گرمیان

گرمیان یکی از حکومت‌های موقتی بود که پس از پایان چیرگی سلجوقیان روم در بخش غربی آناتولی بنیاد یافت.

گرمیان Germiyan
۱۳۰۰–۱۴۲۹
حکومت گرمیان در آناتولی
وضعیت	سلطنتی
پایتخت	کوتاهیه
دین(ها)	اسلام
تاریخ
• بنیان‌گذاری	۱۳۰۰
• فروپاشی	۱۴۲۹
پیشین پسین - -

دیار گرمیان شامل نواحی کوتاهیه و قره‌حصار صاحب بود و از شمال به ناحیه قره‌سی و خداوندگار و از مغرب به صاروخان و آیدین و منتشا و از جنوب به حمید و قره‌مان و از مشرق به خیمانه و مجرای سقاریه محدود بود.

چون امرای گرمیان با دولت عثمانی رفتار خصمانه‌ای نداشتند پادشاهان عثمانی نیز متعرض آنان نبودند و در زمان سلطان مراد دوم در سال ۸۳۱ ه‍.ق یعقوب‌بگ از امرای گرمیان بی آنکه فرزندی داشته باشد مرد و ملک خود را به دولت عثمانی واگذاشت. از این تاریخ دیار ایشان ضمیمه سرزمین‌های عثمانی شد و مرکز آن کوتاهیه تعیین گردید ولی گرمیان به ولایت خداوندگار ملحق شده نام اصلی آن به کلی متروک گردید.در طول قرن یازدهم، قسمت اعظم غرب آسیا تحت سلطه سلجوقیان بود. شاخه ای از سلسله سلجوقیان، سلطنت روم را تشکیل دادند، دولت اسلامی در آناتولی، که از اواخر قرن دوازدهم تا سال 1237 اوج خود را دید.[11] گرمیان اولین بار در سال 1239 تحت حکومت کیخسرو دوم در سلطنت روم ظاهر شد. مظفرالدین، پدربزرگ پدری یعقوب اول،[12] مأمور شد تا شورش بابا اسحاق را در اطراف ملاطیه سرکوب کند.[13] کیخسرو دوم در نبرد کوسه داگ در سال 1243 با شکست بزرگی از امپراتوری مغول روبرو شد که منجر به رعیت روم شد که مجبور به پرداخت مالیات عمده سالانه شد. با تقسیم امپراتوری مغول، آناتولی تحت نفوذ ایلخانان قرار گرفت که توسط هولگو خان ​​(1256-1265) تأسیس شد. در جریان هرج و مرج ناشی از لشکرکشی آناتولی مملوک سلطان بایبر مصر در سال 1277، علا الدین سیاووش، معروف به جیمری، که مدعی میراث سلجوقیان بود، علیه مغولان شورید.[11] حسام الدین، یکی از اعضای گرمیانیان، [a] با جیمری و محمد اهل کرامان در غرب آناتولی جنگید.[13] اگرچه جیمری و محمد حذف شدند، اما حضور کارامانیان در آناتولی ادامه یافت، که نشان دهنده تقسیم بیشتر در منطقه بود که نشانه سقوط سلجوقیان بود.[11]

العمری مورخ معاصر یعقوب را قدرتمندترین امیر ترکیه توصیف کرد که فرمانروای بسیاری از همسایگانش بود و امپراتوری بیزانس هر سال 100000 قطعه طلا به او پرداخت می کرد.[13] العمری در ادامه مشاهدات مسافران حیدر العوریان و بالابان را نقل کرد که قلمرو یعقوب شامل حدود 700 شهرک است. او 40000 سوار داشت و توانست 200000 سرباز را در زمان جنگ جمع آوری کند، اگرچه مورخ Varlık این تعداد را اغراق آمیز می داند.[14]

یعقوب در نهایت مناطق سیماو و کولا را فتح کرد که بعداً توسط شرکت کاتالان بازپس گرفته شد. به همین ترتیب، فیلادلفیا (که بعداً به نام آلاشهیر شناخته شد)، که او قبلاً آن را تصاحب کرده بود، در بهار 1304 به دست کاتالان‌ها گم شد، اما شهر در سال 1314 شروع به پرداخت جزیه به او کرد.[13] یعقوب روابط خصمانه ای با دولت عثمانی داشت و تاتارهای قبیله چاودار [tr] در نزدیکی کاراجاهیسار را تحریک کرد تا در سال 1313 به آنها حمله کنند. تیمورتاش، فرماندار ایلخانی آناتولی، پس از از بین بردن بیگ های حمیدی و اشرفی در سال 1325، اقدام به اجرای آن کرد. حاکمیت حاکمان آناتولی غربی و تصرف قلمرو گرمیان، فیلادفیلا، دنیزلی و منتهشه. داماد یعقوب، که ارباب آفیونکاراهیسار بود، از اریتن به کوتاهیا گریخت، که افسر تیمورتاش بود که وظیفه داشت شهر را تصرف کند. هنگامی که یعقوب قصد داشت با ارتنا وارد نبرد شود، تیمورتاش در سال 1327 او را فراخواند.یعقوب در اواخر سلطنت خود یک نوع سکه ضرب کرد.[16] سکه بی نامی که در سال 1307 ضرب شده و لقب خان گرمیان را ذکر کرده است با یعقوب اول شناسایی می شود. در کتیبه های قلعه سندیکلی که بعداً به چشمه ای نزدیک منتقل شد، از او به عنوان سلطان الگرمیانیه چلبی الاعظم یاد شده است. اعظم الله کادرهو. یعقوب دارای وقف (وقف خیریه) برای مولویهنه (محل جماعت فرقه مولوی) کراهیسر بود. بنا به گفته اسماعیل حکی اوزونچارشیلی، او گاهی وقف دیگری در زاویه روستای حاجیم در نزدیکی اوشاک داشته است که تاریخ آن به سال 1321 می رسد. اما در آنجا پدر مالک به نام محمد نوشته شده است.[17]

معروف است که یعقوب در سال 1340 با سلطنت ممالیک رد و بدل کرده است. اینها آخرین سوابق شناخته شده از زندگی او است و سال دقیق مرگ او مشخص نیست.[14] به گفته سیاح قرن هفدهم، اولیا چلبی، که سه قرن پس از مرگ یعقوب نوشت، او در تپه هیدیرلیک در نزدیکی کوتاهیا به خاک سپرده شد

منابع

قاموس الاعلام ترکی، ذکرشده در لغت‌نامهٔ دهخدا، سرواژهٔ گرمیان.