اسلام و سکولاریسم: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز واگردانی خودکار خرابکاری بر پایه امتیاز خرابکاری. واگردانی اشتباه ربات را همراه با پیوند تفاوت در کاربر:Dexbot/گزارش اشتباه اعلام کنید. همچنین توصیه میشود حساب کاربری بسازید. برچسب: واگردانی |
اضافه کردن محتوا |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:Muslim_Constitution_Religion.svg|بندانگشتی|350x350پیکسل|نقش اسلام یا دین در قوانین اساسی کشورهای اکثریت مسلمان{{legend|red|حکومت اسلامی (اجرای قوانین بر پایه |
{{همچنین ببینید|مسلمان فرهنگی|اسلام و مدرنیته}}[[پرونده:Muslim_Constitution_Religion.svg|بندانگشتی|350x350پیکسل|نقش اسلام یا دین در قوانین اساسی کشورهای با اکثریت مسلمان{{legend|red|حکومت اسلامی (اجرای قوانین بر پایه احکام اسلامی)}}{{legend|#ff6600|دین رسمی (اجرای قوانین در حد جزئی)}}{{legend|#d4aa00|مبهم یا فاقد اعلان}}{{legend|#008080|دولت سکولار (جدایی کامل اسلام از دولت)}}]] |
||
تعریف و کاربرد [[سکولاریسم]]، مخصوصا جایگاه دین در جامعه، |
تعریف و کاربرد [[سکولاریسم]]، مخصوصا جایگاه دین در جامعه، به دلیل عوامل تاریخی و مبهم بودن تعریف خود سکولاریسم، در [[جهان اسلام]] متفاوت است.<ref name="PEIPT">{{cite encyclopedia|author=Henri Lauzière|title=Secularism|editor=Gerhard Böwering, Patricia Crone|encyclopedia=The Princeton Encyclopedia of Islamic Political Thought|publisher=Princeton University Press|year=2013}}</ref> اغلب از سکولاریسم برای توصیف جدایی زندگانی عمومی و امور مدنی یا دولتی از آموزه ها یا دستورهای دینی، یا به طور ساده [[جدایی دین از سیاست|جدایی دین و سیاست]]، استفاده میشود. سکولاریسم در کشورهای مسلمان اغلب در نقطه مقابل با [[اسلام‌گرایی]] است و سکولاریست ها تمایل دارند تا به دنبال تبلیغ سیاست سکولار و ارزش‌های اجتماعی باشند. در جهان اسلام این مفهوم به دلیل ارتباط آن با حذف اسلام از حوزه‌های سیاسی و حقوقی به دست سلطه [[استعمار]] خارجی و همچنین تلاش‌های [[دولت - ملت|حکومت‌های ملی]] برای محدود کردن بیان عقاید مذهبی در اماکن عمومی، بار معنایی منفی پیدا کرده‌است.<ref name="odi">{{cite encyclopedia|title=Secularism|editor=John L. Esposito|encyclopedia=The Oxford Dictionary of Islam|publisher=Oxford University Press|location=Oxford|year=2014}}</ref><ref>{{cite web|website=Association of Religion Data Archives|title=Rethinking Islam and Secularism|author=John L. Esposito|url=http://www.thearda.com/rrh/papers/guidingpapers/esposito.pdf|access-date=April 20, 2019|page=3}}</ref> به همین علت است که سکولاریسم به عنوان یک ایدوئولوژی خارجی که توسط استعمارگران تحمیل شده و توسط [[طبقه حاکم]] پسااستعماری دنبال شده، در نظر گرفته میشود.<ref name="OEIW2">{{cite encyclopedia|author=Nader Hashemi|title=Secularism|encyclopedia=The Oxford Encyclopedia of the Islamic World|editor=John L. Esposito|publisher=Oxford University Press|location=Oxford|year=2009|isbn=978-0-19-530513-5|url=http://www.oxfordreference.com/view/10.1093/acref/9780195305135.001.0001/acref-9780195305135-e-0714}}{{subscription required}}</ref> همچنین غالبا [[بی‌دینی]] یا [[ضد دین|ضد دینی]] تصور شده‌است.<ref name="saeed">{{cite encyclopedia|title=Secularism, State Neutrality, and Islam|author=Abdullah Saeed|encyclopedia=The Oxford Handbook of Secularism|editor1=Phil Zuckerman|editor2=John R. Shook|url=http://www.oxfordhandbooks.com/abstract/10.1093/oxfordhb/9780199988457.001.0001/oxfordhb-9780199988457-e-12|year=2017|page=188|doi=10.1093/oxfordhb/9780199988457.013.12|isbn=978-0-19-998845-7}}{{subscription required}}</ref> |
