اتانول: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز خنثی‌سازی نسخهٔ 38247826 از خیارشورر (بحث)
برچسب: خنثی‌سازی
ابرابزار و حذف یک جمله نامرتبط
(۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۸ کاربر نشان داده نشد)
خط ۲۹:
| InChIKey = LFQSCWFLJHTTHZ-UHFFFAOYAB}}
| Section2 = {{Chembox Properties
| C = 2۲
| H = 6۶
| O = ۱
| ExactMass = 46.041864814 g mol<sup>−1</sup>
خط ۵۰:
}}
}}
 
[[پرونده:Ethanol-3D-vdW.png|بندانگشتی|چپ|205x205px|مدل مولکول اتانول]]
 
'''اتانول''' یا '''[[الکل]] اتیلیک''' یا '''اتیل الکل''' یا '''الکل میوه''' با [[فرمول شیمیایی]] C<sub>۲</sub>H<sub>۵</sub>OH ترکیبی شیمیایی با بوی خاص و آتش‌گیری است که در [[نوشیدنی‌های الکلی]] وجود دارد. این نوع الکل دارای خاصیت مست‌کنندگی است و در نوشیدنی‌های الکلی با درصدهای مختلف پیدا می‌شود. علاوه بر این در صنایع مختلف کاربرد فراوان دارد. این کاربردها در [[عطر]]‌ها و [[ادکلن]]‌ها و همچنین در [[وانیل]] و همچنین به‌عنوان سوخت در برخی خودروهای جدید است. از این الکل در صنایع [[عطرساز|عطر سازی]] و برخی دهان‌شویه‌ها هم استفاده می‌کنند.
 
خط ۵۷:
 
== تاریخچه ==
اتانول برای انسان از دوران باستان شناخته شده بود، زیرا این ماده، جزء اصلی [[مشروبات الکلی]] است. جداسازی آن به صورت اتانول نسبتاً خالص احتمالاً اولین بار توسط [[جابر بن حیان]] که صنعت [[تقطیر]] را گسترش داد، انجام شده‌استشده است. البته بیشتر گمان می‌رود که اتانول خالص توسط [[زکریای رازی]] دانشمند ایرانی تولید شده باشد.
 
== فرایند تولید ==
خط ۷۷:
[[پرونده:Possible_long-term_effects_of_ethanol_farsi.jpg|بندانگشتی|298x298px|فواید استفاده از الکل در حد عادی (رنگ سبز) و مضرات استفاده بیش از حد (رنگ قرمز)]]
اتانول به دلیل نقطه انجماد پائین در صنعت ضدیخ‌سازی استفاده می‌شود. حلال بسیار خوبی است و در صنعت عطرسازی، رنگسازی و … استفاده می‌شود. محلول ۷۰ تا ۸۰ درصد آن به عنوان محلول [[ضدعفونی‌کننده]] کاربرد دارد.
 
