06-09. Retrieved 2023-07-28.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  117. ↑ "Abbas Lesani - Ethnic Rights Activism". united4iran.org. 2019. Archived from the original on 2023-12-27. Retrieved 2023-12-27.
  118. ↑ "Abbas Lisaniyə 8 il həbs, 2 il sürgün cəzası verilib". web.archive.org. 2019-07-08. Archived from the original on 2019-07-08. Retrieved 2023-07-28.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  119. ↑ "Rejim azərbaycanlı fəal Abbas Lisanini 8 il həbs və 2 il sürgünə məhkum etdi – GADTB". web.archive.org. 2019-07-14. Archived from the original on 2019-07-14. Retrieved 2023-07-28.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  120. ↑ Algemeen ambtsbericht Iran (به هلندی). لاهه: Ministerie van Buitenlandse Zaken. 2021. p. 29. Archived from the original on 2023-12-27. Retrieved 2023-12-27.
  121. ↑ "Abbas Lisani apelyasiya məhkəməsinə çağrılıb". web.archive.org. 2020-08-07. Archived from the original on 2020-08-07. Retrieved 2023-07-28.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  122. ↑ ۱۲۲٫۰ ۱۲۲٫۱ ۱۲۲٫۲ "Abbas Lisani: "Ədalətiniz varsa məhkəmənin qapılarını açın ki, qərarı millət özü versin!"". web.archive.org. 2020-08-06. Archived from the original on 2020-08-06. Retrieved 2023-07-28.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  123. ↑ "İsa Əzizi: Ağır həbs hökmləri ilə türk fəalları susdurma siyasəti əks nəticə verir". web.archive.org. 2020-08-11. Archived from the original on 2020-08-11. Retrieved 2023-07-28.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  124. ↑ Şaffer, Brenda (2021). Iran Is More tan Persia Ethnic Politics in the Islamic Republic (PDF) (به انگلیسی). Vaşinqton: Foundation for Defense of Democracies. p. 22. Archived (PDF) from the original on 2023-12-27. Retrieved 2023-12-27.
  125. ↑ "Abbas Lisaninin cəzası 16 ilə çatdırılıb". web.archive.org. 2020-07-12. Archived from the original on 2020-07-12. Retrieved 2023-07-28.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  126. ↑ "Iran: Activist's Sentence Increased to 15 years: Abbas Lesani | Amnesty International". web.archive.org. 2020-11-01. Archived from the original on 2020-11-01. Retrieved 2023-07-28.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  127. ↑ "Abbas Lisaninin həbs müddəti 8 ildən 15 ilə artırıldı". web.archive.org. 2020-08-11. Archived from the original on 2020-08-11. Retrieved 2023-07-28.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  128. ↑ فردا, رادیو. "حکم ۱۵ سال حبس علیه عباس لسانی فعال ترک ایران". رادیو فردا. Archived from the original on 2023-08-10. Retrieved 2023-08-09.
  129. ↑ Fərdin Muradpur (2022-02-19). "İran məhkəmə sistemində təkdilliliyin nəticələri: yaşanmış təcrübələr" (به ترکی آذربایجانی). etekyazi.com. Archived from the original on 2022-02-19. Retrieved 2023-07-25.
  130. ↑ ۱۳۰٫۰ ۱۳۰٫۱ "Abbas Lisaninin 15 illik həbs cəzası dəyişdirilmədi". web.archive.org. 2020-07-12. Archived from the original on 2020-07-12. Retrieved 2023-07-28.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  131. ↑ ""Abbas Lisaniyə verilən cəza bütün hərəkata verilən cəzadır"". web.archive.org. 2020-08-11. Archived from the original on 2020-08-11. Retrieved 2023-07-28.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  132. ↑ "Ettelaat Detains M. Fagihi, Lawyer for Abbas Lisani | SOUTH AZERBAIJAN" (به انگلیسی). Archived from the original on 2023-12-27. Retrieved 2023-12-27.
