ذیقعده: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ابرابزار
برچسب: برگردانده‌شده
افزودن الگو
 
(۲۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۸ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱:
{{ذیقعده}}
{{ویکی سازی}}{{لحن}}
 
'''ذیقعده'''، '''ذی‌القَعده''' یا ''ذوالقَعدةالحرام'' {{به عربی|ذو القعدة}}، یازدهمین ماه از [[ماه‌های قمری]] است که در [[تقویم هجری قمری قراردادی]] ۳۰ روزه است.
 
ماه ذی القعده، از [[ماه حرام|ماه‌های حرام]] است که شروع جنگ در آن حتی با دشمنان اسلام حرام است؛ مگر این‌که آنها جنگ را به مسلمانان تحمیل نمایند. در این ماه زائران خانه خدا از اطراف و اکنافِ جهان به سوی [[مکه]] و مدینه حرکت می‌کنند. این ماه، ماه اجابت دعا نامیده شده‌است. ماه ذی الحجة، که ماه [[حج]] است، همراه با ماه قبل و بعد از آن، ماه‌های حرام اند (ماه چهارم حرام، ماه [[رجب]] است). شاید یکی از اهداف آتش‌بس در این سه ماه، آرامش جامعه و توفیق برای حج و عبادت باشد.<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=آیةالله مکارم شیرازی |نام=ناصر |کتاب=مفاتیح نوین | ناشر= |سال=}}</ref>
 
ذی‌القَعدة یا ذوالقَعدة الحرام یازدهمین ماه از ماه‌های قمری است. این ماه جزو ماه‌های حرام و ماه‌های حج است. ذوالقعده از قعود و نشستن گرفته شده و از آنجا که اعراب در این ماه از جنگ فرو می‌نشستند، به این نام نامیده‌اند. در فضیلت این ماه، این ماه را ماه دعا و اجابت دعا نامیده‌اند. [[سید بن طاووس]] در فضیلت این ماه می‌گوید: «ماه ذی القعده ماهی است که به هنگام شدّت و گرفتاری، زمان خوبی برای دعاست، و برای رفع ظلم و ستم و دعا بر ضد ظالم مؤثّر است». به گفته وی این ماه «ماه اجابت دعا» نامیده شده است. ازاین‌رو، باید اوقاتش را غنیمت شمرد و در آن روزه حاجت گرفت». <ref>https://fa.wikishia.net/view/ذی‌القعده</ref>
== روزهای معروف ==
* یکشنبه‌های این ماه فضیلت خاصی دارد.
* روز پانزدهم ماه ذی القعده فضیلت خاصی دارد.
* روز بیست و سوم ماه ذی القعده وفات امام رضا علیه السلام است.
* [[دحوالارض]] روز بیست و پنجم ذی القعده که به اعتقاد مسلمانان روزی است که خداوند زمین را از محل کعبه گسترانید. در قرآن نیز به آن اشاره شده چنان‌که در سوره نازعات آیه ۳۰ و همچنین سوره شمس آیه ۶ به آن اشاره شده‌است: "وَالْأَرْضِ وَمَا طَحَاهَا " قسم به زمین و آنکه گسترانید. از دیگر اتفاقاتی که در روز دحوالارض افتاده‌است، آغاز حرکت برای حجة الوداع -آخرین حج محمد صل الله- بوده‌است.
 
