ایل خاکی

خلکی یکی از تیره‌های بسیار قدیمی ایل مکری می‌باشدکه در سدهٔ ی سیزدهم قمری منقرض شدند، این ایل به همراه دام‌های فراوان خود در مرزهای عراق و ایران به ییلاق و قشلاق مشعول بودند و به مرور زمان، روی به یکجانشنی آورده و سه مرکز مهم و ملکی را بوجود آوردند. آنها به سه دستهٔ تقسیم شده که دستهٔ اول به همان ییلاق و قشلاق پرداخته و دستهٔ دوم در روستای اینگیجه (یکی از روستاهای شهرستان بوکان) که پس از انقراض و تشدید فشار مظفرالدوله پدر میرپنج این دو دسته منهدم و به حکم او روستای سردارآباد حکومت نشین معرفی شد. دستهٔ سوم ایل در بوکان سکونت داشتند که رهبر این عشیره در آن منطقه شخصی بنام علی مردان بیگ بود.تنش این ایل بر سر بوکان و اطراف آن با عزیزخان مکری در دورهٔ ناصرالدین شاه قاجار بود. این ایل در همان دورهٔ رفته رفته اموال و املاک خود را از دست دادند و متلاشی شدند.قدمت این ایل و طایفهٔ به زمان امیر سیف الدین رئیس ایل مکری‌ها می‌رسد، که گویا همان ایل خلکی سه لکی می‌باشند.

ایل خَلکی از نسل بِهرام بیگ فرزند بُداق سلطان ساوجبلاغ مُکری بودند که به واسطه قدرت و سیاست و کاردانی «بهرام بیگ» امارت و فرمانروائی بزرگی را از نطر دیانت و فرهنگ و ملّیّت و زندگی آبرومندانه‌ای در میان مردم و با مردم بودن را بنام ایل خَلکی برپا کرد و ابتدا منطقه ایل تیمور را برای مرکز حکومت نشینی روستایی انتخاب نمود.

امروزه تنها سی خانوار که پیشنه یشان به دستهٔ سوم این ایل بازمیگردد باقی مانده‌اند که عبارتند از خانوادهٔ‌های: مردان بیگی، بهرام بیگی، علی‌زاده، عطری، خلکی، کشاورزی، خاکی، مرادی و بوکانی

منابع

• صمدی، سیدمحمد (۱۳۸۰–۱۳۸۱)، ضمیمه کتاب نگاهی به تاریخ مهاباد، مهاباد: رهرو، شابک ۹۶۴۶۸۰۶۳۰۹ نگهداری یادکرد:فرمت پارامتر تاریخ (رده)
• بهرام بیگی، محمد (۱۳۹۲)، ایل فراموش شده، بوکان: آراس، شابک ۹۷۸۶۰۰۵۸۵۶۷۲۹