ویکی‌پدیا:محتوای غیرآزاد: تفاوت میان نسخه‌ها
جز بهبود صفحه برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از برنامهٔ همراه ویرایش با برنامهٔ اندروید App full source |
|||
| (۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
; الگوی دلیل استفاده از اثر |
; الگوی دلیل استفاده از اثر |
||
الگویی که مشخص کند منبع اثر چیست، چرا استفادهٔ منصفانه از آن در ویکی‌پدیا مناسب است، این استفاده در چه صفحه‌ای انجام می‌شود، و برای حفظ شرایط استفادهٔ منصفانه چه تغییراتی در اثر داده شده‌است. الگوهای مربوط را در [[:رده:الگو:دلایل استفاده اثر غیر آزاد]] می‌توانید پیدا کنید. |
الگویی که مشخص کند منبع اثر چیست، چرا استفادهٔ منصفانه از آن در ویکی‌پدیا مناسب است، این استفاده در چه صفحه‌ای انجام می‌شود، و برای حفظ شرایط استفادهٔ منصفانه چه تغییراتی در اثر داده شده‌است. الگوهای مربوط را در [[:رده:الگو:دلایل استفاده اثر غیر آزاد]] می‌توانید پیدا کنید. |
||
=== شرط استفاده حداقلی === |
|||
اگر چه در مورد این که چه چیزی «استفاده حداقلی» هست و چه چیزی نیست رهنمود قاطعی وجود ندارد، اما یک قاعدهٔ سردستی برای تصاویر غیرآزاد آن است که ابعادشان باید آن قدر کوچک شود که کل تعداد پیکسل‌هایشان کمتر از ۱۰۰٬۰۰۰ باشد. |
|||
در موارد استثنایی که کوچک کردن تصویر در حدی که بالا ذکر شد، روی خوانایی محتوای آن تأثیر مخربی می‌گذارد می‌توان تصویر را با کیفیتی بالاتر در ویکی‌پدیا بارگذاری و استفاده کرد. برای چنان تصاویری بهتر است از الگوی {{الگوی|پرهیز از نسخه کوچکتر}} استفاه کنید. |
|||
اگر تصویر غیرآزادی ابعادش بالاتر از چیزی که بالا ذکر شد و خوب است که کوچک شود، می‌توانید در آن از الگوی {{الگوی|نیازمند نسخه کوچکتر}} استفاده کنید تا بعداً توسط کاربران یا ربات‌ها نسخهٔ کوچکتری از آن ساخته و بارگذاری شود. |
|||
== استفاده‌های قابل قبول == |
== استفاده‌های قابل قبول == |
||
| خط ۴۷: | خط ۵۴: | ||
== استفاده‌های غیرقابل قبول == |
== استفاده‌های غیرقابل قبول == |
||
{{میانبر|وپ:منصفانه غیرقابل قبول|وپ:غیرمنصفانه}} |
{{میانبر|وپ:منصفانه غیرقابل قبول|وپ:غیرمنصفانه}} |
||
آنچه در زیر می‌آید فهرست |
آنچه در زیر می‌آید فهرست غیر فراگیری است از مواردی که محتوای غیر آزاد را (خارج از استثناهای مشخص شده) نمی‌توان استفاده کرد. |
||
=== متن === |
=== متن === |
||
# بخشی از متن دارای حق تکثیر که به منسوب نشده باشد. |
# بخشی از متن دارای حق تکثیر که به نویسنده منسوب نشده باشد. |
||
# گلچین‌های بیش از اندازه دراز. |
# گلچین‌های بیش از اندازه دراز. |
||