  133. ↑ "Abbas Lisaninin vəkili Ərdəbildə həbs edilib". web.archive.org. 2020-08-08. Archived from the original on 2020-08-08. Retrieved 2023-07-28.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  134. ↑ ۱۳۴٫۰ ۱۳۴٫۱ "İnsan haqları vəkili Məhəmmədrza Fəqihi bəraət qazanıb". web.archive.org. 2020-08-15. Archived from the original on 2020-08-15. Retrieved 2023-07-28.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  135. ↑ "İran Ali Məhkəməsi Abbas Lisaninin kasassiya şikayətini təmin etməyib". web.archive.org. 2020-08-14. Archived from the original on 2020-08-14. Retrieved 2023-07-28.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  136. ↑ "İranlı Türk aktivist Lisani'ye verilen 15 yıl hapis cezası kesinleşti". www.aa.com.tr. Archived from the original on 2023-07-31. Retrieved 2023-07-31.
  137. ↑ Avraham, Rachel (2022-11-30). "The Iran Protests and the Azerbaijani Community | Frontpage Mag". frontpagemag.com (به انگلیسی). Archived from the original on 2023-12-29. Retrieved 2023-12-27.
  138. ↑ "Jalə Təbrizli: İran Azərbaycanı və Tehranda siyasi məhbusların saxlanma şəraiti pisləşib". web.archive.org. 2020-09-21. Archived from the original on 2020-09-21. Retrieved 2023-07-28.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  139. ↑ "Mill fəal Cəfər Rüstəmi-rad yenidən məzuniyyətə buraxılıb". web.archive.org. 2021-01-24. Archived from the original on 2021-01-24. Retrieved 2023-07-28.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  140. ↑ "ممانعت دادستان اردبیل از حضور عباس لسانی در مراسم خاکسپاری برادرش و شکنجه روحی این خانواده | تریبون زمانه". web.archive.org. 2020-09-21. Archived from the original on 2020-09-21. Retrieved 2023-07-28.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  141. ↑ "Iranda həbsdə olan Abbas Lisaninin ziyarət və telefon əlaqələrinə qadağa qoyulub". web.archive.org. 2020-11-20. Archived from the original on 2020-11-20. Retrieved 2023-07-28.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  142. ↑ "Türk mədəni fəallarına təzyiqlərin artması; Tutuqlamaların davamı və məhbusların vəziyyəti ilə bağlı qayğılar". web.archive.org. 2022-08-20. Archived from the original on 2022-08-20. Retrieved 2023-07-31.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  143. ↑ "Abbas Lisani zindanda aksiya keçirdi: Görüş qadağası ləğv edildi". gadtb.com. 2020-11-22. Archived from the original on 2023-02-03. Retrieved 2023-07-28.
  144. ↑ "Abbas Lisaniyə telefonla danışmaq və görüşmək qadağası qoyulub". aznews.tv. Archived from the original on 2023-07-28. Retrieved 2023-07-28.
  145. ↑ ۱۴۵٫۰ ۱۴۵٫۱ "Abbas Lisani ona qoyulmuş qadağalara etiraz olaraq oturaq aksiya keçirib". web.archive.org. 2021-01-21. Archived from the original on 2021-01-21. Retrieved 2023-07-28.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  146. ↑ "Ərdəbil Mərkəzi Həbsxanasında Abbas Lisaniyə qarşı təzyiqlər artıb". web.archive.org. 2022-08-20. Archived from the original on 2022-08-20. Retrieved 2023-07-31.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  147. ↑ "Culfalı iki mədəni fəalın tutulması və vəziyyətindən xəbərsizlik davam edir". web.archive.org. 2022-08-19. Archived from the original on 2022-08-19. Retrieved 2023-07-31.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  148. ↑ "Milli fəal Yusuf Kari Ərdəbil həbsxanasında aclıq edir". web.archive.org. 2021-01-18. Archived from the original on 2021-01-18. Retrieved 2023-07-28.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  149. ↑ "İranda həbsdə saxlanılan iki azərbaycanlı milli fəal Abbas Lisani və Yusif Kari aclıq edir". web.archive.org. 2021-02-26. Archived from the original on 2021-02-26. Retrieved 2023-07-31.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  150. ↑ "Yusif Kari, Ərdəbil həbsxanasında quru aclıq aksiyasına başladı". web.archive.org. 2022-08-19. Archived from the original on 2022-08-19. Retrieved 2023-07-28.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  151. ↑ "Abbas Lisani Ərdəbil Mərkəzi Həbsxanasında aclıq aksiyasına başladı". web.archive.org. 2022-08-19. Archived from the original on 2022-08-19. Retrieved 2023-07-31.