ق

ق حرف بیست‌وچهارم در الفبای فارسی، حرف بیست‌ویکم در الفبای عربی (قاف ق) و نوزدهمین حرف از حروف الفبای عبری (کوف ק) است.

حرف ق

برای دیگر کاربردها، ق (ابهام‌زدایی) را ببینید.

الفبای ابجد

→ ص ق ر ←
الفبای فنیقی الفبای عبری ק الفبای آرامی الفبای سریانی ܩ الفبای عربی ق‍، ق
نمایش آوانگاری	kˤ, q
موقعیت در الفبا	۱۹
ارزش عددی	۱۰۰
مشتقات الفبایی فنیقی
یونانی Ϙ لاتین Q سیریلیک Ҁ

الفبای فارسی الف ب پ ت ث ج چ ‌ ح خ د ذ ر ز ‌ ژ س ‌ ش ص ض ط ظ ع غ ف ق ک گ ل م ن و ه ی حروف دیگر ء آ اً هٔ ة

در اغلب گویش‌های زبان فارسی حرف ق (قاف) و غ (غین) متفاوت تلفظ می‌شوند اما در برخی گویش‌ها و لهجه‌ها ایم دو حرف یکسان تلفظ می‌شوند. [۱]

بیشتر واژه‌هایی که با همخوان /ق/ آغاز می‌شوند، ریشهٔ عربی یا ترکی دارند یا ممکن است معرب باشند. در بعضی از واژه‌ها که از فارسی یا زبان‌های دیگر وارد زبان عربی شده و سپس دوباره وارد زبان فارسی شده‌است، همخوان (صامت) ابتدایی به «ق» تغییر کرده‌است. برای نمونه «قند» معرب «کند» و «قرمز» معرب «کرمست». برخی دیگر از واژه‌های فارسی که همخوان غین در آن شنیده می‌شود به غلط با قاف نوشته شده‌است. مانند قباد، قشنگ، قالیچه و قلندر. بعضی از واژه‌های فارسی هم هستند که همخوان آغازین آن‌ها به «ق» تبدیل شده‌است. برای نمونه «قلک» که در اصل به صورت «کولک» و «غلک» رایج بوده‌است.[۲]حرف ق از حرف های عربی است طبق در کتاب فرهنگ واژه های اوستا این کلمه غ در این کتاب است.[۳]

شكل حرف
جدا	آغازی	میانی	پایانی
ق	ق‍	‍ق‍	‍ق

پانویس

1. ^ ، ایرج کابلی
2. ^ ، علی‌اکبر دهخدا، جلد ۳۸ صفحهٔ ۱

منابع

• کابلی، ایرج (۱۳۷۶)، وزن‌شناسی و عروض، تهران: انتشارات آگه
• دهخدا، علی‌اکبر (۱۳۳۹)، لغت نامه جلد ۳۸، تهران: دانشگاه تهران، دانشکده ادبیات، سازمان لغت‌نامه
• https://www.instagram.com/reel/C3xVqkOuhXv/?igsh=MXQzNDB2bTRxOTB4ag==
• https://archive.org/details/1_20221023_20221023_1515

جستارهای وابسته

ق (سوره)

الفبای عربی
ألِف	باء	تاء	ثاء	جيم	حاء	خاء	دال	ذال	راء	زاي	سين	شين	صاد	ضاد	طاء	ظاء	عين	غين	فاء	قاف	كاف	لام	ميم	نون	هاء	واو	ياء
سایر شکل‌های قاف در عربی
ڧ	ڨ