||
در اواخر قرن نوزدهم تا نیمه قرن بیستم، بعضی از متفکران مسلمان از سکولاریسم حمایت می‌کردند تا با متحد کردن جهان اسلام با استعمارگری کشورهایی مثل [[روسیه]]، [[امپراتوری بریتانیا|بریتانیا]] یا [[فرانسه]] مبارزه کنند. بعضی از آنها سکولاریسم را صرفا یک نظام سیاسی‌ای دانسته‌اند که حتی کوچک‌ترین قانونی با برداشت از [[احکام اسلام]] وضع نمی‌کند؛<ref>{{cite encyclopedia|title=Secularism, State Neutrality, and Islam|author=Abdullah Saeed|encyclopedia=The Oxford Handbook of Secularism|editor1=Phil Zuckerman|editor2=John R. Shook|url=http://www.oxfordhandbooks.com/abstract/10.1093/oxfordhb/9780199988457.001.0001/oxfordhb-9780199988457-e-12|year=2017|pages=195–196|doi=10.1093/oxfordhb/9780199988457.013.12|isbn=978-0-19-998845-7}}{{subscription required}}</ref> با این استدلال که چنین نظامی باعث نقض اسلام نمی‌شود.<ref name="arda-13">{{cite web|website=Association of Religion Data Archives|title=Rethinking Islam and Secularism|author=John L. Esposito|url=http://www.thearda.com/rrh/papers/guidingpapers/esposito.pdf|access-date=April 20, 2019|pages=13–15}}</ref> همچنین ترکیب کردن این نظام با [[مشروطیت|مشروطه‌خواهی]] و [[حقوق بشر]] بیشتر با [[تاریخ اسلام]] سازگار است تا درک و دریافت امروزی از یک [[حکومت اسلامی]].<ref name="arda-132">{{cite web|website=Association of Religion Data Archives|title=Rethinking Islam and Secularism|author=John L. Esposito|url=http://www.thearda.com/rrh/papers/guidingpapers/esposito.pdf|access-date=April 20, 2019|pages=13–15}}</ref> اندیشمندان اسلامی [[ارتدکس]] و طرفداران [[اسلام‌گرایی]] شدیدا با محدود کردن اسلام به مسائل اعتقادی شخصی مخالفت می‌کنند. همچنین به طور جدی از اسلامی حمایت می‌کنند که سیاست، قانون، اقتصاد، فرهنگ و هر جنبه دیگر از زندگی شهروندش را در بر بگیرد.<ref name="odi2">{{cite encyclopedia|title=Secularism|editor=John L. Esposito|encyclopedia=The Oxford Dictionary of Islam|publisher=Oxford University Press|location=Oxford|year=2014}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Bale|first=Jeffrey M.|date=2009-06-01|title=Islamism and Totalitarianism|url=https://doi.org/10.1080/14690760903371313|journal=Totalitarian Movements and Political Religions|volume=10|issue=2|pages=73–96|doi=10.1080/14690760903371313|issn=1469-0764|s2cid=14540501}}</ref> [[سید ابوالاعلی مودودی|ابوالاعلی مودودی]] از پیشگامان اسلام‌گرایی ادعا کرد که هدف سکولارها کاهش تنش‌ها و اختلافات در جوامع چندمذهبی نیست بلکه دوری از «محدودیت‌های اخلاقی و الهی»<ref name="adams-114-sec2">{{cite book|author1=Adams, Charles J.|editor1-last=Esposito|editor1-first=John L.|title=Voices of Resurgent Islam|url=https://archive.org/details/voicesofresurgen00hcen|url-access=registration|date=1983|publisher=Oxford University Press|pages=[https://archive.org/details/voicesofresurgen00hcen/page/113 113–4]|chapter=Maududi and the Islamic State|quote=[Maududi believed that] when religion is relegated to the personal realm, men inevitably give way to their bestial impulses and perpetrate evil upon one another. In fact it is precisely because they wish to escape the restraints of morality and the divine guidance that men espouse secularism.}}</ref> و در نتیجه حذف «تمام اخلاقیات و راست‌کرداری انسانی از کنترل کردن ساز و کار جامعه» است.<ref name="Adams-113">Adams, Charles J., "Mawdudi and the Islamic State," in John L. Esposito, ed., ''Voices of Resurgent Islam'', (New York: Oxford University Press, 1983), p. 113</ref> |