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  152. ↑ "Güneyli siyasi məhbus Abbas Lisani aclıq aksiyasına başlayıb". web.archive.org. 2021-02-24. Archived from the original on 2021-02-24. Retrieved 2023-07-28.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  153. ↑ "Azərbaycanlı siyasi məhbusların Yusif Kariyə dəstək olaraq aclıq aksiyası dalğası". web.archive.org. 2022-08-19. Archived from the original on 2022-08-19. Retrieved 2023-07-31.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  154. ↑ "İran həbsxanalarında aclıq aksiyasına başlayan türk fəalların sayı artır". web.archive.org. 2021-01-21. Archived from the original on 2021-01-21. Retrieved 2023-07-28.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  155. ↑ ۱۵۵٫۰ ۱۵۵٫۱ "İran həbsxanalarında aclıq aksiyası keçirən milli fəalların aksiyası sona çatıb". web.archive.org. 2021-02-24. Archived from the original on 2021-02-24. Retrieved 2023-07-31.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  156. ↑ "Abbas Lisani xəstəxanaya yerləşdirilib". web.archive.org. 2021-06-15. Archived from the original on 2021-06-15. Retrieved 2023-07-31.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  157. ↑ ۱۵۷٫۰ ۱۵۷٫۱ "Ərdəbildə siyasi məhbuslara azadlıq tələb edilib". web.archive.org. 2021-06-15. Archived from the original on 2021-06-15. Retrieved 2023-07-31.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  158. ↑ ۱۵۸٫۰ ۱۵۸٫۱ "Abbas Lisani və daha 4 nəfər aclıq edir". web.archive.org. 2021-06-14. Archived from the original on 2021-06-14. Retrieved 2023-07-31.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  159. ↑ Rəğbətoğlu, Mənsur (2021-06-14). "Abbas Lisani ölüm aksiyasına başladı - Siyasi məhbusun həyatı təhlükədə". Teleqraf.com (به ترکی آذربایجانی). Archived from the original on 2023-12-25. Retrieved 2023-12-25.
  160. ↑ "Pərviz Yari: Aclıq aksiyası haqsızlığa məruz qalan və ümidi hər yerdən üzülən məhbusun son silahıdır". web.archive.org. 2021-08-04. Archived from the original on 2021-08-04. Retrieved 2023-08-01.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  161. ↑ "Abbas Lisani aclıq aksiyasına başlayıb". web.archive.org. 2021-06-13. Archived from the original on 2021-06-13. Retrieved 2023-07-31.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  162. ↑ "Ərdəbil Mərkəzi Həbsxanası; Yusif Kari Abbas Lisaniyə dəstək olaraq aclıq aksiyasına başladı". web.archive.org. 2022-08-20. Archived from the original on 2022-08-20. Retrieved 2023-07-31.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  163. ↑ "İran'da tutuklu bulunan Azerbaycan Türkü aktivist Lisani ölüm orucuna başladı". web.archive.org. 2021-06-13. Archived from the original on 2021-06-13. Retrieved 2023-07-31.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  164. ↑ ۱۶۴٫۰ ۱۶۴٫۱ "Abbas Lisaniyə dəstək məqsədilə 4 siyasi məhbus aclıq aksiyasına başlayıb, 8 məhbus aclığı dayandırıb". web.archive.org. 2021-08-04. Archived from the original on 2021-08-04. Retrieved 2023-07-31.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  165. ↑ ""Tehranda seçki, Azərbaycanda aclıq aksiyası"; Səkkiz Azərbaycanlı siyasi məhbusun aclıq aksiyası". web.archive.org. 2022-08-20. Archived from the original on 2022-08-20. Retrieved 2023-07-31.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  166. ↑ "İran'da açlık grevine başlayan tutuklu Azerbaycan Türkü aktivistlerin sayısı 11'e yükseldi". web.archive.org. 2021-06-14. Archived from the original on 2021-06-14. Retrieved 2023-07-31.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  167. ↑ "حمایت 3 فعال مدنی تُرک ایران از اعتصاب عباس لسانی". web.archive.org. 2021-06-14. Archived from the original on 2021-06-14. Retrieved 2023-08-09.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  168. ↑ "3 güneyli siyasi məhbus Kəşfiyyat İdarəsində dindirilib". web.archive.org. 2021-08-05. Archived from the original on 2021-08-05. Retrieved 2023-07-31.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  169. ↑ "İran'da tutuklu Azerbaycan Türkleri açlık grevlerini sonlandırdı". www.aa.com.tr. Archived from the original on 2023-08-01. Retrieved 2023-08-01.
