عبدالحسین برازنده

آهنگساز ایرانی

عبدالحسین برازنده (زادهٔ ۱۲۷۲ در اصفهان – درگذشتهٔ ۷ اسفند ۱۳۵۰ در اصفهان) آهنگساز و نوازندهٔ تار اهل ایران بود.[۱][۲][۳]

عبدالحسین برازنده
اطلاعات پس‌زمینه
زاده۱۲۷۲
اصفهان
درگذشته۷ اسفند ۱۳۵۰ (۷۸ سال)
اصفهان
ژانرموسیقی ایرانی
موسیقی کلاسیک
موسیقی کلاسیک ایرانی
پیشهآهنگساز، نوازنده، معلم
ساز(ها)تار
ویلن
سنتور
سازهای اصلی
تار
استاد(ها)درویش‌خان

زندگی هنری

ویرایش

عبدالحسین برازنده در سال ۱۲۷۲ (ه‍.خ) در اصفهان متولد شد. در کودکی تحت آموزش دایی خود «عبدالرحیم‌خان صفوی» که موسیقی‌دان بود قرار گرفت. او تحصیلات ابتدایی خود را در مدرسهٔ «ستارهٔ صبح» که توسط فرانسوی‌ها اداره می‌شد، گذراند. در این مدرسه از آموزش‌های «موسیو پرمیکس» که معلم موسیقی غربی بود، بهره‌مند شد و به آهنگسازی گرایش پیدا کرد. ساز اصلی او «تار» بود اما «ویلن» و «سنتور» نیز می‌نواخت. او پس از پایان تحصیلات به استخدام ارتش درآمد. وی در این زمان به شهرتی در موسیقی دست یافته بود و با هنرمندان موسیقی آشنا شد. از جمله هنرمندانی نظیر: «درویش‌خان» و «عارف قزوینی» ، «ابوالحسن صبا»، «ملک‌الشعرای بهار» ، «رضا محجوبی»، «جلال‌تاج اصفهانی»، «حسین یاوری» و… عبدالحسین برازنده به شاگردی درویش‌خان درآمد و در جلسه‌های شعر و موسیقی به نوازندگی می‌پرداخت. او در سال ۱۳۱۷ در دبیرستان «علیه» به تدریس مشغول شد و پس از آن در مدرسهٔ ستارهٔ صبح نیز به تدریس زبان فرانسه پرداخت.[۲]

وی به زبان‌های فرانسه، عربی و ادبیات فارسی تسلط داشت و همچنین خطی نیکو داشت. در سال‌های ۱۳۰۰ تا ۱۳۲۰ برخی از آثار او از جمله اُپرا و اُپرت‌هایش در اصفهان به روی صحنه رفت که به دلیل نبود امکانات از آن اجراها ضبط نشده‌است اما نت آن قطعات موجود است. آثاری نظیر: «زال و رودابه»، «لیلی و مجنون»، «خیر و شر»، «شب‌نشینی حافظ و سعدی»، «مردان و شهربانو در بتکده سومنات و فاوست»[۲]

سکونت عبدالحسین برازنده در اصفهان باعث شد که از میان صدها ساختهٔ او، تنها تعداد اندکی به اجرا و ضبط برسد. تعدادی از آثار او با تنظیم مجدد در برنامهٔ گلها به اجرا و ضبط رسید. از میان قطعات او آثاری مانند «آتش دل» و «رنگ‌های طبیعت» با صدای «جلال‌تاج اصفهانی» بین سال‌های ۱۳۰۳ تا ۱۳۰۷ در صفحه‌های گرامافون منتشر شد. یک صفحه از تارنوازی او به همراه آواز «اسماعیل ادیب خوانساری» نیز در سال‌های ۱۳۰۷ یا ۱۳۰۸ ضبط شده‌است.[۴]

او پس از سال‌ها تدریس موسیقی، زبان فرانسه، زبان عربی و خوشنویسی در دبیرستان‌ها، با درجهٔ آموزگاری بازنشسته شد.[۲][۵] فرزند وی «جمشید برازنده» نیز نوازندهٔ سنتور و آهنگساز است.[۳]

کتابی از گزیدهٔ آثار او با عنوان «دوازده آهنگ برگزیده از عبدالحسین برازنده» برای تار و سه‌تار توسط «علا ایجادی» نوشته و منتشر شده‌است.[۶]

درگذشت

ویرایش

عبدالحسین برازنده در ۷ اسفند سال ۱۳۵۰ مطابق با روز عاشورا، در سن ۷۸ سالگی در اصفهان درگذشت. پیکر او در تکیه شیخ مرتضی ریزی، در تخت فولاد اصفهان به خاک سپرده شد.[۲]

آثار هنری

ویرایش

از جمله آثار عبدالحسین برازنده، به موارد زیر می‌توان اشاره نمود:

منابع

ویرایش
  1. «تجلیل از استاد "عبدالحسین برازنده" در هنرسرای خورشید اصفهان». PANA.IR. ۲۰۱۸-۰۴-۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۰۹.
  2. ۲٫۰۰ ۲٫۰۱ ۲٫۰۲ ۲٫۰۳ ۲٫۰۴ ۲٫۰۵ ۲٫۰۶ ۲٫۰۷ ۲٫۰۸ ۲٫۰۹ «عبدالحسین برازنده». مجموعه تاریخی، فرهنگی و مذهبی تخت فولاد اصفهان. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ ژوئن ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۹ مه ۲۰۲۰.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ «آواهای کم‌شنیده از دیروز تا امروز • عبدالحسین برازنده». دویچه‌وله فارسی.
  4. «عبدالحسین برازنده». نوایاب. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ ژوئیه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۹ مه ۲۰۲۰.
  5. منوچهر قدسی. «یادی از عبدالحسین برازنده». نورمگز/مقام موسیقی.
  6. «دوازده آهنگ برگزیده از عبدالحسین برازنده». آی کتاب. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۰۹.[پیوند مرده]
  7. «آتش دل». نوایاب. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ ژوئیه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۹ مه ۲۰۲۰.
  8. «آتش دل». ایران صدا.
  9. «به اصفهان رو». ایران صدا.
  10. «دل شیدا». ایران صدا.
  11. «جان جانان». نوایاب. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ اوت ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۹ مه ۲۰۲۰.
  12. «آواز افشاری». www.radiopayam.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۰۹.
  13. «ای کاروان - نمایش محتوای موسیقی - صدا و سیمای اصفهان». isfahan.irib.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ اكتبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در 2020-05-09. تاریخ وارد شده در |archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  14. «از یاد رفته - نمایش محتوای موسیقی - صدا و سیمای اصفهان». isfahan.irib.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ ژوئیه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۰۹.
  15. «سبکبار». نوایاب. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ ژوئیه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۹ مه ۲۰۲۰.
  16. «بهار من». ایران صدا.
  17. «فصل گل». ایران صدا.
  18. «تنهاترین». ایران صدا.
  19. «پیر مراد». ایران صدا.
  20. «کمان ابرو». ایران صدا.