چپ (گرایش سیاسی): تفاوت میان نسخه‌ها
برچسبها: واگردانی دستی ویرایشگر دیداری |
|||
| (۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
در ادبیات سیاسی غالباً چپ‌ها شامل نیروهای انقلابی و خواهان دگرگونی‌های سریع اساسی بوده‌اند که به برقراری [[عدالت اقتصادی]]، برابری، تأکید بر انترناسیونالیسم [[ضد استعماری]] و بهره‌گیری از روش‌های انقلابی مشهورند و خواهان نظارت [[دولت]] بر اقتصاد و مبارزه با سودجویی [[سرمایه‌داری]] بوده‌اند. |
در ادبیات سیاسی غالباً چپ‌ها شامل نیروهای انقلابی و خواهان دگرگونی‌های سریع اساسی بوده‌اند که به برقراری [[عدالت اقتصادی]]، برابری، تأکید بر انترناسیونالیسم [[ضد استعماری]] و بهره‌گیری از روش‌های انقلابی مشهورند و خواهان نظارت [[دولت]] بر اقتصاد و مبارزه با سودجویی [[سرمایه‌داری]] بوده‌اند. |
||
گروه‌های چپ‌گرا خواستار برابری افراد در [[حقوق سیاسی]] و [[حقوق اقتصادی]] و طرفدار دخالت دولت در امور اقتصادی به نفع عموم مردم هستند. ازنظر چپ‌گرایان قدرت و منافع باید به‌طور مساوی میان مردم تقسیم شود. به‌طور مثال طرفداری از عدالت اقتصادی، برابری، تأکید بر [[انترناسیونالیسم]] ضد استعماری و مبارزه با سودجویی سرمایه‌داری از ویژگی‌های چپ است؛ بنابراین نظام‌های [[کمونیسم|کمونیستی]] و نظام‌های [[سوسیال دموکراسی|سوسیال‌دموکراسی]] اسکاندیناوی چپی هستند. گروه‌های چپ، باورمند به مسئولیت دولت در تأمین رفاه مردم، برابری و نفی امتیازات [[طبقه اجتماعی|طبقاتی]] و اشرافی و [[عدالت اجتماعی]] و طرفداری از توده‌های محروم هستند. همچنین حکومت بر پایهٔ [[سنت]] را برنمی‌تابند؛ بنابراین عنوان چپ به گروه کثیری از کمونیست‌ها و [[سوسیالیسم|سوسیالیست‌ها]] و نیز احزاب گوناگون از [[حزب کمونیست مائو]] در چین گرفته تا [[حزب سوسیال‌دمکرات جمهوری فدرال آلمان]] داده |
گروه‌های چپ‌گرا خواستار برابری افراد در [[حقوق سیاسی]] و [[حقوق اقتصادی]] و طرفدار دخالت دولت در امور اقتصادی به نفع عموم مردم هستند. ازنظر چپ‌گرایان قدرت و منافع باید به‌طور مساوی میان مردم تقسیم شود. به‌طور مثال طرفداری از عدالت اقتصادی، برابری، تأکید بر [[انترناسیونالیسم]] ضد استعماری و مبارزه با سودجویی سرمایه‌داری از ویژگی‌های چپ است؛ بنابراین نظام‌های [[کمونیسم|کمونیستی]] و نظام‌های [[سوسیال دموکراسی|سوسیال‌دموکراسی]] اسکاندیناوی چپی هستند. گروه‌های چپ، باورمند به مسئولیت دولت در تأمین رفاه مردم، برابری و نفی امتیازات [[طبقه اجتماعی|طبقاتی]] و اشرافی و [[عدالت اجتماعی]] و طرفداری از توده‌های محروم هستند. همچنین حکومت بر پایهٔ [[سنت]] را برنمی‌تابند؛ بنابراین عنوان چپ به گروه کثیری از کمونیست‌ها و [[سوسیالیسم|سوسیالیست‌ها]] و نیز احزاب گوناگون از [[حزب کمونیست مائو]] در چین گرفته تا [[حزب سوسیال‌دمکرات جمهوری فدرال آلمان]] داده شده است.<ref>http://www.pajoohe.com/fa/index.php?Page=definition&UID=38197</ref> |
||
== چپ و مذهب == |
== چپ و مذهب == |
||
از آنجا که جناح چپ در واکنش به سلطهٔ [[سیاست|سیاسی]] [[کلیسا]] و تصمیم‌گیری‌های تک‌بعدی‌گرایانهٔ آن در [[قرون وسطی]] در [[اروپا]] به‌وجود |