  170. ↑ "عباس لسانی و هم‌بندی‌های او در زندان اردبیل به اعتصاب غذای خود پایان دادند". رادیو فردا. Archived from the original on 2023-08-10. Retrieved 2023-08-09.
  171. ↑ "Əli və Rza Vasiqi həbsxanadakı əvvəlki bölmələrinə qaytarılıb". web.archive.org. 2021-08-04. Archived from the original on 2021-08-04. Retrieved 2023-08-01.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  172. ↑ "Abbas Lisani müalicə üçün 4 gün müddətinə məzuniyyətə buraxılıb". web.archive.org. 2021-09-20. Archived from the original on 2021-09-20. Retrieved 2023-08-01.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  173. ↑ "Abbas Lisani Ərdəbil həbsxanasından tibbi məzuniyyətə buraxılıb". iranwire.com. Archived from the original on 2023-08-01. Retrieved 2023-08-01.
  174. ↑ "Abbas Lisani Ərdəbil həbsxanasına qaytarılıb". web.archive.org. 2021-10-23. Archived from the original on 2021-10-23. Retrieved 2023-08-01.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  175. ↑ "Məzuniyyəti bitdikdən sonra Abbas Lisani Ərdəbil Həbsxanasına qayıtdı". web.archive.org. 2022-08-20. Archived from the original on 2022-08-20. Retrieved 2023-08-01.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  176. ↑ Hamid Məlikoğlu (2021-09-25). "Əlirza Fərşi və Abbas Lisani aclıq aksiyasına başlayıb" (به ترکی آذربایجانی). صدای آمریکا. Archived from the original on 2022-01-05. Retrieved 2022-01-05.
  177. ↑ "Two jailed Azeri rights activists begin hunger strike in Iran" (به انگلیسی). middleeastmonitor.com. 2021-09-24. Archived from the original on 2022-01-05. Retrieved 2022-01-05.
  178. ↑ "2021 Country Reports on Human Rights Practices: Iran" (به انگلیسی). وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا. 2022. Archived from the original on 2022-04-12. Retrieved 2023-03-15.
  179. ↑ "Siyasi məhbus Abbas Lisaninin sağlamlıq durumu yaxşı deyil". web.archive.org. 2021-10-27. Archived from the original on 2021-10-27. Retrieved 2023-08-01.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  180. ↑ ۱۸۰٫۰ ۱۸۰٫۱ "Abbas Lisani müayinə üçün tibbi ekspertizaya göndərilib". web.archive.org. 2021-11-08. Archived from the original on 2021-11-08. Retrieved 2023-08-01.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  181. ↑ "Abbas Lisani tibbi ekspert komissiyası tərəfindən müayinə edilib". web.archive.org. 2022-08-15. Archived from the original on 2022-08-15. Retrieved 2023-08-01.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  182. ↑ "Abbas Lisani müalicə üçün məzuniyyətə buraxılıb". web.archive.org. 2022-08-09. Archived from the original on 2022-08-09. Retrieved 2023-08-01.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  183. ↑ "Abbas Lisani Ərdəbil həbsxanasından tibbi məzuniyyətə göndərilib". web.archive.org. 2022-08-21. Archived from the original on 2022-08-21. Retrieved 2023-08-01.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  184. ↑ "İran Azərbaycanında milli fəallar Abbas Lisani ilə görüşür". web.archive.org. 2022-08-10. Archived from the original on 2022-08-10. Retrieved 2023-08-01.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  185. ↑ "Siyasi məhbus Abbas Lisani Təbrizdə əməliyyat olunub". web.archive.org. 2022-08-10. Archived from the original on 2022-08-10. Retrieved 2023-08-01.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  186. ↑ "Abbas Lİsani ikinci dəfə əməliyyat olunub". web.archive.org. 2022-05-31. Archived from the original on 2022-05-31. Retrieved 2023-08-01.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  187. ↑ "Tibbi məzuniyyəti uzadılmayan güneyli siyasi fəal Abbas Lisani həbsxanaya qayıtmalıdır". VOA (به ترکی آذربایجانی). 2022-08-26. Archived from the original on 2023-08-01. Retrieved 2023-08-01.
