لختی

لَختی^[۱] یا اینرسی (به فرانسوی: Inertie) (به انگلیسی: Inertia) خاصیتی از یک جسم است که در برابر تغییر سرعت یا تغییر جهت حرکت مقاومت می‌کند.

هر چه جرم یک جسم بیشتر باشد، لختی آن بیشتر است. به قانون اول نیوتون قانون لختی نیز گفته می‌شود.

تمایل اجسام به حفظ حالت قبلی را لختی گویند.

در آثار ارسطو به آن به‌صورت حرکت طبیعی به نوعی پرداخته شده.

قانون اول نیوتن می‌گوید هرگاه شی با سرعت ثابت در مسیری در حال حرکت باشد مادامی که نیروی خارجی به آن وارد نشود، به حرکت خود در همان مسیر ادامه خواهد داد. توجه کنید که حرکت دایره‌ای یکنواخت، شتاب‌دار است و بردار سرعت دائم تغییر می‌کند.

«اینرسی، یا نیروی ذاتی ماده، قدرت مقاومتی است که با آن هر جرمی، به همان اندازه که در توان آن نهفته‌است، برای حفظ وضعیت کنونی خود تلاش دارد؛ چه در وضعیت سکون یا حالت حرکت یکنواخت رو به جلو در یک خط مستقیم»^[۲]

لختی با این تعریف در مکانیک کوانتوم و نسبیت عام قابل تعریف نیست و تنها با نظریه پیمانه‌ای می‌توان باز تعریفی برای آن صورت داد. ^[۳]^[۴]^[۵]^[۶]

به‌عنوان یک نظریه حاشیه‌ای زمینهٔ (en: Quantized inertia) مورد گفتگو قرار گرفته‌است.

جستارهای وابسته

منابع

↑ واژه‌های مصوب فرهنگستان https://wiki.apll.ir/word/index.php/Inertia
↑ Andrew Motte's English translation:Newton, Isaac (1846), Newton's Principia: the mathematical principles of natural philosophy, New York: Daniel Adee, p. 72
↑ Andrew Motte's English translation: Newton, Isaac (1846), Newton's Principia: the mathematical principles of natural philosophy (3rd edition), New York: Daniel Adee, p. 83
↑ Andrew Motte's 1729 (1846) translation translated Newton's "nisi quatenus" erroneously as unless instead of except insofar. Hoek, D. (2023). "Forced Changes Only: A New Take on Inertia". Philosophy of Science. 90 (1): 60–73. arXiv:2112.02339. doi:10.1017/psa.2021.38. hdl:10919/113143.
↑ "What Newton really meant | Daniel Hoek". IAI TV - Changing how the world thinks (به انگلیسی). 2023-08-17. Retrieved 2023-09-29.
↑ Pappas, Stephanie (5 September 2023). "Mistranslation of Newton's First Law Discovered after Nearly Nearly 300 Years". Scientific American.

این یک مقالهٔ خرد فیزیک است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.

[1] واژه‌های مصوب فرهنگستان https://wiki.apll.ir/word/index.php/Inertia

[2] Andrew Motte's English translation:Newton, Isaac (1846), Newton's Principia: the mathematical principles of natural philosophy, New York: Daniel Adee, p. 72

[3] Andrew Motte's English translation: Newton, Isaac (1846), Newton's Principia: the mathematical principles of natural philosophy (3rd edition), New York: Daniel Adee, p. 83

[4] Andrew Motte's 1729 (1846) translation translated Newton's "nisi quatenus" erroneously as unless instead of except insofar. Hoek, D. (2023). "Forced Changes Only: A New Take on Inertia". Philosophy of Science. 90 (1): 60–73. arXiv:2112.02339. doi:10.1017/psa.2021.38. hdl:10919/113143.

[5] "What Newton really meant | Daniel Hoek". IAI TV - Changing how the world thinks (به انگلیسی). 2023-08-17. Retrieved 2023-09-29.

[6] Pappas, Stephanie (5 September 2023). "Mistranslation of Newton's First Law Discovered after Nearly Nearly 300 Years". Scientific American.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]