# نگاره‌ای از یک مقالهٔ روزنامه یا دیگر نشریه‌ها که دربردارندهٔ بخش‌های دراز و قابل خواندن متن دارای حق تکثیر باشد. اگر متن به عنوان یک منبع یا نقل‌قول مهم است، باید به صورت متنی در مقاله به کار گرفته شود و از نشریه به عنوان یک یادکرد در مقاله استفاده شود. |
# نگاره‌ای از یک مقالهٔ روزنامه یا دیگر نشریه‌ها که دربردارندهٔ بخش‌های دراز و قابل خواندن متن دارای حق تکثیر باشد. اگر متن به عنوان یک منبع یا نقل‌قول مهم است، باید به صورت متنی در مقاله به کار گرفته شود و از نشریه به عنوان یک یادکرد در مقاله استفاده شود. |
||
| خط ۸۱: | خط ۸۸: | ||
== برچسب‌های موجود == |
== برچسب‌های موجود == |
||
اگر |
اگر ایجادِ یک فایل را منصفانه دانستید (بر اساس توضیحاتِ ارائه شده در صفحه) باید فایل را به یکی از [[ویکی‌پدیا:الگوهای حق تکثیر|الگوهای حق تکثیر]] ارجاع دهید و الگوی مناسب را در صفحه‌ی فایل قرار دهید. |
||
== جستارهای وابسته == |
== جستارهای وابسته == |
||
* [[ |
* [[ویکی‌پدیا:الگوهای حق تکثیر]] |
||
* [[ویکی‌پدیا:نظرخواهی برای اجرای سیاست‌نامه استفاده منصفانه برای اثرهای تولید شده در ایران|نظرخواهی برای سیاست استفاده منصفانه برای اثرهای ایرانی]] |
* [[ویکی‌پدیا:نظرخواهی برای اجرای سیاست‌نامه استفاده منصفانه برای اثرهای تولید شده در ایران|نظرخواهی برای سیاست استفاده منصفانه برای اثرهای ایرانی]] |
||
* [[ویکی‌پدیا:سیاست استفاده از تصاویر]] |
* [[ویکی‌پدیا:سیاست استفاده از تصاویر]] |
||
| خط ۹۱: | خط ۹۸: | ||
{{حقوق مولفین}} |
{{حقوق مولفین}} |
||
{{پانویس}} |
{{پانویس}} |
||
[[رده:محتوای |
[[رده:محتوای غیر آزاد ویکی‌پدیا]] |
||
[[رده:حق تکثیر ویکی‌پدیا]] |
[[رده:حق تکثیر ویکی‌پدیا]] |
||
نسخهٔ کنونی تا ۶ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۵۱
 | این صفحه جزو رهنمودهای ویکی‌پدیا است. استانداردهای رفتاریِ مطرح‌شده در این صفحه از پشتوانهٔ تأیید بسیاری از ویرایشگران ویکی‌پدیا برخوردار است. بااین‌که پیروی از مفاد این صفحه توصیه می‌شود، این مفاد جزو سیاست‌ها نیست. در ویرایش و به‌روزرسانی این صفحه جسور باشید، ولی لطفاً پیش از انجام تغییرات عمده از صفحهٔ بحث برای مطرح کردن تغییرات و نظرخواهی استفاده کنید. |
هدف ویکی‌پدیا این است که دانشنامه‌ای با محتوای آزاد باشد. با این تعریف از محتوای آزاد که محتوایی است که محدودیت‌های حق تکثیر (کپی رایت) را ندارد. محدودیت‌هایی شامل حق باز پخش آن، مطالعه و دست‌کاری و بهبود آن یا استفاده از آن به هر منظوری و در هر رسانه‌ای، حتی استفاده تجاری. اما در زبان انگلیسی کلمهٔ آزاد (free) با دو معنای «رایگان» و «آزاد» به کار می‌رود که دو معنای کاملاً متفاوت می‌باشند. تصاویری که به رایگان در اینترنت قرار دارند ممکن است همچنان برای ویکی‌پدیا مناسب نباشند. هر محتوایی که دارای شرایط لازم نباشد، غیرآزاد شمرده می‌شود، مانند تصاویر «تنها برای استفادهٔ غیر تجاری»، تصاویر دارای مجوز «تنها برای استفاده در ویکی‌پدیا» یا تصاویر کاملاً شامل حق تکثیر.