  188. ↑ "Abbas Lisani Ərdəbil həbsxanasına qayıdıb". VOA (به ترکی آذربایجانی). 2022-08-30. Archived from the original on 2023-08-01. Retrieved 2023-08-01.
  189. ↑ Hamid Məlikoğlu. "Güneyli fəal Abbas Lisani Ərdəbilə qayıdıb". Amerikaninsesi.org. Archived from the original on 2023-03-06. Retrieved 2023-03-06.
  190. ↑ "آزادی عباس لسانی پس از ۵۰ ماه زندان و انتقال او به یزد برای اقامت اجباری". web.archive.org. 2023-02-21. Archived from the original on 2023-02-21. Retrieved 2023-08-09.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  191. ↑ "Abbas Lisani ədalətsiz sürgün hökmünə etiraz edərək Ərdəbilə qayıtdı". aznews.tv. 2023. Archived from the original on 2023-07-28. Retrieved 2023-07-28.
  192. ↑ Hamid Məlikoğlu. "Güneyli fəallar Ərdəbildə Abbas Lisanini ziyarət ediblər". Amerikaninsesi.org. Archived from the original on 2023-03-06. Retrieved 2023-03-06.
  193. ↑ Hamid Məlikoğlu. "Abbas Lisani İranın Yəzd şəhərinə sürgün edilib". Amerikaninsesi.org. Archived from the original on 2023-03-06. Retrieved 2023-03-06.
  194. ↑ "Abbas Lisaninin xanımını həbslə hədələyirlər" (به ترکی آذربایجانی). صدای آمریکا. 2006-11-04. Archived from the original on 2021-04-20. Retrieved 2023-03-13.
  195. ↑ فامیلی, شیرین (2008-04-15). "«تشدید فشار بر خانواده های زندانیان سیاسی»". رادیو فردا. Archived from the original on 2023-08-10. Retrieved 2023-08-09.
  196. ↑ "İranda Azərbaycanlı fəallara qarşı kütləvi həbslərə başlanılıb" (به ترکی آذربایجانی). صدای آمریکا. 2008-09-11. Archived from the original on 2021-04-13. Retrieved 2023-03-15.
  197. ↑ Tapdıq Fərhadoğlu (2011-09-16). "Abbas Lisaninin bacısı oğlu da tutulub" (به ترکی آذربایجانی). صدای آمریکا. Archived from the original on 2021-04-13. Retrieved 2023-03-15.
  198. ↑ "Abbas Lisaninin həyat yoldaşı məhkəməyə çağrılıb" (به ترکی آذربایجانی). صدای آمریکا. 2016-02-16. Archived from the original on 2016-04-21. Retrieved 2023-07-26.
  199. ↑ "Lisani ailəsi Ərdəbil məhkəməsində dindirilib" (به ترکی آذربایجانی). صدای آمریکا. 2016-02-25. Archived from the original on 2016-05-02. Retrieved 2023-07-26.
  200. ↑ "Ərdəbilin Ciral Parkındakı məhbusların vəziyyətindən 15 günlük xəbərsizlik Narahatlıqları artırıb" (به ترکی آذربایجانی). iranwire.com. 2020-10-14. Archived from the original on 2022-08-20. Retrieved 2023-03-16.
