شبهتاریخ: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
جز ربات: ویرایش جزئی |
جز ربات: افزودن ردههای همسنگ |
||
| (۲۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۱۹ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
''' |
'''شبهتاریخ''' به متونی گفته میشود که بهعنوان متنی با موضوع تاریخی نوشته شده باشد اما بهدور از استانداردهای متداول [[تاریخنگاری]] نگارش شده باشد و به همین دلیل، یافتههای چنین نوشتارهایی معمولاً قابل اعتنا نیستند. کارهایی که به نتایج جنجالی براساس مدارک بحثبرانگیز یا ضعیف میرسند، به عنوان شبهتاریخ دستهبندی میشوند و مورد اعتنا قرار نمیگیرد. معمولاً بسیاری از این متون در راستای اعتقادات و با هدفهای سیاسی، [[ملیگرایانه]] یا نظامی نگاشته میشوند. |
||
== نشانههای شبه تاریخ == |
== نشانههای شبه تاریخ == |
||
* اثر تاریخی بیشتر یک خط فکر سیاسی، مذهبی یا ایدیولوژی خاصی را دنبال میکند. |
* اثر تاریخی بیشتر یک خط فکر سیاسی، مذهبی یا ایدیولوژی خاصی را دنبال میکند. |
||
* کار در یک نشریه آکادمیک به چاپ نرسیده یا پیش از انتشار آن فرایند ویراستاری فنی به میزان کافی بر روی آن انجام نشدهاست. |
* کار در یک نشریه آکادمیک به چاپ نرسیده یا پیش از انتشار آن فرایند ویراستاری فنی به میزان کافی بر روی آن انجام نشدهاست. |
||
* میتوان در آن حداقل رد پای یک [[تئوری توطئه]] یا دستهای پشت پرده را دید. |
* میتوان در آن حداقل رد پای یک [[تئوری توطئه]] یا دستهای پشت پرده را دید. |
||
* شواهدی که |
* شواهدی که به عنوان دلایل کلیدی اثر تاریخی ارائه شده حداقل یکی از موارد زیر است: |
||
** جنجالی |
** جنجالی |
||
** ناکافی |
** ناکافی |
||
** دارای |
** دارای ارجاعنویسی صحیح یا مناسب نمیباشد. |
||
== در علم [[مردمشناسی]] == |
== در علم [[مردمشناسی]] == |
||
در علم [[مردمشناسی]]، رادکلیف براون<ref>Radcliffe-Brown</ref> از «شبه تاریخ» جهت اشاره به تاریخهایی که |
در علم [[مردمشناسی]]، رادکلیف براون<ref>Radcliffe-Brown</ref> از «شبه تاریخ» جهت اشاره به تاریخهایی که دربارهٔ مردمان قبیلهای بدوی (کسانی که براون آنها را «مردمان بدون تاریخ» خواند) در اواخر قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰ میلادی نوشته میشد به کار برد. هرچند امروزه مردمشناسان شیوه خود در بازسازی تاریخ مردمان قبیلهای را تغییر داده و بر عکس دوران قبل از منابع مختلفی استفاده کرده و تلاش برای علمی کردن نظریات خود دارند، ولی هنوز مشکلات بزرگی مانند استفاده انتقادی صحیح از دادههای موجود، بر جا ماندهاست.<ref name="Gan">Gananath Obeyesekere, ''The Apotheosis of Captain Cook'', Princeton University Press, p. ۶۶</ref> |
||
== جستارهای وابسته == |
== جستارهای وابسته == |
||
| خط ۲۳: | خط ۱۷: | ||
* [[تاریخ]] |
* [[تاریخ]] |
||
* [[شبه علم]] |
* [[شبه علم]] |
||
* [[ضد علم]] |
|||
== پانویس == |
== پانویس == |
||
<small> |
|||
{{پانویس}} |
{{پانویس}} |
||
{{دادههای کتابخانهای}} |
|||
</small> |
|||
{{شبهعلم}} |
|||
[[رده:شبهتاریخ]] |
|||
[[رده:تاریخ]] |
[[رده:تاریخ]] |
||
[[رده:تئوری حاشیه]] |
|||
[[رده:شبهعلم]] |
|||
[[da:Pseudohistorie]] |
|||
[[رده:موانع اندیشه انتقادی]] |
|||
[[de:Geschichtsfälschung]] |
|||
[[رده:ادبیات داستانی]] |
|||
[[en:Pseudohistory]] |
|||
[[es:Pseudohistoria]] |
|||
[[fi:Näennäishistoria]] |
|||
[[fr:Pseudohistoire]] |
|||
[[it:Pseudostoria]] |
|||
[[ja:偽史運動]] |
|||
[[nl:Geschiedvervalsing]] |
|||
[[no:Pseudohistorie]] |
|||
[[pt:Pseudo-história]] |
|||
[[ru:Фальсификация истории]] |
|||
[[sv:Historieförfalskning]] |
|||
[[zh:野史]] |
|||
نسخهٔ کنونی تا ۲۷ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۵:۵۴
شبهتاریخ به متونی گفته میشود که بهعنوان متنی با موضوع تاریخی نوشته شده باشد اما بهدور از استانداردهای متداول تاریخنگاری نگارش شده باشد و به همین دلیل، یافتههای چنین نوشتارهایی معمولاً قابل اعتنا نیستند. کارهایی که به نتایج جنجالی براساس مدارک بحثبرانگیز یا ضعیف میرسند، به عنوان شبهتاریخ دستهبندی میشوند و مورد اعتنا قرار نمیگیرد. معمولاً بسیاری از این متون در راستای اعتقادات و با هدفهای سیاسی، ملیگرایانه یا نظامی نگاشته میشوند.
نشانههای شبه تاریخ
[ویرایش]- اثر تاریخی بیشتر یک خط فکر سیاسی، مذهبی یا ایدیولوژی خاصی را دنبال میکند.
- کار در یک نشریه آکادمیک به چاپ نرسیده یا پیش از انتشار آن فرایند ویراستاری فنی به میزان کافی بر روی آن انجام نشدهاست.
- میتوان در آن حداقل رد پای یک تئوری توطئه یا دستهای پشت پرده را دید.
- شواهدی که به عنوان دلایل کلیدی اثر تاریخی ارائه شده حداقل یکی از موارد زیر است:
- جنجالی
- ناکافی
- دارای ارجاعنویسی صحیح یا مناسب نمیباشد.
در علم مردمشناسی
[ویرایش]در علم مردمشناسی، رادکلیف براون[۱] از «شبه تاریخ» جهت اشاره به تاریخهایی که دربارهٔ مردمان قبیلهای بدوی (کسانی که براون آنها را «مردمان بدون تاریخ» خواند) در اواخر قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰ میلادی نوشته میشد به کار برد. هرچند امروزه مردمشناسان شیوه خود در بازسازی تاریخ مردمان قبیلهای را تغییر داده و بر عکس دوران قبل از منابع مختلفی استفاده کرده و تلاش برای علمی کردن نظریات خود دارند، ولی هنوز مشکلات بزرگی مانند استفاده انتقادی صحیح از دادههای موجود، بر جا ماندهاست.[۲]