|||
بعضی از جوامع اسلامی در دوران پیشامدرن، عمدتا به‌دلیل ضعیف [[خلافت]] درجه‌ای از [[جدایی دین از دولت]] را تجربه کرده‌اند؛ هر چند که به‌طور کامل با مفهوم امروزی حکومت بدون دین یا بدون قوانین دینی مطابقت نداشت.<ref>Ira M. Lapidus (October 1975). "The Separation of State and Religion in the Development of Early Islamic Society", ''International Journal of Middle East Studies'' '''6''' (4), pp. 363-385</ref> امروزه برخی از کشورهای با اکثریت مسلمان به‌طور رسمی خود را سکولار می‌دادند یا به عنوان یک کشور سکولار در نظر گرفته می‌شوند. بسیاری از آنها نظام حقوقی دوگانه دارند که در آن مسلمانان می‌توانند دعاوی حقوقی خانوادگی یا مالی خود را به‌نزد دادگاه‌های اسلامی ببرد. صلاحیت قانونی این دادگاه‌ها از کشوری به دیگری متفاوت است ولی عمدتا شامل [[ازدواج]]، [[طلاق]]، [[ارث]] و [[ولی (حقوق)|قیمومت]] میشود.<ref>{{cite web|title=Islam: Governing Under Sharia|url=https://www.cfr.org/backgrounder/islam-governing-under-sharia|access-date=2021-09-10|website=Council on Foreign Relations|language=en}}</ref> |
|||
== دولت های سکولار با جمعیت اکثریت مسلمان == |
== دولت های سکولار با جمعیت اکثریت مسلمان == |
||
از بین ۴۹ کشور با اکثریت مسلمان ۲۲ کشور زیر سکولار هستند: |
|||
* [[آلبانی]] |
|||
* [[آذربایجان]] |
|||
* {{Flag|Albania}}<ref>{{cite web|url=http://www.servat.unibe.ch/icl/al00000_.html#A007_|title=ICL - Albania - Constitution|access-date=18 March 2015}}</ref> |
|||
* [[بوسنی و هرزگوین]] |
|||
* {{Flag|Azerbaijan}}<ref name="Article 7.1 of Constitution">{{cite web|url=http://azerbaijan.az/portal/General/Constitution/doc/constitution_e.pdf|title=Article 7.1 of Constitution|access-date=2016-10-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20111026135534/http://azerbaijan.az/portal/General/Constitution/doc/constitution_e.pdf|archive-date=2011-10-26|url-status=dead}}</ref> |
|||
* [[بورکینا فاسو]] |
|||
* {{Flag|Bosnia-Herzegovina}}<ref>{{cite web|url=http://servat.unibe.ch/icl/bk00000_.html|title=ICL - Bosnia and Herzegovina - Constitution|access-date=18 March 2015}}</ref> |
|||
* [[چاد]] |
|||
* {{Flag|Burkina Faso}}<ref>{{cite web|url=http://www.chr.up.ac.za/hr_docs/constitutions/docs/Burkina+FasoC+(englishsummary)(rev).doc|archive-url=https://web.archive.org/web/20061009112408/http://www.chr.up.ac.za/hr_docs/constitutions/docs/Burkina%20FasoC%20(englishsummary)(rev).doc|url-status=dead|archive-date=9 October 2006|date=9 October 2006|access-date=15 August 2018}}</ref> |
|||
* [[ساحل عاج]] |
|||
* {{Flag|Chad}}<ref>{{cite web|url=http://www.chr.up.ac.za/hr_docs/constitutions/docs/ChadC+(english+summary)(rev).doc|archive-url=https://web.archive.org/web/20061009114533/http://www.chr.up.ac.za/hr_docs/constitutions/docs/ChadC%20(english%20summary)(rev).doc|url-status=dead|archive-date=9 October 2006|date=9 October 2006|access-date=15 August 2018}}</ref> |
|||
* [[گینه]] |
|||
