سیوسهپل: تفاوت میان نسخهها
جز واگردانی خودکار خرابکاری بر پایه امتیاز خرابکاری. واگردانی اشتباه ربات را همراه با پیوند تفاوت در کاربر:Dexbot/گزارش اشتباه اعلام کنید. همچنین توصیه میشود حساب کاربری بسازید. برچسب: واگردانی |
بدون خلاصۀ ویرایش برچسبها: برگرداندهشده حذف منبع ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
| تاریخ ثبت ملی = {{جلالی حروف|۱۵|۱۰|۱۳۱۰|پیوند=نه}} |
| تاریخ ثبت ملی = {{جلالی حروف|۱۵|۱۰|۱۳۱۰|پیوند=نه}} |
||
| دوره ساخت اثر = صفویان |
| دوره ساخت اثر = صفویان |
||
| بانی اثر = اللهوردیخان اوندیلادزه |
| بانی اثر = اللهوردیخان اوندیلادزه |
||
| مالک اثر = اصفهان کهن |
| مالک اثر = اصفهان کهن |
||
| مالک فعلی اثر = اصفهان مدرن |
| مالک فعلی اثر = اصفهان مدرن |
||
خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
}} |
}} |
||
'''سیوسهپل''' یا '''پل اللهوردیخان،''' پلی است با ۳۳ دهانه، ۲۹۵ متر طول و ۱۴ متر عرض، که زیرنظر [[اللهوردی خان اوندیلادزه|اللهوردیخان |
'''سیوسهپل''' یا '''پل اللهوردیخان،''' پلی است با ۳۳ دهانه، ۲۹۵ متر طول و ۱۴ متر عرض، که زیرنظر [[اللهوردی خان اوندیلادزه|اللهوردیخان ارمنی]] و با معماری استاد حسین بنا اصفهانی<ref>{{یادکرد وب|نویسنده= |نشانی= http://isfahan.ir/ShowPage.aspx?page_=form&order=show&lang=1&sub=85&PageId=8026&codeV=1&tempname=ISFMirasManavi|عنوان= سی و سه پل و تاریخچه و معرفیل|ناشر= |تاریخ= |تاریخ بازبینی= |archiveurl= https://web.archive.org/web/20190220122600/http://isfahan.ir/ShowPage.aspx?page_=form&order=show&lang=1&sub=85&PageId=8026&codeV=1&tempname=ISFMirasManavi|archivedate= 20 فوریه 2019|dead-url= yes}}</ref>بر روی [[زایندهرود]] در شهر [[اصفهان]] و همزمان با حکومت [[شاه عباس یکم|شاه عباس]] [[صفویان|صفوی]] ساخته شده و جای برگزاری مراسم جشن [[آبپاشان]] و همچنین مراسم [[خاجشویان]] ارامنهٔ [[اصفهان]] در دورهٔ صفویه بودهاست. اندیشهٔ بنای سیوسهپل در سال ۱۰۰۸ هجری قمری و در دوازدهمین سال پادشاهی شاه عباس یکم به وجود آمد و در سال ۱۰۱۱ هجری قمری، اللهوردیخان ارمنی، سردار مشهور او مأمور اتمام ساختمان پل گردید.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.citypedia.ir/سی-و-سه-پل-و-پل-الله-وردی-خان/ |عنوان= سی و سه پل (پل الله وردی خان) در اصفهان | ناشر = سیتی پدیا |تاریخ = |تاریخ بازبینی=}}</ref> در سفرنامههای سیاحان اروپایی آن دوران، به برگزاری این جشن اشارههایی شدهاست. در این جشن که در ۱۳ تیرماه هر سال برگزار میشد مردم با پاشیدن آب و گلاب روی یکدیگر در این مراسم شرکت میکردهاند.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده= |نشانی= http://www.asemooni.com/tourism/historical/siosepol-bridges-isfahan/تاریخچه-سی-و-سه-پل-اصفهان/ |عنوان= تاریخچه سی و سه پل اصفهان |ناشر= آسمونی |تاریخ= |تاریخ بازبینی=}}{{پیوند مرده|date=اکتبر ۲۰۱۹ |bot=InternetArchiveBot}}</ref> ارامنهٔ جلفای اصفهان هم مراسم خاج شویان خود را در محدوده همین پل برگزار میکردهاند. این پل یکی از شاهکارهای معماری و پلسازی ایران محسوب میشود و از زیبایی و عظمت منحصر به فردی برخودار است. |