=== روزوقایع پانزدهممهم ماه ذی القعده ===
== اعمال و عبادات مستحبی ماه ذیقعده ==
# ولادت [[حضرت معصومه]] (سلام بر ایشان) (۱ ذی‌القعده ۱۷۳ق)
=== نماز یکشنبه‌ها ===
# ولادت [[امام رضا]] (درود بر ایشان) (۱۱ ذی‌القعده ۱۴۸ق)
نماز یکشنبه ذی القعده نمازی مستحبی و چهار رکعتی است (همانند سایر نمازهای مستحبی باید به صورت دو نماز دو رکعتی خوانده شود) که در یکی از روزهای یکشنبه ماه ذی القعده خوانده می‌شود و فضائل بسیاری از جمله آمرزش گناهان و با ایمان مردن برای آن در روایات آمده‌است. برای خواندن این نماز لازم است در یکی از یکشنبه‌های ماه ذی القعده غسل کرده و برای نماز وضو بگیرد (یا قبل از غسل وضو بگیرد) و سپس دو نماز دو رکعتی مانند نماز صبح به نیت نماز یکشنبه ماه ذی القعده به جای آورد که در هر رکعت یک بار سوره حمد و سه بار سوره توحید و یک بار سوره ناس و یک بار سوره فلق خوانده می‌شود و پس از پایان چهار رکعت، هفتاد بار استغفار کرده (گفتن ذکری مانند اَستَغفِرُ اللهَ و اَتوبُ إلیه) و آنگاه یک‌بار ذکر لا حول و لا قوة الا بالله بگوید و در پایان چنین دعا کند: «یا عَزِیزُ یا غَفَّارُ اغْفِرْ لِی ذُنُوبِی وَ ذُنُوبَ جَمِیعِ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ فَإِنَّهُ لَا یغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا أَنْتَ». زمان اصلی خواندن این نماز یکشنبه ماه ذی القعده است و در هر ساعتی از روز می‌توان آن را خواند؛ و مطابق فراز انتهایی روایت، اگر در یکشنبه سایر ماه‌ها نیز این نماز به جای آورده شود همین پاداش را خواهد داشت. برای این نماز ثواب زیادی ذکر شده از جمله اینکه رسول اکرم (ص) فرمود: هر که این نماز را به جا آورد: توبه او مقبول و گناهانش آمرزیده شود، دشمنان او در روز قیامت از او راضی شوند، با ایمان می‌میرد، دین و ایمانش از وی گرفته نمی‌شود؛ قبرش گشاده و نورانی شده و والدینش از او راضی گردند؛ مغفرت شامل حال والدین او و ذریه او گردد؛ توسعه رزق پیدا کند؛ ملک الموت با او در وقت مردن مدارا کند؛ به آسانی جان دهد و….<ref>http://fa.wikishia.net/view/نماز_یکشنبه_ماه_ذی_القعده</ref>
# درگذشت آیت الله شیخ [[عبدالکریم حائری]] (رحمت بر ایشان) (۱۷ ذی‌القعده ۱۳۵۵ق)
 
# روز [[دحوالارض]] (۲۵ ذی‌القعده)
=== روز پانزدهم ماه ذی القعده ===
# شهادت [[امام جواد]] (درود بر ایشان) (آخر ذی‌القعده ۲۲۰ق)
در شب نیمه این ماه، عبادت انجام گیرد. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرموده‌است:
«در ماه ذی القعده شبی با برکت است و آن شب نیمه می‌باشد که خداوند با نگاه رحمت به بندگان مؤمن می‌نگرد. کسی که در آن شب به اطاعت مشغول باشد، پاداش صد روزه دار غیر عاصی را به او می‌دهند.
 
=== روز بیست و سوم ماه ذی القعده ===
شهادت امام رضا علیه السلام در سال ۲۰۳ قمری. زیارت حضرت امام رضا علیه السلام در این روز سنت است و سید بن طاووس از بعضی نقل کرده‌است که مستحب می‌باشد.
 