* {{flag|Gambia}}<ref>{{cite web|title=Gambia (The) 1996(rev.2004)|url=https://www.constituteproject.org/constitution/Gambia_2004|website=constituteproject.org|access-date=14 August 2023|language=en}}</ref><ref>{{cite web|title=2022 Report on International Religious Freedom: The Gambia|url=https://www.state.gov/reports/2022-report-on-international-religious-freedom/gambia|year=2022}}</ref> |
|||
* [[گینه بیسائو]] |
|||
* {{Flag|Guinea}}<ref>[http://unpan1.un.org/intradoc/groups/public/documents/cafrad/unpan002994.pdf Article 1 of Constitution] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20040913180737/http://unpan1.un.org/intradoc/groups/public/documents/cafrad/unpan002994.pdf|date=September 13, 2004}}</ref> |
|||
* [[اندونزی]] |
|||
* {{Flag|Indonesia}}<ref>{{cite web|title=The 1945 Constitution of the Republic of Indonesia|url=http://www.us-asean.org/Indonesia/constitution.htm|access-date=2 October 2006|archive-url=https://web.archive.org/web/20070310160936/http://www.us-asean.org/Indonesia/constitution.htm <!-- Bot retrieved archive -->|archive-date=10 March 2007}}</ref> (به جز استان [[آچه]])<ref>{{cite web|url=https://www.state.gov/reports/2022-report-on-international-religious-freedom/indonesia|title=2022 Report on International Religious Freedom: Indonesia|year=2022|publisher=U.S. Department of State}}</ref> |
|||
* [[قزاقستان|قراقستان]] |
|||
* {{Flag|Kazakhstan}}<ref name="akorda.kz">{{cite web|url=http://www.akorda.kz/en/category/konstituciya|title=The Constitution of the Republic of Kazakhstan|access-date=2014-11-24|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140924011326/http://www.akorda.kz/en/category/konstituciya|archive-date=2014-09-24}}</ref> |
|||
* [[کوزوو]] |
|||
* {{Flag|Kosovo}}<ref>[http://www.kushtetutakosoves.info/?cid=2,247 Republic of Kosovo constitution] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131121073327/http://www.kushtetutakosoves.info/?cid=2%2C247|date=2013-11-21}}, Republic of Kosovo constitution,</ref> |
|||
* [[قرقیزستان]] |
|||
* {{Flag|Kyrgyzstan}}<ref>{{Cite web|url=http://www.coe.int/T/E/Legal_Affairs/Legal_co-operation/Foreigners_and_citizens/Nationality/Documents/National_legislation/Kyrgyzstan%20Constitution%20of%20the%20Kyrghyz%20Republic.asp|archive-url=https://web.archive.org/web/20070204064819/http://www.coe.int/T/E/Legal_Affairs/Legal_co-operation/Foreigners_and_citizens/Nationality/Documents/National_legislation/Kyrgyzstan%20Constitution%20of%20the%20Kyrghyz%20Republic.asp|url-status=dead|title=Article 1 of Constitution|archive-date=February 4, 2007}}</ref> |
|||
* [[لبنان]] |
|||
* {{Flag|Mali}}<ref>{{Cite web|url=http://confinder.richmond.edu/admin/docs/Mali.pdf|archive-url=https://web.archive.org/web/20120912141413/http://confinder.richmond.edu/admin/docs/Mali.pdf|url-status=dead|title=Preamble of Constitution|archive-date=September 12, 2012}}</ref> |
|||
* [[مالی]] |
|||
* {{Flag|Niger}}<ref>John L. Esposito. The Oxford Dictionary of Islam. Oxford University Press US, (2004) {{ISBN|0-19-512559-2}} pp.233-234</ref> |
|||
* [[نیجریه|نیجر]] |
|||
* {{Flag|Nigeria}}<ref>{{cite web|url=http://www.nigeria-law.org/ConstitutionOfTheFederalRepublicOfNigeria.htm#Powers_of_Federal_Republic_of_Nigeria|title=Nigerian Constitution|website=Nigeria Law|access-date=25 September 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20110727124236/http://www.nigeria-law.org/ConstitutionOfTheFederalRepublicOfNigeria.htm#Powers_of_Federal_Republic_of_Nigeria|archive-date=27 July 2011|url-status=live}}</ref> |