||
[[پرسی سایکس]]، سیوسهپل را یکی از پلهای درجه اوّل جهان خواند،<ref>سایکس، تاریخ ایران، ۲۸۹.</ref> [[ژان شاردن|شاردن]] آن را شاهکار معماری و شگفتآفرین<ref>شاردن، سفرنامهٔ شاردن، ۱۵۲۷.</ |
[[پرسی سایکس]]، سیوسهپل را یکی از پلهای درجه اوّل جهان خواند،<ref>سایکس، تاریخ ایران، ۲۸۹.</ref> [[ژان شاردن|شاردن]] آن را شاهکار معماری و شگفتآفرین<ref>شاردن، سفرنامهٔ شاردن، ۱۵۲۷.</ارامنهٔمهاجر در تاریخ و فرهنگ و تمدن ایران، ۲۴۸–۲۴۹.</ref> و [[گارسیا د سیلوا|دن گارسیا]] آن را از بهترین آثار [[معماری ایرانی|معماری ایران]] خواند.<ref name="ReferenceA"/><ref name="ReferenceB">دن گارسیا، سفرنامهٔ دن گارسیا، ۲۲۱.</ref> و به قول [[لرد کرزن]] «انسان هیچ انتظار ندارد برای دیدن آنچه که روی هم رفته میتوان آن را باشکوهترین پل دنیا نامید، ناچار از مسافرت به ایران باشد».<ref>سیوری، ایران عصر صفوی، ۱۶۷.</ref> دن گارسیا در این باره مینویسد: «این پل نیز از بناهای اللهوردیخان ارمنی است و با اینکه دشمنان و حاسدانش میگویند این بنا با پول ساخته شدهاست، نمیتوانند انکار کنند که بانی شخص اوست. اما باور عموم مردم این است که اللهوردیخان پل را به خرج خود ساختهاست».<ref name="ReferenceA"/><ref name="ReferenceB"/> |
||
یکی از شعرای دورهٔ صفویه به نام '' علی نقی کمرهای'' تاریخ بنای پل را در شعری به گونهٔ ماده تاریخ، سال ۱۰۰۵ هجری به حساب آوردهاست و این سال، درست همزمان با روزهایی است که خیابان بیهمتای [[خیابان چهارباغ اصفهان|چهارباغ]] هم ساخته شدهاست. سیوسهپل، چهارباغ عباسی را به [[چهارباغ بالا]] متصل میکند.<ref>{{یادکرد وب|نشانی = http://www.tishineh.com/touritem/810-12/1|عنوان =سی و سه پل، تیشینه}}</ref> |
یکی از شعرای دورهٔ صفویه به نام '' علی نقی کمرهای'' تاریخ بنای پل را در شعری به گونهٔ ماده تاریخ، سال ۱۰۰۵ هجری به حساب آوردهاست و این سال، درست همزمان با روزهایی است که خیابان بیهمتای [[خیابان چهارباغ اصفهان|چهارباغ]] هم ساخته شدهاست. سیوسهپل، چهارباغ عباسی را به [[چهارباغ بالا]] متصل میکند.<ref>{{یادکرد وب|نشانی = http://www.tishineh.com/touritem/810-12/1|عنوان =سی و سه پل، تیشینه}}</ref> |
نسخهٔ ۲۳ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۵:۴۶
سیوسهپل | |
---|---|
نام | سیوسهپل |
کشور | ایران |
استان | اصفهان |
شهرستان | اصفهان |
اطلاعات اثر | |
نام محلی | سی وسه پل |
نامهای دیگر | پل اللهوردیخان. |
نامهای قدیمی | پل اللهوردیخان |