=== پزشکی ===
==== داروی بیهوشی ====
اتانول قدیمی ترینقدیمی‌ترین [[آرام‌بخش|آرام بخش]] شناخته شده است که به عنوان یک [[بیهوشی عمومی]] خوراکی در طی جراحی در [[بین النهرینبین‌النهرین]] باستان و در [[قرون وسطی ]] مورد استفاده قرار میگرفتهمی‌گرفته است. <ref>https://books.google.com/books?id=aXX2UcT_yw8C&q=Wine+and+the+vine+in+ancient+Mesopotamia:+the+cuneiform+evidence&pg=PA97</ref>مسمومیت با اتانول از غلظت حدود %0۰/03۰۳ تا %0۰/05۰۵ در [[خون]] شروع میشدمی‌شد و هنگامی که این غلظت به حدود 0۰/4%۴٪ رسید، رسید,منجر به [[کمای القایی]] می شدهمی‌شده است.<ref>https://www.medicalsecretsmd.com/post/natural-old-school-anesthesia-ancient-opium-alcohol-marijuana</ref>
با این حال، این استفاده خطر بالای مسمومیت کشنده با الکل و [[آسپیراسیون ریوی]] در [[بالا آوردن|استفراغ]] را به همراه داشت، که منجر به استفاده از جایگزین هاییجایگزین‌هایی در دوران باستان، مانند [[تریاک]] و [[شاهدانه]] و بعداً [[دی اتیل اتر]] از دهه 1840۱۸۴۰ شد.<ref>Grattan, N. "Treatment of Uterine Haemorrhage". Provincial Medicine and Surgical Journal. Vol. 1, No. 6 (Nov. 7, 1840), p. 107.</ref>
====ضد عفونی کننده====
اتانول در دستمال‌های پزشکی و معمولاً در ژل‌های [[ضدباکتری]] و [[ضدعفونی‌کننده]] دست به‌عنوان یک [[ضدعفونی‌کننده]] به دلیل اثرات باکتری‌کشی و ضدقارچی آن استفاده می‌شود.<ref>Pohorecky, Larissa A.; Brick, John (January 1988). "Pharmacology of ethanol". Pharmacology & Therapeutics. 36 (2–3): 335–427. doi:10.1016/0163-7258(88)90109-X. PMID 3279433.</ref>اتانول با حل کردن دولایه لیپیدی [[غشا]] و [[دناتوره]] کردن پروتئین‌های آن‌ها میکروارگانیسم‌ها را می‌کشد و در برابر اکثر باکتری‌ها ، [[قارچ‌ها]] و [[ویروس‌ها]] مؤثر است .با این حال، در برابر [[درون هاگ]] های [[باکتری ها]] بی اثر است که در آن مورد از [[هیدروژن پراکسید]] استفاده می کنند.<ref>McDonnell G, Russell AD (January 1999). "Antiseptics and disinfectants: activity, action, and resistance". Clinical Microbiology Reviews. 12 (1): 147–179. doi:10.1128/CMR.12.1.147. PMC 88911. PMID 9880479.</ref>
محلول اتانول 70 درصد مؤثرتر از اتانول خالص است زیرا اتانول برای فعالیت [[ضد میکروبی]] بهینه به مولکول های آب متکی است. اتانول خالص ممکن است میکروب ها را بدون از بین بردن آنها غیرفعال کند زیرا الکل قادر به نفوذ کامل به غشای میکروب نیست.<ref>{{Cite web|url=https://www.cdc.gov/infectioncontrol/guidelines/disinfection/disinfection-methods/chemical.html|title=Chemical Disinfectants {{!}} Disinfection & Sterilization Guidelines {{!}} Guidelines Library {{!}} Infection Control {{!}} CDC|website=www.cdc.gov|language=en-us|access-date=2018-01-29}}</ref>
<ref>{{Cite web|url=https://www.researchgate.net/post/Why_is_70_ethanol_used_for_wiping_microbiological_working_areas|title=Why is 70% ethanol used for wiping microbiological working areas?|website=ResearchGate|language=en|access-date=2018-01-29}}</ref>
 