سیاست مجوزهای بنیاد ویکی‌مدیا ایجاب می‌کند تمام چیزهایی که در ویکی‌پدیا میزبانی می‌شود «محتوای آزاد» باشد. هرچند استثناهایی هم هست. این سیاست به پروژه‌های ویکی‌مدیا اجازه می‌دهد یک سیاست دکترین معافیت بپذیرند که استفاده از محتوای غیر آزاد را در حدودی که سخت‌گیرانه تعریف شده‌است مجاز بداند. در بعضی شرایط، پیدا کردن یک تصویر آزاد برای موضوعی خاص ممکن نیست. در این موارد محتویات غیرآزاد می‌توانند در ویکی‌پدیا استفاده شوند اما تنها تحت اصول استفاده منصفانه. استفاده از محتوای غیرآزاد در ویکی‌پدیا باید از استانداردهایی که از روی قصد سختگیرانه‌تر از قانون حق تکثیر آمریکا تعریف شده‌اند پیروی کند. این ضوابط در ادامه آمده‌است.
قبل از هر چیز، برای این که از اثری بتوان استفاده منصفانه کرد، باید این اثر در کشوری تولید شده‌باشد که قوانین آن اجازهٔ استفادهٔ منصفانه از آن نوع محتوا را بدهد. قوانین کشور محل تولید اثر، بر سیاست استفاده منصفانه در ویکی‌پدیا ارجح است.[۱]
سیاست
تراگنجانده‌شده از ویکی‌پدیا:معیارهای محتوای غیرآزاد؛ این قسمت از صفحه، از سیاست‌های ویکی‌پدیا است
- برای اطلاعات بیشتر ویکی‌پدیا:اصول استفاده از منابع غیرآزاد را مطالعه کنید.
| سیاست‌های حقوقی |
|---|
دلیل
- برای حمایت از رسالت ویکی‌پدیا در تولید محتوای همواره آزاد که توسط همگان و در همهٔ محیط‌ها به صورت نامحدود قابل استفاده، توزیع، و تغییر باشد.
- برای به حداقل رساندن پیگردهای قانونی با محدود کردن تعداد محتواهای غیرآزاد از راه تعریفِ دقیق معیارهای استفادهٔ منصفانه.
- برای تسهیل استفادهٔ سنجیده از محتوای غیرآزاد در راه توسعهٔ دانشنامه‌ای باکیفیت.
سیاست
هیچ حق از پیش تعریف شده‌ای برای استفاده از محتوای غیرآزاد در یک مقاله یا جایی دیگر در ویکی‌پدیا وجود ندارد.
بنا بر رهنمودها، می‌توان در مقالات و سایر صفحات ویکی‌پدیا از بخش‌های کوچکی از متونِ دارای حق تکثیر به صورت کلمه به کلمه استفادهٔ مختصری کرد به شرطی که به درستی به منبع اصلی یا پدیدآورنده ارجاع داده شوند و همچنین با علائم نقل قول، <blockquote>، یا روش‌های مشابه به صورت نقل قول مستقیم نشان داده شوند. می‌توان از سایر محتواهای غیرآزاد (شامل تمام تصاویر، پرونده‌های صوتی و تصویری دارای حق تکثیر و سایر پرونده‌های رسانه‌ای که مجوز محتوای آزاد ندارند) در ویکی‌پدیا استفاده کرد به شرطی که هر ۱۰ معیار زیر در مورد آنها صدق کند:
- نبودن معادل آزاد: از محتوای غیرآزاد تنها در صورتی می‌توان استفاده کرد که اثر معادل آزادی که مناسب اهداف دانشنامه‌ای باشد موجود یا قابل تهیه کردن نباشد. اگر محتوای آزاد، قابل تهیه کردن باشد باید جایگزین محتوای غیرآزاد با استفادهٔ منصفانه شود یا اگر جایگزین آزادتری با «کیفیت قابل قبول» موجود بود باز هم باید جایگزین آن محتوای غیرآزاد گردد. «کیفیت قابل قبول» به معنی کیفیتی است که برای اهداف دانشنامه‌ای کفایت کند. (به عنوان یک آزمون سریع، قبل از افزودن محتوان غیرآزاد، از خود بپرسید: «آیا این محتوای غیرآزاد می‌تواند با یک محتوای آزاد که همان تأثیر را داراست، جایگزین شود؟» و «آیا می‌توان مطلب را به خوبی و به قدر کافی فقط با متن و بدون استفاده از محتوای غیرآزاد به خواننده رساند؟» اگر پاسخ هر کدام مثبت است، احتمالاً محتوای غیرآزاد در این شرط صدق نمی‌کند)
- احترام به فرصت‌های تجاری: محتوای غیرآزاد نباید به نحوی استفاده شود که احتمال رود بازار رسانهٔ اصلی دارای حق تکثیر را به خطر اندازد.