|||
* [[جمهوری ترک قبرس شمالی]] |
|||
* {{Flag|Senegal}}<ref>{{cite web|url=https://2001-2009.state.gov/g/drl/rls/irf/2007/90117.htm|title=Senegal|work=U.S. Department of State|date=14 September 2007|access-date=18 March 2015}}</ref> |
|||
* [[سنگالیا کتچو|سنگال]] |
|||
* {{Flag|Sierra Leone}}<ref>{{cite web|url=https://www.constituteproject.org/constitution/Sierra_Leone_2008.pdf?lang=en|title=Sierra Leone's Constitution of 1991, Reinstated in 1996, with Amendments through 2008}}</ref> |
|||
* [[سیرالئون]] |
|||
* {{Flag|Sudan}}<ref>{{Cite news|date=2020-09-06|title=Sudan ends 30 years of Islamic law by separating religion, state|work=Gulf News|url=https://gulfnews.com/world/africa/sudan-ends-30-years-of-islamic-law-by-separating-religion-state-1.1599359147751|access-date=2021-04-04}}</ref> |
|||
* [[تاجیکستان در بازی‌های المپیک تابستانی ۲۰۱۶|تاجیکستان]] |
|||
* {{Flag|Tajikistan}}<ref>{{Cite web|url=https://www.constituteproject.org/constitution/Tajikistan_2003.pdf?lang=en|title=Tajikistan's Constitution of 1994 with Amendments through 2003}}</ref> |
|||
* [[ترکیه، هلند|ترکیه]] |
|||
* {{Flag|Turkey}}<ref name="Article 2 of Constitution">{{cite web|url=http://www.tbmm.gov.tr/anayasa.htm|title=Article 2 of Constitution|access-date=18 March 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20101201041755/http://www.tbmm.gov.tr/anayasa.htm|archive-date=2010-12-01|url-status=dead}}</ref> |
|||
* [[ترکمنستان]] |
|||
* {{Flag|Turkmenistan}}<ref>{{cite web|url=http://www.uta.edu/cpsees/TURKCON.htm|title=Constitution of Turkmenistan|access-date=18 March 2015|archive-date=14 April 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150414030847/http://www.uta.edu/cpsees/TURKCON.htm|url-status=dead}}</ref> |
|||
* [[ازبکستان ایرویز|ازبکستان]] |
|||
* {{Flag|Uzbekistan}}<ref>{{cite web|url=https://www.constituteproject.org/constitution/Uzbekistan_2011.pdf?lang=en|title=Uzbekistan's Constitution of 1992 with Amendments through 2011}}</ref> |
|||
* [[کرانه باختری رود اردن]] |
|||
== جنبش‌های سکولاریستی بر حسب کشور == |
|||
=== ایران === |
|||
{{Main|سکولاریسم در ایران}}به دنبال کودتای ۳ اسفند |
{{Main|سکولاریسم در ایران}}به دنبال [[کودتای ۳ اسفند ۱۲۹۹]] [[رضاشاه]] خود را به عنوان شخصیت سیاسی سلطه‌گر بر کشور استوار کرد. |
||
'''۱۹۲۵ الی ۱۹۴۱:''' [[رضاشاه]] شروع کرد به انجام یک سری تغییرات شگرف بر جامعه ایرانیان، با نیت مشخص غربی سازی و حذف دین از حوزه عمومی. وی مدارس دینی را به مدارس سکولار تغییر داد، اولین دانشگاه سکولار ایران را ساخت و حجاب در حوزه عمومی را قدغن کرد. مع‌هذا، با حذف قدرت مجلس (اولین پارلمان در ۱۹۰۶ میلادی) و سخت گیری و تعقیب در آزادی بیان، رژیم مستبدانه و کاملاً غیر دموکراتیک شد. |
'''۱۹۲۵ الی ۱۹۴۱:''' [[رضاشاه]] شروع کرد به انجام یک سری تغییرات شگرف بر جامعه ایرانیان، با نیت مشخص غربی سازی و حذف دین از حوزه عمومی. وی مدارس دینی را به مدارس سکولار تغییر داد، اولین دانشگاه سکولار ایران را ساخت و حجاب در حوزه عمومی را قدغن کرد. مع‌هذا، با حذف قدرت مجلس (اولین پارلمان در ۱۹۰۶ میلادی) و سخت گیری و تعقیب در آزادی بیان، رژیم مستبدانه و کاملاً غیر دموکراتیک شد. |
||
| خط ۴۱: | خط ۴۵: | ||
== مخالفت و نقد == |
== مخالفت و نقد == |
||