==== ضد عفونی کننده ====
اتانول همچنین می تواند به عنوان یک ضد عفونی کننده و گندزدای داخل بدن انسان استفاده شود زیرا با برهم زدن تعادل اسمزی در [[غشای سلولی]] باعث کم آبی سلولی می شود، بنابراین آب سلول را ترک می کند که منجر به مرگ سلول می شود.<ref>{{cite web |title=Ethanol |url=https://www.drugbank.ca/drugs/DB00898 |website=www.drugbank.ca |access-date=28 January 2019}}</ref>
اتانول در دستمال‌های پزشکی و معمولاً در ژل‌های [[ضدباکتری]] و [[ضدعفونی‌کننده]] دست به‌عنوان یک [[ضدعفونی‌کننده]] به دلیل اثرات باکتری‌کشی و ضدقارچی آن استفاده می‌شود.<ref>Pohorecky, Larissa A. ; Brick, John (January 1988). "Pharmacology of ethanol". Pharmacology & Therapeutics. 36 (2–3): 335–427. doi:10.1016/0163-7258(88)90109-X. PMID 3279433.</ref>اتانول با حل کردن دولایه لیپیدی [[غشا]] و [[دناتوره]] کردن پروتئین‌های آن‌ها میکروارگانیسم‌ها را می‌کشد و در برابر اکثر باکتری‌ها ،باکتری‌ها، [[قارچ‌ها]] و [[ویروس‌ها]] مؤثر است . با این حال، در برابر [[درون هاگ]] های‌های [[باکتری هاباکتری‌ها]] بی اثر است که در آن مورد از [[هیدروژن پراکسید]] استفاده می کنندمی‌کنند.<ref>McDonnell G, Russell AD (January 1999). "Antiseptics and disinfectants: activity, action, and resistance". Clinical Microbiology Reviews. 12 (1): 147–179. doi:10.1128/CMR.12.1.147. PMC 88911. PMID 9880479.</ref>
====پادزهر====
محلول اتانول 70۷۰ درصد مؤثرتر از اتانول خالص است زیرا اتانول برای فعالیت [[ضد میکروبی]] بهینه به مولکول هایمولکول‌های آب متکی است. اتانول خالص ممکن است میکروب هامیکروب‌ها را بدون از بین بردن آنها غیرفعال کند زیرا الکل قادر به نفوذ کامل به غشای میکروب نیست.<ref>{{Cite web|url=https://www.cdc.gov/infectioncontrol/guidelines/disinfection/disinfection-methods/chemical.html|title=Chemical Disinfectants {{!}} Disinfection & Sterilization Guidelines {{!}} Guidelines Library {{!}} Infection Control {{!}} CDC|website=www.cdc.gov|language=en-us|access-date=2018-01-29}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.researchgate.net/post/Why_is_70_ethanol_used_for_wiping_microbiological_working_areas|title=Why is 70% ethanol used for wiping microbiological working areas?|website=ResearchGate|language=en|access-date=2018-01-29}}</ref>
اتانول ممکن است به عنوان [[پادزهر]] برای مسمومیت با [[اتیلن گلیکول]]<ref>{{cite journal|last1=Scalley|first1=Robert | name-list-style = vanc |title=Treatment of Ethylene Glycol Poisoning|journal=American Family Physician|date=September 2002|volume=66|issue=5|pages=807–813|pmid=12322772 |url=https://www.aafp.org/afp/2002/0901/p807.html|access-date=15 January 2018}}</ref> و مسمومیت با [[متانول]]<ref>{{cite journal|last1=Beauchamp|first1=GA|last2=Valento|first2=M|title=Toxic Alcohol Ingestion: Prompt Recognition And Management In The Emergency Department.|journal=Emergency Medicine Practice|date=September 2016|volume=18|issue=9|pages=1–20|pmid=27538060}}</ref> به کار رود.اتانول این فرآیند را با عمل به عنوان یک بازدارنده رقابتی در برابر متانول و اتیلن گلیکول برای [[الکل دهیدروژناز ]] انجام می دهد .<ref>{{Cite journal |last1=Sasanami |first1=Misa |last2=Yamada |first2=Taihei |last3=Obara |first3=Takafumi |last4=Nakao |first4=Atsunori |last5=Naito |first5=Hiromichi |title=Oral Ethanol Treatment for Ethylene Glycol Intoxication |journal=Cureus |year=2020 |volume=12 |issue=12 |pages=e12268 |doi=10.7759/cureus.12268 |issn=2168-8184 |pmc=7827791 |pmid=33510981}}</ref>
اتانول با اینکه عوارض جانبی بیشتری دارد اما به دلیل ارزان تر و در دسترس بودن نسبت به [[ فومپیزول]](یک نوع پادزهر برای اتیلن گلیکول و متانول)همچنان به عنوان پادزهر برای موارد فوق به کار می رود.<ref>{{Cite journal |last1=Anseeuw |first1=Kurt |last2=Sabbe |first2=Marc B. |last3=Legrand |first3=Annemie |date=April 2008 |title=Methanol poisoning: the duality between 'fast and cheap' and 'slow and expensive' |url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18446077/ |journal=European Journal of Emergency Medicine|volume=15 |issue=2 |pages=107–109 |doi=10.1097/MEJ.0b013e3282f3c13b |issn=0969-9546 |pmid=18446077|s2cid=23861841 }}</ref>
====حلال دارویی====
اتانول، اغلب در غلظت های بالا، برای حل کردن بسیاری از داروهای نامحلول در آب و ترکیبات مرتبط استفاده می شود. برای مثال ، آماده‌سازی‌های مایع داروهای ضد درد ، داروهای سرفه و سرماخوردگی ، و دهان‌شویه‌ها، ممکن است تا ۲۵ درصد اتانول داشته باشند.<ref>{{Cite web | url = https://www.mssny.org/App_Themes/MSSNY/pdf/AlcoholContent.pdf | title = Alcohol Content in Common Preparations | publisher = Medical Society of the State of New York | access-date = October 8, 2019 | archive-date = 29 April 2021 | archive-url = https://web.archive.org/web/20210429232655/https://www.mssny.org/App_Themes/MSSNY/pdf/AlcoholContent.pdf | url-status = dead }}</ref>
و ممکن است لازم باشد در افرادی که واکنش‌های نامطلوب به اتانول دارند، مانند واکنش‌های تنفسی ناشی از الکل، از مصرف آنها اجتناب شود.<ref name="Ann Allergy Asthma Immunol 2013">{{cite journal | vauthors = Adams KE, Rans TS | title = Adverse reactions to alcohol and alcoholic beverages | journal = Annals of Allergy, Asthma & Immunology | volume = 111 | issue = 6 | pages = 439–445 | date = December 2013 | pmid = 24267355 | doi = 10.1016/j.anai.2013.09.016 }}</ref>
 
