جنگ جهانی دوم: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: برگردانده‌شده ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
CommonsDelinker (بحث | مشارکت‌ها)
پروندهٔ View_from_St_Paul's_Cathedral_after_the_Blitz.jpg که در ویکی‌انبار به دست Gbawden حذف شده بود، به این علت برداشته شد: per c:Commons:Deletion requests/File:View from St Paul's Cathedral after the Blitz.jpg
(۱۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
خط ۲۹:
| تلفات۳ = [[کشته‌شدگان جنگ جهانی دوم]]
| پانویس =
| پیوستن محمد مهدی کمالی دلجو به آلمان نازی و هیتلر = محمد مهدی کمالی دلجو به دلیل علاقه خود به المان. و هیتلر توانست از طریق مرز های مشترک المان و ایران به تازی بپیوندد
}}
[[پرونده:WWII.gif|بندانگشتی|چپ|400px|نقشه جناح‌بندی‌ها در جنگ جهانی دوم و نمایش اشغال سرزمین‌ها،
سطر ۳۹ ⟵ ۳۸:
{{legend|#696969|[[نیروهای محور]] (مناطق اشغال‌شده و کلونی‌های ایجاد شده، شامل [[فرانسه ویشی]])}}
{{legend|#c8ccd1|کشورهایی که اعلام بی‌طرفی کردند}}]]
'''جنگ جهانی دوم''' دومین [[جنگ جهانی]] بین سال‌های ۱۹۳۹ تا ۱۹۴۵ (۹ شهریور ۱۳۱۸ تا ۱۰ شهریور ۱۳۲۴ خورشیدی) بود. در این [[جنگ تمام‌عیار]] بیشتر کشورهای جهان از جمله همهٔ [[قدرت بزرگ جهانی|قدرت‌ هایقدرت‌های بزرگ]] در قالب دو [[اتحاد نظامی]]: [[نیروهای محور|نیرو های محور]] و [[نیروهای متفقین]] در برابر هم قرار گرفتند. {{پم|جنگ هوایی جنگ جهانی دوم|عنوان=هواپیما|Air warfare of World War II}} نقش مهمی در این جنگ ایفا کرد؛ بمباران راهبردی مراکز جمعیتی و استفاده از [[بمباران اتمی هیروشیما و ناگاساکی|دو سلاح هسته‌ای]] که تا به حال در هیچ جنگی استفاده نشده بود را ممکن ساخت. این مرگبارترین [[جنگ|درگیری]] تاریخ بود که منجر به [[تلفات جنگ جهانی دوم|کشته شدن ۷۰ تا ۸۵ میلیون نفر]] شد، که بیشتر آنها غیرنظامی بودند. میلیون‌ها نفر به دلیل [[نسل‌کشی]]‌ها، از جمله [[هولوکاست]] و همچنین [[گرسنگی شدید|گرسنگی]]، [[قتل‌عام|قتل‌ عام]] و [[بیماری]] جان خود را از دست دادند. در پی شکست [[نیروهای محور|متحدان]]، [[آلمان تحت اشغال متفقین|آلمان]]، [[اتریش تحت اشغال متفقین|اتریش]] و [[اشغال ژاپن|ژاپن]] اشغال شدند و دادگاه‌های جنایات جنگی علیه رهبران [[دادگاه نورنبرگ|آلمانی]] و [[دادگاه توکیو|ژاپنی]] تشکیل شد.<ref>{{cite web|url=http://www.bbc.co.uk/tyne/content/articles/2005/01/20/holocaust_memorial_other_victims_feature.shtml|publisher=BBC – Tyne| title= Roots – Non-Jewish Holocaust Victims: The 5,000,000 others|website=www.bbc.co.uk|accessdate=27 August 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171019071935/http://www.bbc.co.uk/tyne/content/articles/2005/01/20/holocaust_memorial_other_victims_feature.shtml|archive-date=19 October 2017|dead-url=no|df=dmy-all}}</ref><!-- These references need distinction, as it is extremely unlikely all four support that specific list of occurrences as stated, as implied by their concatenation at the end of the passage. -->
 