دیرینگی | ۴ سده |
دورهٔ ساخت اثر | صفویان |
بانی اثر | اللهوردیخان اوندیلادزه |
مالک اثر | اصفهان کهن |
مالک فعلی اثر | اصفهان مدرن |
اطلاعات ثبتی | |
شمارهٔ ثبت | ۱۱۰ |
تاریخ ثبت ملی | ۱۵ دی ۱۳۱۰ |
اطلاعات بازدید | |
امکان بازدید | وجود دارد |
سیوسهپل یا پل اللهوردیخان، پلی است با ۳۳ دهانه، ۲۹۵ متر طول و ۱۴ متر عرض، که زیرنظر اللهوردیخان ارمنی و با معماری استاد حسین بنا اصفهانی[۱]بر روی زایندهرود در شهر اصفهان و همزمان با حکومت شاه عباس صفوی ساخته شده و جای برگزاری مراسم جشن آبپاشان و همچنین مراسم خاجشویان ارامنهٔ اصفهان در دورهٔ صفویه بودهاست. اندیشهٔ بنای سیوسهپل در سال ۱۰۰۸ هجری قمری و در دوازدهمین سال پادشاهی شاه عباس یکم به وجود آمد و در سال ۱۰۱۱ هجری قمری، اللهوردیخان ارمنی، سردار مشهور او مأمور اتمام ساختمان پل گردید.[۲] در سفرنامههای سیاحان اروپایی آن دوران، به برگزاری این جشن اشارههایی شدهاست. در این جشن که در ۱۳ تیرماه هر سال برگزار میشد مردم با پاشیدن آب و گلاب روی یکدیگر در این مراسم شرکت میکردهاند.[۳] ارامنهٔ جلفای اصفهان هم مراسم خاج شویان خود را در محدوده همین پل برگزار میکردهاند. این پل یکی از شاهکارهای معماری و پلسازی ایران محسوب میشود و از زیبایی و عظمت منحصر به فردی برخودار است.
پرسی سایکس، سیوسهپل را یکی از پلهای درجه اوّل جهان خواند،[۴] شاردن آن را شاهکار معماری و شگفتآفرین[۵] و دن گارسیا آن را از بهترین آثار معماری ایران خواند.[۶][۷] و به قول لرد کرزن «انسان هیچ انتظار ندارد برای دیدن آنچه که روی هم رفته میتوان آن را باشکوهترین پل دنیا نامید، ناچار از مسافرت به ایران باشد».[۸] دن گارسیا در این باره مینویسد: «این پل نیز از بناهای اللهوردیخان ارمنی است و با اینکه دشمنان و حاسدانش میگویند این بنا با پول ساخته شدهاست، نمیتوانند انکار کنند که بانی شخص اوست. اما باور عموم مردم این است که اللهوردیخان پل را به خرج خود ساختهاست».[۶][۷]
یکی از شعرای دورهٔ صفویه به نام علی نقی کمرهای تاریخ بنای پل را در شعری به گونهٔ ماده تاریخ، سال ۱۰۰۵ هجری به حساب آوردهاست و این سال، درست همزمان با روزهایی است که خیابان بیهمتای چهارباغ هم ساخته شدهاست. سیوسهپل، چهارباغ عباسی را به چهارباغ بالا متصل میکند.[۹]
این اثر در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ با شمارهٔ ثبت ۱۱۰ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاست.[۱۰]
بر اساس نظر کارشناسان زمینشناسی و میراثفرهنگی مصالح، پایه و فونداسیون این پل به گونهای طراحی شده که استحکام آن تنها در رطوبت است و خشکی ادامهدار رودخانه در درازمدّت امکان خطر برای سیوسهپل را بسیار فراوان مینمایید.[۱۱]
-
دویست ریالی - پشت اسکناس عنوان: پل الله وردی خان در اصفهان
نگارخانه
-
سی و سه پل در دوره محمد شاه قاجار اثر اوژن فلاندن
-
نمای سیوسهپل در شب.