اتانول همچنین می تواندمی‌تواند به عنوان یک ضد عفونی کننده و گندزدای داخل بدن انسان استفاده شود زیرا با برهم زدن تعادل اسمزی در [[غشای سلولی]] باعث کم آبیکم‌آبی سلولی می شود،می‌شود، بنابراین آب سلول را ترک می کندمی‌کند که منجر به مرگ سلول می شودمی‌شود.<ref>{{cite web |title=Ethanol |url=https://www.drugbank.ca/drugs/DB00898 |website=www.drugbank.ca |access-date=28 January 2019}}</ref>
اتانول عمدتا به عنوان یک نگهدارنده ضد میکروبی در بیش از 700 داروی مایع از جمله استامینوفن ، مکمل های آهن ، رانیتیدین ، فوروزماید ، مانیتول ، فنوباربیتال ، تری متوپریم/سولفامتوکسازول و داروهای سرفه بدون نسخه وجود دارد . <ref>{{cite journal | vauthors = Zuccotti GV, Fabiano V | title = Safety issues with ethanol as an excipient in drugs intended for pediatric use | journal = Expert Opinion on Drug Safety | volume = 10 | issue = 4 | pages = 499–502 | date = July 2011 | pmid = 21417862 | doi = 10.1517/14740338.2011.565328 | s2cid = 41876817 }}</ref>
====فارماکولوژی====
 
==== پادزهر ====
اتانول ممکن است به عنوان [[پادزهر]] برای مسمومیت با [[اتیلن گلیکول]]<ref>{{cite journal|last1=Scalley|first1=Robert | name-list-style = vanc |title=Treatment of Ethylene Glycol Poisoning|journal=American Family Physician|date=September 2002|volume=66|issue=5|pages=807–813|pmid=12322772 |url=https://www.aafp.org/afp/2002/0901/p807.html|access-date=15 January 2018}}</ref> و مسمومیت با [[متانول]]<ref>{{cite journal|last1=Beauchamp|first1=GA|last2=Valento|first2=M|title=Toxic Alcohol Ingestion: Prompt Recognition And Management In The Emergency Department.|journal=Emergency Medicine Practice|date=September 2016|volume=18|issue=9|pages=1–20|pmid=27538060}}</ref> به کار رود. اتانول این فرآیندفرایند را با عمل به عنوان یک بازدارنده رقابتی در برابر متانول و اتیلن گلیکول برای [[الکل دهیدروژناز ]] انجام می دهد می‌دهد.<ref>{{Cite journal |last1=Sasanami |first1=Misa |last2=Yamada |first2=Taihei |last3=Obara |first3=Takafumi |last4=Nakao |first4=Atsunori |last5=Naito |first5=Hiromichi |title=Oral Ethanol Treatment for Ethylene Glycol Intoxication |journal=Cureus |year=2020 |volume=12 |issue=12 |pages=e12268 |doi=10.7759/cureus.12268 |issn=2168-8184 |pmc=7827791 |pmid=33510981}}</ref>
اتانول با اینکه عوارض جانبی بیشتری دارد اما به دلیل ارزان ترارزان‌تر و در دسترس بودن نسبت به [[ فومپیزول]] (یک نوع پادزهر برای اتیلن گلیکول و متانول) همچنان به عنوان پادزهر برای موارد فوق به کار می رودمی‌رود.<ref>{{Cite journal |last1=Anseeuw |first1=Kurt |last2=Sabbe |first2=Marc B. |last3=Legrand |first3=Annemie |date=April 2008 |title=Methanol poisoning: the duality between 'fast and cheap' and 'slow and expensive' |url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18446077/ |journal=European Journal of Emergency Medicine|volume=15 |issue=2 |pages=107–109 |doi=10.1097/MEJ.0b013e3282f3c13b |issn=0969-9546 |pmid=18446077|s2cid=23861841 }}</ref>
 
