الیاف: تفاوت میان نسخه‌ها

'''الیاف''' (جمع کلمهٔواژهٔ لیف<ref>Fiber</ref> یا رشته) است.یا الیاف'''فیبر''' مجموعه‌ای از [[ملکول|مولکول]]‌های زنجیره‌ای خطی و طویلدراز است، که تا حدود زیادی به موازات یکدیگریک‌دیگر در محور طولی لیف قرار دارند.

از نظر علمی [[بسپار]](پلیمرپلی‌مر)‌هایی که [[تکپار]](مونومر) آن‌ها بیش از دو [[کربن مسطح]] مسطح دارند، قابلیت تبدیل به لیف را دارا هستند.

الیاف غالبادرغالبا در تولید مواد دیگر استفاده می‌شوند. مستحکم‌ترین مواد مهندسی به صورت الیاف ساخته می‌شوند. مانند [[الیاف کربن]] یا [[پلی اتیلن]] با [[وزن]] ملکولی فوق‌العاده بالا.<ref>Ultra High Molecular Weight Polyethylene</ref><ref>transleted from http://en.wikipedia.org/wiki/Fiber</ref>

{{سخ}}مادهمادهٔ ی اولیه یاولیهٔ مورد استفاده در صنعت [[نساجی]] الیاف می‌باشند که با ویژگی‌هایی نظیر: قابلیت انعطاف، ظرافت و دارا بودن نسبت زیاد طول به قطر مشخص می گرددمی‌گردد. الیاف مختلف دارای رفتارهای متفاوتی همچون رفتار حرارتی،حرارتی ، [[شیمیایی]]، شیمیایی،[[مکانیکی]] مکانیکی،، [[فیزیک|فیزیکی]] و غیره بوده که با شناسایی این رفتارها می‌توان آن‌ها را در گروه‌های مختلفی طبقه‌بندی نمود.

{{سخ}}الیاف به‌طور کلی به دو دسته طبیعی و مصنوعی رده‌بندی می‌شوند.

الیافی هستنداند که از طبیعت و بدون نیاز به تغییری کلی در ماهیت یا شکل آن به دست می‌آیند و به سه دسته تقسیم بندیتقسیم‌بندی می‌شوند:

۱. [[الیاف [[گیاه|گیاهی]]

* دانه‌ای :مانند [[پنبه]]

[[پنبه]] یا[[ پمبک]] از خصوصیات یکی از واژه‌های پهلوثی می‌باشد. این نوع گیاه بسیار نازک و ظریف می‌باشد و این نوع گیاه با گل‌های[[گل|گل‌]]<nowiki/>های زرد و [[سرخ]] در طبیعت ظاهر شده است،شده‌است، [[میوه]] این نوع گیاه [[غوزه]] می‌گویند که دارای ۳تا۵ ترک می‌باشد پس از رسیده شدن غوزه، ترک‌ها شکافته می‌شود و از میان غوزه تارهای بسیار نازک و سفیدی دیده می‌شود، تارها ی پنبه همگی به یک اندازه نیست. همچنین ما می‌توانیم این نوع الیاف را زیر [[میکروسکوپ]] مشاهده کرد، و تارهای استوانه‌ای شکلی می‌بینیم، که به ۳ دسته تقسیم می‌شود:۱-بخش رویی که [[کوتی کول]] ۲-دیواره ثانویه که [[سلولز]] نامیده می‌شود۳- بخش میانی یا دیواره [[لومن]]<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی= ژوله|نام= تورج|کتاب=پژوهشی در فرش ایران | ناشر= |سال=صفحه53}}</ref> که اندازه و ارتفاع‌های متفاوتی دارند، این نوع گیاه مخصوص مناطق گرمسیر مانند:[[هندوستان]] ،[[مصر]]، [[آمریکا]]، و... یکی از مهم‌ترین الیاف سلولزی می‌باشد. این نوع الیاف در [[نساجی]] بسیار پر کاربرد می‌باشد هم چنین در [[پوشاک]] از جمله نخ، پارچه، و در دستبافته‌هایی مانند[[قالی]]، [[گیلم]]،گیلم، [[زیلو]] استفاده می‌شود. پنبه در زمان‌های قدیم کشت می شده‌استمی‌شده‌است از 'ونه‌های وحشی پنبه در مناطق گرمسیر کشت می‌شده، باستان شناسان طی تحقیقات آثاری مهمی از جمله پارچه‌هایی و ریسمان‌هایی در هندوستان پیدا کرده‌اند که به دوره هزاره سوم قبل از میلاد باز می‌گردد. در هنر نساجی [[پنبه]] مواد اولیه می‌باشد. همچنین الیاف کوتاه پنبه که نمی‌توان آن را تبدیل به نخ کرد را به الیاف مصنوعی تبدیل می‌کنند، و از ضایعاتش [[کاغذ]] ضخیم ساخته می‌شود. پنبه بسیار اهمیت دارد و در اقتصاد جهانی به آن طلای سفید می‌گویند. این نوع الیاف در رنگ‌های سفید، زرد، قهوه‌ای، خاکستری دیده می‌شود. پنبه به عنوان ماده اصلی برای چله کشی فرش مصرف دارد. پنبه دارای قدرت جذب بالایی دارد به همین دلیل [[رطوبت]] زیادی را به خود می‌گیرد. زمانی که پنبه را به پارچه تبدیل می‌کنند و برای مصارف زیر پیراهن، لباس‌های نوزاد، [[حوله]] استفاده می‌شود چون با بدن تماس دارد نرم و ضد حساسیت می‌باشد.