از آنجا که جناح چپ در واکنش به سلطهٔ [[سیاست|سیاسی]] [[کلیسا]] و تصمیم‌گیری‌های تک‌بعدی‌گرایانهٔ آن در [[قرون وسطی]] در [[اروپا]] به‌وجود آمده است، چپ‌ها از آغاز با دخالت مذهب در امور سیاسی مخالف بودند.<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.esuhistoryprof.com/france_and_the_old_regime.htm |عنوان=1 |بازبینی=3 مارس 2011 |archive-date=4 اکتبر 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181004111452/http://www.esuhistoryprof.com/france_and_the_old_regime.htm}}</ref><ref>{{یادکرد وب |url=http://www.netcharles.com/orwell/articles/col-spanishcivilwar.htm |title=spanish war |accessdate=۴ مارس ۲۰۱۱ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20060326063238/http://www.netcharles.com/orwell/articles/col-spanishcivilwar.htm |archivedate=۲۶ مارس ۲۰۰۶ |dead-url=yes}}</ref> آن‌ها [[سوسیال داروینیسم]] را با اعتقاد به قانون [[انتخاب طبیعی]] (نظریهٔ [[چارلز داروین]]) در علم زیست‌شناسی و ژنتیک، به جوامع مختلف تعمیم داده، و معتقدند این نظریه به جریان‌دهی فکری جامعه‌شناختی کمک خواهد کرد.<ref>[http://library.thinkquest.org/C004367/eh4.shtml social darwinism]</ref> درحالی که از قانون بقا نیز در توجیه ظلم [[نژاد (انسان)|نژاد]]ی، استثمار فقرا و ستم فرهنگی قدرتمندان استفاده می‌شود. از نظر آن‌ها، [[برده‌داری]] و بی‌عدالتی‌های اجتماعی مثالی برای این استدلال است. کشاکش بین [[راست (گرایش سیاسی)|راست]] و چپ سیاسی، مسائل مربوط به مجازات [[اعدام]] و قانون «چشم برای چشم» است که با مخالفت شدید چپ روبروست، و برخلاف نظر [[مذهب]]، احزاب و جناح‌های چپ [[سقط جنین]] را حق [[قانون]]ی و مطلق [[زنان]] می‌دانند.<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.fordham.edu/halsall/mod/spencer-darwin.html |عنوان=Herbert Spencer هربرت اسپنسر داروینیسم سوسیال |بازبینی=۴ مارس ۲۰۱۱ |archive-date=۱۵ آوریل ۲۰۰۶ |archive-url=https://web.archive.org/web/20060415135413/http://www.fordham.edu/HALSALL/MOD/spencer-darwin.html |url-status=dead}}</ref> |
||
== جستارهای وابسته == |
== جستارهای وابسته == |
||
* [[نظریه نعل‌اسبی]] |
|||
* [[سوسیالیسم چپ]] |
|||
* [[مارکسیسم]] |
* [[مارکسیسم]] |
||
* [[لنینیسم]] |
* [[لنینیسم]] |
||
* [[مائوئیسم]] |
* [[مائوئیسم]] |
||
* [[تروتسکیسم]] |
* [[تروتسکیسم]] |
||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
{{کمونیسم}} |
{{کمونیسم}} |
||
| ⚫ | |||
[[رده:پادفرهنگ دهه ۱۹۶۰]] |
[[رده:پادفرهنگ دهه ۱۹۶۰]] |
||
[[رده:ترقی‌خواهی]] |
[[رده:ترقی‌خواهی]] |
||
| ⚫ | |||
[[رده:سوسیالیسم]] |
[[رده:سوسیالیسم]] |
||
[[رده:کمونیسم]] |
[[رده:کمونیسم]] |
||
نسخهٔ ۲۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۵۳
 | برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
| بخشی از سلسله مقالات در مورد |
| سیاست‌های حزبی |
|---|
 درگاه سیاست |
چپ یا چپ‌گرایی در ادبیات سیاسی، به مواضعی گفته می‌شود که خواهان تغییرات تدریجی یا رادیکال در جهت ایجاد برابری در توزیع ثروت و قدرت هستند. چپ در ادبیات سیاسی معاصر غرب معمولاً به معنی سوسیال لیبرال یا سوسیالیست به کار می‌رود.[۱][۲] و در برابر راست قرار می‌گیرد. ریشهٔ اصطلاحات راست و چپ به انقلاب فرانسه برمی‌گردد و به محل نشستن اعضای پارلمان اشاره دارد؛ کسانی که در سمت راست می‌نشستند از حفظ نهادهای پادشاهی، آریستوکراسی و مذهب رسمی حمایت می‌کردند.[۳][۴][۵][۶] این اصطلاح همچنین برای توصیف سوسیال دموکراسی و بیشتر اشکال آنارشیسم به کار می‌رود.[۷]
ریشه نام‌گذاری
ریشهٔ این اصطلاح به انقلاب فرانسه بازمی‌گردد؛ کسانی که در سمت چپ پارلمان می‌نشستند، مخالف سلسله مراتب سنتی قدرت بودند و از اصلاحات رادیکال پشتیبانی می‌کردند.[۱][۲]
اصول کلی در گرایش چپ
در ادبیات سیاسی غالباً چپ‌ها شامل نیروهای انقلابی و خواهان دگرگونی‌های سریع اساسی بوده‌اند که به برقراری عدالت اقتصادی، برابری، تأکید بر انترناسیونالیسم ضد استعماری و بهره‌گیری از روش‌های انقلابی مشهورند و خواهان نظارت دولت بر اقتصاد و مبارزه با سودجویی سرمایه‌داری بوده‌اند.