- میزان استفاده:
- استفادهٔ حداقلی: هنگامی که استفاده از یک محتوای غیرآزاد می‌تواند اهمیت اطلاعات را به خوبی برساند، نباید از چندین محتوای غیرآزاد استفاده کرد.
- کمترین میزان استفاده: اگر تنها بخشی از اثر کفایت می‌کند نباید از کل آن استفاده کرد. باید از وضوح/کیفیت/سرعت انتقال کم -به جای زیاد- استفاده شود (به ویژه اگر بتوان از محتوای غیرآزاد برای تخلف عمدی در حق تکثیر استفاده کرد). این قانون همچنین در فضای نام پرونده: معتبر است.
- انتشار قبلی: محتوای غیرآزاد باید قبلاً در جای دیگر، بیرون از ویکی‌پدیا منتشر شده باشد یا در معرض دید عموم قرار گرفته باشد.
- محتویات: محتوای غیرآزاد باید با استانداردهای مطالب ویکی‌پدیا سازگار باشد و دانشنامه‌ای باشد.
- سیاست مختص نوع رسانه: محتوای غیرآزاد باید با سیاست‌های مختص به نوع خود در ویکی‌پدیا سازگار باشد؛ مثلاً تصاویر باید با ویکی‌پدیا:سیاست استفاده از تصاویر سازگار باشند.
- حداقل یک مقاله: محتوای غیرآزاد باید حداقل در یک مقاله استفاده شود.
- اهمیت مفهومی: محتوای غیرآزاد تنها باید در صورتی استفاده شود که حضورش به‌طور قابل ملاحظه‌ای درک خواننده از مطلب را افزایش دهد و حذف آن مخل فهمیدن مطلب باشد.
- محدودیت در مکان: استفاده از محتوای غیرآزاد تنها در مقالات (نه در صفحات ابهام‌زدایی) و تنها در فضای نام اصلی مجاز است؛ استثناهایی هم وجود دارد. (برای جلوگیری از نمایش تصاویر بندانگشتی در یک ردهٔ تصویری __بی‌نگارخانه__ را به آن رده بیفزایید. در صفحه‌های بحث، هنگامی که بحث بر سر یک تصویر باشد باید تنها پیوندی به آن تصویر برقرار کرد و خود تصویر را نباید نمایش داد)
- صفحهٔ توصیف عکس: صفحهٔ توصیف تصویر یا رسانه باید شامل موارد زیر باشد:
- شناساندن منبع: منبع اصلی اثر باید ذکر بشود و تا حد ممکن باید اطلاعاتی راجع به هنرمند، ناشر و دارندهٔ حق تکثیر نیز ذکر شود، تا به مشخص شدن ارزش بازاری احتمالی آن اثر کمک کند. ویکی‌پدیا:شیوه ارجاع به منابع را ببینید.
- الگوی حق تکثیر: الگوی حق تکثیر باید مشخص کند کدام یک از سیاست‌های ویکی‌پدیا اجازهٔ استفاده از تصویر را داده‌است. ویکی‌پدیا:الگوهای حق تکثیر#دارای حق تکثیر را ببینید.