{{نوار کناری اسلام‌گرایی}} |
|||
=== سکولاریسم و دین === |
=== سکولاریسم و دین === |
||
نسخهٔ ۲۰ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۴۳
حکومت اسلامی (اجرای قوانین بر پایه احکام اسلامی)
دین رسمی (اجرای قوانین در حد جزئی)
مبهم یا فاقد اعلان
دولت سکولار (جدایی کامل اسلام از دولت)
تعریف و کاربرد سکولاریسم، مخصوصا جایگاه دین در جامعه، به دلیل عوامل تاریخی و مبهم بودن تعریف خود سکولاریسم، در جهان اسلام متفاوت است.[۱] اغلب از سکولاریسم برای توصیف جدایی زندگانی عمومی و امور مدنی یا دولتی از آموزه ها یا دستورهای دینی، یا به طور ساده جدایی دین و سیاست، استفاده میشود. سکولاریسم در کشورهای مسلمان اغلب در نقطه مقابل با اسلام‌گرایی است و سکولاریست ها تمایل دارند تا به دنبال تبلیغ سیاست سکولار و ارزش‌های اجتماعی باشند. در جهان اسلام این مفهوم به دلیل ارتباط آن با حذف اسلام از حوزه‌های سیاسی و حقوقی به دست سلطه استعمار خارجی و همچنین تلاش‌های حکومت‌های ملی برای محدود کردن بیان عقاید مذهبی در اماکن عمومی، بار معنایی منفی پیدا کرده‌است.[۲][۳] به همین علت است که سکولاریسم به عنوان یک ایدوئولوژی خارجی که توسط استعمارگران تحمیل شده و توسط طبقه حاکم پسااستعماری دنبال شده، در نظر گرفته میشود.[۴] همچنین غالبا بی‌دینی یا ضد دینی تصور شده‌است.[۵]
در اواخر قرن نوزدهم تا نیمه قرن بیستم، بعضی از متفکران مسلمان از سکولاریسم حمایت می‌کردند تا با متحد کردن جهان اسلام با استعمارگری کشورهایی مثل روسیه، بریتانیا یا فرانسه مبارزه کنند. بعضی از آنها سکولاریسم را صرفا یک نظام سیاسی‌ای دانسته‌اند که حتی کوچک‌ترین قانونی با برداشت از احکام اسلام وضع نمی‌کند؛[۶] با این استدلال که چنین نظامی باعث نقض اسلام نمی‌شود.[۷] همچنین ترکیب کردن این نظام با مشروطه‌خواهی و حقوق بشر بیشتر با تاریخ اسلام سازگار است تا درک و دریافت امروزی از یک حکومت اسلامی.[۸] اندیشمندان اسلامی ارتدکس و طرفداران اسلام‌گرایی شدیدا با محدود کردن اسلام به مسائل اعتقادی شخصی مخالفت می‌کنند. همچنین به طور جدی از اسلامی حمایت می‌کنند که سیاست، قانون، اقتصاد، فرهنگ و هر جنبه دیگر از زندگی شهروندش را در بر بگیرد.[۹][۱۰] ابوالاعلی مودودی از پیشگامان اسلام‌گرایی ادعا کرد که هدف سکولارها کاهش تنش‌ها و اختلافات در جوامع چندمذهبی نیست بلکه دوری از «محدودیت‌های اخلاقی و الهی»[۱۱] و در نتیجه حذف «تمام اخلاقیات و راست‌کرداری انسانی از کنترل کردن ساز و کار جامعه» است.[۱۲]
بعضی از جوامع اسلامی در دوران پیشامدرن، عمدتا به‌دلیل ضعیف خلافت درجه‌ای از جدایی دین از دولت را تجربه کرده‌اند؛ هر چند که به‌طور کامل با مفهوم امروزی حکومت بدون دین یا بدون قوانین دینی مطابقت نداشت.[۱۳] امروزه برخی از کشورهای با اکثریت مسلمان به‌طور رسمی خود را سکولار می‌دادند یا به عنوان یک کشور سکولار در نظر گرفته می‌شوند. بسیاری از آنها نظام حقوقی دوگانه دارند که در آن مسلمانان می‌توانند دعاوی حقوقی خانوادگی یا مالی خود را به‌نزد دادگاه‌های اسلامی ببرد. صلاحیت قانونی این دادگاه‌ها از کشوری به دیگری متفاوت است ولی عمدتا شامل ازدواج، طلاق، ارث و قیمومت میشود.[۱۴]
دولت های سکولار با جمعیت اکثریت مسلمان
از بین ۴۹ کشور با اکثریت مسلمان ۲۲ کشور زیر سکولار هستند:
آلبانی[۱۵]
جمهوری آذربایجان[۱۶]
بوسنی و هرزگوین[۱۷]
بورکینافاسو[۱۸]
چاد[۱۹]
گامبیا[۲۰][۲۱]
گینه[۲۲]
اندونزی[۲۳] (به جز استان آچه)[۲۴]
قزاقستان[۲۵]
کوزوو[۲۶]
قرقیزستان[۲۷]
مالی[۲۸]
نیجر[۲۹]
نیجریه[۳۰]
سنگال[۳۱]
سیرالئون[۳۲]
سودان[۳۳]
تاجیکستان[۳۴]
ترکیه[۳۵]
ترکمنستان[۳۶]
ازبکستان[۳۷]
جنبش‌های سکولاریستی بر حسب کشور
ایران
به دنبال کودتای ۳ اسفند ۱۲۹۹ رضاشاه خود را به عنوان شخصیت سیاسی سلطه‌گر بر کشور استوار کرد.