گروه‌های چپ‌گرا خواستار برابری افراد در حقوق سیاسی و حقوق اقتصادی و طرفدار دخالت دولت در امور اقتصادی به نفع عموم مردم هستند. ازنظر چپ‌گرایان قدرت و منافع باید به‌طور مساوی میان مردم تقسیم شود. به‌طور مثال طرفداری از عدالت اقتصادی، برابری، تأکید بر انترناسیونالیسم ضد استعماری و مبارزه با سودجویی سرمایه‌داری از ویژگی‌های چپ است؛ بنابراین نظام‌های کمونیستی و نظام‌های سوسیال‌دموکراسی اسکاندیناوی چپی هستند. گروه‌های چپ، باورمند به مسئولیت دولت در تأمین رفاه مردم، برابری و نفی امتیازات طبقاتی و اشرافی و عدالت اجتماعی و طرفداری از توده‌های محروم هستند. همچنین حکومت بر پایهٔ سنت را برنمی‌تابند؛ بنابراین عنوان چپ به گروه کثیری از کمونیست‌ها و سوسیالیست‌ها و نیز احزاب گوناگون از حزب کمونیست مائو در چین گرفته تا حزب سوسیال‌دمکرات جمهوری فدرال آلمان داده شده است.[۸]
چپ و مذهب
از آنجا که جناح چپ در واکنش به سلطهٔ سیاسی کلیسا و تصمیم‌گیری‌های تک‌بعدی‌گرایانهٔ آن در قرون وسطی در اروپا به‌وجود آمده است، چپ‌ها از آغاز با دخالت مذهب در امور سیاسی مخالف بودند.[۹][۱۰] آن‌ها سوسیال داروینیسم را با اعتقاد به قانون انتخاب طبیعی (نظریهٔ چارلز داروین) در علم زیست‌شناسی و ژنتیک، به جوامع مختلف تعمیم داده، و معتقدند این نظریه به جریان‌دهی فکری جامعه‌شناختی کمک خواهد کرد.[۱۱] درحالی که از قانون بقا نیز در توجیه ظلم نژادی، استثمار فقرا و ستم فرهنگی قدرتمندان استفاده می‌شود. از نظر آن‌ها، برده‌داری و بی‌عدالتی‌های اجتماعی مثالی برای این استدلال است. کشاکش بین راست و چپ سیاسی، مسائل مربوط به مجازات اعدام و قانون «چشم برای چشم» است که با مخالفت شدید چپ روبروست، و برخلاف نظر مذهب، احزاب و جناح‌های چپ سقط جنین را حق قانونی و مطلق زنان می‌دانند.[۱۲]
جستارهای وابسته
- نظریه نعل‌اسبی
- مارکسیسم
- لنینیسم
- مائوئیسم
- تروتسکیسم
- حزب توده ایران
- جمهوری دمکراتیک آلمان
- اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی
پانویس
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ JoAnne C. Reuss, American Folk Music and Left-Wing Politics, The Scarecrow Press, 2000, ISBN 978-0-8108-3684-6
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ Van Gosse, The Movements of the New Left, 1950 - 1975: A Brief History with Documents, Palgrave Macmillan, 2005, ISBN 978-1-4039-6804-3
- ↑ The Architecture of Parliaments: Legislative Houses and Political Culture Charles T. Goodsell British Journal of Political Science, Vol. 18, No. 3 (Jul. , 1988), pp. 287–302
- ↑ Gerhard Linski, Current Issues and Research in Macrosociology, Brill Archive, 1984, pg; 59
- ↑ Barry Clark, Political Economy: A Comparative Approach, Praeger Paperback, 1998, pgs; 33–34.
- ↑ Andrew Knapp and Vincent Wright (2006). The Government and Politics of France. Routledge. ISBN 9780415357326.
- ↑ Brooks, Frank H. (1994). The Individualist Anarchists: An Anthology of Liberty (1881–1908). Transaction Publishers. p. xi. "Usually considered to be an extreme left-wing ideology, anarchism has always included a significant strain of radical individualism...
- ↑ http://www.pajoohe.com/fa/index.php?Page=definition&UID=38197
- ↑ «1». بایگانی‌شده از اصلی در ۴ اکتبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۳ مارس ۲۰۱۱.
- ↑ «spanish war». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ مارس ۲۰۰۶. دریافت‌شده در ۴ مارس ۲۰۱۱.
- ↑ social darwinism
- ↑ «Herbert Spencer هربرت اسپنسر داروینیسم سوسیال». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ آوریل ۲۰۰۶. دریافت‌شده در ۴ مارس ۲۰۱۱.
- Herbert Spencer: "Progess: Its Law and Causes", The Westminster Review, Vol 67 (آوریل ۱۸۵۷)، pp 445–447، ۴۵۱، ۴۵۴–۴۵۶، ۴۶۴–۶۵
پیوند به بیرون
- Social Darwinism: Linking Evolutionary Thought to Social Theory by Peter Dickens
- Social Darwinism in European and American Thought، 1860-1945: Nature As Model and Nature As Threat Mike Hawkins
- Church and State, Religion and Politics by Kenneth Cauthen
| کتابخانه‌های ملی | |
|---|---|
| سایر | |