==== حلال دارویی ====
در پستانداران، اتانول عمدتاً توسط آنزیم های الکل دهیدروژناز در کبد و معده متابولیزه می شود .<ref>{{cite journal | vauthors = Farrés J, Moreno A, Crosas B, Peralba JM, Allali-Hassani A, Hjelmqvist L, Jörnvall H, Parés X | display-authors = 6 | title = Alcohol dehydrogenase of class IV (sigma sigma-ADH) from human stomach. cDNA sequence and structure/function relationships | journal = European Journal of Biochemistry | volume = 224 | issue = 2 | pages = 549–557 | date = September 1994 | pmid = 7925371 | doi = 10.1111/j.1432-1033.1994.00549.x | doi-access = free }}</ref> این آنزیم ها اکسیداسیون اتانول به استالدئید (اتانال)را کاتالیز می کنند:
اتانول، اغلب در غلظت هایغلظت‌های بالا، برای حل کردن بسیاری از داروهای نامحلول در آب و ترکیبات مرتبط استفاده می شودمی‌شود. برای مثال ،مثال، آماده‌سازی‌های مایع داروهای ضد درد ،درد، داروهای [[سرفه]] و سرماخوردگی ،سرماخوردگی، و دهان‌شویه‌ها، ممکن است تا ۲۵ درصد اتانول داشته باشند.<ref>{{Cite web | url = https://www.mssny.org/App_Themes/MSSNY/pdf/AlcoholContent.pdf | title = Alcohol Content in Common Preparations | publisher = Medical Society of the State of New York | access-date = October 8, 2019 | archive-date = 29 April 2021 | archive-url = https://web.archive.org/web/20210429232655/https://www.mssny.org/App_Themes/MSSNY/pdf/AlcoholContent.pdf | url-status = dead }}</ref>
و ممکن است لازم باشد در افرادی که واکنش‌های نامطلوب به اتانول دارند، مانند واکنش‌های تنفسی ناشی از الکل، از مصرف آنها اجتناب شود.<ref name="Ann Allergy Asthma Immunol 2013">{{cite journal | vauthors = Adams KE, Rans TS | title = Adverse reactions to alcohol and alcoholic beverages | url = https://archive.org/details/sim_annals-of-allergy-asthma-and-immunology_2013-12_111_6/page/439 | journal = Annals of Allergy, Asthma & Immunology | volume = 111 | issue = 6 | pages = 439–445 | date = December 2013 | pmid = 24267355 | doi = 10.1016/j.anai.2013.09.016 }}</ref>
 