۱۹۲۵ الی ۱۹۴۱: رضاشاه شروع کرد به انجام یک سری تغییرات شگرف بر جامعه ایرانیان، با نیت مشخص غربی سازی و حذف دین از حوزه عمومی. وی مدارس دینی را به مدارس سکولار تغییر داد، اولین دانشگاه سکولار ایران را ساخت و حجاب در حوزه عمومی را قدغن کرد. مع‌هذا، با حذف قدرت مجلس (اولین پارلمان در ۱۹۰۶ میلادی) و سخت گیری و تعقیب در آزادی بیان، رژیم مستبدانه و کاملاً غیر دموکراتیک شد.
۱۹۵۱ الی ۱۹۵۳: در طول اوائل دهه ۱۹۵۰ میلادی، نخست وزیر دکتر مصدق دوباره داشت دولتی سکولار با یک برنامه کار سوسیالیستی و هدف مشخصِ کاهشِ قدرتِ در دست روحانیون شکل می داد. اما نقشه او برای ملی سازی صنعت نفت برای بریتانیا یک قدم فرا تر از حد محسوب می شد، و کنگره به شدت از تمرکز فکر او بر قدرت نگران بود. پس بریتانیا با کمک سازمان سیا، از یک کودتا که دولت مصدق را با محمدرضاشاه تعویض می کرد پشتیبانی کرد.
۱۹۶۲ الی ۱۹۶۳: با فرمان غربی سازی، محمد رضا شاه انقلاب سفید را به ایران آورد، با هدف این که ایران را به یک کشور کاپیتالیستیِ سکولارِ غربی‌سازی‌شده تبدیل کند.
۱۹۶۳ الی ۱۹۷۳: اپوزیسیون به طور متحد پشت آیت‌الله روح‌الله خمینی گرد آمد و با پایان دهه ۱۹۷۰ میلادی با انقلاب اسلامی در ۱۳۵۷ شاه از قدرت سرنگون شد.
مخالفت و نقد
| بخشی از سلسله مقالات درمورد اسلام‌گرایی |
|---|
 درگاه اسلام |
سکولاریسم و دین
اسلام‌گرایان معتقدند که اسلام با ارزش های هنجاری سیاسی که توسط متون الهی مشخص می شوند، دین و سیاست را در هم آمیخته.
عالمان سعودی سکولاریسم را به عنوان چیزی که اکیداً در سنت اسلامی نهی شده است مردود می دانند.
جستارهای وابسته
اسلام‌گرایی:
یادداشت‌ها
پانویس
منابع
- ↑ Henri Lauzière (2013). "Secularism". In Gerhard Böwering, Patricia Crone (ed.). The Princeton Encyclopedia of Islamic Political Thought. Princeton University Press.
- ↑ John L. Esposito, ed. (2014). "Secularism". The Oxford Dictionary of Islam. Oxford: Oxford University Press.
- ↑ John L. Esposito. "Rethinking Islam and Secularism" (PDF). Association of Religion Data Archives. p. 3. Retrieved April 20, 2019.
- ↑ Nader Hashemi (2009). "Secularism". In John L. Esposito (ed.). The Oxford Encyclopedia of the Islamic World. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-530513-5.(نیازمند آبونمان)
- ↑ Abdullah Saeed (2017). "Secularism, State Neutrality, and Islam". In Phil Zuckerman; John R. Shook (eds.). The Oxford Handbook of Secularism. p. 188. doi:10.1093/oxfordhb/9780199988457.013.12. ISBN 978-0-19-998845-7.(نیازمند آبونمان)
- ↑ Abdullah Saeed (2017). "Secularism, State Neutrality, and Islam". In Phil Zuckerman; John R. Shook (eds.). The Oxford Handbook of Secularism. pp. 195–196. doi:10.1093/oxfordhb/9780199988457.013.12. ISBN 978-0-19-998845-7.(نیازمند آبونمان)
- ↑ John L. Esposito. "Rethinking Islam and Secularism" (PDF). Association of Religion Data Archives. pp. 13–15. Retrieved April 20, 2019.
- ↑ John L. Esposito. "Rethinking Islam and Secularism" (PDF). Association of Religion Data Archives. pp. 13–15. Retrieved April 20, 2019.