=== دحو الارض ===
[[دحوالارض|دَحْوُ الْأرْض]]، روز بیست و پنجم ذی القعده، که بنابر برخی روایات، روز گستراندن زمین است و در آموزه‌های دین اسلام، از روزهای بافضیلت به‌شمار می‌رود و انجام دادن برخی اعمال عبادی مانند روزه و نماز در آن تأکید شده‌است. در آیات قرآن چگونگی دحو الارض و زمان و مکان آغاز آن بیان نشده‌است. تنها در آیه سی‌ام سوره نازعات وَالْأَرْ‌ضَ بَعْدَ ذٰلِک دَحَاهَا (ترجمه: و پس از آن، زمین را با غلتانیدن گسترد)[نازعات–۳۰] [یادداشت ۱]، به آن اشاره شده و برای آن قید «بعد ذلک» (به معنای «پس از آن»)آمده‌است. در کتاب‌های ادعیه برخی اعمال عبادی برای این روز مستحب شمرده شده‌است: روزه، غسل، خواندن دو رکعت نماز در وقت ظهر، در هر رکعت بعد از حمد، پنج مرتبه سوره شمس بخواند و بعد از اتمام نماز بگوید: لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ‏، سپس بگوید: یَا مُقِیلَ الْعَثَرَاتِ أَقِلْنِی عَثْرَتِی یَا مُجِیبَ الدَّعَوَاتِ أَجِبْ دَعْوَتِی یَا سَامِعَ الْأَصْوَاتِ اسْمَعْ صَوْتِی وَ ارْحَمْنِی وَ تَجَاوَزْ عَنْ سَیِّئَاتِی وَ مَا عِنْدِی یَا ذَا الْجَلالِ وَ الْإِکْرامِ، زیارت امام رضا (علیه السلام)، خواندن این دعا: اللَّهُمَّ دَاحِیَ الْکَعْبَهِ …<ref>http://fa.wikishia.net/view/دحو_الارض</ref>
 
از امیر مؤمنان حضرت علی علیه السلام نقل شده‌است: «نخستین رحمتی که از آسمان به زمین نازل شد، در روز بیست و پنجم ماه ذی‌القعده، روز دحوالارض بوده‌است؛ و هرکس این روز را روزه بدارد و شب آن را به عبادت بپردازد، به پاداش عبادت صدساله رسیده‌است؛ عبادت صد ساله‌ای که روزهای آن را به روزه و شب‌های آن را به عبادت گذرانیده است؛ و هر جماعتی که در این روز گِرد هم آیند و به ذکر پروردگار بپردازند، پراکنده نخواهند شد مگر آنکه خواسته‌های آنان برآورده خواهد شد و در این روز هزاران رحمت از سوی پروردگار نازل می‌شود که نود و نه درصد آن از آنِ کسانی است که روزش را به روزه و ذکر مشغول باشند و شبش را به احیا و عبادت». [اقبال صفحه ۳۱۲ ؛ المراقبات، صفحه ۱۸۶]
و در روایتی روزه روز دحوالارض مثل روزه هفتاد سال است و در روایت دیگر کفاره هفتاد سال است [مفاتیح الجنان اعمال ماه ذی القعده] روزه روز دحوالارض؛ جزء روزه‌های ممتاز در سال است و جزء ۴ روزی است که هیچ روزی مثل آنها نیست، و آن ۴ روز:
# روز ولادت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله
# روز مبعث
# روز عید غدیر
# روز دحوالارض [برگرفته از کتاب رساله أربعه أیّام ؛ مرحوم میرداماد]<ref>http://www.manbarak.ir/tag/ثواب-روزه-روز-دحوالارض</ref>''
 