[[کتان]] این نوع گیاه از ساقه‌ای به نام[[فلاکس]] بدست می‌آید هر ساله کشت می‌شود و ارتفاعش به۱۲۰و قطر۱٫۸تا۱٫۱۶ اینچ است. گل‌های این نوع با رنگ‌های سفید، قرمز، بنفش، لاجورذدی، آبی ما را شیفتهٔ خود می‌کنند. الیاف این گیاه زمانی مرغوب می‌باشد که به خاک و شرایط جوی زمین بستگی دارد. این گیاه بر خلاف پنبه در شرایط آب و هوایی سرد و مرطوب کشت می‌شود. کتان بیشتر در مناطقی مانند:[[فرانسه]]، [[بلژیک]] ،[[ایرلند]]، [[شوروی]]، [[زلاندنو]] کاشته می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی= امیری|نام=ستاره |کتاب=الیاف‌شناسی | ناشر= |سال=صفحه80-79}}</ref> برای پارچه‌های کتانی از رنگ‌های [[خمی]]، [[پیگمنت‌های رنگی]]،رنگی، استفاده می‌شودبه دلیل آنکه این نوع الیاف تارهای محکمی دارند برای رنگرزی باید بالای ۱۰۰سانتی گراد در [[دما]] قرار بدهیم، تا رنگ را به خود بگیرد.<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=سهی زاده ابیانه-داودی رکنابادی |نام=مرتضی-ابوالفضل |کتاب=فرآورده‌های چاپ در صنعت نساجی جلد دوم | ناشر= |سال=صفحه402}}</ref> از خصوصیات این الیاف محکم بودن، درخشنده تر از پنبه است. پارچه‌های این نوع الیاف بسیار خنک است و برای فصل تابستان بسیار مناسب می‌باشد. اما زود چروک می‌شود در هنر نساجی این نوع الیاف را با الیاف‌های دیگر مخلوط کرده تا از چروکی سریع جلوگیری شود و مقامتش بالا برود. این الیاف را برای پارچه هاب کتانی و لباس‌های زنانه، بلوزها، [[کت]] و شلوار مردانه استفاده می‌کنند. هم چنین در پارچه‌های مبلمان و حوله و پارچه‌های[[بزرنت]] مورد مصرف قرار می‌گیرند. این الیاف را هم چنین قبرای تهیه پوشاک با الیاف ابریشم مخلوط می‌کنند.<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=امیری |نام=ستاره |کتاب=الیاف‌شناسی | ناشر= |سال=صفحه81}}</ref>

این نوع الیاف از دانه گیاهی به نام [[شاهدانه]] بدست می‌آید. این گیاه در [[آسیا]] در زمان‌های قدیم شناخته شده بوده، طول ساقه این گیاه به۳مترو قطر ۲CMمی‌رسد، الیاف کنف ضخیم‌تر ازکتان و رنگش تیره تر می‌باشد و به همین دلیل دمای بالاتری از کنف و همچنین سفید کردن این نوع الیاف مشکل تر می‌باشد. نوعی از این الیاف که در [[ایتالیا]] کشت می‌شود نسبت به منطقه‌های دیگر روشن و شفافیت بیشتری دارد. باستان شناسان عقیده دارند که این گیاه از زمان ۲۵۰۰سال پیش از میلاد [[مسیح]] در بین مردم وجود داشته طبق اثری که از [[چین]] بدست آمده بود. از بین انواع این گیاه [[سون]]که در هندوستان کشت می‌شودومی‌شود و زیر شاخه کنف می‌باشد مرغوب تر و کیفیت بهتری دارد.<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=امیری |نام= ستاره|کتاب=الیاف‌شناسی | ناشر= |سال=صفحه81-82}}</ref>

به گروهی از الیاف گفته می‌شود که توسط روش‌های خاص تولید می‌شوند و به‌طور معمول در [[طبیعت]] وجود ندارند ولی ممکن است ریشه طبیعی داشته یاشند.

[[الیاف مصنوعی]] به دو دستهٔ زیر قابل تقسیم است:{{سخ}}[[الیاف سینتتیک]]{{سخ}}الیافی که منشا آن‌ها نفت بوده با استفاده از فناوری‌های خاص تولید می‌شوند. مانند [[نایلون]]،[[داکرون]]،[[ارلون]]،،داکرون،ارلون،[[ساران]] یا بطوربه‌طور کلی [[پلی آمید|پلی آمیدها]]، [[پلی استر|پلی استرها]]، [[پلی اورتان]]‌ها،اورتان‌ها، [[پلی اکریلونیتریل]]،اکریلونیتریل، [[پلی وینیل کلراید]] و ...{{سخ}}[[الیاف بازیافته]]{{سخ}}الیافی که مواد اولیه‌شان در طبیعت بوده و با تکنولوژی‌های خاص تبدیل به الیاف می‌شوند،[[الیافمی‌شوند،الیاف بازیافته]] می‌گویند: مانند [[ویسکوز]]،ویسکوز، [[استات]] و [[تری استات]]

درمیان الیاف حیوانی مهم‌ترین و پر مصرف‌ترین آن‌ها [[پشم]] می‌باشد که منبع تهیه آن [[پشم گوسفند]] می‌باشد.

دیگر الیاف حیوانی شامل: [[کشمیر]]، [[موهر]]، [[ابریشم]] و پشم [[شتر]] می‌باشد.

از الیاف معدنی می‌توان به [[آزبست]] یا [[پنبه سوزنسوز]] اشاره کرد.

الیاف مصنوعی شامل: ریون، نایلون، [[پلی‌استر|پلی استر،استر]]، اکریلیک و ویسکوز ریون اشاره کرد.<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=افسری |نام=مریم |کتاب=خواص مواد | ناشر= |سال=}}</ref>