- نام مقاله و دلیل استفاده: باید نام هر مقاله‌ای که اثر غیرآزاد، تحت استفادهٔ منصفانه در آن به کار رفته (برقراری پیوند به مقاله نیز توصیه می‌شود) و همچنین دلیلی مجزا و مختص برای هر موردِ استفاده با توجه به ویکی‌پدیا:اصول استفاده از منابع غیرآزاد ذکر شود. دلایل باید واضح و ساده بیان شوند و برای هر بار استفاده از تصویر باید دلیل مربوط بیان گردد.
اعمال سیاست
- پرونده‌ای که استفاده‌اش در بعضی مقالات (ولی نه همهٔ آنها) با ارائهٔ دلیل توجیه شده باشد حذف نخواهد شد. در عوض باید پرونده را از مقالاتی که بدون ذکر دلیل به کار رفته برداشت یا دلیلی مناسب برای ادامهٔ استفاده از پرونده ذکر کرد.
- می‌توان پروندهٔ غیرآزادی که در هیچ مقاله‌ای استفاده نشده‌است (معیار ۷) را هفت روز پس از آگاه کردن بارگذار حذف کرد.
- پرونده‌ای که در مقاله‌ای به کار رفته و بعد از ۱۳ مهٔ ۲۰۱۱ (تاریخ ترجمهٔ این سیاست از انگلیسی به فارسی) بارگذاری شده‌است ولی با سیاست‌های فوق منطبق نیست، ۴۸ ساعت بعد از آگاه کردن بارگذار حذف خواهد شد. بارگذار یا سایر ویکی‌نویس‌ها برای جلوگیری از حذف آن پرونده باید دلیل قانع‌کننده‌ای برای ادامهٔ استفاده از اثر ناآزاد ارائه دهند به گونه‌ای که در هر ۱۰ معیار فوق صدق کند. برای پرونده‌های به کار رفته در مقالات که قبل از ۱۳ مهٔ ۲۰۱۱ بارگذاری شده‌اند، مدت ۴۸ ساعت به هفت روز تبدیل می‌شود.
- توجه کنید که ارائه دلیل معتبر وظیفهٔ کاربرانی است که برای نگه داشتن محتوا تلاش می‌کنند و کاربرانی که خواهان حذف یا پاک شدن پرونده هستند نیازی نیست که نشان دهند دلیل قانع‌کننده‌ای نمی‌توان ارائه داد.
معیارهای حذف برای محتوای غیرآزاد در ویکی‌پدیا:معیارهای حذف سریع مشخص شده‌است.
جستارهای وابسته
| محتوایی |
| ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| رفتاری |
| ||||||||
| حذف |
| ||||||||
| اجرایی |
| ||||||||
| ویرایشی |
| ||||||||
| محتوای پروژه |
| ||||||||
| بنیاد ویکی‌مدیا |
| ||||||||
حق تکثیر | ||
|---|---|---|
| مقاله‌های مرتبط |  | |
به‌کارگیری سیاست
برای این که این سیاست به درستی به کار بسته شود، چند بخش مختلف آن باید به درستی احراز شوند.
الگوهای لازم
تمام محتوای غیرآزاد باید دست کم دو الگو در صفحه‌شان باشد.
- الگوی حق تکثیر
الگویی که مشخص کند اثر صاحب حق تکثیر است ولی علی رغم داشتن حق تکثیر، در ویکی‌پدیا استفاده شده‌است. الگوهای مربوط را در رده:الگو:حق تکثیر پرونده غیرآزاد می‌توانید پیدا کنید.
- الگوی دلیل استفاده از اثر
الگویی که مشخص کند منبع اثر چیست، چرا استفادهٔ منصفانه از آن در ویکی‌پدیا مناسب است، این استفاده در چه صفحه‌ای انجام می‌شود، و برای حفظ شرایط استفادهٔ منصفانه چه تغییراتی در اثر داده شده‌است. الگوهای مربوط را در رده:الگو:دلایل استفاده اثر غیر آزاد می‌توانید پیدا کنید.