عموماً تاریخ آغاز جنگ جهانی دوم، ۱ سپتامبر سال ۱۹۳۹<ref>{{citation |last=Axelrod |first=Alan |year=2007 |title=Encyclopedia of World War II |volume=1 |publisher=Infobase Publishing |page=659 |isbn=978-0-8160-6022-1}}</ref> دانسته می شود که [[یورش آلمان به لهستان|حملهٔ آلمان به لهستان]] و در نتیجه اعلام جنگ [[جمهوری سوم فرانسه|فرانسه]] و [[بریتانیا]] به [[آلمان]] رخ داد. آلمانی‌ها توانستند تا میانهٔ سال ۱۹۴۱ با مجموعه‌ای از حملات نظامی و معاهدات، بر بخش زیادی از [[اروپا]] چیره شوند. پس از [[نبرد فرانسه|سقوط فرانسه]] در اواسط سال ۱۹۴۰ و بروز نبردهای آفریقای شمالی و شرقی، جنگ عملاً برای مدتی میان نیروهای محور و بریتانیا صورت می‌گرفت. عملیات [[بلیتس]] و [[نبرد آتلانتیک (۱۹۳۹–۱۹۴۵)|نبرد آتلانتیک]] در همین دوران به وقوع پیوست.
سطر ۴۹ ⟵ ۴۸:
سال ۱۹۴۴ متفقین به فرانسه اشغال شده توسط آلمان، در [[پیاده‌سازی در نرماندی|عملیاتی در نرماندی]] حمله کرده و ضد حملات شوروی توانست قلمروهای ازدست رفته را بازپس بگیرد. سال‌های ۱۹۴۴ تا ۱۹۴۵ میلادی، امپراتوری ژاپن مجبور به عقب‌نشینی از بسیاری از سرزمین‌های اشغالی در مرکز و جنوب چین و [[برمه]] شد. متفقین نیز توانستند [[نیروی دریایی امپراتوری ژاپن]] را مجبور به عقب‌نشینی کنند و کنترل جزایر راهبردی غرب اقیانوس آرام را به‌دست بگیرند.
 
جنگ در اروپا با [[تهاجم متفقین به آلمان|تهاجم متفقین غربی به آلمان]] از ۲۲ مارس تا ۸ مه ۱۹۴۵، به پایان رسید. در نتیجه این تهاجم، حاکمیت نازی‌ هانازی‌ها پایان یافت و آلمان به اشغال دشمنانش درآمد. [[آدولف هیتلر]]، [[پیشوای آلمان]] پیش از این که توسط مهاجمان به اسارت دربیاید، [[مرگ آدولف هیتلر|خودکشی]] کرد. پس از ابلاغ [[اعلان پوتسدام|اعلامیه شرایط تسلیم]] در ۲۶ ژوئیه ۱۹۴۵ توسط متفقین، ژاپن از پذیرش نتیجه جنگ خودداری کرد و به دنبال آن، ایالات متحده در ۶ و ۹ اوت سال ۱۹۴۵ اقدام به [[بمباران اتمی هیروشیما و ناکازاکی|بمباران اتمی]] شهرهای [[هیروشیما]] و [[ناگاساکی (بندر)|ناگاساکی]] نمود. شوروی نیز که تا پیش از این به پیمان عدم تجاوز دو طرفه پایبند بود، علیه ژاپن اعلان جنگ کرد و [[تهاجم نظامی شوروی به منچوری|به منچوری یورش برد]]. پس از تسلیم ژاپن در ۱۵ اوت ۱۹۴۵، پیروزی متفقین در آسیا نهایی شد.
 
پس از پایان جنگ، [[دادگاه نورنبرگ]] برای بررسی خسارت‌ها و [[جنایات جنگی]] وارد شده از سوی آلمان و متحدانش برگزار شد.
 