اتانول عمدتاعمدتاً به عنوان یک نگهدارنده ضد میکروبی در بیش از 700۷۰۰ داروی مایع از جمله استامینوفناستامینوفن، ،مکمل‌های مکمل های آهن ،آهن، [[رانیتیدین ]]، فوروزماید ،فوروزماید، [[مانیتول ]]، فنوباربیتال ،فنوباربیتال، تری متوپریم/سولفامتوکسازول و داروهای سرفه بدون نسخه وجود دارد . <ref>{{cite journal | vauthors = Zuccotti GV, Fabiano V | title = Safety issues with ethanol as an excipient in drugs intended for pediatric use | journal = Expert Opinion on Drug Safety | volume = 10 | issue = 4 | pages = 499–502 | date = July 2011 | pmid = 21417862 | doi = 10.1517/14740338.2011.565328 | s2cid = 41876817 }}</ref>
 
==== فارماکولوژی ====
در پستانداران، اتانول عمدتاً توسط آنزیم هایآنزیم‌های الکل دهیدروژناز در کبد و معده متابولیزه می شود می‌شود.<ref>{{cite journal | vauthors = Farrés J, Moreno A, Crosas B, Peralba JM, Allali-Hassani A, Hjelmqvist L, Jörnvall H, Parés X | display-authors = 6 | title = Alcohol dehydrogenase of class IV (sigma sigma-ADH) from human stomach. cDNA sequence and structure/function relationships | journal = European Journal of Biochemistry | volume = 224 | issue = 2 | pages = 549–557 | date = September 1994 | pmid = 7925371 | doi = 10.1111/j.1432-1033.1994.00549.x | doi-access = free }}</ref> این آنزیم هاآنزیم‌ها اکسیداسیون اتانول به استالدئید (اتانال) را کاتالیز می کنندمی‌کنند:
 
:CH<sub>3</sub>CH<sub>2</sub>OH + NAD<sup>+</sup> → CH<sub>3</sub>CHO + [[NADH]] + H<sup>+</sup>
 
=== تفریحی ===
اتانول به عنوان یک ضعیف کننده سیستم عصبی مرکزی یکی از رایج ترینرایج‌ترین داروهای روانگردان مصرفی است . <ref>{{Cite web|title=Alcohol use and safe drinking: MedlinePlus Medical Encyclopedia|url=https://medlineplus.gov/ency/article/001944.htm|access-date=2023-03-11|website=medlineplus.gov|language=en}}</ref>
با وجود خواص روانگردان، اعتیادآور و سرطان زا الکل ،الکل، در اکثر کشورها به راحتی در دسترس و قانونی برای فروش است. قوانینی وجود دارد که فروش، صادرات/واردات، مالیات، تولید، مصرف و در اختیار داشتن مشروبات الکلی را تنظیم می کندمی‌کند. رایج ترینرایج‌ترین مقررات ممنوعیت برای خردسالان است.
===سوخت===
 
=== سوخت ===
[[File:Corn vs Ethanol production.webp|thumb|upright=1.36|center| نمودار تولید ذرت و اتانول از آن در ایالات متحده آمریکا
{{legend|#FFD932| کل ذرت تولیدی }}
{{legend|B51700|ذرت مورد استفاده برای تولید اتانول }}
{{legend-line|#313131 solid 3px|درصد ذرت مورد استفاده برای تولید اتانول }}
]]
 
سطر ۱۱۸ ⟵ ۱۲۰:
 
== پیوند به بیرون ==
* [http://daneshnameh.roshd.ir/ دانشنامه رشد] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160118212224/http://daneshnameh.roshd.ir/ |date=۱۸ ژانویه ۲۰۱۶ }}
 
== منابع ==
سطر ۱۵۱ ⟵ ۱۵۳:
[[رده:حلال‌های الکل]]
[[رده:داروها]]
[[رده:داروهای ضد اضطرابضداضطراب]]
[[رده:سرطان‌زاهای گروه ۱ پژوهشگاه بین‌المللی سرطان]]
[[رده:سوخت‌های موشک]]
[[رده:شیمی آلی]]
[[رده:ضد عفونی‌کننده‌ها]]
[[رده:سرطان‌زاهای گروه ۱ پژوهشگاه بین‌المللی سرطان]]
[[رده:کالاهای شیمیایی]]
[[رده:کولینرژیک]]
[[رده:متابولیت‌های انسان]]
[[رده:مواد شیمیایی خانگی]]
[[رده:ویکی‌سازی رباتیک]]