شرط استفاده حداقلی
اگر چه در مورد این که چه چیزی «استفاده حداقلی» هست و چه چیزی نیست رهنمود قاطعی وجود ندارد، اما یک قاعدهٔ سردستی برای تصاویر غیرآزاد آن است که ابعادشان باید آن قدر کوچک شود که کل تعداد پیکسل‌هایشان کمتر از ۱۰۰٬۰۰۰ باشد.
در موارد استثنایی که کوچک کردن تصویر در حدی که بالا ذکر شد، روی خوانایی محتوای آن تأثیر مخربی می‌گذارد می‌توان تصویر را با کیفیتی بالاتر در ویکی‌پدیا بارگذاری و استفاده کرد. برای چنان تصاویری بهتر است از الگوی {{پرهیز از نسخه کوچکتر}} استفاه کنید.
اگر تصویر غیرآزادی ابعادش بالاتر از چیزی که بالا ذکر شد و خوب است که کوچک شود، می‌توانید در آن از الگوی {{نیازمند نسخه کوچکتر}} استفاده کنید تا بعداً توسط کاربران یا ربات‌ها نسخهٔ کوچکتری از آن ساخته و بارگذاری شود.
استفاده‌های قابل قبول
متن
نقل قول مختصری از یک متن دارای حق تکثیر را می‌توان به این منظورها به کار برد: روشن کردن یک مطلب، برپا کردن یک متن یا زمینه یا نسبت دادن یک دیدگاه یا ایده. متن دارای حق تکثیر که به صورت کلمه به کلمه استفاده می‌شود باید با علامت نقل قول یا نشانه‌گذاری ویژه باشد مثل نقل قول بلوکی هر تغییری نسبت به متن اصلی باید به روشنی مشخص شده باشد، مثل [براکت] برای بخش‌های افزوده و نشان حذف (...) برای بخش‌های زدوده شده؛ و تأکید هم باید بعد از علامت نقل مشخص شود مثل: «(تأکید اضافه شده‌است)» یا «(تأکید در متن اصلی)». به‌طور کلی، نقل قول مفصل متن دارای حق تکثیر استفاده منصفانه نیست و سیاست ویکی‌پدیا آن را منع می‌کند.
صدا
کلیپ‌های کوتاه نمونه (حداکثر ۱۰٪ کل مدت کلیپ که کمتر از ۳۰ ثانیه باشد) می‌تواند برای شناساندن سبک، گروه یا آهنگی سرشناس وقتی که همراه با تفسیر انتقادی یا تاریخی ضمن نام بردن از صاحب حق‌نشر باید استفاده شود.
صدای سخنرانی‌ها و وقایع تاریخی وقتی که همراه با تفسیر انتقادی یا تاریخی ضمن نام بردن از صاحب حق‌نشر می‌تواند استفاده شود.
تصویر
- جلد آثار: تصویر جلد آثار مختلف به منظور شناساندن و نقد (و نه شناساندن بدون نقد).
- نشان گروه‌ها و شرکت‌ها: برای شناساندن.
- تمبر و اسکناس: برای شناساندن خود تمبر و اسکناس و نه عکس درون آن.
- سایر آثار تبلیغاتی: مانند بروشورها و پوسترها و آگهی‌ها برای نقد.
- تصویری از فیلم‌ها و برنامه‌های تلویزیونی: برای نقد و شناساندن و بحث دربارهٔ سینما و تلویزیون.
- تصویری از محیط نرم‌افزارها: برای نقد و شناساندن.
- نقاشی‌ها و آثار دیگر هنرهای فردی: برای نقد، شامل شناساندن سبک.