جنگ جهانی دوم، ساختار اجتماعی و نظام قدرت در جهان را دگرگون کرد و پس از آن برای جلوگیری از بروز چنین رویدادهایی [[سازمان ملل متحد]] تأسیس شد.<ref name="The UN Security Council">{{Citation|title=The UN Security Council|url=http://www.unfoundation.org/what-we-do/issues/united-nations/the-un-security-council.html|accessdate=15 May 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20120620101548/http://www.unfoundation.org/what-we-do/issues/united-nations/the-un-security-council.html|archive-date=20 June 2012|dead-url=yes|df=dmy-all}}</ref> پس از پایان جنگ جهانی دوم، نزدیک به نیم سده، آمریکا و [[اتحاد جماهیر شوروی]] با یکدیگر در [[جنگ سرد]] به سر بردند. در جریان تلاش اروپا برای جبران خسارات و آسیب‌های جنگ جهانی دوم، تأثیر قدرت‌های اروپایی در جهان کم رنگ شد و مستعمرات آفریقایی و آسیایی آن‌ها مستقل گردیدند. همچنین کشورهای اروپایی تلاش کردند با انعقاد پیمان‌های چندجانبه، هویت سیاسی واحدی به خود ببخشند و از دشمنی‌ هادشمنی‌ها بکاهند.<ref>{{cite web|title=From War to Peace: A European Tale|url=https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/2012/eu-lecture_en.html|publisher=Nobel Lecture by the European Union|accessdate=4 January 2014|author=Herman Van Rompuy, President of the European Council|author2=José Manuel Durão Barroso, President of the European Commission|date=10 December 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20140104020723/http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/2012/eu-lecture_en.html|archive-date=4 January 2014|dead-url=no|df=dmy-all}}</ref>
 
== گاه‌نگاری ==
سطر ۱۷۱ ⟵ ۱۷۰:
 
روز ۱۰ ژوئن، ایتالیا به فرانسه حمله کرد و با فرانسه و بریتانیا وارد جنگ شد.{{sfn|Overy|Wheatcroft|1999|p=۲۰۷}} آلمانی‌ها در ادامه به سمت جنوب و به نبرد مابقی نیروهای فرانسوی رفتند. [[پاریس]] روز ۱۴ ژوئن به سلطه مهاجمان درآمد. آلمان و فرانسه روز ۲۲ ژوئن سال ۱۹۴۰ یک [[قرارداد ترک مخاصمه ۲۲ ژوئن ۱۹۴۰|پیمان آتش‌بس]] به امضا رساندند. بخش‌هایی از سرزمین فرانسه به آلمان و ایتالیا سپرده شد{{sfn|Umbreit|1991|p=۳۱۱}} و دولتی تحت عنوان [[فرانسه ویشی]] در اراضی جنوبی تشکیل گشت. فرانسه نیروی دریایی خود را حفظ کرد. این بزرگ‌ترین پیروزی آلمان نازی بود، پیروزی ای که در کمتر از سه ماه صورت گرفت. در نهایت بریتانیایی‌ها برای جلوگیری از تصاحب ناوگان دریایی فرانسه ویشی توسط آلمانی‌ها، روز ۳ ژوئیه آن را مورد حمله قرار دادند.{{sfn|Brown|2004|p=۱۹۸}}
[[پرونده:View from St Paul's Cathedral after the Blitz.jpg|پیوند=https://en.wikipedia.org/wiki/File:View_from_St_Paul%27s_Cathedral_after_the_Blitz.jpg|جایگزین=|راست|بندانگشتی|[[لندن]] پس از [[بلیتس]]، از روی [[کلیسای جامع سنت پل]]، ۲۹ دسامبر ۱۹۴۰]]
[[نبرد بریتانیا]]{{sfn|Keegan|1997|p=۷۲}} اوایل ماه ژوئیه در پی حمله ''لوفت‌وافه'' به کشتی‌ها و بندرهای بریتانیا آغاز شد.<ref name=Murray_BoB>{{harvnb|Murray|1983|loc=The Battle of Britain}}</ref> به هر صورت این اقدام نتیجهٔ چندانی برای آلمانی‌ها دربر نداشت. در پی این مسئله، [[عملیات شیر دریایی|تهاجم برنامه‌ریزی‌شدهٔ آلمان به بریتانیا]] روز ۱۷ سپتامبر برای همیشه لغو شد. با وجود تشدید [[بمباران راهبردی]] با حملات شبانه به لندن و دیگر شهرها، این حملات نتوانستند قوای جنگی بریتانیا را به مقدار زیادی مختل کنند.{{r|Murray_BoB}} بخش عظیمی از حملات در مهٔ ۱۹۴۱ متوقف شد.{{sfn|Dear|Foot|2001|pp=۱۰۸–۱۰۹}}