- ↑ John L. Esposito, ed. (2014). "Secularism". The Oxford Dictionary of Islam. Oxford: Oxford University Press.
- ↑ Bale, Jeffrey M. (2009-06-01). "Islamism and Totalitarianism". Totalitarian Movements and Political Religions. 10 (2): 73–96. doi:10.1080/14690760903371313. ISSN 1469-0764. S2CID 14540501.
- ↑ Adams, Charles J. (1983). "Maududi and the Islamic State". In Esposito, John L. (ed.). Voices of Resurgent Islam. Oxford University Press. pp. 113–4.
[Maududi believed that] when religion is relegated to the personal realm, men inevitably give way to their bestial impulses and perpetrate evil upon one another. In fact it is precisely because they wish to escape the restraints of morality and the divine guidance that men espouse secularism.
- ↑ Adams, Charles J., "Mawdudi and the Islamic State," in John L. Esposito, ed., Voices of Resurgent Islam, (New York: Oxford University Press, 1983), p. 113
- ↑ Ira M. Lapidus (October 1975). "The Separation of State and Religion in the Development of Early Islamic Society", International Journal of Middle East Studies 6 (4), pp. 363-385
- ↑ "Islam: Governing Under Sharia". Council on Foreign Relations (به انگلیسی). Retrieved 2021-09-10.
- ↑ "ICL - Albania - Constitution". Retrieved 18 March 2015.
- ↑ "Article 7.1 of Constitution" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2011-10-26. Retrieved 2016-10-29.
- ↑ "ICL - Bosnia and Herzegovina - Constitution". Retrieved 18 March 2015.
- ↑ . 9 October 2006 https://web.archive.org/web/20061009112408/http://www.chr.up.ac.za/hr_docs/constitutions/docs/Burkina%20FasoC%20(englishsummary)(rev).doc. Archived from the original on 9 October 2006. Retrieved 15 August 2018.
{{cite web}}: Missing or empty|title=(help) - ↑ . 9 October 2006 https://web.archive.org/web/20061009114533/http://www.chr.up.ac.za/hr_docs/constitutions/docs/ChadC%20(english%20summary)(rev).doc. Archived from the original on 9 October 2006. Retrieved 15 August 2018.
{{cite web}}: Missing or empty|title=(help) - ↑ "Gambia (The) 1996(rev.2004)". constituteproject.org (به انگلیسی). Retrieved 14 August 2023.
- ↑ "2022 Report on International Religious Freedom: The Gambia". 2022.
- ↑ Article 1 of Constitution بایگانی‌شده در سپتامبر ۱۳, ۲۰۰۴ توسط Wayback Machine
- ↑ "The 1945 Constitution of the Republic of Indonesia". Archived from the original on 10 March 2007. Retrieved 2 October 2006.
- ↑ "2022 Report on International Religious Freedom: Indonesia". U.S. Department of State. 2022.
- ↑ "The Constitution of the Republic of Kazakhstan". Archived from the original on 2014-09-24. Retrieved 2014-11-24.
- ↑ Republic of Kosovo constitution بایگانی‌شده در ۲۰۱۳-۱۱-۲۱ توسط Wayback Machine, Republic of Kosovo constitution,
- ↑ "Article 1 of Constitution". Archived from the original on February 4, 2007.
- ↑ "Preamble of Constitution" (PDF). Archived from the original (PDF) on September 12, 2012.
- ↑ John L. Esposito. The Oxford Dictionary of Islam. Oxford University Press US, (2004) شابک ۰−۱۹−۵۱۲۵۵۹−۲ pp.233-234
- ↑ "Nigerian Constitution". Nigeria Law. Archived from the original on 27 July 2011. Retrieved 25 September 2022.
- ↑ "Senegal". U.S. Department of State. 14 September 2007. Retrieved 18 March 2015.
- ↑ "Sierra Leone's Constitution of 1991, Reinstated in 1996, with Amendments through 2008" (PDF).
- ↑ "Sudan ends 30 years of Islamic law by separating religion, state". Gulf News. 2020-09-06. Retrieved 2021-04-04.
- ↑ "Tajikistan's Constitution of 1994 with Amendments through 2003" (PDF).
- ↑ "Article 2 of Constitution". Archived from the original on 2010-12-01. Retrieved 18 March 2015.
- ↑ "Constitution of Turkmenistan". Archived from the original on 14 April 2015. Retrieved 18 March 2015.
- ↑ "Uzbekistan's Constitution of 1992 with Amendments through 2011" (PDF).
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Islam and secularism». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۶ نوامبر ۲۰۱۸.