  201. ↑ "Qarabağ müharibəsi bitdikdən sonra ən az 13 nəfər qoyun qurban kəsdikləri üçün tutuldular" (به ترکی آذربایجانی). iranwire.com. 2020. Archived from the original on 2022-08-20. Retrieved 2023-03-16.
  202. ↑ "Dünya Azərbaycanlılarının Haqları Müdafiə Komitəsi Abbas Lisaninin azadlığa buraxılması tələbi ilə BMT-yə müraciət edib" (به ترکی آذربایجانی). APA Group. 2007-01-11. Archived from the original on 2023-03-16. Retrieved 2023-03-16.
  203. ↑ "Abbas Lisani heç bir təşkilata mənsub olmadığını bildirib" (به ترکی آذربایجانی). رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی. 2007-04-03. Archived from the original on 2021-02-28. Retrieved 2023-03-13.
  204. ↑ "ABŞ Dövlət Departamenti Abbas Lisaninin vəziyyətindən narahatdır" (به ترکی آذربایجانی). Azadlıq Radiosu. 2007-02-01. Archived from the original on 2023-03-16. Retrieved 2023-03-16.
  205. ↑ "Dövlət Departamenti Abbas Lisaninin aclıq aksiyası barədə bəyanat verib" (به ترکی آذربایجانی). صدای آمریکا. 2007-02-01. Archived from the original on 2022-05-23. Retrieved 2023-03-16.
  206. ↑ "Iranian Group Concerned Over Detained Azeri Activists" (به انگلیسی). صدای آمریکا. 2007-02-01. Archived from the original on 2022-08-13. Retrieved 2023-03-16.
  207. ↑ "Iranian group concerned over detained Azeri activists" (به انگلیسی). refworld.org. 2007-02-01. Archived from the original on 2023-03-16. Retrieved 2023-03-16.
  208. ↑ "Swedish MP asks Iran's President to release Abbas Lisani" (به انگلیسی). today.az. 2007-02-03. Archived from the original on 2023-03-13. Retrieved 2023-03-13.
  209. ↑ "Holger Gustafsson asks Mahmoud Ahmadinejat to release Abbas Lissani" (به انگلیسی). apa.az. 2007-02-03. Archived from the original on 2023-03-13. Retrieved 2023-03-13.
  210. ↑ "Parliamentarian of European Parliament appeals for Abbas Lisani's release" (به انگلیسی). apa.az. 2007-02-12. Archived from the original on 2023-03-13. Retrieved 2023-03-13.
  211. ↑ "2006 Country Reports on Human Rights Practices" (به انگلیسی). وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا. 2007-03-06. Archived from the original on 2021-03-27. Retrieved 2023-03-15.
  212. ↑ "Cənubi azərbaycanlılar Londonda dinc aksiya keçirib" (به ترکی آذربایجانی). trend.az. 2008-03-24. Archived from the original on 2021-04-15. Retrieved 2023-07-12.
  213. ↑ Babək Çələbiyanlı (2015-08-31). "Ərdəbillilərin Traktoru – Şəhrdari" (به ترکی آذربایجانی). صدای آمریکا. Archived from the original on 2021-05-11. Retrieved 2023-03-16.
  214. ↑ "Güneyli fəal Tövhid Əmir Əmininin həbs cəzası 5 ilə endirilib". web.archive.org. 2020-11-14. Archived from the original on 2020-11-14. Retrieved 2023-07-28.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  215. ↑ "Şallaq və həbs cəzası almış 5 fəal Ərdəbil zindanına göndərildi" (به ترکی آذربایجانی). صدای آمریکا. 2016-04-04. Archived from the original on 2021-06-13. Retrieved 2023-07-26.
  216. ↑ "Ərdəbildə 5 milli fəala həbs və şallaq cəzası verilib" (به ترکی آذربایجانی). صدای آمریکا. 2015-12-17. Archived from the original on 2016-06-25. Retrieved 2023-06-14.
  217. ↑ "İranda 5 türk fəala 30 şallaq vurulub" (به ترکی آذربایجانی). صدای آمریکا. 2016-04-10. Archived from the original on 2020-09-21. Retrieved 2023-07-26.
