سیوسهپل
سیوسهپل | |
---|---|
نام | سیوسهپل |
کشور | ایران |
استان | اصفهان |
شهرستان | اصفهان |
اطلاعات اثر | |
نام محلی | سی وسه پل |
نامهای دیگر | پل اللهوردیخان. |
نامهای قدیمی | پل اللهوردیخان |
نوع بنا | پل |
سالهای مرمت | ۱۳۵۱ |
کاربری کنونی | پل تاریخی ، عبور عابران |
دیرینگی | ۴ سده |
دورهٔ ساخت اثر | صفویان |
بانی اثر | اللهوردیخان اوندیلادزه گرجی |
مالک اثر | اصفهان کهن |
مالک فعلی اثر | اصفهان مدرن |
اطلاعات ثبتی | |
شمارهٔ ثبت | ۱۱۰ |
تاریخ ثبت ملی | ۱۵ دی ۱۳۱۰ |
اطلاعات بازدید | |
امکان بازدید | وجود دارد |
[[file:حلقه در الگو پیدا شد: الگو:روی نقشه|250px|سیوسهپل بر حلقه در الگو پیدا شد: الگو:روی نقشه واقع شدهاست]]<div style="position: absolute; z-index: 2; top: خطای عبارت: عملگر < دور از انتظار%; left: خطای عبارت: عملگر < دور از انتظار%; height: 0; width: 0; margin: 0; padding: 0;"><div style="position: relative; text-align: center; right: -خطای عبارت: عملگر < دور از انتظارpx; top: -خطای عبارت: عملگر < دور از انتظارpx; width: حلقه در الگو پیدا شد: الگو:روی نقشهpx; font-size: حلقه در الگو پیدا شد: الگو:روی نقشهpx; z-index:100;">[[File:حلقه در الگو پیدا شد: الگو:روی نقشه|حلقه در الگو پیدا شد: الگو:روی نقشهxحلقه در الگو پیدا شد: الگو:روی نقشهpx|سیوسهپل|link=|alt=]] <div style="font-size: %; line-height: 110%; z-index:90; position: relative; top: -1.5em; width: 6em; خطای عبارت: عملگر < دور از انتظار">سیوسهپل |
سیوسهپل یا پل اللهوردیخان، پلی است با ۳۳ دهانه، ۲۹۵ متر طول و ۱۴ متر عرض، که زیرنظر اللهوردیخان اوندیلادزه و با معماری استاد حسین بنا اصفهانی[۱]بر روی زایندهرود در شهر اصفهان و همزمان با حکومت شاه عباس صفوی ساخته شده و جای برگزاری مراسم جشن آبپاشان و همچنین مراسم خاجشویان ارامنهٔ اصفهان در دورهٔ صفویه بودهاست. اندیشهٔ بنای سیوسهپل در سال ۱۰۰۸ هجری قمری و در دوازدهمین سال پادشاهی شاه عباس یکم به وجود آمد و در سال ۱۰۱۱ هجری قمری، اللهوردیخان اوندیلادزه گرجی، سردار مشهور او مأمور اتمام ساختمان پل گردید.[۲] در سفرنامههای سیاحان اروپایی آن دوران، به برگزاری این جشن اشارههایی شدهاست. در این جشن که در ۱۳ تیرماه هر سال برگزار میشد مردم با پاشیدن آب و گلاب روی یکدیگر در این مراسم شرکت میکردهاند.[۳] ارامنهٔ جلفای اصفهان هم مراسم خاج شویان خود را در محدوده همین پل برگزار میکردهاند. این پل یکی از شاهکارهای معماری و پلسازی ایران محسوب میشود و از زیبایی و عظمت منحصر به فردی برخودار است.
