محمدشهر
محمدشهر | |
|---|---|
از بالا طبق حرکت ساعت: مرکز شهر - ساختمان‌های محله همایون‌ویلا - محلات مسکونی - محله همایون‌ویلا - جاده ماهدشت - محله ولدآباد - ساختمان‌های مسکونی در شب | |
 نقشه اوپن استریت مپ محمدشهر | |
| کشور |  ایران |
| استان | البرز |
| شهرستان | کرج |
| بخش | مرکزی |
| نام (های) پیشین | نصیرآباد |
| آوانگاری نام | Môhāmmādshār |
| حکومت | |
| • نوع | شهرداری (شهرداری محمدشهر) |
| • شهردار | مهرداد حسن زاده |
| ارتفاع | ۴۰۵۲ فوت (۱۲۳۵ متر) |
| جمعیت (۱۳۹۵[۱]) | |
| • کل | ۱۱۹۴۱۸ |
| • رتبه | چهارمین در استان البرز |
| منطقهٔ زمانی | یوتی‌سی +۰۳:۳۰ (ساعت رسمی ایران) |
| کدپستی | ۳۱۸۴۶ |
| کد منطقه | ۰۲۶۱ - 630-631-632-633-634-635-636-637-638-639 |
| مسیرهای دسترسی |   آزادراه ۲
  جاده ۳۸ |
| حمل و نقل ریلی | ایستگاه متروی محمدشهر |
.jpg)
محمدشهر شهری در استان البرز ایران است.[۲]
محمدشهر در بخش مرکزی شهرستان کرج قرار دارد.[۳]
محمدشهر در ۱۰ کیلومتری جنوب شهر کرج و ۴۰ کیلومتری جنوب غربی شهر تهران واقع شده است. محمد شهر از شمال به منطقه ۲ شهرداری کرج، از شرق با مشکین‌دشت، از غرب به مهرشهر و از جنوب به ماهدشت محدود می‌شود.
تاریخچه
این شهر یک شهر نوبنیاد است که از گسترش و به هم پیوستن ۱۳ روستا و آبادی در جنوب کرج و در اطراف جاده کرج - ماهدشت به وجود آمده‌است. اگرچه آثار باستانی یافت شده همچون تپه دشت بهشت که سفالینه‌هایی با قدمت ۷ هزار سال در آنجا یافت شده است[۴] نشان از سابقه دیرینه سکونت در این منطقه است.[۵] محمدشهر کنونی همان نصیرآباد می‌باشد که در قلعه‌ای در اطراف محمدشهر قرار داشت. مهمترین عوامل شکل‌گیری هسته‌های روستایی در دشت همواری که در جنوب کرج با شیب بسیار ملایمی به سمت جنوب کشیده شده‌است، وجود خاک حاصلخیز و چشمه سارهای فراوان آن بوده‌است. این اراضی تا دوران پهلوی اول در غالب مجموعه‌ای از آبادی‌ها و اراضی وسیع کشاورزی اطراف آن‌ها توسط ملاکان بزرگ و به صورت ارباب و رعیتی اداره می‌شد. در محدوده محمدشهر کنونی سه عمارت ارباب‌نشین وجود داشته‌است که یکی از آن‌ها در نزدیکی چشمه سارهای آب سیاه در محله حجت آباد فعلی قرار داشته و دیگری با عنوان قلعه یدالله در جنوب محله عباس‌آباد کنونی بوده و سومی در محلهٔ کوی بهار (تپه قشلاق) واقع بوده‌است.