  218. ↑ "عباس لسانی - فعالیت برای حقوق اتنیکی". ipa.united4iran.org. Archived from the original on 2023-08-11. Retrieved 2023-08-09.
  219. ↑ "Ərdəbil Mərkəzi Həbsxanasında Abbas Lisaniyə qarşı təzyiqlər artıb" (به ترکی آذربایجانی). iranwire.com. 2020-11-13. Archived from the original on 2022-08-20. Retrieved 2023-07-25.
  220. ↑ "حمایت فعالان مدنی آذربایجانی از نافرمانی مدنی عباس لسانی". web.archive.org. 2023-03-07. Archived from the original on 2023-03-07. Retrieved 2023-08-09.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  221. ↑ ""Bütün gücümüzlə Abbas Lisaniyə dəstək aksiyasını davam etdirməliyik"". web.archive.org. 2020-08-10. Archived from the original on 2020-08-10. Retrieved 2023-07-28.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  222. ↑ "Qubad İbadoğlu: "Abbas Lisaninin azadlığı naminə haqq səsinizi ucaldın"". web.archive.org. 2020-08-12. Archived from the original on 2020-08-12. Retrieved 2023-07-28.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  223. ↑ ۲۲۳٫۰ ۲۲۳٫۱ "Müsavat Partiyası: "Abbas Lisaninin qeyd-şərtsiz azadlığa buraxılmasını tələb edirik"". web.archive.org. 2020-08-12. Archived from the original on 2020-08-12. Retrieved 2023-07-28.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  224. ↑ "Sabir Rüstəmxanlı: "Abbas Lisaniyə Azadlıq!"". web.archive.org. 2020-08-10. Archived from the original on 2020-08-10. Retrieved 2023-07-28.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  225. ↑ "Ərdəbildə türk fəalların evləri və iş yerlərində axtarış aparılıb". web.archive.org. 2020-08-04. Archived from the original on 2020-08-04. Retrieved 2023-07-28.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  226. ↑ Tapdıq Fərhadoğlu (2019-07-10). "Gənclər İranın Bakıdakı Səfirliyi qarşısında aksiya keçirib" (به ترکی آذربایجانی). صدای آمریکا. Archived from the original on 2021-10-16. Retrieved 2023-03-14.
  227. ↑ Fərhadoğlu, Tapdıq (2019-07-17). "Müsavat Partiyasının fəalları İran səfirliyi qarşısında piket keçirməyə cəhd edib". صدای آمریکا. Archived from the original on 2020-11-30. Retrieved 2023-07-27.
  228. ↑ "Milli fəallardan İran məhkəmə sisteminə müraciət: Azərbaycanlı siyasi məhbusları buraxın". web.archive.org. 2020-08-09. Archived from the original on 2020-08-09. Retrieved 2023-07-28.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  229. ↑ "Abbas Lisaninin həbsinin qüvvədə saxlanılması qınanılır". web.archive.org. 2020-08-07. Archived from the original on 2020-08-07. Retrieved 2023-07-28.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  230. ↑ "İran Azərbaycanında siyasi məhbusların sərbəst buraxılması üçün qraffiti etirazı davam edir". web.archive.org. 2020-12-13. Archived from the original on 2020-12-13. Retrieved 2023-07-28.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link)
  231. ↑ Rehman, Javaid (2021). A/HRC/46/50: Situation of Human Rights in the Islamic Republic of Iran- Report of the Special Rapporteur on the situation of human rights in the Islamic Republic of Iran (PDF) (به انگلیسی). United Nations. p. 9. Archived (PDF) from the original on 2023-08-24. Retrieved 2023-07-28.
  232. ↑ "BMT-nin xüsusi məruzəçisi yeni hesabatında Abbas Lisani və Əlirza Fərşinin vəziyyətinə diqqət çəkib" (به ترکی آذربایجانی). صدای آمریکا. 2021-08-23. Archived from the original on 2021-08-24. Retrieved 2022-01-05..
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=عباس_لسانی&oldid=40595573»