علم (عزاداری): تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
(۲۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۱۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱:
{{Merge from|علمکشی|discuss=Talk:علم و طوق(عزاداری)#Proposed merge of علمکشی into علم (عزاداری)|date=اکتبر ۲۰۲۰}}
[[پرونده:Moharram in Iran 04.jpg|علمکشی در مراسم عاشورای حسینی[[پرونده:علامت_کشی_علم_کشی_علم_عاشورا.jpg|بندانگشتی|یک علم کامل روی سه پایه مخصوص]]|250px|thumb]]
'''عَلم''' یا '''علامت''' یا '''جریده''' یا '''توغ'''<ref>[http://rch.ac.ir/article/Details/10616 توغ (یا تغ / تق / توق / طوغ / طوق )] دانشنامه جهان اسلام</ref> یکی از وسیلههای نمادین بکار رفته در آیین سوگواری [[عاشورا]] در میان شیعیان است. این وسیله معمولاً چوبی بلندی به ارتفاع پنج شش متر که سر آن پنجهای برنجین میگذارند و پارچههای رنگین قیمتی به چوب میبندند. علم از فلز، چوب یا آهن ساخته شده، توسط علمدار حمل میشود.
علم معمولاً در جلوی صف سوگواران حرکت داده میشود. علمهای قدیمی تر معمولاً پایهای دارند که واژههای دینی بر روی آن برنگاشته شدهاست و دو اژدها یا شیر با دهان باز از آن پاسداری میکنند. گاهی پهنای علمها به ۳ متر تا ۱۰متر هم میرسد و غالباً ۱۱ زبانه (تیغه) دارد که زبانه میانی بزرگتر از بقیه میباشد. حد فاصل زبانهها را هم با اشیاء فلزی که به شکل کبوتر و طاووس و لاله و گنبد و بارگاه و… ساخته شده بود، پر میکردند.
خط ۲۱:
برخی علمها [[نگاره]] [[طاووس]]، پرنده، چهار گلدان و یک جفت [[طوطی]] در دو طرف علم دارد. گاه دو [[شمعدان]] به میلهای که قاب بر آن تکیه دارد متصل است.
در گذشته علمها یک زبانه بودند و تزییناتی به آن متصل میکردند. این علم کمکم تبدیل به علم سه تیغ، پنج تیغ، هفت تیغ و… تا بیست و یک تیغ شد.
== آرایهها و نمادهای علم ==
[[شیر (گربهسان)|شیر]] در عَلَم نشان قدرت است و شجاعت؛ علی بن ابی طالب، میباشد چون که یکی از القاب او اسدالله الغالب، میباشد.<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل ابیطالب، ۱۳۷۹ق، ج۳، ص۲۵۹.</ref> برخی نیز معتقدند به ماجرای آمدن شیر بعد از کشته شدن حسین بن علی در کربلا اشاره دارد.
[[شیخ کلینی]] در کتاب [[کتاب کافی|اصول کافی]] روایتی را آوردهاست که براساس آن، بعد از کشته شدن حسین بن علی دشمنان خواستند با اسب بر بدنش بتازند،
[[پرونده:Ashura in Bojnord.jpg|200px|بندانگشتی|چپ|جایگزین=یک علم عزاداری عاشورا در بجنورد|یک علم عزاداری عاشورا در بجنورد]]
آهو نماد «[[ضامن آهو]]» است. نماد علی بن موسی الرضا، اشاره به ضمانت و رحمت و مغفرت حسین بن علی در کربلا دارد؛ هم داستان [[حر]] و هم نصیحت به [[شمر]].<ref>خانعلیزاده طارمی، عبدالعلی، اسرار علم کشی صفحهٔ ۱۰۱</ref>
سطر ۴۷ ⟵ ۴۶:
== اصطلاحات علم ==
علم بندی:
علم واچینی: عمل بازکردن پارچههای رنگین و قیمتی از چوبه علم که آن نیز آدابی دارد و در روز معین انجام میشود.
سطر ۵۵ ⟵ ۵۴:
== جستارهای وابسته ==
* [[علمکشی]]
* [[محرم در ایران]]
* [[سوگواری محرم|عزاداری محرم]]
== گالری ==
<gallery>
پرونده:Arba'een 83-Mashhad city-Iran اربعین سال 1383 در شهر مشهد 05.jpg|یک علم که به شیوهای خاص برای [[اربعین|عزاداری در اربعین]] تزئین شده
پرونده:Arba'een 83-Mashhad city-Iran اربعین سال 1383 در شهر مشهد 15.jpg|یک علم که بر روی چهار چرخ حمل میشود
پرونده:عزاداری شیعیان در ماه محرم 17.jpg|علم برداری [[شیعه|شیعیان]] در [[محرم (ماه)|ماه محرم]]، شهر [[قم]]
پرونده:عزاداری شیعیان در ماه محرم 11.jpg|یک جوان در زیر یک علم [[سوگواری|عزاداری]]
</gallery>
== پانویس ==
سطر ۶۱ ⟵ ۷۰:
* تشیّع علوی و تشیّع صفوی: دکتر علی صفحه ۲۰۴ الی ۲۱۱
{{ویکیانبار-رده|
{{واقعه کربلا}}
{{سوگواری محرم}}
سطر ۷۰ ⟵ ۷۹:
[[رده:فرهنگ اسلامی]]
[[رده:نمادهای اسلامی]]
[[رده:تزیین]]
|