- تصاویر نمادین یا مهم از نظر تاریخی: به عنوان موضوع نقد
- تصاویری که خود موضوع نقد هستند
- تصاویر اشخاصی که درگذشته‌اند، در مقاله‌ای که مربوط به خود آن شخص می‌شود، به این شرط که تهیه عکس جایگزین آزاد آن محتمل نباشد. توجه کنید که در مورد تصاویر متعلق به خبرگزاری‌ها یا آژانس‌های عکس (مانند آسوشیتد پرس، کوربیس یا گتی ایمجز) که تصویر موردنظر موضوع تحلیل نقادانه نباشد، به صورت خودکار فرض می‌شود که شرط «احترام به فرصت‌های تجاری» را برآورده نمی‌کند.
استفاده‌های غیرقابل قبول
آنچه در زیر می‌آید فهرست غیر فراگیری است از مواردی که محتوای غیر آزاد را (خارج از استثناهای مشخص شده) نمی‌توان استفاده کرد.
متن
- بخشی از متن دارای حق تکثیر که به نویسنده منسوب نشده باشد.
- گلچین‌های بیش از اندازه دراز.
- نگاره‌ای از یک مقالهٔ روزنامه یا دیگر نشریه‌ها که دربردارندهٔ بخش‌های دراز و قابل خواندن متن دارای حق تکثیر باشد. اگر متن به عنوان یک منبع یا نقل‌قول مهم است، باید به صورت متنی در مقاله به کار گرفته شود و از نشریه به عنوان یک یادکرد در مقاله استفاده شود.
- تمامی متن‌های دارای حق تکثیر مشکلات قانونی‌ای ایجاد می‌کنند، هنگام ساخت پرونده‌های صوتی گفتاری از مقاله‌های ویکی‌پدیا، و باید در این نوع پرونده‌ها از آنها اجتناب کرد. زیرا پروندهٔ صوتی ساخته شده را نمی‌توان تحت مجوز GFDL منتشر کرد.
تصویر
- تصویر افراد زنده، گروه‌های فعال، و بناهای پابرجا؛ که یک عکس جدید آزاد باید جایگزین آن شود. (که تقریباً همواره امکان‌پذیر است) با همان هدف دانشنامه‌ای یک تصویر غیرآزاد استفاده می‌شود. این شامل تصاویر تبلیغاتی غیرآزاد می‌شود. استثنا: در مورد افراد بازنشسته‌ای که عمده شهرت‌شان به خاطر فعالیت در زمان جوانی است، استفاده از تصاویر دارای حق‌تکثیر و قدیمی آنها به صورت منصفانه توجیه شده‌است.
- توجه: در مورد آثاری که نخستین بار در ایران منتشر شده‌اند استفاده منصفانه منحصر به معرفی و نقد خود تصویر است؛ بنابراین حتی اگر از فرد یا بنایی نتوان تصویری آزاد فراهم نمود، باز هم نمی‌توان از نگاره‌های ایرانی غیرآزاد، برای مقاله آن فرد یا بنا استفاده نمود. همچنین زمانی که نگاره‌ای آزاد (با دوربین ویرایشگر ویکی‌پدیا) از یک شی دارای حق تکثیر (مثلا مجسمه‌ای که سازنده‌اش در قید حیات است) گرفته می‌شود، این تصویر در مجموع غیرآزاد محسوب می‌شود و فقط می‌تواند در مقاله‌ای که مربوط به معرفی و نقد همان اثر هنری یا سازنده آن است، آورده شود. در این مورد تفاوتی میان آثار هنری ایرانی و خارجی وجود ندارد.
- جلد یکی از آلبوم‌ها به عنوان بخشی از آلبوم‌شناسی، همانطور که در بالا گفته شد.
- قسمتی تکه شده از یک آلبوم
- نقشه‌ای که از یک مجموعه اطلس اسکن یا طراحی شده، برای توضیح ناحیه مورد شرح قرار گرفته شده.
- تصویری که موضوع آنها مربوط به جنگ می‌شود، برای شرح یک مقاله در مورد جنگ.
