جده

جده (به عربی: مدینة جَدّة) شهری در غرب شبه جزیره عربستان، قطب اقتصادی و گردشگری عربستان سعودی و دومین شهر بزرگ آن پس از ریاض است. این شهر بر کرانهٔ دریای سرخ، در نقطه میانی آن قرار دارد، و به «عروس دریای سرخ» ملقب است.

جده جدّة
شهر
دورنمای شهری جده
پرچم مهر
نام مستعار:  عروس دریای سرخ
کشور	عربستان سعودی
استان	مکه
تأسیس	از سده ۶ (پیش از میلاد)
الحاق به عربستان سعودی	۱۹۲۵
حکومت
• نوع	شهر
• شهردار	صالح الترکی
• City Governor	مشعل بن ماجد بن عبد العزیز آل سعود
• Provincial Governor	مشعل بن ماجد بن عبد العزیز آل سعود
مساحت
• شهر	۱۵۷۰ کیلومتر مربع (۶۱۰ مایل مربع)
• کلان‌شهری	۳۰۰۰ کیلومتر مربع (۱۰۰۰ مایل مربع)
ارتفاع	۱۲ متر (۳۹ فوت)
جمعیت  (۲۰۱۲)
• شهر	۵۱۱۲۰۱۸
• تراکم	۲۹۲۱/کیلومتر مربع (۱۸۲۶/مایل مربع)
• کلان‌شهری	۵۳۱۸۶۳۶
منطقهٔ زمانی	یوتی‌سی ۳+ (EAT)
• تابستانی (DST)	یوتی‌سی ۳+ (EAT)
پیش‌شماره تلفن	۲ ۹۶۶+
وبگاه	Jeddah Municipality

جمعیت

جمعیت جده طبق سرشماری عمومی سال ۲۰۰۴ میلادی، برابر با ۲٫۸ میلیون نفر بوده که ۵۲٪ آن بومی بوده‌اند.

پیشینهٔ تاریخی

تاریخ جده به ۳۰۰۰ سال پیش بر می‌گردد که توسط ماهی‌گیرانی که بعد از توقف صید در این مکان استقرار می‌گرفتند نامگذاری شده‌است. بعد از آن قبیله قضاعه قبل از ۲۵۰۰ سال به آنجا کوچیده‌اند. اما تحول تاریخی این شهر در عهد خلیفه سوم عثمان بن عفان بوده، که در سال ۶۴۷ میلادی هنگامی که به دستور وی اولین بندرگاه برای استقبال حجاج که از راه دریا می‌آمدند و به زیارت مکه برای ادای عمره و حج می‌رفتند ساخته شد.

تسمیت

وجه تسمیه شهر جده سه قول معروف وجود دارد.

• به کسر جیم: گویند جِده نام شیخ قبیلهٔ قضاعه بوده‌است.
• به ضم جیم: جُده بمعنای ساحل دریا (به عربی شاطیء البحر). این مقوله را یاقوت حموی در معجم‌البلدان و ابن بطوطه در سفرنامه خود ذکر کرده‌است.
• به فتح جیم: به معنای جَدَه یا مادربزرگ است؛ جَدۀ بنی بشر، حوا زوجهٔ آدم، در جده مدفون است.

شهرهای خواهر

آلماآتی، قزاقستان عمان، اردن باکو، جمهوری آذربایجان اسکندریه، مصر قاهره، مصر اشتوتگارت، آلمان دبی، امارات متحده عربی جاکارتا، اندونزی استانبول، ترکیه آدانا، ترکیه جوهور باهرو، مالزی

قازان، تاتارستان، روسیه کراچی، پاکستان ماری، ترکمنستان اودیسا، اوکراین شهر اوش، قرقیزستان پلوودیف، بلغارستان کازابلانکا، مراکش ریودوژانیرو، برزیل شیمونوسکی، ژاپن سن پترزبورگ، روسیه استراسبورگ، فرانسه شیان، جمهوری خلق چین

نگارخانه

• 
• 
• 

جستارهای وابسته

• جایزه بزرگ عربستان سعودی

منابع

• شامی، یحیی، (موسوعة المدن العربیة والاسلامیة) ، دارالفکر العربی، بیروت، چاپ سال ۱۹۹۳ میلادی به (عربی).
• زاهیة، قدوره، (تاریخ العرب الحدیث) ، دارالنهضة العربیة چاپ سال ۱۹۸۰ میلادی به (عربی).
• المستشار: مانع، محمد، مانع، الموسوعة الخلیجیة(العواصم والمدن الخلیجیة)، ناشر، وکالة باناجة للاعلام، چاپ سال، ۱۹۸۷ میلادی به (عربی).
• السید عبدالعزیز، بن سالم، (تاریخ العرب فی العصر الجاهلیة) ، دارالنهضة العربیة چاپ سال ۱۹۷۸ میلادی به (عربی).
• زاهیة، قدوره، (شبه الجزیرة العربیة) ، دارالنهضة العربیة چاپ سال ۱۹۸۵ میلادی به (عربی).
• الحموی، یاقوت، ابوعبدالله، (مُعجَم اَلبُلدان) ، دارالکتب العلمیة، بیروت، لبنان، جلد یکم، چاپ سال ۱۹۹۰ میلادی به (عربی).