-
بر روی پل در روز
-
تمام نما
-
تعمیر پل
-
نمایی از طبقه زیرین پل
-
نمایی از بالای یکی از پلها
-
نمایی از حوزهٔ رودخانه و پل در زمان خشک شدن
-
نمایی از سی و سه پل
-
سیوسهپل ۱۳۸۲ خورشیدی
-
نمایی از سی و سه پل در شب
-
نقاشی از «سیوسهپل» در سده هفدهم میلادی اثر ژان شاردن
-
نقاشی از روی «سیوسهپل» در سده هفدهم میلادی اثر ژان شاردن
-
نمایی در شب از سیوسهپل در بستر بیآب زایندهرود
-
زاینده رود خشک و سیوسهپل
-
ایران - اصفهان - زاینده رود و سی و سه پل
-
پل تاریخی الله وردی خان یا سی و سه پل - اصفهان - ایران
-
سی و سه پل و خشک شدن آب رودخانه
-
نمایی از مسیر روی سی و سه پل
-
سی و سه پل در شب
پانویس
- ↑ «سی و سه پل و تاریخچه و معرفیل». بایگانیشده از اصلی در ۲۰ فوریه ۲۰۱۹.
- ↑ «سی و سه پل (پل الله وردی خان) در اصفهان». سیتی پدیا.
- ↑ «تاریخچه سی و سه پل اصفهان». آسمونی.[پیوند مرده]
- ↑ سایکس، تاریخ ایران، ۲۸۹.
- ↑ شاردن، سفرنامهٔ شاردن، ۱۵۲۷.</ارامنهٔمهاجر در تاریخ و فرهنگ و تمدن ایران، ۲۴۸–۲۴۹.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب
<ref>
غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نامReferenceA
وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.). - ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ دن گارسیا، سفرنامهٔ دن گارسیا، ۲۲۱.
- ↑ سیوری، ایران عصر صفوی، ۱۶۷.
- ↑ «سی و سه پل، تیشینه».
- ↑ «سازمان میراث فرهنگی و صنایعدستی و گردشگری». سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژوئن ۲۰۰۸. دریافتشده در ۲۰۱۱-۰۵-۱۹.
- ↑ «سفری به اصفهان _ سی و سه پل». بایگانیشده از اصلی در ۲۵ دسامبر ۲۰۱۹. دریافتشده در ۱۹ ژوئیه ۲۰۲۲.
منابع
- سایکس، سرپرسی. تاریخ ایران. تهران: انتشارات دنیای کتاب، ۱۳۵۷.
- شاردن، ژان. سفرنامهٔ شاردن. تهران: انتشارات توس، ۱۳۷۲.
- مولیانی، سعید. جایگاه گرجیها در تاریخ و فرهنگ و تمدن ایران. اصفهان: یکتا، ۱۳۷۹.
- سیلوا فیگوئرا، دن گارسیا. سفرنامهٔ دن گارسیا. تهران: انتشارات نو، ۱۳۶۳.
- آشنایی با شهر تاریخی اصفهان، لطفالله هنرفر
- وبگاه شهرداری اصفهان
- آثار ملی شهر اصفهان
- بنیانگذاریهای ۱۶۰۲ (میلادی) در ایران
- پلها در اصفهان
- پلها در ایران
- پلهای استان اصفهان
- پلهای تاریخی شهرستان اصفهان
- پلهای سرپوشیده
- پلهای کاملشده در ۱۶۰۲ (میلادی)
- جاذبههای گردشگری اصفهان
- ساختمانها و سازهها در اصفهان
- ساختمانها و سازههای کاملشده در ۱۶۰۲ (میلادی)
- معماری دوره صفویان
- نمادهای اصفهان