== مناسبت‌ها ==
* [[۱ ذیقعده|۱]] - *سرآغاز روزدهه دخترانکرامت در ایران با(زادروز توجه به تولد [[فاطمه بنتمعصومه موسی- (معصومه)]]زادروز (۱۷۳امام قمریرضا)* آغاز هفتهٔ [[حج]]
** بزرگداشت [[فاطمه معصومه]] و روز دختران (در [[نظام جمهوری اسلامی ایران|ایران]])
** [[۵ ذیقعده|۵]] - روز تجلیل از امامزادگان و بقاع متبرکه در ایران
** سرآغاز دهه کرامت در ایران
* [[۵ ذیقعده|۵]] -* روز بزرگداشت '''[[امامزاده صالح|صالح بن موسی]]''' ابن [[موسی بن جعفر]]'''{{ک۱|(فرزند هفتمین امام شیعیان)}}
* [[۶ ذیقعده|۶]] - روز بزرگداشت '''[[احمد بن موسی|احمد]]''' ابن [[موسی بن جعفر]]'''{{ک۱|(فرزند هفتمین امام شیعیان)}}
** روز تجلیل از امامزادگان و بقاع متبرکه در ایران
* امروز ۲۳ ماه ذی القعده یکی از روزهای زیارت مخصوص امام رضا (ع) به حساب می‌آید که بنا به روایتی سالروز شهادت ایشان هم هست. مرحوم آیت‌الله آقا مجتبی تهرانی، استاد اخلاق در یکی از سخنرانی‌هایش در خصوص امام رضا (ع) اظهار داشت: روایتی از امام هشتم (ع) نقل شده که فرمودند: «إِنَّا أَهْلُ بَیْتٍ نَرَی وَعْدَنَا عَلَیْنَا دَیْناً کَمَا صَنَعَ رَسُولُ اللَّهِ» (بحارالأنوار، ج ۷۵، ص ۳۳۹ ـ مستدرک الوسائل، ج۸، ص۴۵۸). ما اهل بیتی هستیم که اگر وعده‌ای به کسی دادیم، آن را دِین خودمان می‌بینیم و به آن ملتزم هستیم؛ همان‌طور که پیغمبراکرم (ص) نیز این‌گونه بود. دربارهٔ فضیلت و ثواب فراوان زیارت مرقد مطهر امام رضا (ع) روایات بسیاری نقل شده‌است. مرحوم میرداماد، عالم و فیلسوف نامی جهان اسلام، در رساله «اربعة ایام» و مرحوم آقاجمال خوانساری در «رساله مزار»، به صورت ویژه، از زیارت مضجع شریف امام هشتم (ع) در روز نخست ماه رجب و روزهای ۲۳ و ۲۵ ماه ذی‌القعدةالحرام، یاد کرده‌اند. این روایات، برخی دربردارنده زیارت مطلقه آن امام همام و برخی دیگر، شامل زیارت مخصوص آن حضرت است. بحث اصلی در این روایت‌ها، تأکید بر اهمیت زیارت مرقد مطهر امام رضا (ع) است؛ به عنوان نمونه روایت مشهوری که از امام جواد (ع) دربارهٔ زیارت قبر پدر بزرگوارشان در توس وارد شده‌است، ثواب این زیارت را برتر از زیارت مرقد مطهر اباعبدا… (ع) در کربلا می‌داند. در روایت دیگری از امام نهم (ع)، ثوابی معادل ۷۰ حج یا ۷ هزار حج مقبول، برای زائر [[حرم امام رضا]] (ع) در نظر گرفته شده‌است. این ثواب فراوان، نشان‌دهنده جایگاه و اهمیت زیارت مضجع شریف رضوی در آموزه‌های دینی ماست.
* [[۶ ذیقعده|۶]] - روز بزرگداشت '''[[احمد بن موسی]]''' ابن [[موسی بن جعفر]]{{ک۱|(فرزند هفتمین امام شیعیان)}}
 
== زادروزها ==
سطر ۴۶ ⟵ ۳۰:
== درگذشت‌ها ==
* [[۲۹ ذیقعده|۲۹]] - درگذشت '''[[محمد تقی]]'''، نهمین امام [[شیعه]] ([[۲۲۰ (قمری)|۲۲۰ قمری]])
 
== پیوند به بیرون ==
* https://fa.wikishia.net/view/ذی‌القعده
* https://fa.wikishia.net/view/وقایع_ماه_ذی‌القعده
* https://fa.wikishia.net/view/نماز_یکشنبه_ماه_ذی‌القعده
* https://fa.wikishia.net/view/دحو_الارض
* https://fa.wikishia.net/view/ماه‌های_حج
 
== منابع ==