در جلد نخست کتاب فرهنگ جغرافیایی ایران نوشته حسینعلی رزم‌آرا که در تیرماه ۱۳۲۸ به چاپ رسیده‌است، دربارهٔ محمدآباد این‌گونه آمده‌است که نشان دهنده وضعیت این منطقه در آن دوران است:
محمدآباد کرج، دهی جز دهستان حومه بخش کرج شهرستان تهران است. در ۹ کیلومتری جنوب باختر کرج واقع است. در جلگه دارای آب و هوای معتدل - دارای ۱۰۸ سکنه شیعه مذهب فارسی و ترکی زبان - دارای آب از قنات و رود کرج -دارای محصولات غلات بن‌شن، چغندر قند و صیفی قلمستان. - شغل مردم ده زراعت است - مزرعه قلعه نو جزء این ده است. - در بهار ایل میش مست به‌طور موقت به این روستا می‌آیند. - سر راه شوسه فرعی کرج به اشتهارد واقع است.[۶]
در دوره پهلوی دوم و پس از اصلاحات ارضی، وجود خاک حاصلخیز و چشمه سارهای فراوان این محدوده مهاجرینی را از سایر مناطق ایران به این محدوده کشاند؛ به‌طوری‌که چندین خانواده ساوه‌ای و قره‌قانی هسته آبادی عباس‌آباد را در مرکز محله عباس‌آباد و محله قره‌قانی‌ها را در جنوب محله یزدی‌های کنونی ایجاد کرده‌اند. چندین خانواده مهاجر یزدی با خرید زمین کشاورزی و سکونت در این محدوده هسته آبادی یزدی‌ها را در اطراف خیابان ۲۲ بهمن کنونی در محله یزدی‌های کنونی بنا گذاشته‌اند. چندین خانواده نطنزی هسته اولیه آبادی نطنزی‌ها را در محله چمران کنونی ایجاد می‌کنند و چندین خانواده اصفهانی نیز هسته محله اصفهانی‌ها را در شرق محدوده کنونی محمدشهر ایجاد کردند. چندین خانوادهٔ بختیاری در مرکز اصلی محمدشهر ساکن شدند که خیابان بختیاری نشان همین امر است و البته بختیاری‌ها در حجت آباد نیز به‌طور گسترده سکونت داشتند. در این دوره به علت توجه خاندان پهلوی به روستای مردآباد و احداث عمارت مادرشاه (همسر دوم رضاشاه پهلوی و مادر محمدرضا پهلوی) در این روستا که بعدها به «شاهدشت» و بعد از انقلاب اسلامی به «ماهدشت» تغییر نام داد، جاده کرج - ماهدشت از اهمیت بیشتری برخوردار گشت و به تدریج آبادی‌های محمدآباد، ولدآباد و سیدآباد در اطراف این جاده ایجاد شدند.
در اواخر دوره پهلوی و پس از انقلاب اسلامی و در فاصله سال‌های ۱۳۴۵ تا ۱۳۷۵ با توسعه شهرک‌های صنعتی و استقرار صنایع مهم کشور در فاصله تهران و کرج موج جدیدی از رشد در محدوده محمدشهر کنونی آغاز می‌شود. این شهر در مسیر ترانزیت تهران، کرج، اشتهارد و از آنجا به قزوین، همدان و کرمانشاه و همچنین در مجاورت فرودگاه پیام و منطقه ویژه اقتصادی پیام قرار می‌گیرد. در نهایت در سال ۱۳۷۵ محدوده دهستان محمدآباد که از چندین روستا و آبادی تشکیل شده بود با جمعیتی بالغ بر ۵۸ هزار نفر به شهر تبدیل می‌شود و به محمدشهر تغییر نام می‌دهد.
در بین سال‌های ۱۳۷۵ تا ۱۳۹۰ این شهر به دلیل نزدیکی به شهر تهران و کرج، نقش یک شهر خوابگاهی را ایفا می‌کرده‌است و به علت قیمت پایین زمین در آن به نسبت تهران و کرج، مقصد مهاجرین بسیاری از مناطق دیگری بوده که با استفاده از فرصت‌های موجود در کرج و تهران، جویای زندگی و کار بهتر بوده‌اند. این موضوع باعث تفکیک‌های قانونی و بعضاً غیرقانونی باغات و زمین‌های کشاورزی توسط مالکان اراضی باغی و زراعی در محدوده محمدشهر و به ویژه در محله‌های شهرک بعثت، چمران و جعفرآباد می‌شود و این اراضی را به زیرساخت و سازهای مسکونی برده‌است؛ به گونه‌ای که جمعیت محمدشهر در فاصله سال‌های ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۵ با نرخ رشد ۳٫۰۶ به ۸۳۲۷۲ نفر (۷۹۴۵۱ نفر در محدوده قانونی فعلی) در سال ۱۳۸۵می‌رسد.[۷]
جغرافیا
منابع
- ↑ https://www.amar.org.ir/سرشماری-عمومی-نفوس-و-مسکن/نتایج-سرشماری/جمعیت-به-تفکیک-تقسیمات-کشوری-سال-1395
- ↑ جمعی از نویسندگان (ششم فروردین ۱۳۹۹). «تاریخچه و نقشه جامع محمد شهر». http://ana.press. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک); پیوند خارجی در|وبگاه=وجود دارد (کمک) - ↑ اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی، ۱۳۸۳ خ.
- ↑ «Magiran | روزنامه دنیای اقتصاد (1395/02/21): جلوگیری از تخریب «دشت بهشت»». www.magiran.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۲-۱۲.
- ↑ «جزئیات جدید از تپه 7هزار ساله دشت بهشت که دپوی نخاله شده است + تصویر - تسنیم». خبرگزاری تسنیم | Tasnim. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۲-۱۲.
- ↑ رزم آرا، فرهنگ جغرافیایی ایران، استان مرکزی، جلد ١، صفحهٔ ۲۰۳.
- ↑ «تاریخچه و نقشه جامع شهر محمدشهر در ویکی آنا». خبرگزاری آنا. ۲۰۲۰-۰۳-۲۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۶-۰۳.