- تصویری برای شرح یک مقاله دربارهٔ تصویر، در صورتی که تصویر دارای مقاله مربوط به موضوع خودش باشد.
- عکسی از یک خبرگزاری یا آژانس عکس (مانند آسوشیتد پرس، کوربیس) مگر آن که خود عکس (و نه سوژهٔ عکس) موضوع نقد منبع‌داری در مقاله باشد.
- جلد یک کتاب یا مجله برای شرح مقاله فردی که در تصویر روی جلد قرار دارد.
- تصویری که منبع ناشناخته یا اثبات‌ناپذیر دارد.
- یک نمودار آماری یا نمودار هندسی. معمولاً اینگونه نمودارها را می‌توان از داده‌های اصلی به دست آورد.
- یک عکس تجاری در ابعاد بزرگ که ذاتاً باعث می‌شود به سوددهی صاحب حق تکثیر آسیب برسد.
- تصاویر گرافیکی بازی‌های تخته‌ای یا کارتی
مثال‌هایی از نمونه‌های استفاده
سؤال ۱: راه قانونی برای بار کردن تصاویر تمبرهای هلندی مرتبط با وقایع ایران به‌صورت استفاده منصفانه چگونه است؟
پاسخ: تنها راه استفاده از (یعنی بارگذاری کردن و بکار بردن در مقالات) تمبرهای هلندی جدیدتر از ۷۰ سال (که لذا در مالکیت عمومی نیستند)، این است که تمبر مذکور فقط در مقاله‌ای استفاده شود که موضوع مقاله، خود آن تمبر باشد (مثلا مقاله در مورد طرح تمبر، تاریخ انتشارش، طراحانش، دلیل انتشار، موضوعات خبری حول انتشار، و الخ) باشد، و سپس تمبر را با ذکر دلایل شرایط منصفانه، با این الگو بار کنید. پس، مقاله‌ای در مورد خود آن تمبر بسازید، تمبر را با آن الگو بار کنید، فقط در آن مقاله مخصوص خودش بکارش برید، و آنگاه از مقالات دیگر مد نظرتان (مثلا مقالات در مورد وقایع ایران و غیره) به این مقاله‌ای که ساختید لینک دهید). نمونه: مثل مثلاً کاری که برای این تمبر یا این تمبر در این مقاله شده. (همانطور که می‌بینید، موضوع مقاله در مورد خود تمبرها است.
سؤال ۲: تصویری از باراک اوباما روی جلد مجله تایم را آیا می‌توان با برچسب استفاده منصفانه در مقاله‌ای در مورد باراک اوباما بار کرده و استفاده کرد؟
پاسخ: خیر. استفاده از تصویر باراک اوباما روی جلد تایم، زمانی که تصویر آزادی از وی وجود دارد، ناقض قانون شرایط منصفانه است، مگر اینکه در مقاله‌ای بکار رود که موضوعش خود آن تصویر باشد، نه باراک اوباما.
برچسب‌های موجود
اگر ایجادِ یک فایل را منصفانه دانستید (بر اساس توضیحاتِ ارائه شده در صفحه) باید فایل را به یکی از الگوهای حق تکثیر ارجاع دهید و الگوی مناسب را در صفحه‌ی فایل قرار دهید.
جستارهای وابسته
- ویکی‌پدیا:الگوهای حق تکثیر
- نظرخواهی برای سیاست استفاده منصفانه برای اثرهای ایرانی
- ویکی‌پدیا:سیاست استفاده از تصاویر
استفاده منصفانه | ||
|---|---|---|
| استفاده منصفانه |
| |
| جلد | ||
| نگاره |
| |
| تصویر |
| |
حق تکثیر | ||
|---|---|---|
| مقاله‌های مرتبط | | |
- ↑ برای سابقه موضوع به بحث ویکی‌پدیا:محتوای غیر آزاد و ویکی‌پدیا:نظرخواهی برای اجرای سیاست‌نامه استفاده منصفانه برای اثرهای تولید شده در ایران رجوع کنید.