پرسی سایکس، سیوسهپل را یکی از پلهای درجه اوّل جهان خواند،[۴] شاردن آن را شاهکار معماری و شگفتآفرین[۵][۶] و دن گارسیا آن را از بهترین آثار معماری ایران خواند.[۶][۷] و به قول لرد کرزن «انسان هیچ انتظار ندارد برای دیدن آنچه که روی هم رفته میتوان آن را باشکوهترین پل دنیا نامید، ناچار از مسافرت به ایران باشد».[۸] دن گارسیا در این باره مینویسد: «این پل نیز از بناهای اللهوردیخان گرجی است و با اینکه دشمنان و حاسدانش میگویند این بنا با پول ساخته شدهاست، نمیتوانند انکار کنند که بانی شخص اوست. اما باور عموم مردم این است که اللهوردیخان پل را به خرج خود ساختهاست».[۶][۷]
یکی از شعرای دورهٔ صفویه به نام علی نقی کمرهای تاریخ بنای پل را در شعری به گونهٔ ماده تاریخ، سال ۱۰۰۵ هجری به حساب آوردهاست و این سال، درست همزمان با روزهایی است که خیابان بیهمتای چهارباغ هم ساخته شدهاست. سیوسهپل، چهارباغ عباسی را به چهارباغ بالا متصل میکند.[۹]
این اثر در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ با شمارهٔ ثبت ۱۱۰ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاست.[۱۰]
بر اساس نظر کارشناسان زمینشناسی و میراثفرهنگی مصالح، پایه و فونداسیون این پل به گونهای طراحی شده که استحکام آن تنها در رطوبت است و خشکی ادامهدار رودخانه در درازمدّت امکان خطر برای سیوسهپل را بسیار فراوان مینمایید.[۱۱]
-
دویست ریالی - پشت اسکناس عنوان: پل الله وردی خان در اصفهان
نگارخانه
-
سی و سه پل در دوره محمد شاه قاجار اثر اوژن فلاندن
-
نمای سیوسهپل در شب.
-
بر روی پل در روز
-
تمام نما
-
تعمیر پل
-
نمایی از طبقه زیرین پل
-
نمایی از بالای یکی از پلها
-
نمایی از حوزهٔ رودخانه و پل در زمان خشک شدن
-
نمایی از سی و سه پل
-
سیوسهپل ۱۳۸۲ خورشیدی
-
نمایی از سی و سه پل در شب
-
نقاشی از «سیوسهپل» در سده هفدهم میلادی اثر ژان شاردن
-
نقاشی از روی «سیوسهپل» در سده هفدهم میلادی اثر ژان شاردن
-
نمایی در شب از سیوسهپل در بستر بیآب زایندهرود
-
زاینده رود خشک و سیوسهپل
-
ایران - اصفهان - زاینده رود و سی و سه پل
-
پل تاریخی الله وردی خان یا سی و سه پل - اصفهان - ایران
-
سی و سه پل و خشک شدن آب رودخانه
-
نمایی از مسیر روی سی و سه پل
-
سی و سه پل در شب
پانویس
- ↑ «سی و سه پل و تاریخچه و معرفیل». بایگانیشده از اصلی در ۲۰ فوریه ۲۰۱۹.
- ↑ «سی و سه پل (پل الله وردی خان) در اصفهان». سیتی پدیا.
- ↑ «تاریخچه سی و سه پل اصفهان». آسمونی.[پیوند مرده]
- ↑ سایکس، تاریخ ایران، ۲۸۹.
- ↑ شاردن، سفرنامهٔ شاردن، ۱۵۲۷.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ مولیانی، جایگاه گرجیها در تاریخ و فرهنگ و تمدن ایران، ۲۴۸–۲۴۹.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ دن گارسیا، سفرنامهٔ دن گارسیا، ۲۲۱.
- ↑ سیوری، ایران عصر صفوی، ۱۶۷.
- ↑ «سی و سه پل، تیشینه».
- ↑ «سازمان میراث فرهنگی و صنایعدستی و گردشگری». سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژوئن ۲۰۰۸. دریافتشده در ۲۰۱۱-۰۵-۱۹.
- ↑ «سفری به اصفهان _ سی و سه پل». بایگانیشده از اصلی در ۲۵ دسامبر ۲۰۱۹. دریافتشده در ۱۹ ژوئیه ۲۰۲۲.
منابع
- سایکس، سرپرسی. تاریخ ایران. تهران: انتشارات دنیای کتاب، ۱۳۵۷.
- شاردن، ژان. سفرنامهٔ شاردن. تهران: انتشارات توس، ۱۳۷۲.
- مولیانی، سعید. جایگاه گرجیها در تاریخ و فرهنگ و تمدن ایران. اصفهان: یکتا، ۱۳۷۹.
- سیلوا فیگوئرا، دن گارسیا. سفرنامهٔ دن گارسیا. تهران: انتشارات نو، ۱۳۶۳.
- آشنایی با شهر تاریخی اصفهان، لطفالله هنرفر
- وبگاه شهرداری اصفهان
- آثار ملی شهر اصفهان
- بنیانگذاریهای ۱۶۰۲ (میلادی) در ایران
- پلها در اصفهان
- پلها در ایران
- پلهای استان اصفهان
- پلهای تاریخی شهرستان اصفهان
- پلهای سرپوشیده
- پلهای کاملشده در ۱۶۰۲ (میلادی)
- جاذبههای گردشگری اصفهان
- ساختمانها و سازهها در اصفهان
- ساختمانها و سازههای کاملشده در ۱۶۰۲ (میلادی)
- معماری دوره صفویان
- نمادهای اصفهان